Hortensja krzewiasta

Hortensja drzewiasta (krzewiasta) - sadzenie, pielęgnacja, rozmnażanie, porady

Jeszcze w latach siedemdziesiątych i osiemdziesiątych ubiegłego wieku popularna w naszym kraju była tylko hortensja doniczkowa. Kupowano te rośliny ozdobne zwłaszcza w okresie Wielkanocy, by zdobiły mieszkania na święta. A wcale nie były wówczas tanie. Z czasem hortensja doniczkowa znalazła swoje zasłużone miejsce w ogrodzie. Stało się to być może przez przypadek. Hortensja doniczkowa kwitła w domu tylko jeden sezon, a potem ją wyrzucano. Prawdopodobnie ktoś odważny wyniósł roślinę po kwitnięciu z domu i zasadził na próbę w ogrodzie. Można się domyślać, że w taki właśnie sposób hortensja domowa stała się bardziej znana jako hortensja ogrodowa.

Jeśli interesuje cię także uprawa i pielęgnacja hortensji ogrodowej, więcej informacji na ten temat znajdziesz w tym artykule.

Krzewy ozdobne kwitnące z rodzaju hydrangea (hortensja)

Hortensje to krzewy ozdobne kwitnące, rzadziej ozdobne pnącza, a jeszcze rzadziej drzewa. Rośliny te mają zazwyczaj ustawione naprzeciwlegle piłkowane liście. Kwiaty hortensji są dwóch typów: drobne obupłciowe lub dużo od nich większe płonne (sterylne). Wszystkie rośliny ozdobne gatunku hydrangea pochodzą ze wschodniej Azji oraz Ameryki Północnej i Południowej. Rosną zazwyczaj w parkach i ogrodach, ale są też uprawiane w domu (hortensja doniczkowa), gdzie pędzone kwitną już w marcu. Pielęgnacja hortensji nie jest trudna, dlatego coraz częściej widuje się te krzewy kwitnące w przydomowej uprawie. Nawet rozmnażanie hortensji nie należy do skomplikowanych czynności. Wśród popularnych odmian na uwagę zasługuje także hortensja bukietowa.

Do rzadziej spotykanych gatunków należy wyniosła hortensja krzewiasta (znana też jako hortensja drzewiasta), hortensja piłkowana i hortensja dębolistna. Wszystkie nadają się do pojedynczego sadzenia i są odporne na zanieczyszczenia powietrza. Rodzaj hydrangea liczy też wiele bardziej znanych gatunków i odmian, z których najbardziej popularna jest hortensja ogrodowa - niezaprzeczalnie piękna ozdoba balkonów, tarasów i prywatnych ogrodów, ale też parków i innych miejsc publicznych. Hortensja ogrodowa tworzy na przykład jedną z większych kolekcji krzewów ozdobnych, podziwianych przez osoby zwiedzające Ogród Botaniczny Uniwersytetu Warszawskiego. Obiekt ten został założony w 1818 roku między wąwozem Agrykola a Belwederem, w miejscu, gdzie wcześniej mieściły się Ogrody Królewskie. Swoją przystań znalazła tam również hortensja pnąca. Jeśli planujesz zakup hortensji, w tym artykule znajdziesz cennik najpopularniejszych roślin ogrodowych.

Hortensja ogrodowa a hortensja pnąca

Hortensja ogrodowa (hydrangea macrophylla)

Hortensja ogrodowa to gatunek o kwiatach najbardziej ozdobnych ze wszystkich hortensji. Te pięknie kwitnące rośliny ozdobne pochodzą z Japonii, skąd zostały sprowadzone do Europy pod koniec osiemnastego wieku. Ich barwa zależy przede wszystkim od stopnia zakwaszenia gleby, w której rosną. Możemy mieć więc hortensje ogrodowe w kolorze białym, różowym, niebieskim, fioletowym, czerwonym. Hortensja ogrodowa to gatunek dość wrażliwy na przymrozki, dlatego wskazane jest okrywanie rośliny przed zimą. W Azji, skąd pochodzi, roślina ta dorasta nawet do czterech metrów wysokości. Hortensja ogrodowa nadaje się do kompozycji florystycznych, może bowiem długo stać w wazonie. Kwiaty tego gatunku bardzo dobrze się też zasusza. Zachowują podczas tego procesu kształt i kolor. Pięknie wygląda hortensja ogrodowa preparowana w roztworze gliceryny. Ścięte kwiaty wstawia się do dziesięcioprocentowej substancji, a po kilku dniach moczenia hortensja wyglądają świeżo i są bardzo trwałe. Tak zasuszona hortensja bukietowa to cenny element zimowych dekoracji.

Hortensja pnąca

Hortensja pnąca nie jest już tak bardzo dekoracyjna, gdyż jej kwiaty są mniejsze. Pnącze to rośnie dość wolno, zwłaszcza w pierwszych latach po posadzeniu, ale kiedy już przyspieszy, dorasta nawet do jednego metra rocznie. Roślina ta pochodzi z Dalekiego Wschodu, a uprawiana jest od połowy dziewiętnastego wieku. Liście pnącza rozwijają się wczesną wiosną i jesienią przebarwiają się na żółto, utrzymując się bardzo długo na roślinie. Hortensja pnąca w okres kwitnienia wchodzi pięć - sześć lat po posadzeniu. Jej kwiaty zebrane są w duże płaskie baldachogrona i mają delikatny zapach. Środek kwiatostanu tworzą drobne, zielonkawobiałe kwiaty płodne, natomiast obrzeża - białe kwiaty płonne. Krzew kwitnie od czerwca do lipca. Jest to roślina w pełni mrozoodporna. Ponieważ pnącze wcześnie rozpoczyna wegetację, czasami mogą pojawić się na roślinie uszkodzenia od mrozu. Więcej informacji na temat hortensji pnącej znajdziesz w tym artykule.

Pielęgnacja hortensji w ogrodzie

Jeśli te atrakcyjne rośliny ozdobne posadzi się we właściwym podłożu i w odpowiednim miejscu, pielęgnacja hortensji ograniczy się głównie do podlewania, nawożenia i przycinania. Krzywy te są bowiem bardzo odporne na szkodniki i choroby. Sadzimy hortensje w żyznej, próchnicznej i dość wilgotnej, lekko kwaśnej ziemi. Najlepsza jest mieszanka ziemi ogrodowej z kwaśnym torfem. Gleba może być nawet gliniasta, ale trzeba ją wówczas zmieszać z torfem. Wskazane jest też podłoże liściowe połączone z piaskiem. Nie tolerują natomiast hortensje gleb zimnych i mokrych. Te trwałe rośliny ozdobne dobrze rosną na stanowiskach słonecznych lub półcienistych i delikatnie osłoniętych od wiatru. Znoszą też cień, ale słabo wówczas kwitną. Hortensje wymagają dużych ilości wody, a najlepiej podlewać je deszczówką. Regularne nawadnianie jest szczególnie ważne w okresie kwitnienia, zwłaszcza gdy brak jest opadów i panuje upał. Najlepiej jest podlewać rośliny co sześć - siedem dni, dużą ilością wody - nawet do piętnastu litrów na jeden krzew. Hortensje wymagają częstego podlewania głównie ze względu na ogromną ilość liści i kwiatów, jakie tworzą w ciągu sezonu wegetacyjnego. Dokarmiamy je nawozami szybko działającymi, rozpuszczającymi się w wodzie. W handlu dostępne są wieloskładnikowe nawozy przeznaczone specjalnie do hortensji. Jeśli interesuje cię także uprawa hortensji bukietowej, porady znajdziesz w tym artykule, gdzie hortensja bukietowa została szczegółowe opisana.

Hortensja krzewiasta (hydrangea arborescens)

Pochodzenie hortensji krzewiastej

Ojczyste tereny hortensji krzewiastej (hydrangea arborescens) to wschodnie regiony Ameryki Północnej, gdzie rośnie ona w stanie dzikim nad brzegami rzek oraz w wilgotnych lasach. Stamtąd została sprowadzona w wieku osiemnastym do Wielkiej Brytanii, a potem rozpowszechniona w parkach i ogrodach Europy. Od kiedy hortensja drzewiasta pojawiła się w sprzedaży, krzew ten wzbudził prawdziwe uznanie hodowców i ogrodników. W Polsce najwcześniej pojawiła się w uprawie odmiana wielkokwiatowa - hortensja grandiflora o białych kulistych kwiatostanach średnicy od dwunastu do dwudziestu centymetrów. Hortensja wielkokwiatowa to wzniesiony krzew o półkolistym pokroju. Roślina ta wymaga zasobnych, świeżych, próchnicznych gleb ogrodowych oraz stanowisk osłoniętych od wiatru.

Jak wygląda hortensja krzewiasta?

Hortensje drzewiaste to krzewy ozdobne kwitnące o wysokości nieco przekraczającej dwa metry. Gatunek ten tworzy szerokie rośliny o luźnym pokroju i rozrasta się do dwóch metrów. Hortensja krzewiasta kwitnie od lipca do września ogromnymi kulistymi kwiatostanami, które nawet po uschnięciu pozostają ozdobą krzewów jesienią i zimą. Kiedy kwitnie, jej gałązki uginają się pod ciężarem kwiatów. Kwiaty hortensji krzewiastej są białe lub zielonkawe. Hortensja drzewiasta spektakularnie wygląda w nieformalnych nasadzeniach żywopłotowych. Ładnie prezentuje się też w małych grupach na trawniku lub pośrodku rabaty w ogrodzie. Kiedy rośnie pojedynczo, wygląda również bardzo dekoracyjnie, szczególnie w sąsiedztwie mniej atrakcyjnych roślin.

Hortensja krzewiasta (hydrangea arborescens) w uprawie

Stanowisko dla hortensji krzewiastej w ogrodzie

Najlepiej, gdy hortensja drzewiasta będzie rosła w miejscu słonecznym. Tak jak pozostałe gatunki, hortensja ta najlepiej rośnie w kwaśnej ziemi, złożonej z torfu i przegniłego obornika. Podobnie też jak inne gatunki, jest bardzo wrażliwa na brak wody w glebie. Oznaką niedostatku wilgoci jest więdnięcie liści. Roślina nie zawiązuje wówczas kwiatów. Może się nawet zdarzyć, że po długim niepodlewaniu po prostu usycha. Aby więc pielęgnacja hortensji krzewiastej dawała efekty, trzeba w pełni uwzględnić jej wymagania co do wilgoci. W naszych warunkach klimatycznych hortensja krzewiasta zimuje bardzo dobrze i jest wytrzymała na niesprzyjające warunki pogodowe.

Jak pielęgnować hortensję krzewiastą?

Hortensja drzewiasta kwitnie na pędach tegorocznych i zawiązuje pąki po zimie, dlatego na przełomie zimy i wiosny należy ją mocno przyciąć. Najlepiej zabieg ten wykonywać co roku w marcu, tnąc roślinę przy ziemi na wysokości dwudziestu - trzydziestu centymetrów albo czwartego - piątego pąka. Krzew ten bardzo dobrze znosi cięcie, jednak przycinanie bardzo nisko nie jest wskazane, ponieważ nowo powstające pędy nie będą w stanie utrzymać ciężkich kwiatów. Pędy ubiegłoroczne ścinamy pozostawiając na roślinie tylko jedną zdrową parę pąków. Gałązki obumarłe wycinamy tuż nad ziemią, a roślina wypuści nowe, silniejsze i bujniejsze. Hortensja krzewiasta kwitnie też bez regularnego przycinania, jednak po cięciu kwitnienie jest dłuższe i obfitsze. Cięcie stymuluje bowiem roślinę do odbudowy korony. Hortensja drzewiasta zawiązuje kwiatostany na przełomie maja i czerwca. Formy drzewkowe otrzymujemy przy dwuletniej uprawie. W pierwszym roku prowadzimy krzew na jeden pęd, natomiast w drugim roku formujemy koronę. W trakcie rozwoju rośliny usuwamy wszystkie pędy boczne.

Pielęgnacja hortensji dębolistnej

Nieco innego podejścia wymaga hortensja dębolistna, która również zawiązuje pąki po zimie. Hortensja dębolistna zaliczana jest do krzewów kwitnących na ubiegłorocznych pędach, dlatego nie należy skracać gałązek rosnących u podstawy krzewu, na których już pojawiły się pąki. Hortensja dębolistna nie potrzebuje corocznego przycinania. Cięcie ogranicza się do usuwania słabych, martwych i zagęszczających się pędów. Można też pod koniec zimy lub wczesną wiosną wyciąć suche kwiatostany. Hortensja dębolistna pąki kwiatowe zawiązuje latem, a kwitnie od lipca do sierpnia, luźnymi dwudziestocentymetrowymi szyszkowatymi wiechami w kolorze białym. W miarę upływu czasu kwiatostany przebarwiają się na kolor purpurowo-różowy. Aby były liczne, trzeba systematycznie podlewać krzewy przed ich zdrewnieniem i dokarmiać już od wczesnej wiosny. Jesienią warto zastosować nawóz potasowy, który sprzyja drewnieniu pędów.

Hortensja drzewiasta - wybrane odmiany

Do ciągle bardzo popularnych, przy tym niezwykle odpornych na choroby i warunki atmosferyczne, należy wielkokwiatowa krzewiasta hortensja grandiflora o zielonkawych, a później lekko różowiejących kwiatach. Różowo kwitnie też invincibelle spirit o kwiatostanach średnicy aż czterdziestu centymetrów i kulistym pokroju. Odmiana ta dorasta ponad metra wysokości. Bardzo niska jest natomiast hortensja drzewiasta odmiany hayes starburst. Roślina ta osiąga około sześćdziesięciu centymetrów wysokości. Liczne pąki kwiatostanowe tej odmiany, złożone z kwiatów płonnych, kwitną bardzo długo i obficie. Gdy przekwitają, kwiatostany robią się jasnozielone. Podobnie jak pozostałe odmiany, roślina ta wymaga niskiego przycięcia w marcu. Hortensja drzewiasta hayes starburst lubi stanowiska delikatnie ocienione i wilgotne. Gleba, w której rośnie, powinna być zasilona kompostem i bogata w próchnicę.

Rozmnażanie hortensji drzewiastej

Ponieważ kwiaty hortensji drzewiastej są sterylne (płonne) rozmnaża się roślinę jedynie wegetatywnie. Rozmnażanie hortensji z sadzonek przeprowadza się w lipcu lub sierpniu. Wszystkie krzewy kwitnące z gatunku hortensja ukorzeniają się bardzo łatwo. Zdrewniałe pędy tniemy na dwuwęzłowe sadzonki i uszczykujemy dolną parę liści, aby nie dopuścić do ich więdnięcia lub gnicia. Z kolei by uchronić liście przed utratą wody w procesie transpiracji, należy je skrócić do połowy. Sadzonki umieszczamy na głębokości od dwóch do trzech centymetrów w doniczkach z torfem zmieszanym z piaskiem w stosunku 1:1. Doniczki możemy przykryć torebkami z folii lub szklanym naczyniem. Sadzonki podlewamy tak, by miały stale wilgotne podłoże. Na miejsce stałe można wysadzić nowe hortensje po miesiącu, pamiętając o ich okryciu na zimę. Przykrywamy młode krzewy ozdobne kwitnące dopiero po pierwszych przymrozkach. Po posadzeniu w ogrodzie roślinę obficie podlewamy, pilnując, aby ziemia przez cały okres wegetacji była wilgotna. Rozmnażanie hortensji przez sadzonkowanie to bardzo tania forma poszerzenia asortymentu tych roślin na działce.

Literatura:

1. Bąbelewski P., Hortensja latem. „Mój Piękny Ogród” 2017 nr 6, s. 58.
2. Bąbelewski P., Niska hortensja podobna do byliny. „Mój Piękny Ogród” 2016 nr 8, s. 44.
3. Dąbski M., Hortensje nie kwitną. „Mój Ogródek” 2014 nr 1, s. 10.
4. D. B., Hortensja. „Działkowiec” 1972 nr 6, s. 88-89.
5. Eleganckie hortensje. „Mój Piękny Ogród” 2010 nr 8, s. 18-21.
6. Falkowski G., Jak przycinać hortensje. „Magnolia” 2013 nr 9, s. 48-49.
7. Latocha P., Kwitnąca elita. „Działkowiec” 2012 nr 2, s. 13-15.
8. Mazik M., prawidłowe cięcie krzewów ozdobnych. „Przepis na Ogród” 2015 nr 3, s. 14-15.
9. Mynett M., Hortensja. „Działkowiec” 1983 nr 10, s. 16.
10. Nałkowska D. Sztuka cięcia. „Przepis na Ogród” 2016 nr 8, s. 22-23.
11. Najpopularniejsze gatunki. „Przepis na Ogród” 2016 nr 8, s. 16-17.
12. Piękne i dostojne hortensje. „Mój Piękny Ogród” 2017 nr 5, s. 6-12.
13. Podstawy przycinania popularnych gatunków hortensji. „Mój Piękny Ogród” 2012 nr 2, s. 37.
14. Uprawa roślin ozdobnych. Podręcznik dla studentów akademii rolniczych. Warszawa 1984.