Frezja ogrodowa

Frezja ogrodowa - uprawa, pielęgnacja, wymagania

Nazwa tych kwiatów pochodzi od nazwiska niemieckiego botanika Friedricha Freese’a.  Dzięki naturalnemu wdziękowi, pastelowym barwom i trwałości frezje znakomicie spełniają się w roli dekoracji pomieszczeń. Frezja w doniczce lub wazonie kwitnie dość długo i przy tym bardzo uroczo. Te niezwykle subtelne kwiaty używane są często do wyrobu okolicznościowych wiązanek, a bukiet ślubny z frezji jest marzeniem niejednej panny młodej.

Jeśli interesują cię inne kwiaty na bukiety, sprawdź także ten artykuł o eustomie.

Frezja ogrodowa – charakterystyka

Ojczyzną frezji jest Afryka Południowa. Właśnie tam, pod koniec wieku osiemnastego, zostały odkryte te niezwykłe kwiaty, które potem zawojowały Europę. W uprawie znajdują się głównie odmiany mieszańcowe, pozyskane w wyniku krzyżowania gatunków przeniesionych z naturalnych stanowisk w Afryce. Frezja, która powstała jako krzyżówka, zyskała zaszczytne miano super frezji, a jej hodowla została zapoczątkowana w Holandii.

Frezje należą do roślin bulwiastych. Bulwy frezji pokryte są suchymi, włóknistym, jasnobrązowymi łuskami, a powstają u nasady zeszłorocznych liści. W kątach tych liści tworzą się później pąki. Pąk umiejscowiony najwyżej przekształca się w nową roślinę, natomiast pozostałe rozwiną się w bulwki, które wykorzystuje się później do rozmnażania. Bulwy zastępcze tworzą się nad bulwą mateczną. Bulwy frezji mają jajowaty albo stożkowaty kształt. Wyrastają z nich wąskie mieczowate liście i prawie nieulistnione pędy długości około 20-50 centymetrów. A może zainteresuje cię także artykuł o gerberze doniczkowej?

Kwiaty ogrodowe frezje są białe, żółte, różowe, fioletowe, czerwone, niebieskie, liliowe, kremowe, pomarańczowe. Ich kwitnienie przypada na lipiec - sierpień. Rośliny te po ścięciu dość długo utrzymują świeżość, a zasuszone nie tracą koloru. Najbardziej trwała jest frezja w doniczce, którą można wyhodować samodzielnie w domu. Charakterystycznie wygięte pod kątem prostym dzwonkowate kwiatostany frezji mają lejkowaty kształt. W uprawie spotyka się też odmiany o pełnych kwiatostanach. Owocem frezji jest torebka.

Uprawa frezji – ogólne zasady

Frezja ogrodowa – wymagania

Jak uprawiać frezje na kwiat cięty w ogrodzie? Frezja to kwiat z natury trwały, choć nie zimuje u nas w gruncie. W Polsce przez cały rok można sadzić frezje pod osłonami. Może też rosnąć frezja w doniczce na domowym parapecie lub latem na balkonie. W naszych warunkach frezja ogrodowa jest uprawiana także na rabatach. Uprawa w gruncie trwa od maja do października. Frezja ogrodowa dobrze rośnie w miejscach słonecznych, w lekkiej, piaszczysto-gliniastej, żyznej glebie. Podobnej ziemi potrzebuje też frezja w doniczce. Roślina ta wymaga systematycznego podlewania oraz nawożenia. Na początku października trzeba wykopć wszystkie cebulki i zapewnić im zimowanie w temperaturze około 15 stopni Celsjusza. Ponownie wysadzamy frezje do ogrodu w kwietniu i maju. Sprawdź także artykuł o uprawie mieczyków w ogrodzie.

Jak przebiega uprawa frezji w doniczkach, na przykład na balkonie? Duże możliwości daje uprawa frezji w skrzynkach lub doniczkach, ponieważ łatwo można je później przenieść do domu lub szklarni. Najlepiej zrobić to w połowie września. W szklarni frezja w doniczce lub innym pojemniku robi się bardzo wiotka i dlatego trzeba ją podeprzeć. Ma tam jednak bardzo dobre warunki spoczynku. Ponieważ frezja w doniczce wymaga od jesieni ciepłego pomieszczenia, zimowanie w warunkach szklarniowych polega na zapewnieniu jej odpowiedniej temperatury. Jeśli nie dysponujemy ogrzewaną szklarnią, trzeba zorganizować roślinie zimowanie w domu.

Frezja ma niewielkie wymagania co do pielęgnacji. Kiedy pojawią się pierwsze liście, dobrze jest dodać do podłoża nawozu. Zasilanie trzeba przerwać z chwilą pojawienia się kwiatów. W czasie kwitnienia zaleca się rośliny zraszać i podlewać. Po przekwitnieniu podlewanie ograniczamy.

Uprawa frezji - choroby i szkodniki

Kwiaty ogrodowe frezje są atakowane głównie przez choroby grzybowe. Najgroźniejsza jest dla nich zgorzel naczyniowa, która objawia się początkowo żółknieniem liści i ich usychaniem. Później gniją też korzenie i bulwy - w efekcie czego roślina zamiera. By uniknąć rozwoju choroby wyrzucamy porażone bulwy, a sadzenie pozostałych poprzedzamy zaprawianiem.

Kiedy uprawa frezji narażona jest na nadmierną wilgoć, rośliny te mogą być atakowane przez szarą pleśń mieczyka. Na liściach i pędach robią się wówczas żółte plamy, które później brunatnieją i gniją. Miejsca porażone chorobą pokryte są ponadto szarym nalotem. Niekiedy niewłaściwe zimowanie bulw skutkuje zgnilizną twardzikową, objawiająca się żółknięciem wierzchołków najstarszych liści i ich gniciem, a z czasem zamieraniem korzeni u nasady łodyg. Na cebulach widoczne są wówczas czarne przetrwalniki grzyba. Również w tym wypadku sadzenie cebul poprzedzamy zaprawianiem. Sprawdź także ten artykuł z poradami o cebulach kwiatowych.

Spośród szkodników, na które narażona jest uprawa frezji trzeba wymienić mszyce, wciornastki i mączliki. Bulwy mogą być z kolei pokarmem dla mątwika korzeniowego. Zwalczamy go mocząc cebulki, od trzech do pięciu tygodni po zbiorze, w gorącej wodzie (43-44^oC), przez dwie - trzy godziny. Zimowanie bulw naraża je z kolei na atak rozkruszka korzeniowca, który drąży w cebulach liczne korytarze. Trzeba więc bulwy te usunąć, a pozostałe przenieść do innego, bardziej suchego pomieszczenia. Ich sadzenie powinno być poprzedzone moczeniem w środku ochronnym.

Frezja ogrodowa - rozmnażanie

Uprawa frezji z nasion

Kwiaty ogrodowe frezje rozmnażamy na dwa sposoby: z nasion i z bulw. Hodowla z nasion sprawia, że rośliny dłużej kwitną. Ponadto na nasionach nie przenoszą się choroby. Nasiona frezji są kuliste, błyszczące, brązowe. Można je wysiać do skrzynek albo bezpośrednio do gruntu. Po wysianiu przykrywamy je warstwą torfu, gdyż frezje kiełkują w ciemności. Na miejsce stałe wysadza się siewki, gdy mają dwa liście.

Nasiona frezji wysiewamy wiosną - od marca do maja wprost do gruntu albo do skrzynek i doniczek wypełnionych ziemią liściową lub inspektową. Najlepsza temperatura dla dobrego ich wzrostu to 18 lub nieco więcej stopni Celsjusza. W temperaturze powyżej 20 stopni Celsjusza nasiona frezji kiełkują po trzech tygodniach. Otrzymamy więcej kwiatów, jeśli nasiona przed wysiewem będą lekko wykiełkowane. Pomaga w tym moczenie przez dobę w wodzie o temperaturze 20 stopni Celsjusza.

Do momentu, kiedy frezja ogrodowa będzie miała około sześciu liści, wymaga temperatury około 20 stopni i dużej wilgotności. Później temperatura powinna oscylować w granicach 12-15 stopni Celsjusza. Chcąc przyspieszyć kwitnienie można, w momencie, kiedy siewki będą miały po dwa liście, przenieść pojemniki do pomieszczenia o temperaturze 5-8 stopni na okres trzech - czterech tygodni. Rośliny przesadza się do ogrodu w lipcu lub na początku sierpnia. Może pozostać też frezja w doniczce jako atrakcyjnie pachnąca dekoracja tarasu, balkonu lub domu.

Uprawa frezji z bulw

Rozmnażanie wegetatywne to częściej stosowany sposób na pozyskanie kwiatów. Z bulw mamy kwitnące rośliny w zasadzie przez cały rok. Przed sadzeniem cebul warto zasilić glebę obornikiem. Bulwy frezji najlepiej sadzić w szklarni jesienią, od początku września do października. Zakwitną one w lutym - maju następnego roku. Sadzimy je w około dziesięciocentymetrowych odstępach

Chcąc przyspieszyć kwitnienie warto nabyć cebulki preparowane albo samodzielnie je spreparować. Czynność ta polega na ich schładzaniu w temperaturze 14 stopni Celsjusza przez cztery tygodnie. Preparowane bulwy sadzimy w lipcu - sierpniu do ogrodu, zapewniając im najpierw temperaturę 18-20 stopni i dużą wilgotność. Gdy rośliny zaczną wschodzić (po około sześciu - siedmiu tygodniach) temperaturę można obniżyć do 10-13 stopni.

W miesiącu poprzedzającym kwitnienie trzeba zapewnić frezjom temperaturę 16-18 stopni, a od chwili ukazania się kwiatowych pąków 12-15 stopni Celsjusza. Kiedy frezje będą miały około sześciu liści, temperaturę zmniejszamy do 12-15 stopni. Chcąc ułatwić frezjom zimowanie, po zbiorze bulwy należy przetrzymać kilka dni w szklarni, w temperaturze 18-20 stopni, by trochę przyschły. A może zainteresuje cię także artykuł o kompozycjach kwiatowych?

Frezje to kwiaty o delikatnej urodzie i ładnym zapachu. Być może właśnie z tego powodu bukiet ślubny z nich złożony kojarzy się z romantyczną miłością i urodą panny młodej. Atrakcyjnie prezentują się również inne dekoracje z dodatkiem frezji. Kwiaty te zakwitają w rożnych terminach i między innymi dlatego stanowią cenną atrakcję dla miłośników roślin. Frezje można uprawiać w gruncie, pod folią, w szklarni, a nawet na parapecie - pod warunkiem, że roślina dobrze zniesie zimowanie w domu. frezja ogrodowa to zdecydowanie kwiat zasługujący na uwagę.

Literatura:

1. Chlebowski B., Mynett K., Kwiaciarstwo. Podręcznik dla techników ogrodniczych i policealnych studiów zawodowych. Warszawa 1985.
2. Kwiaty cięte uprawiane pod szkłem i folią. Warszawa 1985.
3. Rośliny ozdobne. Warszawa 1987.
4. Ulanowski K. Ogród z pasją. Rośliny ozdobne. [Warszawa 2016].
5. Uprawa roślin ozdobnych. Podręcznik dla studentów akademii rolniczych. Warszawa 1984.