Dziewanna pospolita, wielkokwiatowa i inne ciekawe odmiany a ich zastosowanie
Dziewanna pospolita (Verbascum nigrum) to żółty kwiat porastający
suche nieużytki, który kiedyś uważany był za pospolity chwast. Obecnie
dziewanna ogrodowa wraca do łask jako ozdoba ogrodów, szczególnie że pojawiły
się nowe odmiany o ciekawych kolorach. Dziewanna ogrodowa zyskuje sobie
popularność nie tylko ze względu na walory estetyczne w ogrodach, lecz także
dlatego, że kwiat dziewanny ma właściwości lecznicze wykorzystywane w
ziołolecznictwie.
Jeśli szukasz więcej porad, sprawdź także zebrane w tym miejscu artykuły o chwastach.
Dziewanna w ogrodzie - co warto wiedzieć?
Dziewanna pospolita w Polsce - opis i warunki
uprawy
Dziewanna
pospolita to roślina z
rodziny trędownikowatych. Kiedyś uważana była za niegroźny chwast. Obecnie
dziewanna przeżywa swój renesans jako ozdoba ogrodów. Pojawiły się szlachetne,
ozdobne odmiany jak dziewanna fioletowa czy dziewanny w kolorach różowych lub
łososiowych. Kwiat dziewanny jest wyjątkowo dekoracyjny i przybiera kolory od
białego, poprzez żółty i różowy aż do fioletowego. Roślina ma strzelisty pokrój
dorasta do około metra wysokości. Ponadto jest chętnie odwiedzana przez owady.
Dziewanna ogrodowa występuje naturalnie w Europie i w Azji
od Turcji po Syberię. Porasta trudne tereny, pobocza dróg, skarpy czy łąki.
Dziko rosnąca dziewanna ma kwiaty w kolorze żółtym.
Uprawa dziewanny w ogrodzie nie nastręcza trudności, gdyż
jest to roślina o małych wymaganiach, łatwa w uprawie. Roślina ta ma mocny i
długi system korzeniowy, dlatego też dobrze znosi susze i słabe gleby. Można ją
sadzić nawet na uboższych glebach. Może rosnąć w miejscach trudnych o podłożu
piaszczystym czy kamienistym, czyli można ją wykorzystać do zasiedlania
nieużytków w ogrodzie lub przy domu. Wymaga jednak stanowiska słonecznego.
Dziewanna
pospolita (Verbascum nigrum) - wysiew i sadzenie w ogrodzie
Dziewannę można wysiać z nasion lub kupić sadzonki w
doniczce. W pierwszym roku po wysianiu dziewanna nie kwitnie, lecz rośnie w
postaci rozety z liści. Kwiat dziewanny pojawia się dopiero w drugim roku.
Dziewannę należy zasiać już w miejscu docelowym, gdyż jest to roślina o długim
systemie korzeniowym, który źle znosi przesadzanie. Wybierając sadzonki
dziewanny w doniczkach warto kupić rośliny młode. Sadzonka kwitnąca już w
doniczce, po przesadzeniu w ogrodzie będzie wymagała bardzo starannego
pielęgnowania. A może zainteresują cię także zebrane w tym miejscu artykuły o ziołach?
Dobrym sposobem pozyskania dziewanny w ogrodzie jest
wykopanie dziewanny dziko rosnącej. Ważne jest przy tym, aby nie uszkodzić
systemu korzeniowego i przesadzić roślinę niezwłocznie na docelowe miejsce.
Można również zebrać nasiona, gdy są już brązowe. Siejemy w lipcu i w sierpniu,
lekko wgniatając w ziemię.
Dziewanna (Verbascum nigrum) rozsiewa się z nasion samoistnie, choć niektóre
odmiany ozdobne nie wytwarzają nasion. Jeśli nie chcemy nowych kwiatów w
niezaplanowanych miejscach w ogrodzie, należy usunąć pęd kwiatowy po
kwitnieniu. W ten sposób również wzmacniamy roślinę macierzystą.
Dziewanna pospolita - najlepsze odmiany i ich
zastosowanie
Odmiany dziewanny ogrodowej
Dziewanna
ogrodowa występuje w kliku podstawowych odmianach:
- dziewanna wielkokwiatowa,
- dziewanna drobnokwiatowa,
- dziewanna kutnerowata,
- dziewanna fioletowa,
- dziewanna austriacka.
Dziewanna
drobnokwiatowa
Dziewanna drobnokwiatowa to roślina dwuletnia dorastająca
do 2 m wysokości. Dziewanna drobnokwiatowa nie jest wykorzystywana w
zielarstwie. Pojedynczy kwiat dziewanny drobnokwiatowej kwitnie tylko kilka
godzin, a następnie więdnie.
Dziewanna
wielkokwiatowa
Dziewanna wielkokwiatowa jest gatunkiem bardzo często
występującym w Polsce. Porasta nieużytki, jak pobocza, skraj lasu i chętnie
wykorzystywana jest do obsadzania trudnych i suchych gleb. Jej łodyga i liście
pokryte są gęstym włosiem. Kwiat dziewanny wielkokwiatowej jest żółty i rośnie
w kłosach. Jeśli szukasz więcej porad, sprawdź także ten artykuł o działaniu korzenia arktycznego.
Dziewanna kutnerowata
Dziewanna
kutnerowata jest często mylona z dziewanna wielkokwiatową. Obie są roślinami z rodziny trędownikowatych. Jest
to wysoka roślina dwuletnia, która dorasta do wysokości 150 cm. W całości
pokryta jest żółtawym kutnerem. Kwiat dziewanny kutnerowatej ma 5 płatków w
kolorze żółtym.
Dziewanna fioletowa
Dziewanna
fioletowa stanowi odmianę o kwiatach fioletowych, różowych lub białych. Jest to
roślina dwuletnia, która dorasta do wysokości około 1 metra. Z uwagi na
atrakcyjne kolory kwiatów dziewanna fioletowa wykorzystywana jest na
dekoracyjnych rabatach czy klombach. Dziewanna fioletowa wymaga miejsca
słonecznego, rośnie na glebach suchych, bogatych w wapń.
Dziewanna austriacka
Jest to odmiana
niższa, gdyż dorasta do wysokości 70-100 cm. Zachwyca kwiatami w kolorze białym
z czerwonym oczkiem. Lubi niezbyt wilgotne gleby i stanowisko słoneczne.
Ciekawe odmiany hybrydowe
W ostatnich
latach wyhodowano nowe, hybrydowe odmiany dziewanny o ciekawych kolorach
kwiatów, jak dziewanna Sugar Plum o kwiatach fioletowych, czy dziewanna Rose o
kwiatach różowych. Dziewanna Dark Eyes ma kwiaty żółte z ciemno-czerwonym
oczkiem. Dziewanna Pink Peticoats kwitnie w kolorze łososiowym. Z kolei odmiana
Clementine zachwyca kwiatami w kolorze żółto różowym z czerwonym oczkiem.
Rośliny
lecznicze - dziewanna pospolita
Dziewanna
wielkokwiatowa i jej właściwości
Lecznicze właściwości dziewanny znane były od lat w
medycynie ludowej, gdzie stosowano ją na kaszel, na dolegliwości dróg
oddechowych jak zapalenie oskrzeli czy ból gardła, a również na biegunkę czy
problemy żołądkowe. Dziewanna zawiera olejki eteryczne, związki śluzowe,
kumaryna oraz kwasy organiczne, które pomagają na problemy z drogami
oddechowymi. Podobnie jak inne rośliny lecznicze, kwiat dziewanny zawiera
garbniki, flawonoidy i saponiny.
W ziołolecznictwie wykorzystywana jest głównie dziewanna
wielkokwiatowa. W celach leczniczych zbiera się kwiat dziewanny, który służy do
wyrobu syropu, naparów, olejków. Syrop z dziewanny jest tradycyjnym środkiem na
kaszel. W aptekach dostępne są syropy na bazie dziewanny. Jednak nic nie stoi
na przeszkodzie, aby zrobić własny syrop z dziewanny do słoików na zimę. Dziewannę stosuje się przy stanach zapalnych jamy ustnej.
Syrop
z dziewanny - przepis
Aby zrobić syrop z dziewanny potrzebne będą świeżo zebrane
kwiaty dziewanny. Warto pamiętać, aby zbierać kwiaty w pełni dojrzałe.
Potrzebne będą następujące składniki:
- ½ litra kwiatów dziewanny
- 1 l wody
- 70 dkg cukru
- sok z cytryny
Kwiaty dziewanny należy rozsypać na papierze i pozostawić
na około 20 minut. Następnie kwiaty wsypujemy do garnka, zalewamy zimną wodą i
powoli doprowadzamy do wrzenia. Zdejmujemy garnek z ognia i odstawiamy na 24
godziny.
Następnego dnia syrop z dziewanny odcedzamy, dodajemy
cukier i sok z cytryny i gotujemy jeszcze 1-2 godziny na małym ogniu. Syrop z
dziewanny wlewamy do słoików i szczelnie zakręcamy.
Tak wykonany syrop z dziewanny ma właściwości
przeciwzapalne, przeciwwirusowe, wykrztuśne, ściągające, lekko uspokajające. W
czasie przeziębienia czy grypy stosujemy w dawce: dorośli 1 łyżka, dzieci 1
łyżeczka kilkakrotnie w ciągu dnia.
Dziewanna kutnerowata - co warto o niej
wiedzieć?
Roślina ta ma
właściwości lecznicze i była kiedyś wykorzystywana w zielarstwie. Jednak moda
na zastosowanie lecznicze dziewanny kutnerowatej minęła.
Napar z dziewanny
kutnerowatej ma działanie moczopędne i wykrztuśne. Suszony i starty korzeń
dziewanny stosowany był kiedyś jako skuteczny środek hemoroidy. Obecnie został
wyparty przez inne leki.
Warto pomyśleć o
kwiatach dziewanny, która będzie nie tylko ozdobą naszego ogrodu i pięknym
kwiatem do posadzenia w miejscach o gorszej glebie, lecz także rośliną
leczniczą, z której wykonamy syrop na przeziębienie.