Nazwa rośliny
Kapusta rzepak (łac. Brassica napus var. napus) znana też jako rzepak
Systematyka
kapustowate > kapusta > kapusta rzepak-rzepak

Rzepak - charakterystyka, wymagania, uprawa, wykorzystanie

Rzepak to znana wszystkim roślina, którą często spotykamy na polu. Zanim jednak zajmiemy się jego uprawą, powinniśmy znać jego opis, wiedzieć, jakie jest jego wykorzystanie, a także, która odmiana będzie najlepsza. Musimy poznać również informacje na temat tego, jakie ma on wymagania, jaki jest najlepszy termin siewu i jak przebiega pielęgnacja rzepaku.

Jeśli szukasz więcej porad i informacji, sprawdź także zebrane w tym miejscu artykuły o roślinach miododajnych.

Rzepak - opis rośliny

Rzepak - skąd pochodzi

Rzepak - Brassica napus, to tak naprawdę odmiana kapusty rzepak. Warto wiedzieć, że roślina ta zaliczana jest do rodziny kapustowatych - Brassicaceae. Rodzina kapustowatych to rodzina, do której zaliczane są rośliny zielne, a czasami nawet drzewa oraz krzewy. Do rodziny zaliczanych jest około 343-353 rodzajów roślin, w których znajduje się około 3630-410 gatunków roślin.

Rośliny te występują naturalnie na wszystkich kontynentach z wyjątkiem Antarktydy. Dodatkowo nie pojawiają się one w zwartych obszarach nizinnych lasów równikowych. Wiele gatunków z tej rodziny występuje w klimacie umiarkowanym i arktycznym, a dodatkowo na terenach górskich.

Przejdźmy jednak do rośliny, jaką jest rzepak. Musimy wiedzieć, że ta roślina, której nasiona są dostępne w wielu sklepach ogrodniczych, a ich cena jest niska, nie rośnie naturalnie na terenie naszego kraju, ponieważ jest on rośliną uprawną. Jednak wielokrotnie zdarza się tak, że rzepak dziczeje. Powinniśmy wiedzieć, że rzepak to roślina, której uprawa prowadzona jest głównie w Eurazji. Co więcej, rzepak to najprawdopodobniej mieszaniec kapusty właściwej - Brassica rapa, a także kapusty warzywnej - Brassica oleracea.

Brassica napus - opis rośliny

Zanim przejdziemy do tego, jakie wykorzystanie ma rzepak i jaka jest cena za ziarno, powinniśmy poznać opis rośliny. Otóż rzepak to roślina, która charakteryzuje się wzniesioną i rozgałęzioną łodygą. Może on osiągać nawet 1-1,5 m wysokości. Warto wiedzieć, że charakterystyczny jest również głęboki i palowy system korzeniowy rośliny, który posiada wiele, lecz słabo rozwiniętych korzeni bocznych.

Rzepak, tak jak i wiciokrzew pomorski, czy też nostrzyk, wytwarza także kwiaty, które są zdecydowanie najbardziej charakterystycznym i rozpoznawalnym już z dużych odległości elementem tego właśnie gatunku. Kwiaty rzepaku są żółte i czteropłatkowe. Osiągają one około 9-18 mm długości. Pojedyncze kwiaty zebrane są w grona, które są dłuższe od liści rzepaku.

Owocem rzepaku są łuszczyny, w których znajdują się nasiona. Co ciekawe, nasiona rzepaku ozimego, zawierają w sobie nawet 45-47% tłuszczu. Nie zapominajmy również o liściach rośliny. Otóż rzepak charakteryzuje się skrętoległym ulistnieniem. Warto wspomnieć również o tym, że pojedyncze liście rośliny mają sinozielony kolor i pokryte są one woskiem. Dodatkowo górne liście są małe i całobrzegie, natomiast liście dolne są zdecydowanie większe i powcinane. Charakterystycznym elementem jest również to, że listki górne, a dokładniej ich nasady, ułożone są na pędzie w ten sposób, że obejmują łodygę na co najmniej połowę jej obwodu. Sprawdź także ten artykuł na temat nawożenia rzepaku.

Rzepak - wymagania ma Brassica napus, najlepszy termin siewu i pielęgnacja

Rzepak - jakie wymagania ma roślina, która swoje wykorzystanie znajduje na polu

Kiedy chcemy uprawiać wiciokrzew pomorski, nostrzyk, czy właśnie rzepak, konieczne jest w pierwszej kolejności zapoznanie się z tym, jak wygląda opis uprawy rośliny. Informacje te są niezbędne, jeśli chcemy, by rzepak rozwijał się prawidłowo. W przeciwnym razie możemy spotkać się z tym, że rzepak nie będzie się dobrze rozwijał, a dodatkowo może zostać porażony przez choroby, które związane są z nieprawidłowym nasłonecznieniem i źle dobraną glebą, w której znajdują się nasiona rośliny.

Odmiana kapusty rzepak, czyli rzepak, to roślina, której cena nie jest wysoka, a ziarno jest szeroko dostępne. Niestety nawet najlepszej jakości nasiona nie wyrosną na nieodpowiedniej glebie i źle dobranym stanowisku. Dlatego pamiętajmy o tym, że rzepak to roślina, która najlepiej czuje się na glebach od klasy I do V. Warto wspomnieć również o tym, że gleby powinny być zasobne w próchnicę, żyzne, przepuszczalne i niezakwaszone.

Pamiętajmy o tym, że aby rzepak mógł osiągnąć prawidłowy wzrost, musimy znać prawidłowy termin siewu. Oczywiście termin siewu zależy również od temperatury, dlatego w każdym województwie termin siewu będzie nieco inny. Tutaj powinniśmy również wiedzieć o tym, że rzepak rozwija się po około 75-80 dniach wegetacji, o ile temperatura będzie wynosiła więcej niż 5oC.

Właśnie z tego powodu nie jest podawana odgórna data, kiedy musimy wysiać nasiona. Co więcej, rzepak powinien być sadzony tak, by na 1 m2 mieściło się około 30-55 roślin. Nie zapominajmy jednak o tym, że rzepak - Brassica napus, ma także swoje odmiany, które również znajdują swoje wykorzystanie na polach uprawnych, a ich nasiona mogą być większe lub mniejsze. Dlatego przy sadzeniu powinno uwzględnić się ilość nasion, a nie ich masę.

Rzepak - opis uprawy i pielęgnacji

Kiedy interesujemy się uprawą rzepaku, musimy wiedzieć, że na całą uprawę i rozwój roślin, wpływ ma wiele czynników. Pierwszym z nich jest termin i miejsce siewu, natomiast kolejne to między innymi zabiegi pielęgnacyjne, takie jak nawożenie, czy też ochrona rzepaku przed szkodnikami i chorobami, co jest niesamowicie istotnym elementem. Zobaczmy więc, jak powinna przebiegać pielęgnacja i ochrona tej rośliny.

Zacznijmy więc od tego, jak przebiega nawożenie rzepaku. Najważniejszym elementem jest przebadanie gleby pod kątem jej zasobności. W tym celu pobiera się próbkę gleby z podłoża, na którym ma rosnąć rzepak i oddaje się ją na badania. Z tych badań wyniknie, jakie zabiegi i nawożenie, będą konieczne, by nasz rzepak rozwijał się prawidłowo. Warto wspomnieć również o tym, że na 1 tonę plonu rzepak pobiera z gleby około 14-20 kg S, 55 kg N, 28 kg P2O5, 6 kg Mg oraz 45 kg K2O. Biorąc pod uwagę ten czynnik i to, że mamy do czynienia ze średnio zasobnymi glebami, przy plonie nasion szacowanym na około 3,5 t/ha, powinno się zastosować około 60-70 kg P2O5 oraz 150 kg K2O.

Jeśli chodzi o nawożenie jesienią, powinniśmy wiedzieć, że rzepak w tym czasie ma z reguły wystarczającą ilość azotu. Dodatkowo największy wpływ na to, jak będzie się rozwijał na polu, ma bor, którego niedobór wpływa znacząco na obniżenie plonu. Ponadto powinniśmy pamiętać, że ziarno rzepaku i cała roślina wymaga ciągłej dostępności magnezu i siarki. W okresie wiosennym istotne jest wykorzystanie dużych dawek azotu, a dokładniej nawet 100 kg N/ha. Pierwszą taką dawkę stosuje się w momencie rozpoczęcia wegetacji, wykorzystując saletrę amonową, a drugą po 2-3 tygodniach, przy pomocy mocznika.

Odmiana, jaką jest rzepak - Brassica napus, to roślina, która może być porażona przez choroby i szkodniki, już w etapie, kiedy wysiejemy nasiona. Dlatego powinniśmy znać opis tego, jak wygląda ochrona rzepaku. Informacje te mogą ochronić całą naszą uprawę. Zacznijmy od tego, że przed siewem lub bezpośrednio po nim powinno się zastosować preparaty do zwalczania chwastów dwuliściennych w okresie jesiennym. Stosuje się do tego między innymi Kalif 480 EC, czy Butisan Star 416 SC. Z kolei wiosną stosuje się Lontrel 300 SL lub Galera 334 SL. Dodatkowo na chwasty jednoliścienne stosujemy Agil 100 EC, Pantera 040 EC lub Leopard 05 EC.

Kolejnym ważnym zabiegiem ochronnym jest ochrona przed szkodnikami. Do najgroźniejszych szkodników jesiennych zalicza się pchełki, tantniś krzyżowiaczek, czy też gnatarz rzepakowiec, a wiosną atakują słodyszek rzepakowy, chowacz brukwiaczek, chowacz czterozębny, czy pryszczarek kapustnik. Do tego rodzaju szkodników zaleca się użycie preparatu Decid 2,5 EC, Mospilan 20 SP lub Karate Zeon 050 SC.

Rzepak - Brassica napus,jest także narażony na choroby. Zabiegi ochronne na choroby rzepaku w okresie jesiennym wykonuje się przy użyciu preparatu Caramba 60 SL, Orius 25 EW lub Horizon 250 EW. Natomiast w fazie od początku kwitnienia, aż do opadania pierwszych płatków powinno się zastosować Alert 375 SC, Horizon 250 EW, Sumi Top, Mirage 450 EC lub Amistar 250 SC.

Rzepak - gdzie znajduje wykorzystanie

Rzepak to roślina, której nasiona dostępne są w sklepach ogrodniczych i nie tylko. Cena za nasiona nie jest wysoka i z reguły wynosi ona około 1640 zł/t, co w przeliczeniu na tak dużą ilość nie jest dużą liczbą. Kiedy już zdecydujemy się na zakup nasion lub ziarna rzepaku, powinniśmy znać opis tego, gdzie wykorzystywany jest rzepak.

Rzepak to roślina oleista, z której wytwarzany jest olej jadalny, margaryna i inne tłuszcze kuchenne. Dodatkowo olej rzepakowy wykorzystywany jest w przemyśle do produkcji pokostu. Z oleju rzepakowego wytwarzane jest również paliwo do napędu silników wysokoprężnych.

Nie zapominajmy o tym, że rzepak to roślina pastewna, a także i miododajna. Powinniśmy wiedzieć, że rzepak ma ogromne znaczenie w pszczelarstwie, ze względu na dużą powierzchnię upraw. Co więcej, słoma rzepakowa wykorzystywana jest jako opał, ale wytwarzane są z niej również płyty pilśniowe.

Wygląd rzepaku

Pochodzenie:
obszar śródziemnomorski
Roczne przyrosty:
100 cm - 150 cm
Maksymalna wysokość:
100 cm - 150 cm
Maksymalna szerokość:
30 cm - 40 cm
Po ilu latach osiąga docelowe rozmiary:
2 lata


Pokrój rzepaku:
wyprostowany, kępiasty, rozgałęziony
Cechy charakterystyczne:
Kolor kwiatów:
żółty
Wielkość i forma kwiatów:
kwiatostan
Rodzaj ulistnienia:
Kształt liścia:
podzielone
Kolor liścia:
zielone

Sadzenie i stanowisko dla rzepaku

Termin sadzenia:
sierpień
Rozstaw przy sadzeniu:
15 cm - 25 cm
Sposób rozmnażania:
nasiona


Stanowisko:
Gleba:
przepuszczalna, próchniczna, żyzna
Odczyn pH gleby:
Wilgotność podłoża:
umiarkowane
Strefa mrozoodporności:
bardzo odporna na mróz, odporność poniżej -27 °C


Nadaje się na:

Pielęgnacja rzepaku

Trudność uprawy:
średni
Poziom odporności:
wrażliwa
Typowe choroby:
szara pleśń, mączniak prawdziwy, mączniak rzekomy, czerń krzyżowych, werticilioza, kiła kapusty, sucha zgnilizna kapustnych
Typowe szkodniki:

Terminy

IIIIIIIVVVIVIIVIIIIXXXIXII
Kiedy można sadzić?
Kiedy kwitnie?
Nawożenie
Nawóz wieloskładnikowy. Nawozić raz w miesiącu.
Podlewanie
Umiarkowane zapotrzebowanie na wodę. Podlewaj co 3 dni.

Zastosowanie w kuchni

Przydatność do spożycia:
ikona podziel sięPrzekaż dalej