Koniczyna biała to
jedna z najważniejszych roślin uprawnych w naszym kraju. To zaskakujące,
zwłaszcza że z reguły kojarzy nam się z uciążliwym chwastem ogrodów lub rośliną
dziko porastającą pobocza zarówno na wsiach, jak i w miastach. Jakie
zastosowanie ma koniczyna biała i jak się ją uprawia?
Jeśli szukasz więcej
porad i informacji, sprawdź także zebrane w tym miejscu artykuły o roślinach
miododajnych.
Koniczyna biała (Trifolium repens) – opis i właściwości
Koniczyna biała, a właściwie koniczyna rozesłana (Trifolium repens) to roślina należąca do
rodziny bobowatych. Ma charakterystyczny pokrój – kępa niewielkich liści o
trzech płatkach (lub czterech, ale jak wiadomo ich znalezienie jest zarezerwowane
wyłącznie dla szczęśliwców), spośród których wyrastają na wzniesionych
łodyżkach ciekawe kwiatostany – kuleczki złożone z rurkowatych białych kwiatów
motylkowych. Kwiaty przekształcają się w pękający strąk, w którym znajdują się
nasiona. Mogą być roznoszone przez zwierzęta, nie tracąc w ich układzie
trawiennym zdolności do kiełkowania.
Koniczyna biała, którą znamy z przydroży i trawników to
tylko jedna z wielu odmian tej rośliny. To najniższa grupa odmianowa o drobnych
listkach. W uprawie pojawiają się jednak także inne odmiany – średniolistne i
olbrzymie, które mają większe liście i duże kwiaty. Ich ogólny wygląd i pokrój
są jednakże bardzo podobne do tych znanych z koniczyny drobnolistnej.
To roślina wieloletnia i niezwykle odporna na wiele różnych
czynników. Przede wszystkim szybko regeneruje się po wypasie zwierząt, jest
także odporna na udeptywanie. Nie straszny jej ani mróz, ani upał, ani susza,
ani nadmiar deszczu. Rośnie przez cały sezon wegetacyjny, kwitnąc między majem
a wrześniem. Przyciąga pszczoły i trzmiele, dla których jest ważnym elementem
codziennego menu. Wydajność miodna zwarcie wysianej koniczyny to aż 100 kg
miodu z 1 ha.
Koniczyna biała –
zastosowanie
Koniczyna biała najczęściej kojarzy nam się z chwastem. I
faktycznie, na trawnikach i w uprawach warzyw naprawdę może być uciążliwa i
problematyczna. Jednakże uprawia się ją na szeroką skalę – obok lucerny i
koniczyny czerwonej (koniczyna perska) jest to trzecia najczęściej uprawiana
roślina w naszym kraju. Dlaczego?
Głównie ze względu na jej właściwości pastewne. Jest to
roślina strawna dla zwierząt, o dużej zawartości białka (nawet na poziomie
28%). Dodatkowo jej odporność na stratowanie i zdolność do regeneracji po
wypasie są naprawdę bardzo duże. Koniczyna jest zatem wysiewana na zieloną masę
lub na pastwiskach. Oczywiście prowadzone są także uprawy na nasiona, które w
naszym kraju także są bardzo powszechne.
Koniczyna biała, podobnie zresztą jak koniczyna perska, ma
ciekawe właściwości. Jej korzenie wytwarzają guzowate bakterie, które wiążą
azot obecny w powietrzu i przekazują go roślinie i do gleby. Dzięki temu można
zmniejszyć częstotliwość nawożenia azotem, co znów sprawia, że czasami warto
wysiać koniczynę w ogrodzie, by przygotować glebę do kolejnych upraw. Do
takiego zastosowania dobrze sprawdzi się odmiana ‘Abercrest'. Ma dużą zdolność
do wyłapywania azotu, a przy tym jest nieco bardziej dekoracyjna. Opis rośliny
jest bardzo podobny do podstawowego gatunku, różni się tylko stożkowatym
kształtem kwiatów. Odmiana ‘Abercrest' jest dość powszechna i nie ma większych
problemów z zakupem nasion. Sprawdź także ten artykuł z przeglądem roślin miododajnych.
Siew i uprawa koniczyny
białej (Trifolium repens)
Koniczynę można wysiewać dość gęsto. Roślina i tak stworzy
kępy, ale dla siebie samej nie jest konkurencją. Norma wysiewu to 8-10 kg na 1
ha. Dla pszczół warto rozsypywać nasiona gęściej, ale w uprawie na nasiona
stosuje się raczej 7-8 kg na 1 ha, by rośliny miały więcej miejsca. Koniczynę
można siać przez cały sezon, zarówno na poplon (na przykład po roślinach
okopowych), jak i wczesną wiosną.
Jest to roślina niezwykle tolerancyjna co do podłoża. Nie ma
w tym względzie szczególnych wymagań i nie potrzebuje nawożenia, zwłaszcza że
sama może być potraktowana jako zielony nawóz. Jedyne, co trzeba jej zapewnić
to słońce. Nie lubi zacienionych miejsc i w nich nie będzie kwitła zbyt
chętnie. Jeśli nie chcesz, żeby koniczyna wysiewała się dalej i stała się
chwastem w innych miejscach ogrodu, koś ją lub wypasaj jeszcze przed
zawiązaniem się strąków. Szybko odrośnie, a nie będzie problemu
rozprzestrzeniania się na duże odległości.
Nasiona koniczyny
białej – cena
Nasiona koniczyny białej można kupić w wielu sklepach
ogrodniczych, zarówno stacjonarnych, jak i online. Nie jest to jednak zbyt
powszechne – warto znaleźć sklep, który specjalizuje się w produktach dla
rolników. Nasiona koniczyny są sprzedawane w sporych opakowaniach – od 1 do 10
kg.
Co ciekawe, koniczyna drobnolistna, bardzo niska, kosztuje
najwięcej – około 45 zł za 1 kg. Koniczyna o większych liściach jest nieco
tańsza. Cena 1 kg waha się w granicach od 27 do 35 zł. W większych opakowaniach
koszt kilograma oczywiście jest niższy. W sklepach dostępne są mieszanki nasion
koniczyny i traw pastewnych. Są one tańsze – 1 kg takiej mieszanki kosztuje
mniej więcej około 20-25 zł.