Lilie drzewiaste - sadzenie, uprawa i pielęgnacja
Gdy w ogrodzie zapanuje pełnia lata, na rabatową scenę wyjdą lilie w swej
krasie. Wśród nich wyniosła lilia krzaczasta, która szybko zdominuje swym
majestatem ogrodową przestrzeń. Na folderach i w katalogach lilia krzaczasta
przedstawiana jest zazwyczaj w towarzystwie kilkuletnich dzieci, nad którymi
wyraźnie góruje wzrostem. Ten sposób promocji sugeruje, że najlepiej jest
sadzić lilie drzewiaste w głębi rabaty, a i tak pozostaną w polu widzenia i,
podobnie jak popularna piwonia, obronią się przed ewentualną krytyką.
Jeśli szukasz firmy, która wykona aranżację ogrodu, skorzystaj z usługi Szukaj Wykonawcy, dostępnej na stronie
Kalkulatory Budowlane. Po wypełnieniu krótkiego formularza uzyskasz dostęp do
najlepszych ofert sprawdzonych fachowców.
Lilie drzewiaste, lilia krzaczasta, lilie ogrodowe - co warto wiedzieć?
Lilie w tradycji
Lilia ma już ponad pięć tysięcy lat.
Białe lilie uwidocznione są na wazach kreteńskich z drugiego tysiąclecia przed
naszą erą. Nazwa lilii w języku greckim brzmi leirion, co znaczy delikatny, wrażliwy. W starożytnej Grecji
wierzono bowiem, że kwiat ten powstał z mleka bogini Hery. Wielbili też lilie
starożytni Rzymianie. Do Polski trafiły jednak bardzo późno, bowiem szerszy ich
rozwój przypada dopiero na lata międzywojenne. Szczególną popularnością
cieszyła się wówczas pięknie pachnąca lilia królewska, odkryta w 1910 roku w
Chinach przez angielskiego kolekcjonera
roślin Ernesta Henry’ego Wilsona.
W bogatej w symbole tradycji, lilia
utożsamiana jest zazwyczaj z niewinnością i czystością, dlatego symbolizuje
Matkę Boską oraz innych świętych. Dzięki skojarzeniu z niewinnością została
lilia kwiatem weselnym oraz znakiem
dziewictwa panny młodej. Wierzono dawniej, że kwiaty te wyrosły w miejscu,
gdzie upadły łzy Ewy, kiedy wygnano ją z
raju. W czasach starożytnych lilia była symbolem królewskiej godności i zdobiła korony, herby oraz berła. W dawnych
czasach symbolizowała też nadzieję, odrodzenie, nieśmiertelność, odkupienie i
przebaczenie. Uważana była też za symbol płodności, zmysłowości, namiętności,
miłości cielesnej i grzechu. Jeśli szukasz inspiracji, przeczytaj także nasz
artykuł: Najlepsze kwiaty ogrodowe dla ciebie - co warto sadzić?
Lilie ogrodowe - charakterystyka
Lilie to wieloletnie rośliny cebulowe
pochodzące ze strefy umiarkowanej półkuli północnej, głównie z Japonii i Chin.
Kwiaty te rozrastają się w ogrodzie w kępy i z roku na rok obficiej kwitną. Znakiem
rozpoznawczym lilii są przede wszystkim charakterystyczne kwiaty w kształcie
trąbek, lejków, turbanów lub dzwonków. W zależności od gatunku i odmiany, lilie
kwitną od maja do września. Największe
okazy mają nawet trzy metry wysokości, najmniejsze natomiast kilkadziesiąt
centymetrów. W naszych warunkach klimatycznych bardziej odporne gatunki i
odmiany lilii sadzi się w ogrodzie, a te delikatniejsze uprawiane są w szklarniach na kwiat cięty.
Lilie ogrodowe - cebule i kwiaty w ogrodzie
Cebula lilii składa się licznych,
ułożonych dachówkowato wąskich łusek. Okres intensywnego wzrostu cebul przypada
na lato. Po pojawieniu się kwiatów cebule nie zamierają i co roku wydają
potomstwo. Po kwitnieniu nie wkraczają też w okres spoczynku, który przechodzą
wiosenne rośliny cebulowe, dlatego przy wykopywaniu cebul należy zwrócić uwagę,
by nie uszkodzić delikatnych korzeni. Trzeba też chronić cebule przed
wyschnięciem.
Zarówno lilie ogrodowe, jak i te
uprawiane w szklarni, to jedne z najpiękniejszych kwiatów na bukiety. Uprawiane na
kwiat cięty długo zachowują świeżość. Jeśli jednak nie chcemy ich ścinać,
trzeba tuż po przekwitnięciu usunąć kwiaty. Pędy natomiast zostawiamy do czasu,
aż uschną i łatwo dadzą się wyciągnąć z ziemi. Pozostawiając łodygi w całości
dostarczymy cebulom składników pokarmowych. Największy bowiem przyrost cebul ma
miejsce podczas oraz bezpośrednio po kwitnieniu - do czasu gdy w cebulach są
gromadzone związki pokarmowe.
Lilie ogrodowe - rozmnażanie
Lilie ogrodowe rozmnaża się zazwyczaj
z cebulek przybyszowych, tworzących się na podziemnej części roślin i czasami
też w kątach liści. Rozmnażać lilie można także przez sadzonkowanie łusek albo
z nasion. Niezależnie od metody lilie ogrodowe rozmnaża się po kwitnieniu, czyli późnym latem i jesienią.
Cebule przybyszowe sadzimy do gruntu w października, natomiast gatunki wrażliwe
na mróz w połowie marca. Na zimę rabatki
ze świeżo posadzonymi roślinami przykrywamy liśćmi lub torfem. Jak rozmnażać i jak sadzić lilie?
Rozmnażanie lilii ogrodowych z sadzonek
Rozmnażając lilie ogrodowe z sadzonek
łuskowych, należy jesienią oddzielić łuski od cebuli matecznej, najlepiej z
kawałkiem piętki i posadzić do skrzynek wypełnionych ziemią liściową oraz
piaskiem. Z jednej łuski powstają zazwyczaj trzy cebule przybyszowe. Uprawa
lilii na sadzonki z łusek wymaga podłoża o temperaturze 20stopni
Celsjusza. Po dwóch, trzech miesiącach
powstaną u nasady łuski cebulki przybyszowe. Przenosimy je wówczas w dużo
chłodniejsze miejsce. Od tej pory wymagają jedynie oszczędnego podlewamy. W maju należy posadzić
lilie już do gruntu. Sprawdź także, co warto wiedzieć o liliowcach, o których
przeczytasz w tym artykule.
Rozmnażanie lilii ogrodowych z nasion
Lilie możemy rozmnażać również z
nasion, wysiewając je do skrzynek lub ciepłych inspektów w okresie od marca do
kwietnia. Pielęgnacja sadzonek wymaga rozsady, a nasiona kiełkują bardzo
szybko. Rośliny rozsadza się po wytworzeniu drugiego liścia. Jesienią można już
sadzić lilie wyhodowane z nasion w ogrodzie. Jeśli chcemy wysiać lilie
bezpośrednio do gruntu, zaczekajmy do połowy maja, gdy minie ryzyko
przymrozków. Uprawa lilii z nasion wymaga cierpliwości, bowiem w zależności od
odmiany, zakwitną one po dwóch lub
trzech latach. Aby cebulki nie uległy osłabieniu, warto w pierwszym roku usunąć
młode pąki kwiatowe.
Jak uprawiać lilie różnych gatunków?
Sadzić lilie można wiosną i jesienią
- na początku kwietnia (zwłaszcza lilie orientalne) albo we wrześniu.
Stanowisko dla większości gatunków powinno być słoneczne lub tylko lekko zacienione.
Lilie drzewiaste, lilia krzaczasta, lilie orientalne i ich wymagania
Lilie ogrodowe najlepiej rosną na
glebach bogatych w próchnicę, dobrze spulchnionych i przepuszczalnych.
Większość lilii dobrze też rośnie w lekko kwaśnym podłożu. Lilia biała oraz
lilia azjatycka lubią natomiast ziemię zasadową.
Dla wszystkich gatunków lilii gleba
powinna być dość głęboko uprawiona. Nie należy jednak przekopywać wraz z ziemią
obornika lub kompostu, gdyż cebule wtedy gniją. Ograniczmy się więc do dodania
torfu lub nawozów mineralnych, na przykład Azofoski. Wskazane jest natomiast
użycie obornika lub kompostu do ściółkowania roślin. Lilie lubią bowiem
ocienioną powierzchnię ziemi. Cebule przybyszowe czerpią ponadto substancje
odżywcze właśnie ze ściółki. Lilia drzewiasta i odmiany lilii drzewiastych to bardzo ciekawe krzewy ozdobne.
Sadzenie lilii ogrodowych w gruncie
Jak sadzić lilie w gruncie? Cebule
prawie wszystkich gatunków lilii sadzimy dość głęboko, od 10 do 15 centymetrów.
Większe cebule sadzimy głębiej i w odległości 15 - 20 centymetrów od siebie.
Jedynie lilia krzewiasta wymaga dużo
większych odstępów. Ponieważ lilie ogrodowe rozwijają się nieregularnie, warto
posadzić po kilka cebulek różnych odmian, powstanie wówczas płynna aranżacja.
Dobrym sąsiedztwem dla lilii są płytko korzeniące się konwalie, prymulki,
fiołki i paprocie. Podobnie jak piwonia, lilia lubi podłoże
piaszczysto-gliniaste. Warto więc te dwie rośliny posadzić obok siebie. Gdy
piwonia przekwitnie, nad jej przyciętymi do połowy pędami ładnie wzniesie się
lilia. Po poradach, jak sadzić lilie, czas na omówienie odmian. Na uwagę zasługują nie tylko lilie azjatyckie i lilia orientalna, ale także mieszańce azjatyckie i mieszańce orientalne, równie popularne w uprawie.
Gatunki i odmiany lilii
W skali globalnej uprawa lilii
obejmuje około stu gatunków. Odmiany lilii liczone są z kolei w tysiącach,
a wiele z nich to mieszańce. Właśnie w
wyniku krzyżowania gatunków naturalnych powstały lilie ogrodowe. Wszystkie
odmiany lilii podzielono na grupy.
Odmiany lilii: lilia azjatycka
Jedną z najpopularniejszych w uprawie jest
lilia azjatycka - na przykład żółta connecticut king, yellow pixels i yellow
electric. Do sprawdzonych zalicza się też odmiany: twosome,
pink pixels, apeldoorn, landini, apollo, orange twings, strawberry and
cream, lollypop i staccato. Odmiany lilii azjatyckich powstały w wyniku
wielokrotnego krzyżowania. Charakteryzują się wczesnym kwitnieniem, a ich
pielęgnacja nie wymaga zbyt dużo pracy. Lilia azjatycka wyróżnia się
intensywnymi barwami kwiatów - w odcieniach żółtym, pomarańczowym, czerwonym, różowym,
fioletowym i białym. Słabo jednak pachnie. Kwitnie od końca maja do połowy
lipca. Lilia azjatycka to kwiat trwały i bardzo dekoracyjny. Nie boi się mrozu
i dobrze rozmnaża się wegetatywnie. Lilia azjatycka rośnie w ziemi
przepuszczalnej, próchnicznej i raczej suchej. Sprzyja jej też gleba o lekko
kwaśnym odczynie. Lilia azjatycka należy do najbardziej odpornych na choroby. Więcej
porad na temat pielęgnacji kwiatów i innych roślin zebraliśmy w tym
miejscu.
Odmiany lilii: ilie orientalne
W naszym klimacie dobrze sobie radzi
także lilia tygrysia. Jest to wysoka roślina o brunatno nakrapianych kwiatach,
zebranych w gronach. Lilia tygrysia to najłatwiejsza w rozmnażaniu lilia. Jej
charakterystyczną cechą są wywinięte do góry cętkowane płatki. W kącikach liści
znajdują się mini cebulki. Wystarczy je dotknąć, a natychmiast spadną i można
je ukorzenić. Lilia tygrysia wydaje w każdym roku ponad sto takich cebulek, a
każda z nich zakwitnie po minimum trzech latach.
Lilie orientalne to z kolei
delikatniejsze odmiany lilii. Powstały ze skrzyżowania roślin z Japonii i Chin.
Są to bardzo piękne kwiaty cebulowe i z tego względu nazywane arystokracją ogrodów. Lilie
orientalne mają różne kształty i kwitną późno - w sierpniu i wrześniu. Ich
wielkie, pachnące kwiaty osadzone są w baldachach. Lilie orientalne są
najdroższe i tym samym najtrudniejsze w uprawie, dlatego warto wiedzieć, jak
sadzić te cenne rośliny. Powinny one rosnąć w regionach o łagodnym klimacie i
małych wahaniach temperatury. Lilie orientalne są mniej odporne na warunki
klimatyczne, dlatego wymagają starannego okrycia na zimę. Można je też wykopać
i przechować w lekko wilgotnym torfie. Nie są też odporne na choroby. Można je
rozmnażać wegetatywnie oraz z nasion. Lilie orientalnych wymagają półcienistych
miejsc oraz kwaśnej, lekko wilgotnej i przepuszczalnej gleby. Lilie orientalne
występują głównie w kolorach bieli i różu, choć spotyka się też odmiany
fioletowe i czerwone. Na uwagę w tej grupie zasługują na przykład innocent
lady, stargazer i anastasia.
Jak uprawiać lilie drzewiaste?
Ze skrzyżowania lilii tygrysiej i
lilii orientalnej powstała lilia krzaczasta, określana też drzewiastą i nazwana tak ze względu na swoje rozmiary.
Lilie drzewiaste dorastają bowiem do ponad dwóch metrów wysokości. Lilia krzaczasta ma grubą łodygę oraz ogromne
kwiaty i liście. Na uwagę zasługują w szczególności takie odmiany lilii drzewiastej, jak: żółta
honeymoon, kremowo-czerwona lavon, różowa z żółtym środkiem on stage, kremowa
boogie woogie, łososiowoczerwona red hot, żółto-różowa elusive, ciemnoróżowa z
białymi brzegami altari, biała pretty woman, żółto-czerwona montego bay i
różowa bell song.
Wysokie lilie drzewiaste można
zastosować jako rośliny soliterowe albo rozmieścić je w grupie. Lilie
drzewiaste sadzimy w odległości od 50 do 100 centymetrów od siebie. Miejsce
sadzenia warto dobrze oznaczyć, by przy wiosennym pieleniu nie uszkodzić
delikatnych mięsistych cebul albo wybijających już pędów. Podobnie jak inne
letnie rośliny cebulowe, lilie drzewiaste w okresie intensywnego wzrostu i
kwitnienia wymagają co dwa, trzy tygodnie nawożenia mineralnymi nawozami
wieloskładnikowymi. Potrzebują też regularnego odchwaszczania, a w dłuższych
okresach bez deszczu również intensywnego podlewania. Ze względu na wzrost i
ciężar kwiatów lilie drzewiaste wymagają też podpór w postaci tyczek lub
obręczy. Usuwamy ponadto przekwitłe kwiatostany.
Lilia krzaczasta, podobnie jak inne
gatunki lilii, wykorzystywana jest w bukieciarstwie. Do bukietów i wiązanek
wykorzystuje się całe kwiatostany oraz pojedyncze kwiaty. Ze względu na ogromne kwiaty lilia krzaczasta
znakomicie sprawdzi się jako ozdoba
dużych monumentalnych pomieszczeń. Może zainteresuje cię także uprawa mieczyków?
Informacje o niej przeczytasz w tym artykule.
Literatura:
- Binney
R., Ogród naturalnie i tradycyjnie. Z poradnika babuni. Warszawa 2007.
- Bogacz
B. Kwintesencja wdzięku. Lilie. „Mój Piękny Ogród” 2016 nr 3, s. 12-15.
-
Chlebowski
B., Mynett K., Kwiaciarstwo. Podręcznik dla techników ogrodniczych i
policealnych studiów zawodowych. Warszawa 1985.
-
Duda
B., Lilie. „Działkowiec” 1972 nr 7, s. 104-105.
-
Gawryś
A., Lato pachnące liliami. „Magnolia” 2012 nr 3, s. 44-45.
-
Henschke
M., Ich wysokości lilie. „Mój Ogródek” 2015 nr 9, s. 14-15.
-
Krzemińska
A., Symbolika roślin. Lilia.”Działkowiec” 2015 nr 7, s. 21.
-
Lilia.
„Mój Piękny Ogród” 2008 nr 4, wydanie specjalne, s. 93.
-
Milewski
S., Moda na sezon. „Mój Ogródek” 2016 nr 3, s. 14-15.
-
Mynett
K., Lilie. „Działkowiec” 1984 nr 7, s. 16-17.
-
Rośliny
ozdobne. Warszawa 1987.
-
Sochacki
D., Letnie cebulowe. „Działkowiec” 2017 nr 3, s. 42-45.
-
Skop
Ł., Lilie tygrysie. „Mam Ogród” 2016 nr 7, s. 57