Macierzanka zwyczajna (macierzanka jajowata)

Zwiń

Nazwa rośliny

Macierzanka zwyczajna (łac. Thymus pulegioides) znana też jako macierzanka jajowata

Systematyka

jasnotowate > macierzanka > macierzanka zwyczajna

Trudność uprawy:

łatwy

Pochodzenie:

Europa

Rozmiary i wygląd macierzanki zwyczajnej

Macierzanka jajowata - charakterystyka

Charakter wzrostu:

półkrzew

Rodzaj ulistnienia:

liściaste

Termin kwitnienia:

maj
czerwiec
lipiec
sierpień
wrzesień

Przydatność do spożycia:

lecznicza
przyprawowa

Czy przyciąga zwierzęta:

Tak

Czy zimozielona:

Tak

Przeznaczenie macierzanki zwyczajnej

Miejsce uprawy:

ogród przydomowy
balkon, taras
ogród wiejski
ogród skalny
ogród naturalny
ogród ziołowy
ogród śródziemnomorski

Możliwe wykorzystanie:

nasadzenie grupowe
okrywa powierzchni
w pojemnikach
rabaty
dywany kwiatów
kompozycje

Jak wygląda macierzanka zwyczajna?

Walory rośliny:

ozdobne kwiaty
przyjemny zapach
ciekawy pokrój
ozdobne liście
przyprawowe
pokarm dla owadów
lecznicze

Pokrój rośliny:

rozłożysty
rozkrzewiony
kępiasty
rozgałęziony
wzniesiony
dywanowy

Jak sadzić macierzankę zwyczajną?

Przyrosty roczne i docelowe wymiary

Roczne przyrosty:

3 cm - 5 cm

Maksymalna wysokość:

5 cm - 25 cm

Maksymalna szerokość:

30 cm - 40 cm

Po ilu latach osiąga docelowe rozmiary:

5 lat

Kwiaty i liście

Kolor kwiatów:

różowy
purpurowy
fioletowy

Wielkość i forma kwiatów:

kwiatostan

Czy pachnąca:

Tak

Kształt liścia:

jajowate

Kolor liścia:

zielone

Stanowisko dla macierzanki zwyczajnej

Rodzaj stanowiska:

słoneczne

Strefa mrozoodporności:

bardzo odporna na mróz, odporność poniżej -27 °C

Wilgotność podłoża:

umiarkowane

Rodzaj gleby:

przepuszczalna
lekka
próchniczna
piaszczysta
kamienista
sucha

Odczyn pH gleby:

zasadowy
obojętny
lekko zasadowy

Sadzenie

Sposób rozmnażania:

podział
sadzonki wierzchołkowe
nasiona

Rozstaw przy sadzeniu:

15 cm - 30 cm

Termin sadzenia:

kwiecień
maj

Przesadzanie

Termin przesadzenia:

kwiecień
maj

Dodatkowe informacje:

Co 2-3 lata można macierzankę podzielić i przesadzić, aby odmłodzić roślinę.

Macierzanka jajowata - pielęgnacja

Choroby i szkodniki typowe dla rośliny

Poziom odporności:

bardzo odporna

Nawożenie

Czy konieczność nawożenia?

Tak

Typ nawozu:

kompost

Częstotliwość:

1 raz w roku

Terminy nawożenia:

marzec

Podlewanie

Okres podlewania:

maj, czerwiec, lipiec, sierpień, wrzesień

Częstotliwość:

raz w tygodniu

Zapotrzebowanie na wodę:

umiarkowane - podlewa się wtedy, gdy sucha warstwa podłoża w doniczce ma około 15 mm

Dodatkowe informacje:

Podlewanie jest potrzebne tylko w dłuższych okresach bez deszczu.

Zobacz inne rośliny podobne do macierzanki zwyczajnej

Macierzanka zwyczajna - charakterystyka rośliny

Macierzanka zwyczajna to roślina należąca do rodziny jasnotowatych - Lamiaceae. Do rodzaju macierzanka - Thymus, zalicza się około 350 gatunków, w tym między innymi macierzanka cytrynowa, macierzanka wczesna i macierzanka piaskowa. Do tego rodzaju zaliczane są półkrzewy i krzewinki, występujące w strefie klimatu umiarkowanego w półkuli północnej. Przeważnie obszar ten znajduje się w obszarze Morza Śródziemnego. Macierzanka zwyczajna znana jest również jako macierzanka jajowata, a jej łacińska nazwa to Thymus pulegioides. Ten gatunek macierzanki zajmuje obszerne obszary Europy, a dodatkowo rozprzestrzeniony jest również w Ameryce Północnej i Nowej Zelandii. W Polsce jest pospolita w miejscach nasłonecznionych, na skałach i murawach.

Te gatunki macierzanek to zioła, będące aromatycznymi niskimi półkrzewami cenionymi jako rośliny lecznicze i przyprawowe. Ten zimozielony gatunek jest bardzo podobny do macierzanki piaskowej, dlatego warto znać cechy charakterystyczne gatunku. Dorasta do 10-20 cm, maksymalnie do 50 cm wysokości. Zioło to tworzy darnie, a jego łodygi są wzniesione lub płożące. Łodygi są czerwono nabiegłe, czterokanciaste i pokryte krótkimi odgiętymi w dół włoskami. A może zainteresuje cię także ten artykuł o macierzance piaskowej?

Ulistnienie tej rośliny jest nakrzyżległe, a liście osadzone są po 2 w jednym węźle. Blaszka osiąga do około 5-10 mm, jest całobrzega, prawie naga, jajowata, a na brzegach delikatnie orzęsiona. Jej wierzchnia strona może być matowa lub delikatnie błyszcząca i ma widoczne kropeczki. Owocem jest rozłupnia, która rozpada się na cztery rozłupki. Nasiona Thymus pulegioides są nagie. Małe kwiaty wybarwione są na różne odcienie różu, fioletu i czerwieni. Czasami zdarzają się również białe kwiaty. Niewielkie kwiatki rosną w ciasnych nibyokółkach, z których powstaje wydłużony lub główkowaty kwiatostan. Kwiatostan dorasta do około 1-15 cm długości. Pojawiają się one w VI-VIII lub V-X. Kwiaty są obupłciowe i są one zapylane przez owady.

Thymus pulegioides - jak wygląda uprawa i pielęgnacja oraz jakie odmiany są polecane do hodowli

Jeśli chcemy, by w naszym ogrodzie zagościła macierzanka zwyczajna, powinniśmy poznać podstawowe informacje na temat uprawy i pielęgnacji tej rośliny. Zacznijmy od tego, że macierzanka powinna rosnąć na suchych i nasłonecznionych stanowiskach, ponieważ źle znosi ona zacienienie. Poza tym nie lubi ona mokrych stanowisk. Sprawdź także ten artykuł o macierzance tymianek.

Warto, by gleby pod uprawę tej rośliny leczniczej były przepuszczalne i wapienne. Odczyn gleby nie ma tu dużego znaczenia, ponieważ radzi sobie ona na glebach kwaśnych, obojętnych i zasadowych. Naturalnie najlepsze dla niej są ubogie pastwiska i łąki, oprócz tego skarpy, skały i przydroża. Z powodzeniem możemy zasadzić ją w ogrodzie, na murkach, między kamieniami i w ogrodach skalnych.

Pamiętajmy, aby wokół rośliny stworzyć warstwę ze żwiru, która ochroni jej liście przed wilgocią. Roślina lecznicza, którą jest macierzanka zwyczajna, rozmnażana jest przez wysiew nasion wiosną do inspektu albo też jesienią do szklarni. Siewki natomiast rozsadza się do oddzielnych pojemników, a późną wiosną lub wczesnym latem wysadza się je do gruntu. Można też rozmnażać ją poprzez podział kęp od wiosny do jesieni.

Istnieje wiele odmian macierzanki zwyczajnej, które różnią się między sobą wysokością i kolorem liści. Popularnością cieszą się takie odmiany, jak: 'Bertram Anderson', będący płożącą odmianą o jasnozielonych liściach, które jesienią i zimą wybarwiają się na jasnożółte, a ich końcówki stają się czerwone; 'Aureus', której liście są jasnożółte; a także 'Foxley' o zielono-białych liściach, nieco szerszych od gatunku. A może zainteresuje cię także ten artykuł o skrzypie polnym?

Zastosowanie macierzanki i jej działanie

Zastosowanie macierzanki jest bardzo ważne. W pierwszej kolejności jest ona rośliną ozdobną, której kwiaty wabią owady. Nie zapominajmy jednak o tym, że zastosowań macierzanki jest wiele i powinniśmy wiedzieć o tym, jakie to zioło ma działanie. Zobaczmy więc, w czym pomaga nam ta roślina.

Macierzanka zwyczajna jest surowcem lekarskim, który zawiera wiele pożytecznych dla naszego organizmu substancji. To właśnie dzięki nim stosowana jest ona przy produkcji lekarstw na kaszel. Dodatkowo działa odkażająco i przeciwgrzybiczo, a jest również środkiem wiatropędnym. Wielką zaletą jest to, że ziele to można pozyskać w ciągu całego roku, a jeśli chcemy je ususzyć, wtedy najlepiej wybrać termin w okolicy początku IV.

Nie można zapomnieć też o tym, że macierzanka zwyczajna jest rośliną przyprawową. Jej ziele, które zbierane jest na początku IV, może być jednym ze składników mieszanek przypraw. Stosuje się ją do sosów mięsnych, zup, grzybów i warzyw. Ta przyprawa używana jest przede wszystkim w kuchni śródziemnomorskiej, ze względu na charakterystyczny korzenny zapach i smak. Sprawdź także zebrane w tym miejscu artykuły o ziołach.

Macierzanka zwyczajna

Rozmiary i wygląd macierzanki zwyczajnej

Jak sadzić macierzankę zwyczajną?

Macierzanka jajowata - pielęgnacja

Zobacz inne rośliny podobne do macierzanki zwyczajnej

Interesuje cię macierzanka jajowata? Zobacz też te rośliny

Macierzanka zwyczajna - charakterystyka rośliny

Thymus pulegioides - jak wygląda uprawa i pielęgnacja oraz jakie odmiany są polecane do hodowli

Zastosowanie macierzanki i jej działanie