Lucerna siewna - odmiany, uprawa, właściwości lecznicze, cena, zastosowanie
Lucerna siewna to odmiana lucerny,
której uprawa jest najczęściej spotykana w Polsce. Drugim najczęściej
spotykanym gatunkiem uprawianym w naszym kraju jest lucerna mieszańcowa. Ta
odmiana posiada liczne właściwości lecznicze, jest doskonałą rośliną pastewną,
a przy tym jej cena jest atrakcyjna. Na rynku dostępne są nie tylko nasiona
przeznaczone pod uprawę, ale również różnorodne preparaty o wielu
zastosowaniach zdrowotnych i wspierających organizm.
Jeśli zainteresowała cię ta wyjątkowa
roślina, więcej porad i informacji na temat lucerny znajdziesz w tym artykule.
Opis i charakterystyka lucerny
siewnej
Lucerna siewna – opis
Lucerna
siewna (medicago sativa) oraz lucerna mieszańcowa to dwie najchętniej uprawiane
w Polsce uprawy lucerny. Lucerna siewna znana jest z tego, że poza
wysokobiałkową paszą posiada również ważne właściwości lecznicze, co pozwala na
jej liczne zastosowanie. Lucerna siewna jest rośliną wieloletnią z rodziny
motylkowatych, czy też strączkowatych, która osiąga wysokość 30-70 cm. Na
świecie występuje wiele gatunków lucerny. W Polsce najbardziej znane są
odmiany: lucerna siewna, lucerna chmielowa, zwana też nerkowatą, lucerna sierpowata
oraz lucerna kolczastostrąkowa.
Charakterystyka lucerny siewnej
Lucerna
siewna to roślina pochodząca z rodziny bobowatych, która pochodzi z Azji,
prawdopodobnie z Kaukazu Tureckiego i Irańskiego. To właśnie Arabom jako
specjalistom w hodowli koni, przypisuje się odkrycie właściwości pastewne oraz
zastosowanie jej właśnie jako paszy. Alfalafa, jak ją nazywano oznacza właśnie
najlepszą paszę. Lucerna siewna uznawana jest obecnie na wielu kontynentach
jako najlepsza roślina pastewna, ze względu na ogromną zawartość białka, która
trzy razy przekracza zawartość białka w soi oraz cztery razy w zbożu. Lucerna
siewna zwykle sięga do 90 cm wysokości. Jej łodyga medicago sativa jest
rozgałęziona i szara, a przy tym posiada delikatne owłosienie. Liście zaś są trójlistkowe,
odwrotnie jajowate oraz również pokryte meszkiem. Roślina ta kwitnie na
fioletowo, a niewielkie kwiaty tworzą długoszypułowe wielokwiatowe grona. Po
przekwitnieniu lucerna siewna tworzy owoce, kształtem przypominające skręcone,
brunatne strąki, w których ukryte są nasiona. Jeśli interesują cię rośliny o
pozytywnych właściwościach zdrowotnych, sprawdź także zebrane przez nas zioła i rośliny lecznicze.
Lucerna siewna – odmiany
Lucerna
siewna posiada kilka odmian dostępnych w wielu sklepach, których cena jest
różnorodna w zależności od odmiany i rodzaju nasion. Do najczęściej spotykanych
w Polsce należą:
- Lucerna siewna plato – jest to odmiana niemiecka
charakteryzująca się dobrą zimotrwałością oraz dobrą odpornością na choroby.
Lucerna siewna plato daje wysoki plon suchej masy i białka, zakwita zaś na
niebiesko oraz fioletowo. Powoduje to, że lucerna siewna plato doskonale nadaje
się na roślinę pastewną.
- Lucerna siewna tango – występuje w odmianach dwuletnich
oraz trzyletnich. Jak pozostałe odmiany lucerna siewna tango znalazła zastosowanie
głównie w żywieniu bydła jako podstawa zielonki, siana czy kiszonki,
zawierająca wysoki poziom soli mineralnych, wapnia i protein. Bardzo często
stosuje się ją również jako składnik mieszanek traw pastewnych.
- Lucerna siewna eugenia – należy do włoskiej odmiany
lucerny, która charakteryzuje się przede wszystkim niezwykłymi zdolnościami
aklimatyzacyjnymi. Ponadto lucerna siewna eugenia jest odporna na choroby i
bardzo wysoko plonuje, po skoszeniu zaś szybko wzrasta na nowo. Dodatkowo
odmiana ta posiada gęste ulistnienie i silny system korzeniowy, co czyni ją
doskonałą do uprawy na terenie całego kraju.
- Lucerna siewna power 4.2 – ta odmiana dedykowana jest dla
wymagających rolników, ponieważ należy do wysoce produktywnego gatunku lucerny
siewnej. Gęste i bogate ulistnienie, wysoka odporność na choroby oraz niszczące
działanie mszyc, a przede wszystkim wysokie plony to najważniejsze cechy tej
odmiany.
- Lucerna siewna salsa – jest odmianą niezwykle odporną na
nicienie oraz na wyleganie. Ponadto lucerna salsa wydaje wysoki plon masy oraz
białka we wszystkich pokosach, co czyni ją doskonałą rośliną pastewną.
- Lucerna siewna gea – to odmiana włoska lucerny dająca
wysoki plon, szybko odrastająca po pokocie, a przy tym będąca zimnotrwałą oraz
posiadająca wysoką zawartość protein. Dodatkowo nasiona tej odmiany lucerny są
otoczkowane mikroorganizmami symbiotycznymi co zwiększa odporność siewek na
stres biotyczny oraz abiotyczny i wspomaga ich rozwój. Otoczkowanie podwyższa
również jakość uzyskanej paszy i zwiększa produktywność lucerny, dzięki
wiązaniu azotu. Jeśli interesuje cię także uprawa nagietka lekarskiego, porady
na temat jego uprawy znajdziesz w tym artykule.
Uprawa lucerny siewnej
Lucerna
siewna może być uprawiana na trzy sposoby w siewie czystym, w mieszankach z
trawami lub też wysiewana z rośliną ochronną. Przed zaplanowaniem uprawy tej
rośliny należy najpierw rozplanować przedplon oraz poplon. Lucerna siewna nie
powinna być siana po innych roślinach z rodziny motylkowatych lub strączkowych,
ponieważ sprawa to zagrożenie atakiem tych samych chorób i szkodników. Idealnie
nadaje się natomiast jako przedplon dla roślin jarych (ziemniaki, kukurydzy,
owies). Dodatkowo należy pamiętać, aby nie uprawiać lucerny po sobie przez
kilka lat.
Wymagania uprawy lucerny siewnej
Chociaż
uprawa lucerny siewnej nie należy do trudnych, jednak roślina ta posiada
wysokie wymagania, aby jej hodowla przyniosła oczekiwane rezultaty. Cena jaką
należy ponieść uprawiając lucernę siewną jest warta jej efektów, chociażby w
postaci użyźnienia gleby i wzbogacenia jej w składniki odżywcze. Wymagania
hodowlane lucerny dotyczą zarówno stanowiska, na którym można uprawiać lucernę
siewną, jak i gleby, w której powinna być siana, roślin z którymi można ją
zestawiać, a także niezbędnych zabiegów pielęgnacyjnych, którym musi być
poddana.
Najodpowiedniejsze stanowisko dla
lucerny siewnej
Lucerna
siewna, jak każda lucerna należy do roślin ciepłolubnych oraz wymagających
długiego dnia do rozwoju. Dlatego lucernę należy uprawiać na słonecznych,
ciepłych i osłoniętych od wiatru stanowiskach. Wysoka temperatura (na poziomie
20°C) oraz długi dzień pozwala na obfite plonowanie oraz szybkie przyrosty i
wcześniejsze zakwitnięcie rośliny. Chociaż lucerna siewna jest zimnoodporna,
jej nasiona nie lubią mrozów oraz silnych wiatrów zimowych, które powodują
uszkodzenie rośliny. Jeśli interesuje cię także uprawa szałwii, przeczytaj ten artykuł.
Uprawa lucerny - jakiej gleby wymaga
lucerna siewna?
Aby uprawa
lucerny przyniosła wysokie plony musi być ona zasiana w żyznej i próchniczej
glebie o odpowiedniej wilgotności oraz napowietrzeniu, a jej pH powinno być
zasadowe. Lucerna siewna nie toleruje bowiem ziemi kwaśnej, ubogiej w
substancje odżywcze, a także suchej, piaszczystej, ciężkiej i podmokłej.
Dlatego należy dopilnować, aby gleba pod uprawę lucerny siewnej była
odpowiednio nawożona, głównie fosforem oraz potasem, bogata w substancje
odżywcze i odpowiednio odchwaszczona, gdyż lucerna jest wrażliwa na
zachwaszczenie.
Właściwości lecznicze lucerny siewnej
Bogactwo
lucerny siewnej w bardzo cenne związki chemiczne, minerały oraz witaminy
sprawia, że roślina ta posiada niezwykłe właściwości lecznicze. Lucerna siewna
jest bogata w białka oraz aminokwasy, ale również w takie związki mineralne,
jak potas, magnez, żelazo, wapń, fosfor, mangan czy cynk, w witaminy z grupy A,
B, C, K i E oraz luteinę, saponiny, garbniki, kwasy organiczne, chlorofil i
flawonoidy. To właśnie bogactwo tych związków spowodowało, że preparaty z
lucerny siewnej w postaci wyciągów, nalewek czy naparów i soków na bazie
nasion, kiełków oraz zioła lucerny znalazły szerokie zastosowanie już wiele lat
temu w medycynie ludowej. Współcześnie zaś zarówno ich działanie, jak i
atrakcyjna cena sprawiają, że wielu ludzi chętnie sięga po preparaty na bazie
lucerny. Najważniejsze właściwości lecznicze lucerny siewnej to:
- Wzmacniające
organizm;
- Oczyszczające;
- Moczopędne;
- Wspomagające
układ odpornościowy;
- Usprawniające
pracę układu pokarmowego;
- Obniżające
cholesterol;
- Spowalniające
proces starzenia się;
- Zwiększające
poziom żelaza we krwi;
- Obniżające
poziom cukru;
- Przewciwbakteryjne
i przeciwgrzybiczne;
Te liczne właściwości
lecznicze lucerny sprawiły, że jej zastosowanie jest dzisiaj niemal powszechne
zarówno w medycynie, jak i kuchni. Sprawdź także, co warto wiedzieć o uprawie miłorzębu japońskiego.
Zastosowanie lucerny siewnej
Lucerna
siewna znalazła zastosowanie w wielu dziedzinach życia, dzięki posiadanym
właściwościom leczniczym. Obecnie atrakcyjna cena różnorodnych preparatów i
suplementów sprawia, że lucerna jest stosowana zarówno w postaci kiełków,
nasion, zioła, jak i naparów, nalewek czy soków. Najpowszechniejsze
zastosowania preparatów z lucerny siewnej to:
- Jako
środek wzmacniający organizm w osłabieniu, zmęczeniu oraz rekonwalescencji.
- W
leczeniu owrzodzeń i nadżerki, jako preparat o działaniu regenerującym błonę
śluzową.
- W
leczeniu osteoporozy, kurzej ślepoty oraz anemii.
- Jako
środek regenerujący dziąsła i leczący parodontozę.
- Jako
składnik preparatów usprawniających laktację, dzięki zawartości fitoestrogenów.
- Jako
składnik naparów i środków antystresowych oraz uspokajających.
- W
leczeniu kamieni nerkowych, problemów z pęcherzem oraz prostatą.
- W
celu uregulowania cyklu miesiączkowego.
- Przeciwszkorbutowo
oraz wzmacniająco odporność organizmu (wysoka zawartość witaminy C).
- Jako
środek oczyszczający, odtruwający i alkalizujący organizm, a szczególnie
wątrobę.
- W
produkcji kosmetyków lucerna siewna stosowana jest dzięki swoim właściwościom
hamującym starzenie się skóry.
Choroby i szkodniki lucerny siewnej
Do
najczęściej atakujących lucernę siewną szkodników należą ozdobnik lucernowiec,
ziołomirek lucernowiec, paciornica lucerniana, gruboudka lucernowa oraz mszyce
i skoczki. Aby zminimalizować ryzyko zaatakowania przez wymienione szkodniki
należy lucernę użytkować co roku naprzemiennie – raz na nasiona, raz na paszę.
Choroby zagrażające lucernie siewnej to werticiilioza, kustrzebka lucerny,
fuzaryjne więdnięcie lucerny, czarna plamistość lucerny oraz mączniak rzekomy.
Ich rozwojowi sprzyja wilgotna i ciepła pogoda.