Koniczyna biała

Koniczyna biała - siew, uprawa, zastosowanie, porady praktyczne

Koniczyna biała to jedna z najważniejszych roślin uprawnych w naszym kraju. To zaskakujące, zwłaszcza że z reguły kojarzy nam się z uciążliwym chwastem ogrodów lub rośliną dziko porastającą pobocza zarówno na wsiach, jak i w miastach. Jakie zastosowanie ma koniczyna biała i jak się ją uprawia?

Jeśli szukasz więcej porad i informacji, sprawdź także zebrane w tym miejscu artykuły o roślinach miododajnych.

Koniczyna biała (Trifolium repens) – opis i właściwości

Koniczyna biała, a właściwie koniczyna rozesłana (Trifolium repens) to roślina należąca do rodziny bobowatych. Ma charakterystyczny pokrój – kępa niewielkich liści o trzech płatkach (lub czterech, ale jak wiadomo ich znalezienie jest zarezerwowane wyłącznie dla szczęśliwców), spośród których wyrastają na wzniesionych łodyżkach ciekawe kwiatostany – kuleczki złożone z rurkowatych białych kwiatów motylkowych. Kwiaty przekształcają się w pękający strąk, w którym znajdują się nasiona. Mogą być roznoszone przez zwierzęta, nie tracąc w ich układzie trawiennym zdolności do kiełkowania.

Koniczyna biała, którą znamy z przydroży i trawników to tylko jedna z wielu odmian tej rośliny. To najniższa grupa odmianowa o drobnych listkach. W uprawie pojawiają się jednak także inne odmiany – średniolistne i olbrzymie, które mają większe liście i duże kwiaty. Ich ogólny wygląd i pokrój są jednakże bardzo podobne do tych znanych z koniczyny drobnolistnej.

To roślina wieloletnia i niezwykle odporna na wiele różnych czynników. Przede wszystkim szybko regeneruje się po wypasie zwierząt, jest także odporna na udeptywanie. Nie straszny jej ani mróz, ani upał, ani susza, ani nadmiar deszczu. Rośnie przez cały sezon wegetacyjny, kwitnąc między majem a wrześniem. Przyciąga pszczoły i trzmiele, dla których jest ważnym elementem codziennego menu. Wydajność miodna zwarcie wysianej koniczyny to aż 100 kg miodu z 1 ha.

Koniczyna biała – zastosowanie

Koniczyna biała najczęściej kojarzy nam się z chwastem. I faktycznie, na trawnikach i w uprawach warzyw naprawdę może być uciążliwa i problematyczna. Jednakże uprawia się ją na szeroką skalę – obok lucerny i koniczyny czerwonej (koniczyna perska) jest to trzecia najczęściej uprawiana roślina w naszym kraju. Dlaczego?

Głównie ze względu na jej właściwości pastewne. Jest to roślina strawna dla zwierząt, o dużej zawartości białka (nawet na poziomie 28%). Dodatkowo jej odporność na stratowanie i zdolność do regeneracji po wypasie są naprawdę bardzo duże. Koniczyna jest zatem wysiewana na zieloną masę lub na pastwiskach. Oczywiście prowadzone są także uprawy na nasiona, które w naszym kraju także są bardzo powszechne.

Koniczyna biała, podobnie zresztą jak koniczyna perska, ma ciekawe właściwości. Jej korzenie wytwarzają guzowate bakterie, które wiążą azot obecny w powietrzu i przekazują go roślinie i do gleby. Dzięki temu można zmniejszyć częstotliwość nawożenia azotem, co znów sprawia, że czasami warto wysiać koniczynę w ogrodzie, by przygotować glebę do kolejnych upraw. Do takiego zastosowania dobrze sprawdzi się odmiana ‘Abercrest'. Ma dużą zdolność do wyłapywania azotu, a przy tym jest nieco bardziej dekoracyjna. Opis rośliny jest bardzo podobny do podstawowego gatunku, różni się tylko stożkowatym kształtem kwiatów. Odmiana ‘Abercrest' jest dość powszechna i nie ma większych problemów z zakupem nasion. Sprawdź także ten artykuł z przeglądem roślin miododajnych.

Siew i uprawa koniczyny białej (Trifolium repens)

Koniczynę można wysiewać dość gęsto. Roślina i tak stworzy kępy, ale dla siebie samej nie jest konkurencją. Norma wysiewu to 8-10 kg na 1 ha. Dla pszczół warto rozsypywać nasiona gęściej, ale w uprawie na nasiona stosuje się raczej 7-8 kg na 1 ha, by rośliny miały więcej miejsca. Koniczynę można siać przez cały sezon, zarówno na poplon (na przykład po roślinach okopowych), jak i wczesną wiosną.

Jest to roślina niezwykle tolerancyjna co do podłoża. Nie ma w tym względzie szczególnych wymagań i nie potrzebuje nawożenia, zwłaszcza że sama może być potraktowana jako zielony nawóz. Jedyne, co trzeba jej zapewnić to słońce. Nie lubi zacienionych miejsc i w nich nie będzie kwitła zbyt chętnie. Jeśli nie chcesz, żeby koniczyna wysiewała się dalej i stała się chwastem w innych miejscach ogrodu, koś ją lub wypasaj jeszcze przed zawiązaniem się strąków. Szybko odrośnie, a nie będzie problemu rozprzestrzeniania się na duże odległości.

Nasiona koniczyny białej – cena

Nasiona koniczyny białej można kupić w wielu sklepach ogrodniczych, zarówno stacjonarnych, jak i online. Nie jest to jednak zbyt powszechne – warto znaleźć sklep, który specjalizuje się w produktach dla rolników. Nasiona koniczyny są sprzedawane w sporych opakowaniach – od 1 do 10 kg.

Co ciekawe, koniczyna drobnolistna, bardzo niska, kosztuje najwięcej – około 45 zł za 1 kg. Koniczyna o większych liściach jest nieco tańsza. Cena 1 kg waha się w granicach od 27 do 35 zł. W większych opakowaniach koszt kilograma oczywiście jest niższy. W sklepach dostępne są mieszanki nasion koniczyny i traw pastewnych. Są one tańsze – 1 kg takiej mieszanki kosztuje mniej więcej około 20-25 zł.