Nazwa rośliny
Lucerna siewna (łac. Medicago sativa)
Systematyka
bobowate > lucerna > lucerna siewna

Lucerna siewna - odmiany, uprawa, właściwości lecznicze, cena, zastosowanie

Lucerna siewna to odmiana lucerny, której uprawa jest najczęściej spotykana w Polsce. Drugim najczęściej spotykanym gatunkiem uprawianym w naszym kraju jest lucerna mieszańcowa. Ta odmiana posiada liczne właściwości lecznicze, jest doskonałą rośliną pastewną, a przy tym jej cena jest atrakcyjna. Na rynku dostępne są nie tylko nasiona przeznaczone pod uprawę, ale również różnorodne preparaty o wielu zastosowaniach zdrowotnych i wspierających organizm.

Jeśli zainteresowała cię ta wyjątkowa roślina, więcej porad i informacji na temat lucerny znajdziesz w tym artykule.

Opis i charakterystyka lucerny siewnej

Lucerna siewna – opis

Lucerna siewna (medicago sativa) oraz lucerna mieszańcowa to dwie najchętniej uprawiane w Polsce uprawy lucerny. Lucerna siewna znana jest z tego, że poza wysokobiałkową paszą posiada również ważne właściwości lecznicze, co pozwala na jej liczne zastosowanie. Lucerna siewna jest rośliną wieloletnią z rodziny motylkowatych, czy też strączkowatych, która osiąga wysokość 30-70 cm. Na świecie występuje wiele gatunków lucerny. W Polsce najbardziej znane są odmiany: lucerna siewna, lucerna chmielowa, zwana też nerkowatą, lucerna sierpowata oraz lucerna kolczastostrąkowa.

Charakterystyka lucerny siewnej

Lucerna siewna to roślina pochodząca z rodziny bobowatych, która pochodzi z Azji, prawdopodobnie z Kaukazu Tureckiego i Irańskiego. To właśnie Arabom jako specjalistom w hodowli koni, przypisuje się odkrycie właściwości pastewne oraz zastosowanie jej właśnie jako paszy. Alfalafa, jak ją nazywano oznacza właśnie najlepszą paszę. Lucerna siewna uznawana jest obecnie na wielu kontynentach jako najlepsza roślina pastewna, ze względu na ogromną zawartość białka, która trzy razy przekracza zawartość białka w soi oraz cztery razy w zbożu. Lucerna siewna zwykle sięga do 90 cm wysokości. Jej łodyga medicago sativa jest rozgałęziona i szara, a przy tym posiada delikatne owłosienie. Liście zaś są trójlistkowe, odwrotnie jajowate oraz również pokryte meszkiem. Roślina ta kwitnie na fioletowo, a niewielkie kwiaty tworzą długoszypułowe wielokwiatowe grona. Po przekwitnieniu lucerna siewna tworzy owoce, kształtem przypominające skręcone, brunatne strąki, w których ukryte są nasiona. Jeśli interesują cię rośliny o pozytywnych właściwościach zdrowotnych, sprawdź także zebrane przez nas zioła i rośliny lecznicze.

Lucerna siewna – odmiany

Lucerna siewna posiada kilka odmian dostępnych w wielu sklepach, których cena jest różnorodna w zależności od odmiany i rodzaju nasion. Do najczęściej spotykanych w Polsce należą:

  • Lucerna siewna plato – jest to odmiana niemiecka charakteryzująca się dobrą zimotrwałością oraz dobrą odpornością na choroby. Lucerna siewna plato daje wysoki plon suchej masy i białka, zakwita zaś na niebiesko oraz fioletowo. Powoduje to, że lucerna siewna plato doskonale nadaje się na roślinę pastewną.
  • Lucerna siewna tango – występuje w odmianach dwuletnich oraz trzyletnich. Jak pozostałe odmiany lucerna siewna tango znalazła zastosowanie głównie w żywieniu bydła jako podstawa zielonki, siana czy kiszonki, zawierająca wysoki poziom soli mineralnych, wapnia i protein. Bardzo często stosuje się ją również jako składnik mieszanek traw pastewnych.
  • Lucerna siewna eugenia – należy do włoskiej odmiany lucerny, która charakteryzuje się przede wszystkim niezwykłymi zdolnościami aklimatyzacyjnymi. Ponadto lucerna siewna eugenia jest odporna na choroby i bardzo wysoko plonuje, po skoszeniu zaś szybko wzrasta na nowo. Dodatkowo odmiana ta posiada gęste ulistnienie i silny system korzeniowy, co czyni ją doskonałą do uprawy na terenie całego kraju.
  • Lucerna siewna power 4.2 – ta odmiana dedykowana jest dla wymagających rolników, ponieważ należy do wysoce produktywnego gatunku lucerny siewnej. Gęste i bogate ulistnienie, wysoka odporność na choroby oraz niszczące działanie mszyc, a przede wszystkim wysokie plony to najważniejsze cechy tej odmiany.
  • Lucerna siewna salsa – jest odmianą niezwykle odporną na nicienie oraz na wyleganie. Ponadto lucerna salsa wydaje wysoki plon masy oraz białka we wszystkich pokosach, co czyni ją doskonałą rośliną pastewną.
  • Lucerna siewna gea – to odmiana włoska lucerny dająca wysoki plon, szybko odrastająca po pokocie, a przy tym będąca zimnotrwałą oraz posiadająca wysoką zawartość protein. Dodatkowo nasiona tej odmiany lucerny są otoczkowane mikroorganizmami symbiotycznymi co zwiększa odporność siewek na stres biotyczny oraz abiotyczny i wspomaga ich rozwój. Otoczkowanie podwyższa również jakość uzyskanej paszy i zwiększa produktywność lucerny, dzięki wiązaniu azotu. Jeśli interesuje cię także uprawa nagietka lekarskiego, porady na temat jego uprawy znajdziesz w tym artykule.

Uprawa lucerny siewnej

Lucerna siewna może być uprawiana na trzy sposoby w siewie czystym, w mieszankach z trawami lub też wysiewana z rośliną ochronną. Przed zaplanowaniem uprawy tej rośliny należy najpierw rozplanować przedplon oraz poplon. Lucerna siewna nie powinna być siana po innych roślinach z rodziny motylkowatych lub strączkowych, ponieważ sprawa to zagrożenie atakiem tych samych chorób i szkodników. Idealnie nadaje się natomiast jako przedplon dla roślin jarych (ziemniaki, kukurydzy, owies). Dodatkowo należy pamiętać, aby nie uprawiać lucerny po sobie przez kilka lat.

Wymagania uprawy lucerny siewnej

Chociaż uprawa lucerny siewnej nie należy do trudnych, jednak roślina ta posiada wysokie wymagania, aby jej hodowla przyniosła oczekiwane rezultaty. Cena jaką należy ponieść uprawiając lucernę siewną jest warta jej efektów, chociażby w postaci użyźnienia gleby i wzbogacenia jej w składniki odżywcze. Wymagania hodowlane lucerny dotyczą zarówno stanowiska, na którym można uprawiać lucernę siewną, jak i gleby, w której powinna być siana, roślin z którymi można ją zestawiać, a także niezbędnych zabiegów pielęgnacyjnych, którym musi być poddana.

Najodpowiedniejsze stanowisko dla lucerny siewnej

Lucerna siewna, jak każda lucerna należy do roślin ciepłolubnych oraz wymagających długiego dnia do rozwoju. Dlatego lucernę należy uprawiać na słonecznych, ciepłych i osłoniętych od wiatru stanowiskach. Wysoka temperatura (na poziomie 20°C) oraz długi dzień pozwala na obfite plonowanie oraz szybkie przyrosty i wcześniejsze zakwitnięcie rośliny. Chociaż lucerna siewna jest zimnoodporna, jej nasiona nie lubią mrozów oraz silnych wiatrów zimowych, które powodują uszkodzenie rośliny. Jeśli interesuje cię także uprawa szałwii, przeczytaj ten artykuł.

Uprawa lucerny - jakiej gleby wymaga lucerna siewna?

Aby uprawa lucerny przyniosła wysokie plony musi być ona zasiana w żyznej i próchniczej glebie o odpowiedniej wilgotności oraz napowietrzeniu, a jej pH powinno być zasadowe. Lucerna siewna nie toleruje bowiem ziemi kwaśnej, ubogiej w substancje odżywcze, a także suchej, piaszczystej, ciężkiej i podmokłej. Dlatego należy dopilnować, aby gleba pod uprawę lucerny siewnej była odpowiednio nawożona, głównie fosforem oraz potasem, bogata w substancje odżywcze i odpowiednio odchwaszczona, gdyż lucerna jest wrażliwa na zachwaszczenie.

Właściwości lecznicze lucerny siewnej

Bogactwo lucerny siewnej w bardzo cenne związki chemiczne, minerały oraz witaminy sprawia, że roślina ta posiada niezwykłe właściwości lecznicze. Lucerna siewna jest bogata w białka oraz aminokwasy, ale również w takie związki mineralne, jak potas, magnez, żelazo, wapń, fosfor, mangan czy cynk, w witaminy z grupy A, B, C, K i E oraz luteinę, saponiny, garbniki, kwasy organiczne, chlorofil i flawonoidy. To właśnie bogactwo tych związków spowodowało, że preparaty z lucerny siewnej w postaci wyciągów, nalewek czy naparów i soków na bazie nasion, kiełków oraz zioła lucerny znalazły szerokie zastosowanie już wiele lat temu w medycynie ludowej. Współcześnie zaś zarówno ich działanie, jak i atrakcyjna cena sprawiają, że wielu ludzi chętnie sięga po preparaty na bazie lucerny. Najważniejsze właściwości lecznicze lucerny siewnej to:

  • Wzmacniające organizm;
  • Oczyszczające;
  • Moczopędne;
  • Wspomagające układ odpornościowy;
  • Usprawniające pracę układu pokarmowego;
  • Obniżające cholesterol;
  • Spowalniające proces starzenia się;
  • Zwiększające poziom żelaza we krwi;
  • Obniżające poziom cukru;
  • Przewciwbakteryjne i przeciwgrzybiczne;

Te liczne właściwości lecznicze lucerny sprawiły, że jej zastosowanie jest dzisiaj niemal powszechne zarówno w medycynie, jak i kuchni. Sprawdź także, co warto wiedzieć o uprawie miłorzębu japońskiego.

Zastosowanie lucerny siewnej

Lucerna siewna znalazła zastosowanie w wielu dziedzinach życia, dzięki posiadanym właściwościom leczniczym. Obecnie atrakcyjna cena różnorodnych preparatów i suplementów sprawia, że lucerna jest stosowana zarówno w postaci kiełków, nasion, zioła, jak i naparów, nalewek czy soków. Najpowszechniejsze zastosowania preparatów z lucerny siewnej to:

  • Jako środek wzmacniający organizm w osłabieniu, zmęczeniu oraz rekonwalescencji.
  • W leczeniu owrzodzeń i nadżerki, jako preparat o działaniu regenerującym błonę śluzową.
  • W leczeniu osteoporozy, kurzej ślepoty oraz anemii.
  • Jako środek regenerujący dziąsła i leczący parodontozę.
  • Jako składnik preparatów usprawniających laktację, dzięki zawartości fitoestrogenów.
  • Jako składnik naparów i środków antystresowych oraz uspokajających.
  • W leczeniu kamieni nerkowych, problemów z pęcherzem oraz prostatą.
  • W celu uregulowania cyklu miesiączkowego.
  • Przeciwszkorbutowo oraz wzmacniająco odporność organizmu (wysoka zawartość witaminy C).
  • Jako środek oczyszczający, odtruwający i alkalizujący organizm, a szczególnie wątrobę.
  • W produkcji kosmetyków lucerna siewna stosowana jest dzięki swoim właściwościom hamującym starzenie się skóry.

Choroby i szkodniki lucerny siewnej

Do najczęściej atakujących lucernę siewną szkodników należą ozdobnik lucernowiec, ziołomirek lucernowiec, paciornica lucerniana, gruboudka lucernowa oraz mszyce i skoczki. Aby zminimalizować ryzyko zaatakowania przez wymienione szkodniki należy lucernę użytkować co roku naprzemiennie – raz na nasiona, raz na paszę. Choroby zagrażające lucernie siewnej to werticiilioza, kustrzebka lucerny, fuzaryjne więdnięcie lucerny, czarna plamistość lucerny oraz mączniak rzekomy. Ich rozwojowi sprzyja wilgotna i ciepła pogoda.

Wygląd lucerny siewnej

Pochodzenie:
obszar śródziemnomorski, Persja
Roczne przyrosty:
30 cm - 100 cm
Maksymalna wysokość:
30 cm - 100 cm
Maksymalna szerokość:
20 cm - 40 cm
Po ilu latach osiąga docelowe rozmiary:
2 lata


Pokrój lucerny siewnej:
kępiasty, rozgałęziony, wzniesiony
Cechy charakterystyczne:
pachnąca
przyciąga zwierzęta
ozdobne kwiaty, pokarm dla owadów
Kolor kwiatów:
niebieski, purpurowy, fioletowy
Wielkość i forma kwiatów:
kwiatostan
Rodzaj ulistnienia:
Kształt liścia:
złożone
Kolor liścia:
zielone

Sadzenie i stanowisko dla lucerny siewnej

Termin sadzenia:
kwiecień
Rozstaw przy sadzeniu:
10 cm - 15 cm
Sposób rozmnażania:
nasiona


Stanowisko:
Gleba:
przeciętna ogrodowa, przepuszczalna, lekka, zawierająca wapń
Odczyn pH gleby:
Wilgotność podłoża:
umiarkowane
Strefa mrozoodporności:
bardzo odporna na mróz, odporność poniżej -23 °C


Nadaje się na:

Pielęgnacja lucerny siewnej

Trudność uprawy:
łatwy
Poziom odporności:
bardzo odporna
Typowe choroby:

Terminy

IIIIIIIVVVIVIIVIIIIXXXIXII
Kiedy można sadzić?
Kiedy można przesadzać?
Kiedy kwitnie?
Nawożenie
Nawóz wieloskładnikowy, organiczny. Nawozić raz w miesiącu.
Podlewanie
Umiarkowane zapotrzebowanie na wodę. Podlewaj co 3 dni.
Lucerna lepiej znosi okresy suszy niż nadmiar wody., posiada dobrze wykształcony system korzeniowy.

Zastosowanie w kuchni

Przydatność do spożycia:
ikona podziel sięPrzekaż dalej