Jasnota biała

Jasnota biała – uprawa, właściwości, zastosowanie, działanie lecznicze

Jasnota biała często jest mylona z pokrzywą. Jej pokrój i kształt liści jest bardzo zbliżony do pokrzywy, dlatego nazywana bywa pokrzywą białą. Jednak roślina ta nie parzy i posiada szerokie właściwości lecznicze, na które warto zwrócić uwagę.

Jeśli szukasz innych inspiracji, więcej roślin leczniczych i ziół zebraliśmy dla ciebie w tym miejscu.

Charakterystyka i uprawa jasnoty białej

Jasnota biała - charakterystyka

Jasnota biała (lamium album) zwana białą pokrzywą to bylina, która posiada bardzo charakterystyczne naprzemianległe liście. Można ją spotkać na skrajach dróg, ugorach czy na łąkach. Jasnota biała (lamium album) występuje naturalnie w Europie i Azji, gdzie traktowana jest jako chwast. W Polsce występuje na całym niżu, a także w niższych partiach górskich.

Ze względu na to, że jest to roślina podobna do pokrzywy, otrzymała też potoczną nazwę - głucha pokrzywa lub pokrzywa biała. Kształtem liści, wysokością i ogólnym wyglądem przypomina pokrzywę, ale nią nie jest.

Ta pokrzywa z białymi kwiatami jest rośliną synantropijną, co oznacza, że towarzyszy człowiekowi i zasiedla miejsca w pobliżu osiedli mieszkalnych, domów i innych budowli stworzonych przez człowieka. Roślina wykazuje szereg pozytywnych działań na ludzki organizm (wewnętrznych i zewnętrznych). Z kwiatów i liści wyrabia się napary, które pomagają w leczeniu różnego rodzaju schorzeń. A może zainteresuje cię także nagietek lekarski?

Uprawa jasnoty białej

Uprawa jasnoty białej prowadzona jest przede wszystkim ze względu na jej właściwości lecznicze. Jednak prowadzenie własnej plantacji pokrzywy białej wiąże się z dużym nakładem pracy, a opłacalność niestety nie jest wysoka.

Pokrzywa biała lubi miejsca zacienione. Preferuje glebę wilgotną i próchniczą, zasobną w azot.

Jasnota biała rozmnaża się wegetatywnie przez podziemne rozłogi i rozgałęzione kłącza. Jej łodygi są wzniesione i osiągają około 60 centymetrów wysokości. Roślina wydaje drobne kwiaty, które pojawiają się w kwietniu i utrzymują się aż do listopada. Kwiat jasnoty białej wydziela słodki zapach i jest miododajny. Naturalnie jej nasiona roznoszone są przez mrówki.

Najbardziej wartościową częścią rośliny jest kwiat jasnoty białej, który zbiera się podczas suchej i słonecznej pogody. Musi być on również w pełni rozwinięty. Poddaje się go suszeniu w temperaturze około 40 stopni. Trzeba pamiętać, że na susz kwiatowy zbiera się tylko korony kwiatów. Natomiast ziele jasnoty pozyskuje się z pędów, liści i łodyg, które suszy się w temperaturze 60 stopni.

Zastosowanie i właściwości lecznicze jasnoty białej

Jasnota biała - zastosowanie

Jasnota biała zawiera w swoim składzie sole mineralne, glukozyd, cukrowce, flawonoidy, garbniki, olejki eteryczne, a także karoten. Dzięki tym wielu składnikom kwiat jasnoty białej znalazł szerokie zastosowanie w lecznictwie ludowym i w medycynie. W sprzedaży dostępne są zarówno suszone kwiaty, jak i susz z całych roślin. Cena suszonego kwiatu w zależności od opakowania waha się w granicach od 15 do 20 złotych. Natomiast cena suszonego ziela w opakowaniu 50 - gramowym wynosi około 3 złote.

W medycynie jasnota biała znalazła zastosowanie jako środek, który wytwarza śluz ochronny. Jest też używany przeciw nadmiernym krwawieniom.

W lecznictwie ludowym od dawna kwiat jasnoty białej był stosowany w schorzeniach kobiecych jako środek, który zapobiegał bolesnym miesiączkom. Stosowano go również w celu oczyszczenia krwi przy wysypkach lub biegunkach. Dzięki temu jasnota biała znalazła zastosowanie pomocnicze w leczeniu dróg rodnych u kobiet, obitych miesiączek, dróg moczowych, a także łagodzeniu stanów zapalnych i świądu skóry.

Jasnota biała znalazła również zastosowanie w przemyśle kosmetycznym. Z wyciągu z jej kwiatów produkuje się szampony przeznaczone do włosów delikatnych i osłabionych. Można ją również stosować do relaksujących kąpieli w wannie.

Jasnotę białą szeroko opisał w swoich artykułach dr Różański, który specjalizuje się w medycynie naturalnej. Pod jego nazwiskiem ukazała się również praca naukowa pod tytułem „Zielarstwo i metody fitoterapii”. Jasnota biała różański wykazuje najmocniejsze działanie w postaci ziela i jest bardziej rozpowszechniona w fitoterapii ludowej niż akademickiej. A może zainteresuje cię także kozieradka i jej właściwości?

Właściwości lecznicze jasnoty białej

Jasnota biała posiada właściwości lecznicze na bardzo szeroką skalę. Wykazuje działanie przeciwzapalne. Posiada zdolności regenerujące uszkodzony nabłonek. Działa hamująco na mikro krwawienia z naczyń. Ma również działanie wykrztuśne, moczopędne i dezynfekujące.

Od wieków stosowana jest w leczeniu chorób kobiecych, takich jak upławy, zapalenie pochwy lub szyjki macicy. Poza tym jasnota stosowana wewnętrznie reguluje przemianę materii i usuwa szkodliwe produkty po przemianie.

Kwiat jasnoty białej i preparaty wytwarzane na jego bazie wykazują pozytywne właściwości w stanach zapalnych układu oddechowego. Dobrze sprawdza się w zapaleniach oskrzeli lub nieżycie gardła. Kwiat jasnoty białej zwiększa ilość wydzielanego śluzu i rozrzedza go. Ułatwia tym samym oczyszczanie oskrzeli.

Kwiat jasnoty białej może być również pomocny przy biegunkach. Świetnie sprawdza się również przy lżejszych oparzeniach lub żylakach.

Ziele jasnoty działa rozkurczowo na mięśnie gładkie, a także powlekająco na błony śluzowe. Zewnętrznie może być stosowane do płukania jamy ustnej i gardła.

Warto też dodać, że właściwości lecznicze wykazuje również korzeń jasnoty białej, który działa wykrztuśnie, napotnie i moczopędnie. Jasnota biała różański wykazuje ponadto działanie lekko nasenne i uspokajające.

Z kwiatu jasnoty białej robi się napary, które wytwarzane są na bazie wody lub mleka. Kwiat jasnoty białej do picia można stosować kilka razy dziennie, ponieważ jest bardzo bezpieczny i nie wywołuje skutków ubocznych. Można go również podawać dzieciom. Kwiat jasnoty białej do picia wytworzony na mleku, można połączyć z miodem lub sokiem malinowym. Świetnie sprawdzi się przy kaszlu czy zapaleniu płuc. Z właściwości leczniczych słynie także krwawnik pospolity. Informacje na temat jego uprawy znajdziesz w tym artykule.

Głucha pokrzywa i jej gatunki – jasnota purpurowa i jasnota plamista

Jasnota purpurowa

Jasnota purpurowa przypomina swoim wyglądem pokrzywę. Jednak tak samo, jak jasnota biała nie posiada na swoich liściach i łodygach parzących włosków. Ze względu na to, że stanowi pewnego rodzaju konkurencję dla roślin uprawnych, jest traktowana jak chwast i tępiona. Roślina ta często występuje na pastwiskach, łąkach w uprawach warzyw i kwiatów. Idealnie rozwija się na glebach żyznych i gliniastych.

Jasnota purpurowa jest jednym z najstarszych gatunków, o którym wspominano już w starożytności. Jej najbardziej charakterystyczną częścią są kwiaty, które bardzo gęsto zbierają się w górnej części rośliny. Przybierają one różowy lub jasnofioletowy kolor. Wydzielają nieprzyjemną, intensywną woń.

Ze względu na to, że jasnota purpurowa rozwija się w nawet w niskich temperaturach, jej kwiaty mogą pojawić się już w marcu, a koniec kwitnienia przypada na przełom września i października. Jedna roślina jest w stanie wydać około 300 nasion.

Jasnota purpurowa nie znalazła jednak zastosowania w lecznictwie. Jest jednak rośliną miododajną. Mimo to nie jest sadzona w pobliżu pasiek, ze względu na wysoką ekspansywność.

Jasnota plamista

Jasnota plamista często spotykana jest w rowach, na pastwiskach i zaroślach. Posiada zielone liście, które na górnej powierzchni mają białą plamkę. Jasnota plamista szeroko występuje w Europie. Na obszarze Polski można ją znaleźć na całym niżu i w niskich partiach gór. Lubi glebę próchniczą, natomiast nie służy jej mocne słońce.

Roślina wytwarza różowe kwiaty, które pojawiają się na przełomie wiosny i lata. W zależności od odmiany może przybierać różne ubarwienia liści i kwiatów. Odmiana „White Nancy” to pokrzywa z białymi kwiatami, która posiada oryginalne białe liście z zielonymi brzegami.

Jasnota plamista jest idealną rośliną okrywową. Można ją uprawiać pod drzewami i krzewami. Często jest wykorzystywana do nasadzeń w skrzynkach czy wiszących doniczkach. Można ją rozmnażać przez podział pędów.

Jak widzimy nie każda roślina podobna do pokrzywy, musi nią być. Pokrzywa biała nie parzy i posiada szereg właściwości, które można zastosować w leczeniu różnych dolegliwości. Nie ma działań niepożądanych i jest bezpieczna dla każdego. Zarówno cena ziela jasnoty białej, jak i kwiatu, nie jest wysoka w porównaniu z właściwościami, które posiada ta pokrzywa z białymi kwiatami. Ze względu na duży potencjał zastosowań, powinna znaleźć się w każdej domowej apteczce.