Macierzanka zwyczajna

Macierzanka zwyczajna - uprawa, pielęgnacja, zastosowanie, właściwości lecznicze

Macierzanka zwyczajna to bardzo popularna roślina lecznicza o pozytywnym działaniu na nasz organizm. Jeśli chcemy, aby ten gatunek macierzanki znalazł się w naszym ogrodzie, powinniśmy dowiedzieć się, jak wygląda uprawa i pielęgnacja tej rośliny, a także jakie odmiany są popularne w uprawie.

Jeśli szukasz więcej porad i informacji, sprawdź także zebrane w tym miejscu artykuły o macierzance.

Macierzanka zwyczajna - charakterystyka rośliny

Macierzanka zwyczajna to roślina należąca do rodziny jasnotowatych - Lamiaceae. Do rodzaju macierzanka - Thymus, zalicza się około 350 gatunków, w tym między innymi macierzanka cytrynowa, macierzanka wczesna i macierzanka piaskowa. Do tego rodzaju zaliczane są półkrzewy i krzewinki, występujące w strefie klimatu umiarkowanego w półkuli północnej. Przeważnie obszar ten znajduje się w obszarze Morza Śródziemnego. Macierzanka zwyczajna znana jest również jako macierzanka jajowata, a jej łacińska nazwa to Thymus pulegioides. Ten gatunek macierzanki zajmuje obszerne obszary Europy, a dodatkowo rozprzestrzeniony jest również w Ameryce Północnej i Nowej Zelandii. W Polsce jest pospolita w miejscach nasłonecznionych, na skałach i murawach.

Te gatunki macierzanek to zioła, będące aromatycznymi niskimi półkrzewami cenionymi jako rośliny lecznicze i przyprawowe. Ten zimozielony gatunek jest bardzo podobny do macierzanki piaskowej, dlatego warto znać cechy charakterystyczne gatunku. Dorasta do 10-20 cm, maksymalnie do 50 cm wysokości. Zioło to tworzy darnie, a jego łodygi są wzniesione lub płożące. Łodygi są czerwono nabiegłe, czterokanciaste i pokryte krótkimi odgiętymi w dół włoskami. A może zainteresuje cię także ten artykuł o macierzance piaskowej?

Ulistnienie tej rośliny jest nakrzyżległe, a liście osadzone są po 2 w jednym węźle. Blaszka osiąga do około 5-10 mm, jest całobrzega, prawie naga, jajowata, a na brzegach delikatnie orzęsiona. Jej wierzchnia strona może być matowa lub delikatnie błyszcząca i ma widoczne kropeczki. Owocem jest rozłupnia, która rozpada się na cztery rozłupki. Nasiona Thymus pulegioides są nagie. Małe kwiaty wybarwione są na różne odcienie różu, fioletu i czerwieni. Czasami zdarzają się również białe kwiaty. Niewielkie kwiatki rosną w ciasnych nibyokółkach, z których powstaje wydłużony lub główkowaty kwiatostan. Kwiatostan dorasta do około 1-15 cm długości. Pojawiają się one w VI-VIII lub V-X. Kwiaty są obupłciowe i są one zapylane przez owady.

Thymus pulegioides - jak wygląda uprawa i pielęgnacja oraz jakie odmiany są polecane do hodowli

Jeśli chcemy, by w naszym ogrodzie zagościła macierzanka zwyczajna, powinniśmy poznać podstawowe informacje na temat uprawy i pielęgnacji tej rośliny. Zacznijmy od tego, że macierzanka powinna rosnąć na suchych i nasłonecznionych stanowiskach, ponieważ źle znosi ona zacienienie. Poza tym nie lubi ona mokrych stanowisk. Sprawdź także ten artykuł o macierzance tymianek.

Warto, by gleby pod uprawę tej rośliny leczniczej były przepuszczalne i wapienne. Odczyn gleby nie ma tu dużego znaczenia, ponieważ radzi sobie ona na glebach kwaśnych, obojętnych i zasadowych. Naturalnie najlepsze dla niej są ubogie pastwiska i łąki, oprócz tego skarpy, skały i przydroża. Z powodzeniem możemy zasadzić ją w ogrodzie, na murkach, między kamieniami i w ogrodach skalnych.

Pamiętajmy, aby wokół rośliny stworzyć warstwę ze żwiru, która ochroni jej liście przed wilgocią. Roślina lecznicza, którą jest macierzanka zwyczajna, rozmnażana jest przez wysiew nasion wiosną do inspektu albo też jesienią do szklarni. Siewki natomiast rozsadza się do oddzielnych pojemników, a późną wiosną lub wczesnym latem wysadza się je do gruntu. Można też rozmnażać ją poprzez podział kęp od wiosny do jesieni.

Istnieje wiele odmian macierzanki zwyczajnej, które różnią się między sobą wysokością i kolorem liści. Popularnością cieszą się takie odmiany, jak: 'Bertram Anderson', będący płożącą odmianą o jasnozielonych liściach, które jesienią i zimą wybarwiają się na jasnożółte, a ich końcówki stają się czerwone; 'Aureus', której liście są jasnożółte; a także 'Foxley' o zielono-białych liściach, nieco szerszych od gatunku. A może zainteresuje cię także ten artykuł o skrzypie polnym?

Zastosowanie macierzanki i jej działanie

Zastosowanie macierzanki jest bardzo ważne. W pierwszej kolejności jest ona rośliną ozdobną, której kwiaty wabią owady. Nie zapominajmy jednak o tym, że zastosowań macierzanki jest wiele i powinniśmy wiedzieć o tym, jakie to zioło ma działanie. Zobaczmy więc, w czym pomaga nam ta roślina.

Macierzanka zwyczajna jest surowcem lekarskim, który zawiera wiele pożytecznych dla naszego organizmu substancji. To właśnie dzięki nim stosowana jest ona przy produkcji lekarstw na kaszel. Dodatkowo działa odkażająco i przeciwgrzybiczo, a jest również środkiem wiatropędnym. Wielką zaletą jest to, że ziele to można pozyskać w ciągu całego roku, a jeśli chcemy je ususzyć, wtedy najlepiej wybrać termin w okolicy początku IV.

Nie można zapomnieć też o tym, że macierzanka zwyczajna jest rośliną przyprawową. Jej ziele, które zbierane jest na początku IV, może być jednym ze składników mieszanek przypraw. Stosuje się ją do sosów mięsnych, zup, grzybów i warzyw. Ta przyprawa używana jest przede wszystkim w kuchni śródziemnomorskiej, ze względu na charakterystyczny korzenny zapach i smak. Sprawdź także zebrane w tym miejscu artykuły o ziołach.