Nazwa rośliny
Jarząb brekinia (łac. Sorbus torminalis) znana też jako brzęk
Systematyka
różowate > jarząb > jarząb brekinia

Jarząb brekinia - występowanie, uprawa, pielęgnacja, przycinanie

Jarząb brekinia, tak jak i grusza azjatycka, grusza pospolita, świerk syberyjski, iglicznia, czy też wyczyniec łąkowy, to roślina, która spotykana jest na terenie naszego kraju. Jednak zanim roślina znajdzie się w naszym ogrodzie, powinniśmy dowiedzieć się, czym charakteryzuje się to drzewo, skąd pochodzi, jakie są ciekawostki na jego temat, ale również, jakie wymagania mają te drzewa oraz jak wygląda ich uprawa i pielęgnacja.

Jeśli szukasz więcej porad i informacji, sprawdź także zebrane w tym miejscu artykuły o jarzębach.

Jarząb brekinia - pochodzenie i charakterystyka

Jarząb brekinia - skąd pochodzi drzewo

Bez względu na to, czy chcemy zająć się uprawą gruszy azjatyckiej, gruszy pospolitej, wyczyńca łąkowego, igliczni, świerku syberyjskiego, czy właśnie jarzębu brekinii, powinniśmy dowiedzieć się, skąd pochodzi dana roślina i jakie są jej cechy charakterystyczne. Pochodzenie rośliny zapewnia nam wiedzę na temat tego, gdzie naturalnie rośnie roślina i jaki klimat tam występuje.

Właśnie dzięki temu możemy bez problemu stwierdzić, czy będzie to odpowiednia roślina dla naszego ogrodu. Zobaczmy więc, skąd pochodzi roślina, jaką jest jarząb brekinia i gdzie ona występuje. Otóż jarząb brekinia - Sorbus torminalis, jest gatunkiem drzewa, który znany jest również jako brzęk. Roślina ta, tak jak i wiele innych roślin, zalicza się do rodziny różowatych - Rosaceae.

Jarząb brekinia to drzewo, które występuje naturalnie na terenie Europy, Afryki Północnej, Azji Mniejszej, a także na Kaukazie. Najbardziej wysunięty na północ punkt, w którym pojawia się to drzewo, to wschodnia część Danii. Zdecydowanie najczęściej możemy go spotkać w południowej części Europy. W samej Polsce jest to jednak dość rzadko spotykany naturalnie gatunek, który często przejawia się w krzyżówce. W naszym kraju spotykany bywa przeważnie na niżu.

Sorbus torminalis - jakie są cechy charakterystyczne rośliny

Zanim zakupimy jarząb brekinia, powinniśmy dowiedzieć się, czym charakteryzuje się ta roślina. Zacznijmy więc od tego, że jarząb brekinia - Sorbus terminalis, to drzewo, które może dorastać do 15-25 m wysokości, zachowując przy tym 60-100 cm pierśnicy. Co więcej, charakteryzuje się ono gęstą, szeroką i rozgałęzioną koroną. Ciekawostką jest to, że jeśli zostanie on posadzony w dużym cieniu, może przybrać formę krzewu.

Warto wspomnieć również o tym, że młode pędy rośliny mają oliwkowoszare zabarwienie i są delikatnie omszone. Natomiast w późniejszym czasie pędy są nagie i oliwkowobrązowe. Z kolei błyszczące i nagie pączki są zabarwione na zielono i cechują się ciemniejszymi brzegami łusek.

Bardzo charakterystycznym elementem są również klapowane i pojedyncze liście rośliny, które mają szerokojajowaty kształt i osiągają około 10 cm długości. Dolne klapy liści są zdecydowanie duże i przypominają liście głogu. Nasada liści jest zaokrąglona, choć może być również lekko sercowata. Charakterystyczne jest również to, że blaszka liściowa jest drobno ząbkowana, ciemnozielona z wierzchu i lekko jaśniejsza od góry, natomiast jesienią wybarwia się na brązowo i czerwono.

Drzewa wytwarzają również białe kwiaty, które zebrane są w wyprostowane i luźne podbaldachy. Kolejnym elementem rośliny są jej czerwonożółte i kuliste owoce, które z czasem zmieniają swój kolor na brązowy z jaśniejszymi punkcikami. W owocach znajdują się 4 pestki. Bardzo charakterystyczne jest również drewno jarzębu, ponieważ ma ono czerwonobrązową barwę i jest drobnosłoiste. Jeśli szukasz więcej porad, sprawdź także ten artykuł na temat uprawy jarzębu pospolitego.

Jarząb brekinia - co powinniśmy wiedzieć o uprawie i pielęgnacji drzew

Brzęk - jakie ma wymagania

Bez względu na to, czy interesuje nas grusza azjatycka, grusza pospolita, świerk syberyjski, iglicznia, wyczyniec łąkowy, czy właśnie jarząb brekinia, jeszcze zanim kupimy konkretną roślinę, powinniśmy zapoznać się z tym, jakie ma ona wymagana. W przeciwnym razie nasza roślina nie będzie rozwijała się prawidłowo.

Co więcej, jeśli nie zapewnimy roślinom odpowiednich wymagań, możemy spotkać się z przykrymi konsekwencjami, a mianowicie chorobami, najczęściej grzybowymi, które spowodowane są nieprawidłowo dobranym nasłonecznieniem oraz źle dobraną glebą. Dlatego właśnie tak bardzo ważne jest to, by zapewnić możliwie jak najlepsze wymagania naszym krzewom, drzewom, czy też kwiatom.

Przejdźmy więc do tego, jakie wymagania ma jarząb brekinia - Sorbus torminalis, który znany jest jako brzęk. Zacznijmy więc od tego, że ten gatunek jarzębu nie jest bardzo wymagający i z powodzeniem możemy zająć się jego uprawą w ogrodzie. Jednak musimy wiedzieć, że powinniśmy go sadzić w zacisznych i lekko osłoniętych od wiatrów miejscach. Dodatkowo zaleca się sadzenie go na umiarkowanie żyznych glebach, które będą przepuszczalne, a ich odczyn pH będzie zasadowy. Warto wiedzieć, że rośliny te nie znoszą wapiennych i piaszczystych gleb, natomiast dobrze radzą sobie z mrozem i suszą.

Sorbus torminalis - uprawa i pielęgnacja brzęku

Jeśli wiemy już, jakie wymagania ma jarząb brekinia, możemy zainteresować się tym, jak powinna przebiegać jego uprawa oraz jakich zabiegów pielęgnacyjnych wymaga to drzewo. Jest to bardzo istotne, ponieważ właśnie w ten sposób zapewnimy naszej roślinie ogrodowej prawidłowy rozwój. Zobaczmy więc, co powinniśmy wiedzieć o uprawie drzewa.

Jarząb brekinia to gatunek, który wykazuje dość dużą odporność na choroby i szkodniki. Jednak musimy pamiętać, że mimo tego, może on zostać porażony szkodnikami i chorobami. Dlatego też nie zaszkodzi, kiedy raz na jakiś czas dokładnie obejrzymy drzewko pod kątem zmian chorobowych oraz pojawienia się żerowania szkodników.

Poza tym roślina nie wymaga praktycznie żadnych zabiegów pielęgnacyjnych, a mimo to bardzo dobrze się rozwija. Pamiętajmy jednak o tym, by raz lub dwa razy do roku przeprowadzić cięcie drzewa. Podczas tego zabiegu zaleca się usunięcie chorych lub uszkodzonych pędów. Podlewanie jest konieczne w przypadku młodych sadzonek, natomiast jest to potrzebne tylko w pierwszych latach uprawy, o ile nie zależy nam na owocach jarzębów. Jeśli jednak uprawiamy roślinę dla ich owoców, musimy wiedzieć, że podczas upałów zaleca się podlewanie drzewa, by owoców było więcej. Warto wspomnieć także o tym, że jarząb brekinia to roślina, która rozmnażana jest poprzez wysiew nasion, ale również przez odrosty korzeniowe.

Brzęk - zastosowanie i ciekawostki na temat Sorbus torminalis

Jarząb brekinia to atrakcyjne drzewo liściaste, które dawniej wykorzystywane było do zalesiania polnych gruntów. Obecnie jest to chętnie wykorzystywana roślina do nasadzeń w ogrodach przydomowych. Zdecydowanie najbardziej atrakcyjną częścią rośliny są jej dość nietypowe liście, które idealnie łączą się z owocami.

Drzewo to bardzo dobrze komponuje się z innymi roślinami, między innymi z grabami. Możemy go sadzić zarówno w grupach, jak i pojedynczo, choć doskonale sprawdza się jako tło dla niższych roślin. Dlatego chętnie wykorzystywany bywa w parkach oraz do tworzenia ozdobnych alejek.

Ciekawe jest to, że krzyżówka bardzo chętnie wykorzystuje właśnie to drzewo. Jeśli chętnie rozwiązujemy różne zagadki i gry ćwiczące nas umysł, z pewnością spotkaliśmy się z tym, że krzyżówka zawiera hasło, które dotyczy tego, jaka jest inna nazwa jarzębu brekinia, a chodzi tu o brzęk. Co więcej, powinniśmy wiedzieć, że owoce tych roślin są chętnie wykorzystywane w przetwórstwie i robione są z nich dżemy oraz nalewki.

Wygląd jarzębu brekinii

Pochodzenie:
Azja Mniejsza, Afryka Północna, Europa
Roczne przyrosty:
40 cm - 60 cm
Maksymalna wysokość:
800 cm - 1500 cm
Maksymalna szerokość:
700 cm - 1200 cm
Po ilu latach osiąga docelowe rozmiary:
30 lat


Pokrój jarzębu brekinii:
wyprostowany, rozłożysty, rozgałęziony, wzniesiony, gęsty
Kolor kwiatów:
biały
Wielkość i forma kwiatów:
kwiatostan
Rodzaj ulistnienia:
Kształt liścia:
podzielone
Kolor liścia:
ciemnnozielone

Sadzenie i stanowisko dla jarzębu brekinii

Termin sadzenia:
wrzesień, październik
Rozstaw przy sadzeniu:
300 cm - 500 cm
Sposób rozmnażania:
nasiona, odrosty korzeniowe


Stanowisko:
Gleba:
przepuszczalna, próchniczna, żyzna, piaszczysto-gliniasta
Wilgotność podłoża:
umiarkowane
Strefa mrozoodporności:
bardzo odporna na mróz, odporność poniżej -23 °C


Nadaje się na:

Pielęgnacja jarzębu brekinii

Trudność uprawy:
łatwy
Poziom odporności:
bardzo odporna
Typowe szkodniki:

Terminy

IIIIIIIVVVIVIIVIIIIXXXIXII
Kiedy można sadzić?
Kiedy można przesadzać?
Kiedy należy przycinać?
Dobrze znosi przycinanie.
Przycinanie jarzębu brekinii nie jest konieczne, zwykle wykonuje się tylko cięcie sanitarne i prześwietlające. Formowanie korony należy rozłożyć na kilka lat, a nie wykonywać w jednym zabiegu.
Kiedy kwitnie?
Nawożenie
Nawóz kompost. Nawozić 1 raz w roku.
Podlewanie
Umiarkowane zapotrzebowanie na wodę. Podlewaj co 3 dni.
Podlewania wymagają drzewka świeżo posadzone, starsze dobrze radzą sobie same.

Zastosowanie w kuchni

Przydatność do spożycia:
ikona podziel sięPrzekaż dalej