Viola
odorata, czyli fiołek wonny, jest
słodko pachnącym zwiastunem wiosny. W starożytności fiołek pachnący poświęcony
był Afrodycie jako roślina symbolizująca miłość. Starożytni Grecy uważali
dzikie fiołki za symbol płodności, a wcześni chrześcijanie porównywali do fiołka
Matkę Bożą. Skromne rośliny do dzisiaj znajdują zastosowanie w kosmetyce,
medycynie oraz w kuchni. Dodaje się fiołki do wiosennych bukietów. Dowiedz się,
jak wygląda uprawa, pielęgnacja i rozmnażanie fiołka wonnego.
Jeśli szukasz więcej informacji, sprawdź
także zebrane
w tym miejscu artykuły o fiołkach.
Fiołek
pachnący – uprawa i pielęgnacja rośliny
Fiołki w
ogrodzie – opis gatunku
Viola odorata jest mrozoodporną
byliną, dorastającą do około 15 cm wysokości. Dzikie fiołki porastają lasy
liściaste Europy, zachodniej Azji i północnej Afryki. Poziome rozłogi rośliny
zakorzeniają się co 7-12 cm. Żółtobrązowy korzeń byliny otoczony jest nitkowatymi
korzonkami. Fiołkowe, rzadziej białe kwiaty, pojawiają się w marcu i
przekwitają w maju. Pachnące fiołki są miododajne, stąd wokół roślin uwijają
się motyle i owady, żywiące się ich słodkim nektarem. Sercowate liście fiołków
mają długie ogonki i wybarwione są na ciemnozielony kolor. Owocem są
niewielkie, okrągłe i twarde jasnobrązowe torebki.
Fiołki
w ogrodzie chętnie uprawiane są na rabatkach i w ogrodach skalnych, tworzą
pachnące rozległe dywany pod drzewami i wokół oczek wodnych. Uprawa i
rozmnażanie fiołka wonnego nie przedstawiają żadnych trudności. Fiołek wonny
oraz liczne odmiany Viola odorata są
w pełni mrozoodporne. Od marca do maja, a często także jesienią, ogród zdobią
delikatne, przyjemnie pachnące kwiaty. Po przekwitnięciu ozdobą rośliny są
ładne zielone liście. Przebywanie w otoczeniu roślin działa na zmysł
powonienia, przywraca spokój i pozwala cieszyć się urodą niezwykłej rośliny.
Odpoczynek wśród fiołków pozwala na pełne odprężenie i efektywny relaks. A może zainteresuje cię także ten artykuł o fiołku leśnym?
Ziele
Viola odorata wyróżnia się bogactwem
wyjątkowych składników: wioliny, wiolatozydu, wolaniny i olejków eterycznych.
Właściwości rośliny wykorzystywała od najdawniejszych czasów medycyna ludowa.
Zbierano dzikie fiołki do przygotowania środków moczopędnych, napotnych, do
regulowania przemiany materii i łagodzenia stanów zapalnych.
Viola odorata - ciekawe
odmiany
Fiołek wonny ‘Alba’ – jest atrakcyjną i
pożądaną odmianą. Intensywnie pachnące białe kwiaty pojawiają się w kwietniu
oraz w maju. Roślina bardzo szybko pokrywa przestrzenie ogrodu, często
krzyżując się z fiołkami fioletowymi. Efektowna odmiana dorasta do około 20 cm
wysokości. Ozdobą fiołków są również sercowate jasnozielone liście. Fiołek
pachnący tej odmiany wspaniale prezentuje się w ogrodach naturalistycznych,
pięknie kontrastując z wiosennymi barwnymi bylinami i roślinami cebulowymi.
Popularna jest także uprawa innych odmian, do
których należą, np.:
- fiołek pachnący ‘Red
Charm’ –
tworzący pachnące kobierce o fiołkoworóżowych kwiatach,
- fiołek
‘Aurea’
- o złotawym wybarwieniu liści,
- fiołek
pachnący ‘Vilmorinii’ – o kwiatach koloru pomarańczowego,
- fiołek ‘
Rosea’ – wyróżnia się kwiatami o wybarwieniu fioletowopurpurowym,
- fiołek wonny ‘Sulphurea’ - o
kwiatach barwy pomarańczowożółtej,
Odmiany wielkokwiatowe wspaniale prezentują
się w ogrodzie oraz w niewielkich wiosennych bukiecikach, np. odmiana ‘Donau’.
Jeśli szukasz więcej
informacji, sprawdź także ten artykuł o fiołku trójbarwnym.
Jak wygląda
pielęgnacja i rozmnażanie fiołka wonnego?
Uprawa
możliwa jest na terenie całego kraju. Fiołek pachnący preferuje lekko
zacienione stanowiska, o żyznej i wilgotnej glebie. W pełnym słońcu pojawi się
więcej kwiatów, jednak drobna roślina podatna jest na wysuszanie płytkich
korzeni. Najlepiej sadzonki fiołków zasadzić pod drzewami liściastymi.
Opadające jesienią liście, staną się dla fiołków przydatną zimową okrywą.
Rośliny umiarkowanie nawilżamy i zasilamy nawozami dla roślin ozdobnych z
kwiatów. Viola odorata jest rośliną
odporną na choroby i nie atakowaną przez szkodniki.
Rozmnażanie
fiołków jest bardzo łatwe:
- Fiołek wonny szybko rozmnaża się z rozłogów. Rozmnażanie przez podział
przeprowadzamy po skończeniu kwitnienia. Fiołek zakwitnie w następnym roku.
- Możliwe jest również rozmnażanie fiołka wonnego przez wysiew nasion w
miesiącach jesiennych – w październiku i w listopadzie. Przeprowadzamy wysiew
do skrzynek ogrodowych lub wysiew na rozsadniku. Młode rośliny pojawią się na
wiosnę. Sadzonki możemy sadzić na stałym miejscu w kwietniu, w rozstawie 30 cm
x 30 cm, na lekko zacienionym stanowisku.
- Na rynku dostępne są dwuletnie sadzonki fiołków, które sadzimy w grupach po 10-20 sztuk, po około 16 fiołków na 1 m kwadratowy. Młode rośliny okrywamy na
zimę świerkowymi gałązkami.
Fiołek
pachnący możemy przesadzać na wiosnę, z dbałością o pozostawienie między
sadzonkami odpowiedniej odległości, przynajmniej 10 cm – 12 cm. Na stałe
miejsca wybieramy stanowiska lekko zacienione, o wilgotnym i lżejszym podłożu.
Tylko w takich warunkach fiołek wonny szybko rozrośnie się i utworzy pachnącą
barwną okrywę ogrodowych przestrzeni. Opadłe jesienią liście drzew utworzą
ochronę przed niskimi temperaturami. Warto glebę pokryć ściółką z kory, co
również pomoże roślinom przetrwać zimę. Fiołek wonny nie nadaje się do uprawy w
warunkach domowych.
Fiołek
pachnący - zastosowanie
Pachnąca
bylina do dzisiaj ma szerokie zastosowanie, więc należy zadbać o efektywny
zbiór materiału zielnego. Wiosną można pozyskiwać liście. Kwiaty zbieramy
natychmiast po ich otwarciu, a korzeń wykopujemy jesienią. Ziele suszy się w
temperaturze od 20 - 40 stopni Celsjusza. Świeże fiołki nadają się na kwiat
cięty. Dodaje się je do wiosennych bukiecików. Wykorzystanie przyjemnego
słodkiego zapachu umożliwia użycie kwiatów do potpourri, do wody kwiatowej oraz
perfum. Fiołek pachnący w postaci wywaru, znajduje zastosowanie w kosmetyce - do
przemywania oczu i płukania jamy ustnej. Liście fiołka są składnikiem maseczek
upiększających.
Fiołek
pachnący ma właściwości lecznicze. Świeże i suszone kwiaty są surowcem na
syropy i napary, o działaniu przeczyszczającym, uspokajającym oraz nasennym.
Wywar sporządzony z suszonych liści oraz z korzenia leczy katar i pomaga na
dolegliwości dróg oddechowych. Świeże liście przykłada się na stłuczone
miejsca. Napar i wywar z fiołka służy do przemywania trudno gojących się ran.
Kwiaty fiołka są jadalne, więc można wykorzystać
ich słodycz do przygotowania smacznych potraw:
- Kandyzowane płatki fiołków mogą stanowić oryginalną przekąskę lub posłużyć do
udekorowania ciast i deserów.
- Kwiaty nadają się do spożycia na surowo. Dodaje się je do sałatek owocowych
oraz jako dodatek do potraw z warzyw.
- Z kwiatów fiołka można otrzymać zdrowy i smaczny syrop, przygotowany wg
przepisu:
60 g kwiatów zalewamy 90 g wrzątku i
odstawiamy pod przykryciem na 24 godziny. Po upływie zalecanego czasu,
odcedzamy zawartość, dodajemy ½ szklanki cukru i podgrzewamy. Po rozpuszczeniu
się cukru, gotowy syrop przelewamy do butelek. Schłodzony syrop jest doskonałym
dodatkiem do deserów i napojów. Dodany do herbaty, pomaga zwalczyć
przeziębienie i uporczywy kaszel.
- Kwiaty fiołków, pociągnięte białkiem jajka oraz obsypane cukrem, służą do
dekorowania świątecznych wypieków.
- Zamrożone kwiaty świetnie zastąpią kostki lodu, dodawanego zwykle do napojów i
drinków.