Hortensja dębolistna - odmiany, uprawa, pielęgnacja, cięcie
Hortensje zawdzięczają popularność głównie pięknym kwiatom, które przez
wiele tygodni zdobią nasze ogrody. Zaliczane są ponadto do roślin
niewymagających w uprawie, choć pielęgnacja hortensji zajmuje nieco czasu.
Można sadzić hortensje w ogrodzie, na tarasie, a nawet na balkonie - w pełnym słońcu albo w miejscu częściowo
zacienionym. Właściwie każdy sklep ogrodniczy posiada sadzonki hortensji. Ich
cena, w zależności od gatunku i odmiany, waha się od kilkunastu do kilkudziesięciu
złotych.
Więcej niezbędnych porad, informacji i inspiracji na temat hortensji w
ogrodzie zebraliśmy dla ciebie w
tym miejscu.
Gatunki: hortensja bukietowa, ogrodowa, krzewiasta i pnąca
Klasyka na rabacie, czyli hortensja ogrodowa
Od wielu dziesięcioleci niezmiennie
popularna, także w Polsce, jest hortensja ogrodowa. Hortensja ogrodowa to
roślina dość wrażliwa na mróz, dlatego najlepiej rośnie w ciepłych regionach
kraju, natomiast w pozostałych trzeba ją okrywać na zimę. Gatunek ten pochodzi
ze środkowej Japonii. Hortensja ogrodowa kwitnie od czerwca do września i
trudno w tym czasie przejść obok niej obojętnie. Najlepiej rośnie w miejscu
słonecznym lub w półcieniu. Hortensja ogrodowa ma duże kuliste kwiatostany w
kolorach białym, różowym, niebieskim i czerwonym, a barwa jej kwiatów zależy
głównie od pH gleby. Rozmnaża się ją przez sadzonki zielne i w mniejszym
stopniu przez zdrewniałe. Hortensja ogrodowa lubi ziemię o równomiernie
rozłożonej wilgotności. Jeśli interesuje cię uprawa hortensji ogrodowej, w tym artykule znajdziesz wiele informacji i porad na temat jej uprawy.
Bardzo popularna w Polsce, obok hortensji ogrodowej, jest też w
hortensja bukietowa (hydrangea paniculata) w ogrodzie, która wyrasta do trzech metrów
wysokości. W sierpniu rozkwita białokremowymi kwiatami o różnym odcieniu.
Gatunek ten wymaga silnego cięcia wiosną.
Hortensja bukietowa (hydrangea paniculata)
Niezwykle bujne, najpierw białe a
później różowe kwiaty, ma hortensja bukietowa odmiany magical handle. Hortensja bukietowa hydrangea
paniculata magical handle dorasta do ponad metra wysokości. Z kolei odmiany
przyjazne dla pszczół to kyushu i tardiva. Obie jako nieliczne mają duże ilości
kwiatów płodnych, dzięki czemu wabią owady. Niedawno pojawiła się na rynku
kolejna odmiana o białych kwiatach, które później zmieniają się w zielone.
Odmiana ta nosi wdzięczną nazwę magical himalaya. Hortensja bukietowa magical
himalaya dorasta do ponad metra wysokości i szerokości. Ładną nazwę ma też inna
odmiana - hortensja bukietowa hydrangea paniculata magical sweet summer o przebarwiających się
jesienią na różowo dużych kwiatach. Na tarasie dobrze zaprezentuje się
hortensja bukietowa odmiany polestar o kwiatach też białych, ale drobnych. Jest
to stosunkowo niewysoka, dorastająca nieco ponad pół metra roślina, kwitnąca w
okresie od czerwca do późnej jesieni. Odmiana ta dobrze znosi cień.
Bardzo popularna wśród hortensji
bukietowych jest hortensja limelight. Jest to odmiana o dużych i gęstych
kwiatostanach i sztywnych pędach. Hortensja limelight w trakcie kwitnienia
zmienia kolor od jasnozielonego na początku kwitnienia do białego jesienią.
Hortensja limelight to odmiana bardzo odporna na mróz, dlatego może rosnąć
ogrodach polski wschodniej. Ładnie wygląda pojedynczo i w grupach. Hortensja
limelight dostępna jest w wersji na pniu (cena około 100 złotych - internetowy
sklep ogrodniczy i nieco mniej na aukcji). Więcej informacji o hortensji
bukietowej znajdziesz w tym artykule.
Trochę odmienności - hortensja krzewiasta (hydrangea arborescens)
W ostatnich latach dużą popularnością w ogrodzie, obok hortensji bukietowej,
cieszy się hortensja krzewiasta. Jest to gęsty i rozpostarty krzew pochodzący z
Ameryki Północnej, który dorasta do trzech metrów wysokości i kwitnie w okresie
od czerwca do sierpnia. Hortensja krzewiasta kwitnie na pędach tegorocznych,
dlatego trzeba ją ciąć wiosną. Cięcie hortensji krzewiastej, na wysokości
dwudziestu - trzydziestu centymetrów, pozwala na pozostawienie kilku par pąków,
z których wyrosną nowe gałązki. Krzew dobrze się czuje w półcieniu, w kwaśnej,
świeżej i zasobnej w składniki pokarmowe glebie. Na zimę warto przykryć korzenie.
Hortensja krzewiasta zawiązuje kwiatostany na przełomie maja i czerwca.
Hortensja krzewiasta występuje także jako odmiana wielkokwiatowa grandiflora, o
atrakcyjnych, nawet dwudziestocentymetrowych kwiatach, które są bardzo trwałe.
Wśród odmian krzewiastych bardzo
popularna jest hortensja anabelle. Odmiana ta lubi osłonięte od wiatru miejsca.
Hortensja anabelle jest odporna na mrozy i wytrzymuje spadek temperatury nawet
do -23oC. Lubi glebę próchniczną i zasobną w składniki pokarmowe.
Hortensja anabelle kwitnie od czerwca do sierpnia ogromnymi kremowobiałymi
kwiatostanami w kształcie kul. Ich średnica dochodzi do czterdziestu
centymetrów. Kwiatostany złożone są z kwiatów płonnych i wymagają podparcia,
gdyż uginają się pod swoim ciężarem. Hortensja anabelle to krzew o luźnym
pokroju, dorastający do półtora metra wysokości. Liście anabelle są
jasnozielone.
Hortensja krzewiasta odmiany hayes
starburst to niska roślina o kremowym, zmieniającym się później na jasnozielono
kolorze. Krzew zawiązuje liczne pąki kwiatostanowe na pędach wytworzonych w
danym roku i wymaga przycięcia na początku wiosny. Odmiana hayes starburst
kwitnie bardzo długo. Hortensja krzewiasta abetwo, wyhodowana w 2000 roku w
Stanach Zjednoczonych, tworzy śnieżnobiałe kuliste kwiatostany o średnicy ponad
trzydziestu centymetrów. Kwiaty pojawiają się w lipcu i sierpniu i trwają na
roślinie do końca października. Wtedy robią się zielonkawe. Odmiana ta
najładniej wygląda posadzona w dużej grupie. Lubi przede wszystkim słońce i
lekki cień. Hortensja krzewiasta abetwo może mieć lekko kwaśne lub obojętne
podłoże. Jeśli zainteresowała się hortensja krzewiasta, w tym artykule znajdziesz porady dotyczące jej uprawy.
Hortensja pnąca (hydrangea petiolaris)
Specyficzny pokrój oraz nieco inne
warunki siedliskowe ma hortensja pnąca. Hortensja pnąca to pnący krzew,
osiągający co najmniej siedem metrów wysokości. Gatunek ten w młodym wieku charakteryzuje
się powolnym wzrostem. Hortensja pnąca wymaga wilgotnej, lekko kwaśnej gleby
próchnicznej oraz zacisznego stanowiska, osłoniętego od wiatru. Potrzebuje też
podpór. Hortensja pnąca najlepiej rośnie w półcieniu, a nawet na silnie
zacienionych stanowiskach. Można ją więc posadzić od północnej strony domu,
gdzie słabo zazwyczaj rosną inne rośliny - na przykład krzewy owocowe. Pnącze
to wspina się nawet na bardzo duże wysokości, pokrywając podpory
ciemnozielonymi liśćmi, które utrzymują się na roślinie aż do początków zimy.
Hortensja pnąca pnie się przy pomocy korzonków przybyszowych.
W czerwcu i lipcu pnącze okrywa się
pachnącymi kwiatami. Hortensja pnąca ma ładne, troszkę spłaszczone kwiatostany
o szerokości dwudziestu trzech centymetrów. Jej drobne kremowobiałe kwiaty
płodne otoczone są przez liczne, bardzo dekoracyjne kwiaty płonne.
Charakterystyczne są też błyszczące, ciemnozielone ząbkowane liście. To
atrakcyjne pnącze ogrodowe wykorzystuje się do obsadzania murów i starych
drzewach albo innych obiektów. Można je także posadzić jako roślinę okrywową.
Hortensja pnąca jest bardzo efektowna nie tylko w trakcie kwitnienia, ale także
później, gdyż częściowo zaschnięte kwiatostany pozostają na roślinie. Więcej o
hortensji pnącej przeczytasz w tym artykule.
Hortensja dębolistna (hydrangea
quercifolia)
Hortensja dębolistna (hydrangea
quercifolia) wyróżnia się oryginalnym ulistnieniem, dzięki któremu jest
atrakcyjna także wówczas, gdy nie kwitnie. Jej charakterystycznie powycinane,
owalne dwudziestocentymetrowe liście, przebarwiają się jesienią na czerwono i
purpurowo. Hortensja dębolistna zawiązuje pąki
kwiatowe latem. Aby były liczne, należy krzew dokarmiać i podlewać już od
wczesnej wiosny. Późnym latem i jesienią również jej ciężkie, szyszkowate,
białe kwiatostany przebarwiają się na purpurowo. W naszym klimacie roślina
osiąga półtora metra wysokości i rozrasta się na taką samą albo jeszcze większą
szerokość.
Hortensja dębolistna lubi miejsca
osłonięte od wiatru i słoneczne lub tylko lekko zacienione. Rośnie dobrze w
wilgotnej, próchnicznej i lekko kwaśnej ziemi o dużej zawartości substancji
organicznych, dlatego przed jej sadzeniem trzeba zmieszać kompost z kwaśnym
torfem. Hortensja dębolistna wytrzymuje spadek temperatur do -23oC.
Z odmian polecanych przez hodowców na uwagę zasługuje hydrangea quercifolia
snow queen (cena około 30 złotych) o białych kwiatach, które zmieniają potem
kolor na czerwonobrązowy. Warto posadzić też odmianę snowflake, osiągającą dwa
i pół metra szerokości oraz dwa metry wysokości. Hortensja dębolistna snowflake
(cena 50-60 złotych) ma duże kwiatostany, złożone z kwiatów płonnych.
Hortensja dębolistna nie wymaga
corocznego cięcia, bowiem ze wszystkich gatunków hortensji najsłabiej się
regeneruje. W tym przypadku stosujemy jedynie cięcie hortensji kosmetyczne.
Przycinamy hydrangea quercifolia tylko powierzchownie, usuwając zeszłoroczne
kwiatostany oraz pędy słabe, martwe, zbytnio zagęszczone, połamane i
przemarznięte. Hortensja dębolistna, podobnie jak hortensja ogrodowa, wytwarza
pąki kwiatowe na zeszłorocznych pędach, w związku z tym nie należy skracać
wyrastających od podstawy silnych pędów, które mają już pąki kwiatowe. Suche
kwiatostany wycinamy pod koniec zimy lub wczesną wiosną i tniemy tuż nad pierwszą
parą pąków.
Pielęgnacja hortensji
Jak pielęgnować hortensję: hortensja dębolistna i inne
gatunki
Hortensja wymaga zazwyczaj żyznej,
lekko kwaśnej, próchnicznej ziemi. Najlepiej rośnie w półcieniu, choć bardzo
też lubi słońce. W okresie silnego wzrostu, który przypada w okresie od czerwca
do sierpnia, hortensja potrzebuje częstego zasilania. Pielęgnacja hortensji
wymaga też obfitego podlewania w czasie upałów. Wszystkie hortensje lubią wodę,
dlatego podlewajmy je systematycznie, najlepiej deszczówką. Zapewnijmy im też
odpowiednie zasilanie nawozami do roślin kwasolubnych lub specjalnie
przeznaczonych do hortensji. Warto też wiedzieć, że cięcie hortensji jest
zróżnicowane w zależności od gatunku.
Najgroźniejsze szkodniki i choroby
hortensji to mączniak prawdziwy, chloroza, mszyce oraz przędziorek chmielowiec.
Mączniak objawia się charakterystycznym mączystym nalotem oraz żółtawymi, z
czasem brązowiejącymi plamami na liściach. Nalot jest grubszy na spodniej
stronie liści. Mączniak poraża również kwiaty, które stają się niepozorne i
drobne. Chloroza objawia się z kolei żółknięciem liści i uszkodzeniem korzeni.
Przyczyny tej choroby hortensji zależą głównie od pH gleby. Hortensja
doniczkowa jest atakowana także przez mszyce. Występują one głównie na wierzchołkach
pędów i rozwijających się właśnie liściach. Hortensja doniczkowa jest też
wrażliwa na przędziorka chmielowca, którego obecność zaznacza się głównie
żółknięciem liści.
Choroby hortensji zwalczamy w
momencie ich zaobserwowania, stosując odpowiedni oprysk zgodnie z instrukcją na
opakowaniu. Wcześnie zniszczone szkodniki oraz choroby hortensji nie powinny
poczynić dużych szkód w uprawie.
Robimy sadzonki, czyli jak pielęgnować hortensję (hortensja
dębolistna i inne gatunki)
Rozmnażamy hortensje przez sadzonki
pobrane z odrostów korzeniowych lub bocznych pędów. Najodpowiedniejszy termin
sadzonkowania przypada na okres od lutego do końca maja. Roślinom matecznym
należy zapewnić dużo światła, ponieważ tylko wówczas będą miały silne krótkie
pędy, niezbędne do sadzonkowania.
Sadzonki wierzchołkowe tniemy z
dwiema - trzema parami liści. Ponieważ krzewy te mają zdolność tworzenia liści
na całych pędach, cięcie hortensji nie musi być wykonane konkretnie pod węzłem.
Duże liście skracamy o połowę i umieszczamy sadzonki w mieszaninie piasku i
torfu. Hortensje ukorzeniają się po trzech - czterech tygodniach w temperaturze
od 18 o 20oC. Zraszamy je w tym okresie bardzo często. Ukorzenione
roślinki sadzimy do małych doniczek z torfem, kompostem i piaskiem i trzymamy w
temperaturze 15oC, często je zraszając.
Hortensje to bardzo lubiane i
niewymagające rośliny, hodowane głównie w kwaśnym podłożu. Powinny więc rosnąć
w miejscu, gdzie inne byliny lub krzewy owocowe sobie nie radzą. Najbardziej
popularne, ogrodowa i bukietowa, powoli ustępują miejsca również innym
gatunkiem, z których na uwagę zasługuje choćby hortensja dębolistna. Hortensja
dębolistna zwraca uwagę przede wszystkim charakterystycznie wyciętymi liśćmi.
Pielęgnacja hortensji komplikuje się z chwila, gdy chcemy uprawiać wszystkie
gatunki jednocześnie. Trzeba bowiem dokładnie wiedzieć, która kwitnie na pędach
ubiegłorocznych, a która na wytworzonych w roku bieżącym. Poza tym hortensje
nie mają jakichś szczególnych wymagań.
Literatura:
- Bąbelewski
P., Hortensja niewymagająca co do podłoża. „Mój Piękny Ogród” 2016 nr 7, s. 56.
- Bąbelewski
P., Pielęgnacja hortensji dębolistnej. „Mój Piękny Ogród” 2016 nr 8, s. 44.
- Eleganckie
hortensje. „Mój Piękny Ogród” 2010 nr 8, s. 18-21.
- Falkowski
G., Jak przycinać hortensje. „Magnolia” 2013 nr 9, s. 48-49.
- Latocha
P., Kwitnąca elita. „Działkowiec” 2012 nr 2, s. 13-15.
- Latocha
P., Wakacyjne krzewy. „Działkowiec” 2015 nr 7, s. 10-12.
- Mölzer
W., Kwitnący ogród. Warszawa [1978].
- Najpopularniejsze
gatunki. „Przepis na Ogród” 2016 nr 8, s. 16-17.
- Nałkowska
D., Sztuka cięcia. „Przepis na Ogród” 2016 nr 8, s. 22-23.
- Philips
R., Rix M., Najpiękniejsze rośliny ogrodowe. Ponad 1500 specjalnie
fotografowanych i starannie opisanych roślin możliwych do uprawiania w naszej
strefie klimatycznej. Warszawa 1999.
- Piękne
i dostojne hortensje. „Mój Piękny Ogród” 2017 nr 5, s. 6-12.
- Podstawy
przycinania popularnych gatunków hortensji. „Mój Piękny Ogród” 2012 nr 2, s.
37.
- Uprawa roślin ozdobnych. Podręcznik dla studentów
akademii rolniczych. Warszawa 1984.