Do tej pory jeżyny kojarzyły nam się
raczej z lasem. Odkąd uprawa jeżyn w ogrodzie jest możliwa, coraz więcej osób
decyduje się znaleźć dla nich miejsce. Owoce jeżyny są nie tylko bardzo smaczne
ale mają także szereg wyjątkowych właściwości leczniczych. Na dodatek uprawa
jeżyny bezkolcowej nie jest wcale trudna, poradzi sobie z nią nawet
początkujący amator ogrodnictwa. Dowiedz się, czym różni się od niej uprawa
malin i poznaj najpopularniejsze odmiany jeżyny bezkolcowej.
Jeśli szukasz firmy, która wykona aranżację
ogrodu, skorzystaj z usługi Szukaj Wykonawcy, dostępnej na stronie
Kalkulatory Budowlane. Po wypełnieniu krótkiego formularza uzyskasz dostęp do
najlepszych ofert sprawdzonych fachowców.
Jeżyna bezkolcowa – charakterystyka i
inne gatunki
Jeżyna bezkolcowa - co ją wyróżnia?
Jeżyna
bezkolcowa to jeden z najciekawszych i zarazem najbardziej popularnych
gatunków, które są uprawiane w naszych ogrodach. Jest to gatunek, który powstał
w wyniku skrzyżowania kilku gatunków dzikich. Dzięki temu odmiany jeżyny mają
bardziej uporządkowany pokrój i są pozbawione kolców, więc świetnie się nadają
nawet do małych ogródków. Naprawdę warto je do siebie zaprosić – uprawa jeżyn w
ogrodzie jest szybka i łatwa, a owoce będą wyjątkowym przysmakiem dla
wszystkich.
Cechą
charakterystyczną tych wyjątkowych roślin jest fakt, że jeżyna bezkolcowa
wytwarza brązowe, nieco wiotkie pędy, w zupełności pozbawione kolców. Jej
łodygi mogą mieć różną długość – niektóre odmiany aż 5 metrów, częściej jednak
około 3. Jeżyna bezkolcowa w maju wytwarza małe kwiaty, niezbyt atrakcyjne,
które nie mają wartości dekoracyjnej, które jednak przyciągają do ogrodu
mnóstwo latających owadów. Uprawa jeżyn w ogrodzie jest jednak raczej
zorientowana na przepiękne i bardzo smaczne owoce na pędach, które zaczynają się
pojedynczo pojawiać w lipcu. Ich prawdziwy wysyp pojawia się dopiero na
przełomie sierpnia i września, wtedy też są najsłodsze. Owoce jeżyny są
najczęściej czarne lub ciemnogranatowe, budową przypominają maliny. Mają lekko
kwaskowaty, wyjątkowy smak i trudno odrywają się od szypułek. Ich
ciemnoczerwony sok ma właściwości brudzące, trudno się spiera. Liść jeżyny ma
wyjątkowy, klapowany kształt i ciemnozielony kolor. Być może zainteresuje cię
także uprawa borówki amerykańskiej? Porady na ten temat znajdziesz w tym artykule.
Jeżyna popielica i fałdowana
Jeżyna
bezkolcowa to nie jedyny gatunek jeżyny, który można zaprosić do swojego
ogrodu. W uprawie sprawdza się także jeżyna popielica i jeżyna fałdowana. Łatwo
je rozróżnić od tej pierwsze przede wszystkim obecnością kolców, ale różnic
jest więcej. Jeżyna popielica to niewysoki krzew, który osiąga około 110 cm
wysokości i wytwarza liczne, mocno ze sobą skłębione pędy, które raczej nie pną
się zbyt wysoko. Jest to roślina o bardzo szerokim występowaniu, w Polsce i
całej Europie wschodniej występuje bardzo pospolicie w lasach, wytwarza nieco
bardziej kwaskowate owoce niż jeżyna bezkolcowa. Jeżyna popielica, podobnie jak
jeżyna fałdowana, jest uważana za roślinę leczniczą. Ta druga jest podobnie
niska i występuje tylko na niższych górskich partiach kraju. Więcej o roślinach
leczniczych znajdziesz w tym
miejscu.
Uprawa jeżyn
w ogrodzie jest możliwa dzięki staraniom hodowców, którzy z roku na rok
przedstawiają coraz bardziej odporne i wartościowe odmiany. Do najbardziej
popularnych w całej Europie zdecydowanie można zaliczyć polską odmianę Orkan,
która wyróżnia się dość dobrą odpornością na mróz. Jeżyny tej odmiany
wytwarzają przepyszne i aromatyczne owoce, czarne i dość duże, o wysokiej
wartości deserowej.
Najbardziej wartościowe odmiany
jeżyny bezkolcowej
Kolejne
ciekawe odmiany to Loch Ness i Navaho. Obie wyróżniają się bardzo wysoką
odpornością na mróz, więc mogą być uprawiane w naszych warunkach
atmosferycznych. Owoce jeżyny Loch Ness są bardzo duże i czarne, na rynku
wyróżniają się słodkim smakiem i dużą zawartością soku. Navaho natomiast
wyróżnia się ogromną plennością, więc często wykorzystuje się ją w nasadzeniach
towarowych, przeznaczonych na handel. Jeżyny te są bardzo smaczne, w obu
przypadkach pojawiają się pod koniec sierpnia.
Pozostałe
odmiany jeżyny są mniej przydatne w uprawie w Polsce, ponieważ mogą nie być
dostatecznie mrozoodporne. Jednak ze względu na smak owoców, czasami się je
wybiera, zwłaszcza w cieplejszych miejscach w kraju. Warto jednak i tak
starannie zabezpieczyć je na zimę przed mrozem, optymalnie kapturem z
agrowłókniny.
Owoce jeżyny – właściwości
Smak i właściwości owoców jeżyny
Poza
niezwykłym smakiem owoców, uprawa jeżyny bezkolcowej ma także inne zalety.
Przede wszystkim owoce jeżyny to wyjątkowe źródło niezwykłych składników, które
mają dobroczynne właściwości lecznicze. Za najbardziej wartościową uważana jest
jeżyna popielica, jednak jeżynie bezkolcowej, uprawianej w ogrodzie także nie
można niczego odmówić, zwłaszcza jeśli chodzi o wartości odżywcze. Te krzewy owocowe warto uprawiać w ogrodzie dla dzieci, które na pewno polubią sok z jeżyn, który łatwo można zrobić z tych wyjątkowych owoców.
Ze względu
na skład, jeżyny mają bardzo wiele wyjątkowych właściwości i można używać je w
przypadku różnych chorób i schorzeń. Stosuje się zarówno jej owoce, jak i liść
jeżyny, który jest surowcem do stworzenia wywaru, który można pić w czasie
grypy, ponieważ ma właściwości napotne i przeciwgorączkowe. Jeżyny to także
doraźna pomoc w przypadku biegunki i różnych dolegliwości układu trawiennego.
Na co pomagają przetwory z jeżyn?
Niedawne
badania wykazały, że jeżyna może wspierać walkę
z rakiem, ponieważ zawiera przeciwutleniacze, zwalczające wolne rodniki.
Zawierają mnóstwo antyoksydantów, więc także zasługują na szczególną uwagę. Co
więcej, owoce jeżyny mogą mieć także działanie wspierające układ krążenia, o
czym świadczy fakt, że zawierają antocyjany, są bogate w witaminę C i błonnik.
Wystarczy szklanka dziennie, by prawie zaspokoić zapotrzebowanie organizmu na
kwas askorbinowy - stanowi bogate źródło witaminy C. Przetwory można przygotować nie tylko z jeżyn, ale także z liści. Warto, by te krzewy owocowe zagościły w ogrodzie.
Jednak to
nie wszystko jeżyna bezkolcowa to
prawdziwe wsparcie w walce z wieloma przypadłościami. Wpływa na piękną cerę i
pomaga dbać o oczy. Co więcej, okazuje się, że może spowalniać proces starzenia
się skóry. Niektórzy uważają, że dobrze działa na łagodzenie objawów PMS i
menopauzy. Chociaż jeżyny są słodkie, to prawdziwe wybawienie dla cukrzyków,
ponieważ ich indeks glikemiczny i ładunek glikemiczny są niskie. Na dodatek
zmniejszają wchłanianie węglowodanów. To najlepszy owoc do stworzenia
niskokalorycznego, zdrowego i przede wszystkim przepysznego deseru dla
diabetyka lub osoby będącej na diecie.
Uprawa jeżyn w ogrodzie
Stanowisko pod uprawę jeżyn
Jak uprawiać jeżyny? Uprawa jeżyn
w ogrodzie wymaga znalezienia im odpowiedniego stanowiska. Podobnie jak uprawa
malin, może udać się tylko w pełnym słońcu – tylko w takim przypadku jeżyny
dojrzeją, będą słodkie i smaczne. Warto jednak wiedzieć, że powinny być
osłonięte dobrze przed porywistym wiatrem, który mógłby uszkodzić wiotkie pędy.
Dawniej uważano, że uprawa jeżyny bezkolcowej udaje się najlepiej w ogrodach
znajdujących się w pobliżu lasu, jednak okazuje się, że tak nie jest –
najnowsze odmiany mogą przyjąć się naprawdę wszędzie. Jeśli interesują cię
także inne rośliny do ogrodu, przeczytaj nasz artykuł: Jagoda kamczacka - odmiany do twojego ogródka i uprawa.
Podłoże, w
które wsadza się sadzonki jeżyn powinno być wilgotne, jednak nie podmokłe,
ponieważ to mogłoby grozić pojawieniem się chorób grzybowych. Wręcz przeciwnie,
dobrze, gdyby szybko przesychało i odprowadzało wodę, jednak warto wiedzieć, że
młode sadzonki źle znoszą nawet przejściową suszę.
Jakie warunki uprawy należy zapewnić?
Jak uprawiać jeżyny bezkolcowe? Aby uprawa jeżyny w ogrodzie
się udała, gleba powinna być bogata w materię organiczną, więc stanowisko przed
posadzeniem warto wzbogacić kompostem lub obornikiem, a przynajmniej nawozami
wieloskładnikowymi. Dzięki nim sadzonki lepiej się przyjmą i szybciej podejmą
wegetację. Podobnie jak uprawa malin, uprawa jeżyn wymaga ściółkowania, aby utrzymać
odpowiednią wilgotność podłoża i powstrzymać rozwój chwastów.
Najlepszym
rozwiązaniem jest sadzenie jeżyn balotowanych – takie sadzonki nie zahamowują
rozwoju, ponadto ich korzenie są w lepszej kondycji, niż tych nagich. Sadzonki
balotowane wszystkich odmian bez problemu można znaleźć w różnych sklepach
ogrodniczych, jest więc w czym wybierać. Jeżyny sadzi się w odległości aż 1,5 –
2 metry od siebie, bo szybko się rozrastają i potrzebują naprawdę wiele
przestrzeni. Sadzenie przeprowadza się zarówno wiosną, jak i jesienią.
Uprawa jeżyny bezkolcowej -
pielęgnacja
Pielęgnacja jeżyn wiosną i latem
Uprawa
jeżyn ogrodowych, podobnie jak uprawa malin jest dość wymagająca, zwłaszcza na początku.
Młode rośliny muszą być często podlewane, ponieważ bardzo źle znoszą nawet
przejściowe niedobory wody. W późniejszym etapie nie trzeba się tym szczególnie
przejmować i nawadnia się rośliny tylko w ciepłe, upalne dni, podczas
standardowego podlewania ogrodu. Jednym z najważniejszych zabiegów jest jednak
nawożenie, które gwarantuje, że owoce będą słodkie, soczyste i bardzo duże.
Wiosną
należy nawozić rośliny regularnie co kilka tygodni, najlepiej nawozami
wieloskładnikowymi, szczególnie typu NPK, to znaczy zawierającymi azot, fosfor
i potas, które utrzymują odpowiednie pH gleby i sprawią, że roślina stanie się
bardziej bujna i silniejsza. Jesienią warto podawać krzewom niewielkie ilości
nawozów jesiennych, które przygotują je do zimowych przymrozków. Nawożenie młodych roślin nie jest potrzebne jeżeli przygotujesz stanowisko z dodatkiem obornika
lub innego rodzaju nawozu.
Pielęgnacja i cięcie jeżyny bezkolcowej po owocowaniu
Najważniejszym
zabiegiem pielęgnacyjnym jeżyn ogrodowych jest przycinanie. Dzięki temu krzewy szybko się
zagęszczają i obficiej owocują. W pierwszym roku roślina dopiero wyrasta, więc
nie ma potrzeby przeprowadzania cięcia. W drugim roku można już przeprowadzić pierwszy
taki zabieg, ale dopiero po zbiorach. Roślina owocuje tylko raz na
zeszłorocznym pędzie, dlatego późnym latem wycina się te, na których były
owoce. Wiosną natomiast zabieg się powtarza – dokładnie obejrzyj roślinę i usuń
wszystkie zmarznięte lub obumarłe pędy.
Niektóre
odmiany jeżyny bezkolcowej dobrze znoszą zimno, jednak mimo wszystko warto je
zabezpieczyć przed mrozem. Pędy można położyć na ziemi i przykryć liśćmi,
gałązkami drzew iglastych, tkaniną jutową lub dobrej jakości agrowłókniną
zimową. Można także usypać niewielkie kopczyki wokół pni – dzięki temu lepiej
będą zabezpieczone korzenie rośliny. To ważne, ponieważ w przypadku bardzo
mroźnych zim, roślina może szybko obumrzeć.
Smaczne
owoce jeżyn z własnego ogrodu? To brzmi jak marzenie. Które jest całkowicie do
spełnienia, ponieważ uprawa jeżyn jest bardzo prosta. Dobrze się na nią
zdecydować nawet jeżeli nie masz zbyt wiele miejsca w ogrodzie. Jeden krzew nie
zajmie zbyt dużo przestrzeni, a dostarczy mnóstwo owoców, które będziesz mógł
przeznaczyć na przetwory, dodawać do deseru, albo po prostu pałaszować prosto z
krzaczka. Tak w końcu smakują najlepiej. Więcej inspiracji, jeśli chodzi o
krzewy owocowe do ogrodu, znajdziesz w tym miejscu.