Kapusta warzywna włoska

Kapusta włoska i inne odmiany kapusty - sadzenie, uprawa, porady

Zasmażana na ciepło, jako surówka z dodatkiem marchwi, kiszona, świeża, młoda gotowana z koperkiem, marynowana, w gołąbkach, na obiad, na święta… W polskiej kuchni kapusta zajmuje bardzo ważne miejsce. Dlatego warto dowiedzieć się, jakie są jej rodzaje i co można przyrządzić z każdego z nich.

Jeśli szukasz więcej porad i informacji, sprawdź także zebrane w tym miejscu artykuły o kapuście.

Kapusta warzywna Brassica oleacera – kilka słów o gatunku

Kapusta warzywna – rodzaje i zastosowanie

Brassica oleacera to ogromny gatunek, który skupia mnóstwo podgrup odmianowych. Nazywany jest kapustą warzywną, dlatego najczęściej z główkami, które w równych rzędach rosną na polu i które można wykorzystać do przygotowania różnych dań. Mało kto wie, że ten gatunek ma wiele grup odmianowych. Niektóre mogą być naprawdę bardzo zaskakujące.

Najbardziej podstawowa jest oczywiście kapusta głowiasta Brassica oleracea L. var. capitata. To ta kapusta o białych, twardych głowach. Część jej odmian jest czerwonolistna i nosi nazwę kapusta modra. Często przygotowuje się także potrawy z kapusty włoskiej - Brassica oleracea L. var. sabauda. Kapusta warzywna włoska wyróżnia się pofałdowanymi liśćmi i luźniejszym pokrojem.

Jednak kapusta warzywna to jeszcze zupełnie inne odmiany. Może to być zaskoczeniem, ale do tego gatunku należy kalafior (Brassica oleracea L. var. botrytis), brokuł (Brassica oleracea L. var. italica), brukselka (Brassica oleracea L. var. gemmifera), kalarepa (Brassica oleracea L. var. gongylodes) i jarmuż (Brassica oleracea L. var. sabellica). Jest także wiele odmian pastewnych, używanych do karmienia zwierząt. Istnieją także odmiany ozdobne, o ciekawych fioletowych liściach, które sadzi się jesienią na klomby lub przygotowuje się z nich bukiety. Do roślin kapustowatych zaliczają się także karczochy, gryka czy rzepak. W tym artykule skupimy się tylko na dwóch gatunkach, które najbardziej kojarzą się ze słowem kapusta – głowiastej i włoskiej.

Kapusta włoska a głowiasta – różnice i podobieństwa

Kapusta włoska jest nieco mniej popularna, ale ją także możesz sadzić w ogrodzie i bez problemu znajdziesz ją w sklepach. Wytwarza duże, pojedyncze główki, nieco luźniejsze i mniejsze. Kapusta warzywna włoska ma pomarszczone liście, pokryte drobnymi pęcherzykowatymi wzdęciami. Są ciemnozielone i mają często kędzierzawe końcówki.

Kapusta włoska jest bardzo podobna do tej głowiastej. Ta jest dość ciasno zbita, tworzy duże, twarde główki, które składają się z mocno ściśniętych, cienkich, soczystych liści. Najczęściej ma białawy kolor, czasami biało-zielony, czasami szarawy. Potrawy regionalne bardzo często wykorzystują także odmiany o bordowych liściach, tak zwaną kapustę modrą, która może być jedzona zarówno na ciepło, jak i jako surówka. Obie kapusty idealnie nadają się na obiad jako przystawka, zwłaszcza w towarzystwie dania mięsnego. A może zainteresuje cię także ten artykuł o odmianach i uprawie kapusty?

Kapusta włoska – zastosowanie i uprawa

Kapusta włoska – zastosowanie kulinarne i przepisy

Kulinarne zastosowanie kapusty włoskiej jest dość szerokie. Można jeść ją zarówno na surowo, jak i na ciepło. Kapusta zasmażana ze skwarkami to może nie jest jej najczęstsze przeznaczenie, ale gotowana czy duszona z niewielką ilością masła lub kminku naprawdę świetnie się sprawdza. Liście są bardzo ozdobne, dlatego roślina świetnie wygląda w surówkach i sałatkach. Można dodawać ją do kanapek i naprawdę warto, ponieważ wspomaga wydzielanie soków żołądkowych i trawienie.

Z kapusty włoskiej można także przyrządzić gołąbki. To typowy polski obiad, pyszne danie, które dzięki kapuście włoskiej znacznie zyskuje na smaku. Potrawy z tej odmiany kapusty warzywnej są smaczniejsze, ponieważ jest ona nieco delikatniejsza w smaku. Mniej soczysta, ale to naprawdę może wyjść na plus. Przepisy na gołąbki są bardzo różne – każda rodzina ma swój tajemny sposób na przygotowanie tej potrawy. Najczęściej jednak wykorzystuje się mięso mielone z szynki lub łopatki i ryż. Można jednak przygotować gołąbki z mięsem z indyka i kaszą gryczaną lub jęczmienną. To przepis na idealny obiad.

Z kapusty włoskiej można ugotować także bigos. To danie z reguły robi się z kapusty głowiastej lub kiszonej, jednakże bardziej nowoczesne przepisy wykorzystują kapustę włoską. Jest to ciekawsze, naprawdę dobre rozwiązanie. Kulinarne wariacje na temat bigosu pojawiają się co jakiś czas, a przepisy wykorzystujące kapustę włoską to prawdziwe hity.

Kapusta włoska – pielęgnacja w ogrodzie

Kapusta warzywna włoska swoją nazwę zawdzięcza temu, ze do Polski trafiła razem z Boną. Od tego czasu jest sadzona i uprawiana na większą lub na mniejszą skalę. Bardzo dobrze sprawdza się w ogrodzie, jest o wiele łatwiejsza w uprawie niż głowiasta. Przede wszystkim ma mniejsze wymagania, dodatkowo jest o wiele bardziej odporna na chłód i susze. Rozwija się w temperaturze powyżej 5 stopni Celsjusza. Nie wymaga za wiele wody poza okresem zawiązywania głów, dlatego podlewa się ją wyłącznie w tym czasie.

Kapusta włoska dobrze rozwija się na glebach próchniczych i zasobnych w składniki odżywcze. Powinna mieć odpowiednie pH podłoża, najlepiej w okolicach 7. Można uprawiać ją po wszystkich roślinach poza innymi kapustami. Sadzi się ją w podłożu wczesną wiosną, uprzednio przygotowuje się sadzonki na rozsadniku. Dzięki temu będzie się szybciej rozwijać i wcześniej można wykorzystać ją do przygotowania pysznego dania.

Należy pamiętać o nawożeniu rośliny. Można to zrobić jeszcze przed sadzeniem, uzupełniając podłoże o obornik, kompost lub nawóz wieloskładnikowy mineralny. Dobrze sprawdzi się preparat uniwersalny o szerokim działaniu. Należy także chronić rośliny przed ślimakami, które często wygryzają dziurki w liściach. Dobre i skuteczne są specjalne proszki, którymi wysypuje się teren wokół uprawy. Stanowią one barierę, której ślimaki nie mogą przejść.

Kapusta głowiasta – zastosowanie i pielęgnacja

Kapusta głowiasta gotowana i surowa – dania i przepisy

Kulinarne zastosowania kapusty głowiastej jest jeszcze szersze niż włoskiej. Rzadko je się ją na surowo – przepisy podpowiadają jednak, że można ją poszatkować i wymieszać z marchwią i jabłkiem – to wspaniała, świeża surówka, którą można łatwo przyrządzić i pasuje do każdego mięsa. Jednak najczęściej przygotowuje się z niej inne potrawy. Najbardziej powszechna jest oczywiście kapusta kiszona. To jak ją przyrządzić jest naprawdę bardzo proste, a ma wyjątkowe właściwości odżywcze i wpływa na działanie układu pokarmowego. Można ją także zamarynować – wystarczy ugotować zalewę octową, a samo warzywo wymieszać ze startą marchwią i/lub papryką. W ten sposób przygotowuje się także kapustę modrą.

Kapusta wspaniale smakuje na ciepło. Wystarczy ją poszatkować i ugotować z dodatkiem przypraw czy małej ilości marchwi, by już była idealną przystawką. Danie pasuje do różnych mięs i niemal do każdej potrawy wegetariańskiej. Przepisy na gotowaną kapustę także są bardzo różne. Z surowej kapusty białej robi się także zupę.

Kapusta głowiasta – uprawa i wymagania

Kapusta głowiasta biała jest najbardziej popularnym i najczęściej uprawianym warzywem w Polsce. Dobre do przechowywania, nadaje się do przetworzenia – dlatego można posadzić jej od razu więcej, by móc ją wykorzystać na przykład zimą. Uprawa nie jest szczególnie wymagająca, trzeba jednak pamiętać o kilku podstawowych zabiegach pielęgnacyjnych.

Przede wszystkim kapuście należy zapewnić odpowiednie podłoże. Najważniejsze jest to, żeby miało odpowiednie pH – około 7.  Należy pamiętać, że nie powinno się sadzić jej po warzywach kapustnych, takich jak gryka, karczochy czy kalafior. Dodatkowo podłoże powinno mieć dość dużą zasobność wodną, ponieważ kapusta potrzebuje dość dużo wody, zwłaszcza w okresie zawiązywania główek. Dlatego tak ważne jest, by regularnie ją podlewać. Można także zastosować system nawadniający kropelkowy. W upalne dni należy podlewać ją nawet codziennie.

Warto także pamiętać o nawożeniu. I w tym przypadku kapustę można nawieźć raz w roku przed sadzeniem, lub w czasie przygotowywania gleby jesienią. Sprawdzą się zarówno nawozy mineralne, jak i naturalne. W ogrodzie także istotna jest ochrona przed ślimakami i innymi szkodnikami, na przykład larwami motyli, które nie bez powodu noszą nazwę „bielinek kapustnik”.