Jasnota biała często jest mylona z
pokrzywą. Jej pokrój i kształt liści jest bardzo zbliżony do pokrzywy, dlatego
nazywana bywa pokrzywą białą. Jednak roślina ta nie parzy i posiada szerokie
właściwości lecznicze, na które warto zwrócić uwagę.
Jeśli szukasz innych inspiracji,
więcej roślin leczniczych i ziół zebraliśmy dla ciebie w tym miejscu.
Charakterystyka i uprawa jasnoty
białej
Jasnota biała - charakterystyka
Jasnota biała (lamium album) zwana białą pokrzywą to bylina,
która posiada bardzo charakterystyczne naprzemianległe liście. Można ją spotkać
na skrajach dróg, ugorach czy na łąkach. Jasnota biała (lamium album) występuje
naturalnie w Europie i Azji, gdzie traktowana jest jako chwast. W Polsce
występuje na całym niżu, a także w niższych partiach górskich.
Ze względu na to, że jest to roślina podobna do pokrzywy,
otrzymała też potoczną nazwę - głucha pokrzywa lub pokrzywa biała. Kształtem
liści, wysokością i ogólnym wyglądem przypomina pokrzywę, ale nią nie jest.
Ta pokrzywa z białymi kwiatami jest rośliną synantropijną, co
oznacza, że towarzyszy człowiekowi i zasiedla miejsca w pobliżu osiedli mieszkalnych,
domów i innych budowli stworzonych przez człowieka. Roślina wykazuje szereg
pozytywnych działań na ludzki organizm (wewnętrznych i zewnętrznych). Z kwiatów
i liści wyrabia się napary, które pomagają w leczeniu różnego rodzaju schorzeń.
A może zainteresuje cię także nagietek lekarski?
Uprawa jasnoty białej
Uprawa jasnoty białej prowadzona jest przede wszystkim ze względu
na jej właściwości lecznicze. Jednak prowadzenie własnej plantacji pokrzywy
białej wiąże się z dużym nakładem pracy, a opłacalność niestety nie jest
wysoka.
Pokrzywa biała lubi miejsca zacienione. Preferuje glebę
wilgotną i próchniczą, zasobną w azot.
Jasnota biała rozmnaża się wegetatywnie przez podziemne
rozłogi i rozgałęzione kłącza. Jej łodygi są wzniesione i osiągają około 60
centymetrów wysokości. Roślina wydaje drobne kwiaty, które pojawiają się w
kwietniu i utrzymują się aż do listopada. Kwiat jasnoty białej wydziela słodki
zapach i jest miododajny. Naturalnie jej nasiona roznoszone są przez mrówki.
Najbardziej wartościową częścią rośliny jest kwiat jasnoty
białej, który zbiera się podczas suchej i słonecznej pogody. Musi być on
również w pełni rozwinięty. Poddaje się go suszeniu w temperaturze około 40
stopni. Trzeba pamiętać, że na susz kwiatowy zbiera się tylko korony kwiatów.
Natomiast ziele jasnoty pozyskuje się z pędów, liści i łodyg, które suszy się w
temperaturze 60 stopni.
Zastosowanie i właściwości lecznicze
jasnoty białej
Jasnota biała - zastosowanie
Jasnota biała zawiera w swoim
składzie sole mineralne, glukozyd, cukrowce, flawonoidy, garbniki, olejki
eteryczne, a także karoten. Dzięki tym wielu składnikom kwiat jasnoty białej znalazł
szerokie zastosowanie w lecznictwie ludowym i w medycynie. W sprzedaży dostępne
są zarówno suszone kwiaty, jak i susz z całych roślin. Cena suszonego kwiatu w
zależności od opakowania waha się w granicach od 15 do 20 złotych. Natomiast
cena suszonego ziela w opakowaniu 50 - gramowym wynosi około 3 złote.
W medycynie jasnota biała znalazła zastosowanie jako środek,
który wytwarza śluz ochronny. Jest też używany przeciw nadmiernym krwawieniom.
W lecznictwie ludowym od dawna kwiat jasnoty białej był stosowany
w schorzeniach kobiecych jako środek, który zapobiegał bolesnym miesiączkom.
Stosowano go również w celu oczyszczenia krwi przy wysypkach lub biegunkach.
Dzięki temu jasnota biała znalazła zastosowanie pomocnicze w leczeniu dróg
rodnych u kobiet, obitych miesiączek, dróg moczowych, a także łagodzeniu stanów
zapalnych i świądu skóry.
Jasnota biała znalazła również zastosowanie w przemyśle
kosmetycznym. Z wyciągu z jej kwiatów produkuje się szampony przeznaczone do
włosów delikatnych i osłabionych. Można ją również stosować do relaksujących
kąpieli w wannie.
Jasnotę białą szeroko opisał w swoich artykułach dr Różański,
który specjalizuje się w medycynie naturalnej. Pod jego nazwiskiem ukazała się
również praca naukowa pod tytułem „Zielarstwo i metody fitoterapii”. Jasnota
biała różański wykazuje najmocniejsze działanie w postaci ziela i jest bardziej
rozpowszechniona w fitoterapii ludowej niż akademickiej. A może zainteresuje
cię także kozieradka i jej właściwości?
Właściwości lecznicze jasnoty białej
Jasnota biała posiada właściwości lecznicze na bardzo szeroką
skalę. Wykazuje działanie przeciwzapalne. Posiada zdolności regenerujące uszkodzony
nabłonek. Działa hamująco na mikro krwawienia z naczyń. Ma również działanie
wykrztuśne, moczopędne i dezynfekujące.
Od wieków stosowana jest w leczeniu chorób kobiecych, takich
jak upławy, zapalenie pochwy lub szyjki macicy. Poza tym jasnota stosowana
wewnętrznie reguluje przemianę materii i usuwa szkodliwe produkty po
przemianie.
Kwiat jasnoty białej i preparaty wytwarzane na jego bazie
wykazują pozytywne właściwości w stanach zapalnych układu oddechowego. Dobrze
sprawdza się w zapaleniach oskrzeli lub nieżycie gardła. Kwiat jasnoty białej
zwiększa ilość wydzielanego śluzu i rozrzedza go. Ułatwia tym samym
oczyszczanie oskrzeli.
Kwiat jasnoty białej może być również pomocny przy
biegunkach. Świetnie sprawdza się również przy lżejszych oparzeniach lub
żylakach.
Ziele jasnoty działa rozkurczowo na mięśnie gładkie, a także
powlekająco na błony śluzowe. Zewnętrznie może być stosowane do płukania jamy
ustnej i gardła.
Warto też dodać, że właściwości lecznicze wykazuje również
korzeń jasnoty białej, który działa wykrztuśnie, napotnie i moczopędnie.
Jasnota biała różański wykazuje ponadto działanie lekko nasenne i uspokajające.
Z kwiatu jasnoty białej robi się napary, które wytwarzane są
na bazie wody lub mleka. Kwiat jasnoty białej do picia można stosować kilka
razy dziennie, ponieważ jest bardzo bezpieczny i nie wywołuje skutków
ubocznych. Można go również podawać dzieciom. Kwiat jasnoty białej do picia
wytworzony na mleku, można połączyć z miodem lub sokiem malinowym. Świetnie
sprawdzi się przy kaszlu czy zapaleniu płuc. Z właściwości leczniczych słynie
także krwawnik pospolity. Informacje na temat jego uprawy znajdziesz w tym artykule.
Jasnota purpurowa
Jasnota purpurowa przypomina swoim wyglądem pokrzywę. Jednak
tak samo, jak jasnota biała nie posiada na swoich liściach i łodygach parzących
włosków. Ze względu na to, że stanowi pewnego rodzaju konkurencję dla roślin
uprawnych, jest traktowana jak chwast i tępiona. Roślina ta często występuje na
pastwiskach, łąkach w uprawach warzyw i kwiatów. Idealnie rozwija się na
glebach żyznych i gliniastych.
Jasnota purpurowa jest jednym z najstarszych gatunków, o
którym wspominano już w starożytności. Jej najbardziej charakterystyczną
częścią są kwiaty, które bardzo gęsto zbierają się w górnej części rośliny.
Przybierają one różowy lub jasnofioletowy kolor. Wydzielają nieprzyjemną,
intensywną woń.
Ze względu na to, że jasnota purpurowa rozwija się w nawet w
niskich temperaturach, jej kwiaty mogą pojawić się już w marcu, a koniec
kwitnienia przypada na przełom września i października. Jedna roślina jest w
stanie wydać około 300 nasion.
Jasnota purpurowa nie znalazła jednak zastosowania w
lecznictwie. Jest jednak rośliną miododajną. Mimo to nie jest sadzona w pobliżu
pasiek, ze względu na wysoką ekspansywność.
Jasnota plamista
Jasnota plamista często spotykana jest w rowach, na
pastwiskach i zaroślach. Posiada zielone liście, które na górnej powierzchni
mają białą plamkę. Jasnota plamista szeroko występuje w Europie. Na obszarze
Polski można ją znaleźć na całym niżu i w niskich partiach gór. Lubi glebę
próchniczą, natomiast nie służy jej mocne słońce.
Roślina wytwarza różowe kwiaty, które pojawiają się na
przełomie wiosny i lata. W zależności od odmiany może przybierać różne
ubarwienia liści i kwiatów. Odmiana
„White Nancy” to pokrzywa z białymi kwiatami, która posiada oryginalne białe
liście z zielonymi brzegami.
Jasnota plamista jest idealną rośliną okrywową. Można ją
uprawiać pod drzewami i krzewami. Często jest wykorzystywana do nasadzeń w
skrzynkach czy wiszących doniczkach. Można ją rozmnażać przez podział pędów.
Jak widzimy nie każda roślina podobna do pokrzywy, musi nią być. Pokrzywa biała nie parzy i posiada szereg
właściwości, które można zastosować w leczeniu różnych dolegliwości. Nie ma
działań niepożądanych i jest bezpieczna dla każdego. Zarówno cena ziela jasnoty
białej, jak i kwiatu, nie jest wysoka w porównaniu z właściwościami, które
posiada ta pokrzywa z białymi kwiatami. Ze względu na duży potencjał
zastosowań, powinna znaleźć się w każdej domowej apteczce.