Kocanki piaskowe

Kocanka piaskowa — opis gatunku, wymagania, uprawa i właściwości lecznicze rośliny

Bardzo częstym gościem na polskich rabatach jest kocanka piaskowa, która cieszy się popularnością wśród wielbicieli zielarstwa i naturalnych metod leczniczych. Oprócz swoich dobroczynnych właściwości roślina prezentuje się niezwykle ciekawie w zestawieniu z innymi kwiatami i krzewami. Jednak mimo wszystko najczęściej spotykana jest wśród właścicieli działek i ogrodów, których pasją są zioła i motyle. Roślina ta jest niezwykle lubiana przez rusałkę osetnika, gdyż jest jego żywicielską rośliną. Mimo oczywistych walorów niektórzy posiadacze tej rośliny nie mają pojęcia o jej dobroczynnych i leczniczych właściwościach w szczególności na wątrobę i cały układ trawienny.

Jeśli szukasz więcej porad i informacji, sprawdź także zebrane w tym miejscu artykuły o roślinach leczniczych.

Kocanka piaskowa (Helichrysum arenarium)

Kocanka należy do gatunku roślin astrowatych. Rośnie w Europie i na Syberii. W Polsce jest rośliną pospolitą reprezentującą zioła lecznicze. Kocanka piaskowa osiąga do 30 cm wysokości, ma kolor szary i pokryta jest srebrnymi włoskami. Pod powierzchnią wytwarza kłącze. Kwiaty są skupione w baldachy i kształtują wiechę o żółto pomarańczowym kolorze.

Roślinę tą charakteryzuje obupłciowość, zapylana jest przez owady i wytwarza owoce jako 1 milimetrowe kanciaste niełupki. Okres kwitnienia przypada od lipca do października. Roślina ta najczęściej rośnie na glebach piaszczystych, na ugorach i nieużytkach. Często spotkać ją można na brzegach lasów, gdzie malowniczo wyznacza granicę lasów i łąk. Kocanka to roślina żywicielska larw motyla rusałki osetnik, a podczas kwitnienia lubi ją odwiedzać również rusałka admirał. Helichrysum arenarium w Polsce jest pod częściową ochroną.

Właściwości lecznicze Helichrysum arenarium

Kocanka piaskowa cieszy się sporą popularnością wśród roślin leczniczych spotykanych w Polsce ze względu na swoje unikalne właściwości. Roślin ta ma dobry wpływ na wątrobę, wspomaga jej regenerację i pomaga w poprawie procesów trawiennych. W przypadku schorzeń układu pokarmowego bardzo dobry efekt przynosi zastosowanie naparów ziołowych i wyciągów z kocanek. Zawarte w wyciągu z kocanki kwasy fenolowe i bioflawonoidy, które mają właściwości antybiotyczne, a olejek eteryczny z kocanek hamuje rozwój bakterii i drożdżaków.

Helichrysum arenarium pozwala również, na lepsze przyswajanie składników odżywczych ze spożywanych produktów co również wspomaga trawienie, ale i pozwala na szybszą regenerację organizmu po przebytych chorobach czy przeziębieniach. Ma właściwości moczopędne i żółciopędne, przez co wspomaga leczenie zakażeń układu moczowego i chorób wątroby. Wykorzystywana jest też w leczeniu chorób reumatycznych.

Należy wspomnieć, że kocanka cieszy się sporą popularnością w kosmetologii. Wspomaga walkę z pękającymi naczynkami, krwiakami i siniakami. Łagodzi ich objawy i zapobiega powstawaniu nowych przebarwień, wzmacniając skórę i likwiduje opuchliznę.

Ogromne właściwości lecznicze posiada kwiatostan tej rośliny, które zbierany jest najczęściej na początku kwitnienia, gdy kwiat kocanki nie jest w pełni otwarty. Zebrane kwiatostany, trzeba najpierw wysuszyć i dopiero później nadają się do wykorzystania. W sklepach zielarskich najczęściej można spotkać gotowy susz z kwiatów kocanek, z którego można sporządzać napar do picia. Wystarczy 1 łyżeczkę suszu zalać wodą i odczekać 5 minut, aby napar był gotowy do picia.

Samodzielnie wykonana w domu może być również nalewka z kocanki, która jest ogromnie popularna wśród wielbicieli tego typu ziół i trunków. Jednak do sporządzenia nalewki należy wykorzystać świeżo zerwany i oczyszczony kwiatostan. Żeby pozbyć się ewentualnych robaków, które przyciąga jej piękny i żółty kolor, warto rozłożyć zerwane kwiaty na białym prześcieradle na około 30 min do godziny. Po tym czasie każdy kwiat kocanki należy zalać spirytusem i odrobiną wody, a później szczelnie zamknąć. Taką nalewkę macerujemy przez około 14 dni, co jakiś czas potrząsając, a po tym czasie przecedzamy ją i przelewamy do butelki, w której ma być przechowywana.

Natomiast w aptekach i sklepach zielarskich można nabyć olej z tej rośliny, który często wykorzystywany jest w walce z pękającymi naczynkami. Ma on działanie obkurczające i zapobiega powstawaniu nowych pajęczynek. Jego zastosowanie pomaga też w szybszym zwalczaniu siniaków i sprawia, że znika opuchlizna. Jeśli szukasz więcej porad, sprawdź także ten artykuł o odmianach i uprawie kocanki.

Uprawa kocanek i wymagania

Kocanka piaskowa doskonale radzi sobie w ubogich w składniki mineralne glebach lub na piaszczystych stanowiskach. Najlepiej czuje się w pełnym słońcu, które zapewnia jej odpowiednią suchość podłoża. Nie znosi zbyt mokrej gleby, która wywołuje u niej zamieranie lub choroby grzybowe, które są dla niej zabójcze. Z uwagi na swoje możliwości adaptacyjne i występowanie na Syberii, jest odporna na mróz i nie wymaga okrywania. Jednak trzeba zapewnić jej odpowiednie miejsce, które o każdej porze roku zapewni jej odpowiednią suchość podłoża, w którym rośnie.

Rozmnażanie tej rośliny jest niebywale proste. Można rozmnażać ją przez podział kłączy obecnych pod powierzchnią lub przez wysiew nasion. Z racji tego, że kocanka nie jest rośliną wymagającą. Większą uwagę należy zwrócić, żeby nie rozrastała się za bardzo, zagłuszając inne mniejsze rośliny. Mimo że nie jest rośliną ekspansywną w miejscu, w którym odpowiada jej podłoże, potrafi rozrastać się, systematycznie powiększając swoje siedlisko i tworząc żółte połacie. Dobrym pomysłem, może okazać się wykorzystanie jej do obsadzenia skarp, na których po rozrośnięciu się stworzy żółte morze kwiatów, eliminując trawę i chwasty.

Ta bylina idealnie sprawdzi się w ogrodach żwirowych i na skalniakach, na których będzie tworzyła spójną aranżację z goździkami, krwawnikami lub innymi kocankami. Jako roślina typowo letnia, cieszy swoim kwitnieniem przez całe lato aż do wczesnej jesieni. A w domach może cieszyć o wiele dłużej, stanowiąc piękną jesienną dekorację wnętrz z uwagi na swoje właściwości, które po ususzeniu pozwalają jej zachować piękny i żywy kolor. Dlatego bardzo często uprawiana jest przez wielbicieli suszonych kwiatów, którzy doceniają ją za możliwości estetyczne i ozdobne w jesiennych bukietach, ale również przez ludzi chorujących na wątrobę i mających inne problemy trawienne.

Kocanka piaskowa i ciekawostki z nią związane

Kocanka piaskowa to ziele znane pod wieloma nazwami będącymi w użytku w zależności od regionu. Najczęściej mówi się o niej jako żółtym nieśmiertelniku, kocich łapkach ze względu na kwiaty, które przypominają poduszeczki znajdującymi się pod łapkami tych zwierząt. Trochę rzadziej spotkać można nazwy takie jak szarotka piaskowa i suchołuska.

Helichrysum arenarium wywodzi się od greckich słów helios-słońce, chyros-złoto oraz łacińskiego arena-piasek. Każde z tych słów bez wątpienia oddaje charakterystyczny wygląd tej wspaniałej rośliny.

Kocanka Piaskowa znajduje się pod częściową ochroną w Polsce, ze względu na popularność, którą zyskała przez swoje lecznicze działanie. Dziko rosnąca roślina, zaczęła znikać z wcześniej zajmowanych miejsc i stała się celem zbieraczy, którzy na dużą skalę zrywali każdy znaleziony kwiatostan tej rośliny i niszczyli jej siedliska. Obecnie najlepszym rozwiązaniem jest zakup tego ziela w sklepach zielarskich lub aptekach, ewentualnie własna amatorska uprawa na działce rekreacyjnej lub w przydomowym ogrodzie.