Lilia drzewiasta

Lilie drzewiaste - sadzenie, uprawa i pielęgnacja

Gdy w ogrodzie zapanuje pełnia lata, na rabatową scenę wyjdą lilie w swej krasie. Wśród nich wyniosła lilia krzaczasta, która szybko zdominuje swym majestatem ogrodową przestrzeń. Na folderach i w katalogach lilia krzaczasta przedstawiana jest zazwyczaj w towarzystwie kilkuletnich dzieci, nad którymi wyraźnie góruje wzrostem. Ten sposób promocji sugeruje, że najlepiej jest sadzić lilie drzewiaste w głębi rabaty, a i tak pozostaną w polu widzenia i, podobnie jak popularna piwonia, obronią się przed ewentualną krytyką.

Jeśli szukasz firmy, która wykona aranżację ogrodu, skorzystaj z usługi Szukaj Wykonawcy, dostępnej na stronie Kalkulatory Budowlane. Po wypełnieniu krótkiego formularza uzyskasz dostęp do najlepszych ofert sprawdzonych fachowców.

Lilie drzewiaste, lilia krzaczasta, lilie ogrodowe - co warto wiedzieć?

Lilie w tradycji

Lilia ma już ponad pięć tysięcy lat. Białe lilie uwidocznione są na wazach kreteńskich z drugiego tysiąclecia przed naszą erą. Nazwa lilii w języku greckim brzmi leirion, co znaczy delikatny, wrażliwy. W starożytnej Grecji wierzono bowiem, że kwiat ten powstał z mleka bogini Hery. Wielbili też lilie starożytni Rzymianie. Do Polski trafiły jednak bardzo późno, bowiem szerszy ich rozwój przypada dopiero na lata międzywojenne. Szczególną popularnością cieszyła się wówczas pięknie pachnąca lilia królewska, odkryta w 1910 roku w Chinach przez angielskiego kolekcjonera  roślin Ernesta Henry’ego Wilsona.

W bogatej w symbole tradycji, lilia utożsamiana jest zazwyczaj z niewinnością i czystością, dlatego symbolizuje Matkę Boską oraz innych świętych. Dzięki skojarzeniu z niewinnością została lilia kwiatem weselnym oraz  znakiem dziewictwa panny młodej. Wierzono dawniej, że kwiaty te wyrosły w miejscu, gdzie upadły  łzy Ewy, kiedy wygnano ją z raju. W czasach starożytnych lilia była symbolem królewskiej godności i  zdobiła korony, herby oraz berła. W dawnych czasach symbolizowała też nadzieję, odrodzenie, nieśmiertelność, odkupienie i przebaczenie. Uważana była też za symbol płodności, zmysłowości, namiętności, miłości cielesnej i grzechu. Jeśli szukasz inspiracji, przeczytaj także nasz artykuł: Najlepsze kwiaty ogrodowe dla ciebie - co warto sadzić?

Lilie ogrodowe - charakterystyka

Lilie to wieloletnie rośliny cebulowe pochodzące ze strefy umiarkowanej półkuli północnej, głównie z Japonii i Chin. Kwiaty te rozrastają się w ogrodzie w kępy i z roku na rok obficiej kwitną. Znakiem rozpoznawczym lilii są przede wszystkim charakterystyczne kwiaty w kształcie trąbek, lejków, turbanów lub dzwonków. W zależności od gatunku i odmiany, lilie kwitną od maja do września.  Największe okazy mają nawet trzy metry wysokości, najmniejsze natomiast kilkadziesiąt centymetrów. W naszych warunkach klimatycznych bardziej odporne gatunki i odmiany lilii sadzi się w ogrodzie, a te delikatniejsze uprawiane  są w szklarniach na kwiat cięty.

Lilie ogrodowe - cebule i kwiaty w ogrodzie

Cebula lilii składa się licznych, ułożonych dachówkowato wąskich łusek. Okres intensywnego wzrostu cebul przypada na lato. Po pojawieniu się kwiatów cebule nie zamierają i co roku wydają potomstwo. Po kwitnieniu nie wkraczają też w okres spoczynku, który przechodzą wiosenne rośliny cebulowe, dlatego przy wykopywaniu cebul należy zwrócić uwagę, by nie uszkodzić delikatnych korzeni. Trzeba też chronić cebule przed wyschnięciem.

Zarówno lilie ogrodowe, jak i te uprawiane w szklarni, to jedne z najpiękniejszych kwiatów na  bukiety. Uprawiane na kwiat cięty długo zachowują świeżość. Jeśli jednak nie chcemy ich ścinać, trzeba tuż po przekwitnięciu usunąć kwiaty. Pędy natomiast zostawiamy do czasu, aż uschną i łatwo dadzą się wyciągnąć z ziemi. Pozostawiając łodygi w całości dostarczymy cebulom składników pokarmowych. Największy bowiem przyrost cebul ma miejsce podczas oraz bezpośrednio po kwitnieniu - do czasu gdy w cebulach są gromadzone związki pokarmowe.

Lilie ogrodowe - rozmnażanie

Lilie ogrodowe rozmnaża się zazwyczaj z cebulek przybyszowych, tworzących się na podziemnej części roślin i czasami też w kątach liści. Rozmnażać lilie można także przez sadzonkowanie łusek albo z nasion. Niezależnie od metody lilie ogrodowe rozmnaża się po kwitnieniu, czyli późnym latem i jesienią. Cebule przybyszowe sadzimy do gruntu w października, natomiast gatunki wrażliwe na mróz w połowie marca. Na zimę rabatki ze świeżo posadzonymi roślinami przykrywamy liśćmi lub torfem. Jak rozmnażać i jak sadzić lilie?

Rozmnażanie lilii ogrodowych z sadzonek

Rozmnażając lilie ogrodowe z sadzonek łuskowych, należy jesienią oddzielić łuski od cebuli matecznej, najlepiej z kawałkiem piętki i posadzić do skrzynek wypełnionych ziemią liściową oraz piaskiem. Z jednej łuski powstają zazwyczaj trzy cebule przybyszowe. Uprawa lilii na sadzonki z łusek wymaga podłoża o temperaturze 20stopni Celsjusza.  Po dwóch, trzech miesiącach powstaną u nasady łuski cebulki przybyszowe. Przenosimy je wówczas w dużo chłodniejsze miejsce. Od tej pory wymagają jedynie  oszczędnego podlewamy. W maju należy posadzić lilie już do gruntu. Sprawdź także, co warto wiedzieć o liliowcach, o których przeczytasz w tym artykule.

Rozmnażanie lilii ogrodowych z nasion

Lilie możemy rozmnażać również z nasion, wysiewając je do skrzynek lub ciepłych inspektów w okresie od marca do kwietnia. Pielęgnacja sadzonek wymaga rozsady, a nasiona kiełkują bardzo szybko. Rośliny rozsadza się po wytworzeniu drugiego liścia. Jesienią można już sadzić lilie wyhodowane z nasion w ogrodzie. Jeśli chcemy wysiać lilie bezpośrednio do gruntu, zaczekajmy do połowy maja, gdy minie ryzyko przymrozków. Uprawa lilii z nasion wymaga cierpliwości, bowiem w zależności od odmiany, zakwitną one po dwóch lub trzech latach. Aby cebulki nie uległy osłabieniu, warto w pierwszym roku usunąć młode pąki kwiatowe.

Jak uprawiać lilie różnych gatunków?

Sadzić lilie można wiosną i jesienią - na początku kwietnia (zwłaszcza lilie orientalne) albo we wrześniu. Stanowisko dla większości gatunków powinno być słoneczne lub tylko lekko zacienione.

Lilie drzewiaste, lilia krzaczasta, lilie orientalne i ich wymagania

Lilie ogrodowe najlepiej rosną na glebach bogatych w próchnicę, dobrze spulchnionych i przepuszczalnych. Większość lilii dobrze też rośnie w lekko kwaśnym podłożu. Lilia biała oraz lilia azjatycka lubią natomiast ziemię zasadową.

Dla wszystkich gatunków lilii gleba powinna być dość głęboko uprawiona. Nie należy jednak przekopywać wraz z ziemią obornika lub kompostu, gdyż cebule wtedy gniją. Ograniczmy się więc do dodania torfu lub nawozów mineralnych, na przykład Azofoski. Wskazane jest natomiast użycie obornika lub kompostu do ściółkowania roślin. Lilie lubią bowiem ocienioną powierzchnię ziemi. Cebule przybyszowe czerpią ponadto substancje odżywcze właśnie ze ściółki. Lilia drzewiasta i odmiany lilii drzewiastych to bardzo ciekawe krzewy ozdobne.

Sadzenie lilii ogrodowych w gruncie

Jak sadzić lilie w gruncie? Cebule prawie wszystkich gatunków lilii sadzimy dość głęboko, od 10 do 15 centymetrów. Większe cebule sadzimy głębiej i w odległości 15 - 20 centymetrów od siebie. Jedynie lilia krzewiasta  wymaga dużo większych odstępów. Ponieważ lilie ogrodowe rozwijają się nieregularnie, warto posadzić po kilka cebulek różnych odmian, powstanie wówczas płynna aranżacja. Dobrym sąsiedztwem dla lilii są płytko korzeniące się konwalie, prymulki, fiołki i paprocie. Podobnie jak piwonia, lilia lubi podłoże piaszczysto-gliniaste. Warto więc te dwie rośliny posadzić obok siebie. Gdy piwonia przekwitnie, nad jej przyciętymi do połowy pędami ładnie wzniesie się lilia. Po poradach, jak sadzić lilie, czas na omówienie odmian. Na uwagę zasługują nie tylko lilie azjatyckie i lilia orientalna, ale także mieszańce azjatyckie i mieszańce orientalne, równie popularne w uprawie.

Gatunki i odmiany lilii

W skali globalnej uprawa lilii obejmuje około stu gatunków. Odmiany lilii liczone są z kolei w tysiącach, a  wiele z nich to mieszańce. Właśnie w wyniku krzyżowania gatunków naturalnych powstały lilie ogrodowe. Wszystkie odmiany lilii podzielono na grupy.

Odmiany lilii: lilia azjatycka

Jedną z najpopularniejszych w uprawie jest lilia azjatycka - na przykład żółta connecticut king, yellow pixels i yellow electric. Do sprawdzonych zalicza się też odmiany:  twosome,  pink pixels, apeldoorn, landini, apollo, orange twings, strawberry and cream, lollypop i staccato. Odmiany lilii azjatyckich powstały w wyniku wielokrotnego krzyżowania. Charakteryzują się wczesnym kwitnieniem, a ich pielęgnacja nie wymaga zbyt dużo pracy. Lilia azjatycka wyróżnia się intensywnymi barwami kwiatów - w odcieniach żółtym, pomarańczowym, czerwonym, różowym, fioletowym i białym. Słabo jednak pachnie. Kwitnie od końca maja do połowy lipca. Lilia azjatycka to kwiat trwały i bardzo dekoracyjny. Nie boi się mrozu i dobrze rozmnaża się wegetatywnie. Lilia azjatycka rośnie w ziemi przepuszczalnej, próchnicznej i raczej suchej. Sprzyja jej też gleba o lekko kwaśnym odczynie. Lilia azjatycka należy do najbardziej odpornych na choroby. Więcej porad na temat pielęgnacji kwiatów i innych roślin zebraliśmy w tym miejscu.

Odmiany lilii: ilie orientalne

W naszym klimacie dobrze sobie radzi także lilia tygrysia. Jest to wysoka roślina o brunatno nakrapianych kwiatach, zebranych w gronach. Lilia tygrysia to najłatwiejsza w rozmnażaniu lilia. Jej charakterystyczną cechą są wywinięte do góry cętkowane płatki. W kącikach liści znajdują się mini cebulki. Wystarczy je dotknąć, a natychmiast spadną i można je ukorzenić. Lilia tygrysia wydaje w każdym roku ponad sto takich cebulek, a każda z nich zakwitnie po minimum trzech latach.

Lilie orientalne to z kolei delikatniejsze odmiany lilii. Powstały ze skrzyżowania roślin z Japonii i Chin. Są to bardzo piękne kwiaty cebulowe i z tego względu nazywane arystokracją ogrodów. Lilie orientalne mają różne kształty i kwitną późno - w sierpniu i wrześniu. Ich wielkie, pachnące kwiaty osadzone są w baldachach. Lilie orientalne są najdroższe i tym samym najtrudniejsze w uprawie, dlatego warto wiedzieć, jak sadzić te cenne rośliny. Powinny one rosnąć w regionach o łagodnym klimacie i małych wahaniach temperatury. Lilie orientalne są mniej odporne na warunki klimatyczne, dlatego wymagają starannego okrycia na zimę. Można je też wykopać i przechować w lekko wilgotnym torfie. Nie są też odporne na choroby. Można je rozmnażać wegetatywnie oraz z nasion. Lilie orientalnych wymagają półcienistych miejsc oraz kwaśnej, lekko wilgotnej i przepuszczalnej gleby. Lilie orientalne występują głównie w kolorach bieli i różu, choć spotyka się też odmiany fioletowe i czerwone. Na uwagę w tej grupie zasługują na przykład innocent lady, stargazer i anastasia.

Jak uprawiać lilie drzewiaste?

Ze skrzyżowania lilii tygrysiej i lilii orientalnej powstała lilia krzaczasta, określana też drzewiastą i  nazwana tak ze względu na swoje rozmiary. Lilie drzewiaste dorastają bowiem do ponad dwóch metrów wysokości.  Lilia krzaczasta ma grubą łodygę oraz ogromne kwiaty i liście. Na uwagę zasługują w szczególności  takie odmiany lilii drzewiastej, jak: żółta honeymoon, kremowo-czerwona lavon, różowa z żółtym środkiem on stage, kremowa boogie woogie, łososiowoczerwona red hot, żółto-różowa elusive, ciemnoróżowa z białymi brzegami altari, biała pretty woman, żółto-czerwona montego bay i różowa bell song.

Wysokie lilie drzewiaste można zastosować jako rośliny soliterowe albo rozmieścić je w grupie. Lilie drzewiaste sadzimy w odległości od 50 do 100 centymetrów od siebie. Miejsce sadzenia warto dobrze oznaczyć, by przy wiosennym pieleniu nie uszkodzić delikatnych mięsistych cebul albo wybijających już pędów. Podobnie jak inne letnie rośliny cebulowe, lilie drzewiaste w okresie intensywnego wzrostu i kwitnienia wymagają co dwa, trzy tygodnie nawożenia mineralnymi nawozami wieloskładnikowymi. Potrzebują też regularnego odchwaszczania, a w dłuższych okresach bez deszczu również intensywnego podlewania. Ze względu na wzrost i ciężar kwiatów lilie drzewiaste wymagają też podpór w postaci tyczek lub obręczy. Usuwamy ponadto przekwitłe kwiatostany.

Lilia krzaczasta, podobnie jak inne gatunki lilii, wykorzystywana jest w bukieciarstwie. Do bukietów i wiązanek wykorzystuje się całe kwiatostany oraz pojedyncze kwiaty.  Ze względu na ogromne kwiaty lilia krzaczasta znakomicie sprawdzi się jako ozdoba  dużych monumentalnych pomieszczeń. Może zainteresuje cię także uprawa mieczyków? Informacje o niej przeczytasz w tym artykule.

Literatura:

1. Binney R., Ogród naturalnie i tradycyjnie. Z poradnika babuni. Warszawa 2007.
2. Bogacz B. Kwintesencja wdzięku. Lilie. „Mój Piękny Ogród” 2016 nr 3, s. 12-15.
3. Chlebowski B., Mynett K., Kwiaciarstwo. Podręcznik dla techników ogrodniczych i policealnych studiów zawodowych. Warszawa 1985.
4. Duda B., Lilie. „Działkowiec” 1972 nr 7, s. 104-105.
5. Gawryś A., Lato pachnące liliami. „Magnolia” 2012 nr 3, s. 44-45.
6. Henschke M., Ich wysokości lilie. „Mój Ogródek” 2015 nr 9, s. 14-15.
7. Krzemińska A., Symbolika roślin. Lilia.”Działkowiec” 2015 nr 7, s. 21.
8. Lilia. „Mój Piękny Ogród” 2008 nr 4, wydanie specjalne, s. 93.
9. Milewski S., Moda na sezon. „Mój Ogródek” 2016 nr 3, s. 14-15.
10. Mynett K., Lilie. „Działkowiec” 1984 nr 7, s. 16-17.
11. Rośliny ozdobne. Warszawa 1987.
12. Sochacki D., Letnie cebulowe. „Działkowiec” 2017 nr 3, s. 42-45.
13. Skop Ł., Lilie tygrysie. „Mam Ogród” 2016 nr 7, s. 57