Frezja ogrodowa - uprawa, pielęgnacja, wymagania
Nazwa tych kwiatów pochodzi od nazwiska niemieckiego botanika Friedricha
Freese’a. Dzięki naturalnemu wdziękowi,
pastelowym barwom i trwałości frezje znakomicie spełniają się w roli dekoracji
pomieszczeń. Frezja w doniczce lub wazonie kwitnie dość długo i przy tym bardzo
uroczo. Te niezwykle subtelne kwiaty używane są często do wyrobu
okolicznościowych wiązanek, a bukiet ślubny z frezji jest marzeniem niejednej
panny młodej.
Jeśli interesują cię inne kwiaty na bukiety, sprawdź także ten artykuł o eustomie.
Frezja ogrodowa – charakterystyka
Ojczyzną frezji jest Afryka
Południowa. Właśnie tam, pod koniec wieku osiemnastego, zostały odkryte te
niezwykłe kwiaty, które potem zawojowały Europę. W uprawie znajdują się głównie
odmiany mieszańcowe, pozyskane w wyniku krzyżowania gatunków przeniesionych z
naturalnych stanowisk w Afryce. Frezja, która powstała jako krzyżówka, zyskała
zaszczytne miano super frezji, a jej hodowla została zapoczątkowana w Holandii.
Frezje należą do roślin bulwiastych.
Bulwy frezji pokryte są suchymi, włóknistym, jasnobrązowymi łuskami, a powstają
u nasady zeszłorocznych liści. W kątach tych liści tworzą się później pąki. Pąk
umiejscowiony najwyżej przekształca się w nową roślinę, natomiast pozostałe
rozwiną się w bulwki, które wykorzystuje się później do rozmnażania. Bulwy
zastępcze tworzą się nad bulwą mateczną. Bulwy frezji mają jajowaty albo
stożkowaty kształt. Wyrastają z nich wąskie mieczowate liście i prawie
nieulistnione pędy długości około 20-50 centymetrów. A może zainteresuje cię
także artykuł o gerberze doniczkowej?
Kwiaty ogrodowe frezje są białe,
żółte, różowe, fioletowe, czerwone, niebieskie, liliowe, kremowe, pomarańczowe.
Ich kwitnienie przypada na lipiec - sierpień. Rośliny te po ścięciu dość długo
utrzymują świeżość, a zasuszone nie tracą koloru. Najbardziej trwała jest
frezja w doniczce, którą można wyhodować samodzielnie w domu.
Charakterystycznie wygięte pod kątem prostym dzwonkowate kwiatostany frezji
mają lejkowaty kształt. W uprawie spotyka się też odmiany o pełnych
kwiatostanach. Owocem frezji jest torebka.
Uprawa frezji – ogólne zasady
Frezja ogrodowa – wymagania
Jak uprawiać frezje na kwiat cięty w ogrodzie? Frezja to kwiat z natury trwały, choć
nie zimuje u nas w gruncie. W Polsce przez cały rok można sadzić frezje pod
osłonami. Może też rosnąć frezja w doniczce na domowym parapecie lub latem na
balkonie. W naszych warunkach frezja ogrodowa jest uprawiana także na rabatach.
Uprawa w gruncie trwa od maja do października. Frezja ogrodowa dobrze rośnie w
miejscach słonecznych, w lekkiej, piaszczysto-gliniastej, żyznej glebie. Podobnej
ziemi potrzebuje też frezja w doniczce. Roślina ta wymaga systematycznego
podlewania oraz nawożenia. Na początku października trzeba wykopć wszystkie
cebulki i zapewnić im zimowanie w temperaturze około 15 stopni Celsjusza.
Ponownie wysadzamy frezje do ogrodu w kwietniu i maju. Sprawdź także artykuł o uprawie mieczyków w ogrodzie.
Jak przebiega uprawa frezji w doniczkach, na przykład na balkonie? Duże możliwości daje uprawa frezji w
skrzynkach lub doniczkach, ponieważ łatwo można je później przenieść do domu
lub szklarni. Najlepiej zrobić to w połowie września. W szklarni frezja w
doniczce lub innym pojemniku robi się bardzo wiotka i dlatego trzeba ją
podeprzeć. Ma tam jednak bardzo dobre warunki
spoczynku. Ponieważ frezja w doniczce wymaga od jesieni ciepłego
pomieszczenia, zimowanie w warunkach
szklarniowych polega na zapewnieniu jej odpowiedniej temperatury. Jeśli nie
dysponujemy ogrzewaną szklarnią, trzeba zorganizować roślinie zimowanie w domu.
Frezja ma niewielkie wymagania co do
pielęgnacji. Kiedy pojawią się pierwsze liście, dobrze jest dodać do podłoża
nawozu. Zasilanie trzeba przerwać z chwilą pojawienia się kwiatów. W czasie
kwitnienia zaleca się rośliny zraszać i podlewać. Po przekwitnieniu podlewanie
ograniczamy.
Uprawa frezji - choroby i szkodniki
Kwiaty ogrodowe frezje są atakowane
głównie przez choroby grzybowe. Najgroźniejsza jest dla nich zgorzel
naczyniowa, która objawia się początkowo żółknieniem liści i ich usychaniem.
Później gniją też korzenie i bulwy - w efekcie czego roślina zamiera. By
uniknąć rozwoju choroby wyrzucamy porażone bulwy, a sadzenie pozostałych
poprzedzamy zaprawianiem.
Kiedy uprawa frezji narażona jest na
nadmierną wilgoć, rośliny te mogą być atakowane przez szarą pleśń mieczyka. Na
liściach i pędach robią się wówczas żółte plamy, które później brunatnieją i
gniją. Miejsca porażone chorobą pokryte
są ponadto szarym nalotem. Niekiedy niewłaściwe zimowanie bulw skutkuje
zgnilizną twardzikową, objawiająca się żółknięciem wierzchołków najstarszych
liści i ich gniciem, a z czasem zamieraniem korzeni u nasady łodyg. Na cebulach
widoczne są wówczas czarne przetrwalniki grzyba. Również w tym wypadku sadzenie
cebul poprzedzamy zaprawianiem. Sprawdź także ten artykuł z poradami o cebulach kwiatowych.
Spośród szkodników, na które narażona
jest uprawa frezji trzeba wymienić mszyce, wciornastki i mączliki. Bulwy mogą
być z kolei pokarmem dla mątwika korzeniowego. Zwalczamy go mocząc cebulki, od
trzech do pięciu tygodni po zbiorze, w gorącej wodzie (43-44oC),
przez dwie - trzy godziny. Zimowanie bulw naraża je z kolei na atak rozkruszka
korzeniowca, który drąży w cebulach liczne korytarze. Trzeba więc bulwy te
usunąć, a pozostałe przenieść do innego, bardziej suchego pomieszczenia. Ich
sadzenie powinno być poprzedzone moczeniem w środku ochronnym.
Frezja ogrodowa - rozmnażanie
Uprawa frezji z nasion
Kwiaty ogrodowe frezje rozmnażamy na
dwa sposoby: z nasion i z bulw. Hodowla z nasion sprawia, że rośliny dłużej
kwitną. Ponadto na nasionach nie przenoszą się choroby. Nasiona frezji są
kuliste, błyszczące, brązowe. Można je wysiać do skrzynek albo bezpośrednio do
gruntu. Po wysianiu przykrywamy je warstwą torfu, gdyż frezje kiełkują w
ciemności. Na miejsce stałe wysadza się siewki, gdy mają dwa liście.
Nasiona frezji wysiewamy wiosną - od
marca do maja wprost do gruntu albo do skrzynek i doniczek wypełnionych ziemią
liściową lub inspektową. Najlepsza temperatura dla dobrego ich wzrostu to 18
lub nieco więcej stopni Celsjusza. W temperaturze powyżej 20 stopni Celsjusza
nasiona frezji kiełkują po trzech tygodniach. Otrzymamy więcej kwiatów, jeśli
nasiona przed wysiewem będą lekko wykiełkowane. Pomaga w tym moczenie przez
dobę w wodzie o temperaturze 20 stopni Celsjusza.
Do momentu, kiedy frezja ogrodowa
będzie miała około sześciu liści, wymaga
temperatury około 20 stopni i dużej wilgotności. Później temperatura powinna
oscylować w granicach 12-15 stopni Celsjusza. Chcąc przyspieszyć kwitnienie
można, w momencie, kiedy siewki będą miały po dwa liście, przenieść pojemniki
do pomieszczenia o temperaturze 5-8 stopni na okres trzech - czterech tygodni.
Rośliny przesadza się do ogrodu w lipcu lub na początku sierpnia. Może pozostać
też frezja w doniczce jako atrakcyjnie pachnąca dekoracja tarasu, balkonu lub
domu.
Uprawa frezji z bulw
Rozmnażanie wegetatywne to częściej
stosowany sposób na pozyskanie kwiatów. Z bulw mamy kwitnące rośliny w zasadzie
przez cały rok. Przed sadzeniem cebul warto zasilić glebę obornikiem. Bulwy
frezji najlepiej sadzić w szklarni jesienią, od początku września do
października. Zakwitną one w lutym -
maju następnego roku. Sadzimy je w około dziesięciocentymetrowych
odstępach
Chcąc przyspieszyć kwitnienie warto
nabyć cebulki preparowane albo samodzielnie je spreparować. Czynność ta polega
na ich schładzaniu w temperaturze 14 stopni Celsjusza przez cztery tygodnie.
Preparowane bulwy sadzimy w lipcu -
sierpniu do ogrodu, zapewniając im najpierw temperaturę 18-20 stopni i
dużą wilgotność. Gdy rośliny zaczną wschodzić (po około sześciu - siedmiu
tygodniach) temperaturę można obniżyć do 10-13 stopni.
W miesiącu poprzedzającym kwitnienie
trzeba zapewnić frezjom temperaturę 16-18 stopni, a od chwili ukazania się
kwiatowych pąków 12-15 stopni Celsjusza. Kiedy frezje będą miały około sześciu
liści, temperaturę zmniejszamy do 12-15 stopni. Chcąc ułatwić frezjom
zimowanie, po zbiorze bulwy należy przetrzymać kilka dni w szklarni, w
temperaturze 18-20 stopni, by trochę przyschły. A może zainteresuje cię także artykuł o kompozycjach kwiatowych?
Frezje to kwiaty o delikatnej urodzie
i ładnym zapachu. Być może właśnie z tego powodu bukiet ślubny z nich złożony
kojarzy się z romantyczną miłością i urodą panny młodej. Atrakcyjnie prezentują
się również inne dekoracje z dodatkiem frezji.
Kwiaty te zakwitają w rożnych terminach i między innymi dlatego stanowią
cenną atrakcję dla miłośników roślin. Frezje można uprawiać w gruncie, pod
folią, w szklarni, a nawet na parapecie - pod warunkiem, że roślina dobrze
zniesie zimowanie w domu. frezja ogrodowa to zdecydowanie kwiat zasługujący na uwagę.
Literatura:
- Chlebowski B.,
Mynett K., Kwiaciarstwo. Podręcznik dla techników ogrodniczych i
policealnych studiów zawodowych. Warszawa 1985.
- Kwiaty cięte
uprawiane pod szkłem i folią. Warszawa 1985.
- Rośliny ozdobne.
Warszawa 1987.
- Ulanowski K. Ogród z
pasją. Rośliny ozdobne. [Warszawa 2016].
- Uprawa
roślin ozdobnych. Podręcznik dla studentów akademii rolniczych. Warszawa
1984.