Kalafior romanesco

Kalafior romanesco - opis, uprawa, wartości odżywcze, porady praktyczne

Kalafior (Brassica oleracea) jest warzywem kapustnym, chętnie spożywanym jako dodatek do dań obiadowych lub sałatek. Na rynku dostępne są kolorowe odmiany kalafiora, o różach fioletowych, pomarańczowych, żółtych i seledynowych. W ostatnim czasie popularność zdobywa zielony kalafior, znany jako kalafior romanesco lub rzymski brokuł. Warzywo zachwyca delikatnym orzechowym smakiem oraz oryginalnym wyglądem. Przeczytaj, jak wygląda uprawa romanesco oraz jakie ma właściwości. Poznaj przepisy na zdrowe i smaczne potrawy.

Jeśli szukasz więcej porad i informacji, sprawdź także zebrane w tym miejscu artykuły o kalafiorze.

Brokuł rzymski – właściwości i uprawa zielonego kalafiora

Zielony kalafior – opis odmiany

Oryginalna odmiana Brassica oleracea powstała z naturalnego skrzyżowania kalafiora o białych różyczkach oraz brokułu, warzywa o ciemnozielonym kwiatostanie. Kalafior romanesco wyróżnia się intensywnym zielonym kolorem, przywodzącym na myśl barwę zielonego jabłka, stąd inna nazwa kalafiora – brokuł jabłkowy. Podobnie jak włoski brokuł i biały kalafior, zielona odmiana wywodzi się z Italii. Warzywo uprawiane było początkowo w okolicach Rzymu, co upamiętnia jego nazwa ‘romanesco’.

Za świeży zielony kolor rośliny odpowiada chlorofil – barwnik fotosyntetyczny. Kalafior romanesco, podobnie jak inne warzywa kapustne, jest cennym źródłem witamin i składników mineralnych, potrzebnych człowiekowi. Dzięki ich obecności, zielony kalafior ma zdrowotne właściwości:

• warzywo bogate jest w witaminę C, wzmacniającą układ odpornościowy,
• zawarta w roślinie witamina A wspiera dobre widzenie i ma korzystny wpływ na kondycję oczu,
• romanesco zawiera witaminę B6 oraz magnez, które mają wpływ na pracę układu nerwowego i działanie antystresowe,
• potas i żelazo dobrze wpływają na działanie układu krążenia,
• dzięki obecności w warzywie wapnia, potrawy z udziałem włoskiego kalafiora korzystnie wpływają na kondycję układu kostnego – regularne jedzenie romanesco poprawia gęstość kości i zapobiega osteoporozie,
• obecność cynku wzmacnia odczucia smakowe,
• błonnik umożliwia prawidłowe trawienie pokarmów i przyczynia się do zachowania prawidłowych wartości cholesterolu,
• kwas foliowy (witamina B9), zawarty w romanesco, ma dobroczynne działanie na kobiety oczekujące dziecka, bowiem odpowiada za tworzenie się nowych komórek i za prawidłowy rozwój płodu,
• dzięki obecności chlorofilu spożywanie warzywa ma działanie antynowotworowe,
• sole mineralne zawarte w kalafiorze, zobojętniają nadmiar kwasów, powstających po spożyciu dań mięsnych, jaj oraz produktów zbożowych. Jedzenie warzywa reguluje równowagę kwasowo-zasadową organizmu.

Ciekawostka: Dekoracyjne warzywo złożone jest ze spiralnie ułożonych róż, z których każda przybiera kształt wieżyczki. Kalafior romanesco jest fraktalem, czyli każda jego wieżyczka jest tak samo skomplikowana i wygląda tak samo jak cały stożkowaty kwiatostan. Włoski kalafior stał się obiektem naukowych badań, została mu nawet nadana nazwa kalafiora Fibonacciego, kiedy zauważono, że każda oryginalna część w róży romanesco jest sumą dwóch poprzedzających ją elementów.

Kalafior romanesco – wymagania uprawowe

Kalafior romanesco jest rośliną wymagającą i żarłoczną. W sezonie poprzedzającym uprawę warzywa stanowisko odchwaszczamy i nawozimy kompostem lub obornikiem. Nie wolno stosować obornika przed zasadzeniem roślin, bowiem taki zabieg grozi utratą smaku. Nasiona siejemy w zasobną próchniczną i wapienną glebę, na ciepłym oraz słonecznym stanowisku. Roślina nie toleruje ziemi o kwaśnym odczynie pH, niesprzyjającej rozwojowi kwiatostanu. Kalafior wymaga regularnego podlewania i zasilania, np. gnojówką z roślin - z pokrzywy i żywokostu, w czasie zawiązywania się pąków kwiatowych.

Nasiona na rozsadę siejemy pod osłonami już w lutym/marcu. Na miejsce stałe rośliny sadzimy w drugiej dekadzie maja, uzyskując zbiór w lipcu. Na zbiór jesienny nasiona można wysiewać na przełomie maja i czerwca, a sadzonki na rabatach sadzić w lipcu. Odpowiednia rozstawa dla romanesco wynosi 60 cm x 40 cm. Zbieramy całkowicie wykształcone róże. Pojedynczy kalafior waży około 1 kg.

Cena nasion zielonego kalafiora wynosi około 3 zł – 4 zł/50 g.

Cena świeżego kalafiora romanesco to około 17 zł/szt. Sprawdź także ten artykuł na temat uprawy kalafiora krok po kroku.

Zielony kalafior romanesco – przepisy kulinarne

Kalafior romanesco jest warzywem niskokalorycznym, zawierającym tylko około 30 kcal w 100 g świeżego produktu. Z zielonego kalafiora możemy przygotować zarówno dania dietetyczne, przygotowane, np. na parze, jak i tradycyjne – z masłem i bułką tartą. Warto jednak wzbogacić nasze gotowanie o potrawy duszone lub pieczone, z dodatkiem innych warzyw i ziół. Z włoskiego brokułu możemy zrobić sałatkę, smaczny pasztet, dodać zielone róże do zupy lub po prostu spożyć na surowo. Zioła w kuchni, dobrze podkreślające delikatny orzechowy posmak romanesco, to zioła prowansalskie, kminek, tymianek, koperek i natka pietruszki.

Jak przygotować kalafior romanesco na parze?

Gotowanie warzywa na parze pozwala zachować większość cennych witamin i składników mineralnych. Pamiętajmy, że warzywa nie można długo gotować – ugotowane na parze zachowa jędrność i wyjątkowy smak. Danie wzbogacamy podsmażonymi na złoto pestkami słonecznika – 3 łyżki, z kminkiem – 1 łyżeczka. Zioła w kuchni, które dodadzą potrawie smaku, to tymianek i bazylia. Całość smażymy 3 minuty, na 2 łyżkach oleju. Solimy do smaku. Kalafior romanesco, podzielony na różyczki, podajemy z prażonymi pestkami słonecznika i z przyprawami. Tak przygotowane danie jest świetnym dodatkiem do ciepłej kolacji.

Zielony kalafior w winnym sosie

Składniki:

• 1 kalafior romanesco
• 1 szklanka wytrawnego białego wina
• 5 żółtek
• 2 białka
• 2 łyżki cukru
• ½ szklanki wody
• sól do smaku

Jak zrobić wykwintne danie?

1. Romanesco opłukać i wrzucić na wrzącą, lekko osoloną wodę. Gotować do miękkości, jednak pamiętajmy, że zbyt długo gotowane warzywo utraci jędrność i większość cennych wartości odżywczych.
2. Przygotować sos: żółtka utrzeć z cukrem, dodać wino i wodę – całość zagotować, stale mieszając.
3. Sos zdjąć z ognia, dodać ubitą pianę z jajek – delikatnie zamieszać, łącząc w ten sposób wszystkie składniki sosu.
4. Zielony kalafior z wody osączyć i wyłożyć na półmisek. Polać sosem.

Romanesco w sosie winnym podajemy jako gorące danie w czasie towarzyskich przyjęć, spotkań rodzinnych lub kolacji we dwoje.

Rzymski kalafior – praktyczne porady

Podczas kupowania zielonego kalafiora zwróćmy uwagę, by kwiatostan warzywa był zwarty i jędrny. Jeśli różyczki są luźne, kalafior został zebrany w zbyt późnym terminie lub długo znajduje się na sklepowej półce.

Romanesco możemy przechowywać w lodówce. Nadaje się zamrożenia lub do wykorzystania w ciągu niedługiego czasu. Psuciu się warzywa możemy zapobiec, umieszczając kalafior kwiatostanem skierowanym do dołu.

Specyficzny zapach kalafiora pochodzi z wydzielających się podczas gotowania związków siarki. Gotowanie warzywa w pierwszej fazie bez przykrycia umożliwi ulotnienie się przykrych zapachów.

Romanesco gotujemy w niewielkiej ilości wody – powinna jedynie zakrywać warzywo. Kalafior wkładamy do wrzącej wody, by jak najmniej składników odżywczych przeszło do wywaru.

Ugotowany kalafior, przelany zimną wodą, zachowa sprężystość i swój efektowny jasnozielony kolor. Ładną barwę mają także różyczki romanesco gotowane na parze.