Morwa biała - właściwości lecznicze, uprawa w Polsce, pielęgnacja
Morwa biała jest znana głównie ze
względu na swoje właściwości lecznicze. Z liści morwy robi się wyjątkową
herbatkę, z którą są zaznajomieni wszyscy rozpoczynający odchudzanie. Na uwagę
zasługują także owoce morwy białej. Nie trzeba jednak kupować tych wyjątkowych
surowców w aptece ani sklepie ze zdrową żywnością. Znacznie lepiej będzie
posadzić tę roślinę w ogrodzie. Dowiedz się, jak uprawiać morwę w Polsce i na
czym polega jej pielęgnacja, a przede wszystkim, jakie ma właściwości lecznicze
i co można z niej zrobić.
Jeśli szukasz firmy, która wykona
aranżację ogrodu, skorzystaj z usługi Szukaj Wykonawcy, dostępnej na stronie
Kalkulatory Budowlane. Po wypełnieniu krótkiego formularza uzyskasz dostęp do
najlepszych ofert sprawdzonych fachowców.
Morus alba, czyli morwa biała i inne gatunki
Morwa biała - podstawowe informacje
Morwa biała
(łac. Morus alba) to drzewo, które
przywędrowało do nas aż z Chin. Uprawia się ją już na wszystkich kontynentach,
głównie ze względu na jej jadalne owoce. Jest to roślina dość łatwa w uprawie i
bardzo charakterystyczna. Od wielu lat cieszy się w Polsce dużym powodzeniem, a
odpowiednio pielęgnowana może przetrwać w ogrodzie więcej niż 200 lat,
zamieniając się w potężne, naprawdę ogromne drzewo.
Morwa biała
osiąga najczęściej około 15 m wysokości. To drzewo o wyprostowanym pokroju i
brązowej, trochę chropowatej korze, która zwraca uwagę. Drzewo wytwarza sok
mleczny – to bardzo charakterystyczna cecha dla Morus alba. Liście morwy są miękkie w dotyku, mają jajowaty kształt
i żywy, zielony kolor. Na pierwszy rzut oka wyglądają jak inne liście, jednak
warto wiedzieć, że z liści morwy tworzy się wyjątkowe lecznicze preparaty,
które są znane zarówno w medycynie naturalnej, jak i w farmakologii. Więcej
roślin i ziół leczniczych zebraliśmy dla ciebie w tym
miejscu.
Morwa biała
w maju wytwarza drobne kwiaty, które nie mają większej wartości dekoracyjnej. Z
kwiatów zawiązują się owoce – małe, białe niełupki, które osiągają dojrzałość
latem. Z owoców morwy także robi się preparaty lecznicze. Po osiągnięciu
dojrzałości, owoce spadają gęsto na ziemię. Można jeść je na surowo, jednak nie
robi się tego zbyt często, ponieważ są niesmaczne. Inny gatunek – morwa czarna
wyróżnia się właśnie smacznymi owocami, które mają bardzo podobną budowę, ale
inne właściwości.
Morwa czarna i czerwona
Morwa czarna (morus nigra)
jest zdecydowanie bardziej popularna w uprawie w Polsce niż morus alba. Dzieje się tak, ponieważ
morwa czarna wyróżnia się przepięknym pokrojem, tworzy prawie regularne korony,
więc morwa czarna była często wykorzystywana w parkach i przypałacowych kompleksach
parkowych. Na dodatek owoce morwy białej nie są tak słodkie, jak morwy czarnej.
Od dłuższego już czasu morwa czarna bywa uprawiana właśnie dla owoców, które
wyglądem przypominają nieco jeżyny. Są słodkawe, po dojrzeniu mają czarny
kolor, któremu morwa czarna zawdzięcza swoją nazwę. Dodatkowo morwa czarna dużo
lepiej znosi nasze warunki atmosferyczne, więc często sadzi się ją w ogrodach nawet
w chłodniejszych miejscach kraju.
Najmniej
znanym gatunkiem od morwy czarnej jest morwa czerwona. Morwa czarna przy niej to ogromne drzewo,
ponieważ ta wyróżnia się drobnym pokrojem. W naturalnych warunkach w Ameryce
Południowej dorasta do 10 metrów, u nas nie ma nawet tylu. Morwa czerwona jest
traktowana u nas bardziej jako roślina ozdobna, chociaż jej owoce mogę być
bardzo smaczne. Z liści morwy czarnej czy czerwonej nie uzyskuje się żadnych
leczniczych wywarów, jednak są one bardzo ciekawe. Morwa czerwona ma bardzo ozdobne
liście, które nawet na jednym pędzie mogą różnić się między sobą wielkością,
kształtem, rodzajem i rozmieszczeniem wcięć. Zarówno morwa czarna, jak i morwa
czerwona wytwarzają owoce, które nadają się do przetworzenia . Często
wykorzystuje się owoce morwy czarnej lub białej na konfitury i dżemy różnego rodzaju. Jeśli interesują cię
właściwości lecznicze innych roślin, przeczytaj także artykuł: Leki prosto z ogrodu.
Sadzonki, czyli stanowisko i warunki
uprawy
Morwa biała i morwa czarna - wymagania stanowiskowe
W zasadzie
morwa biała ma takie same wymagania uprawne jak morwa czarna. Rośliny nie
potrzebują szczególnie wyselekcjonowanego stanowiska, w zasadzie mogą rosnąć
wszędzie, ale owoce morwy białej są najlepszej jakości w słońcu. W cieniu
roślina owszem będzie się rozwijała, ale jej wzrost będzie słabszy, plonowanie
znacznie gorsze. Jeżeli więc zamierzasz korzystać z owoców morwy, koniecznie
znajdź dla niej jak najbardziej nasłonecznione stanowisko.
Najważniejszym
warunkiem, który należy spełnić w czasie uprawy morwy białej, jest zapewnienie
jej przepuszczalnego podłoża. Drzewo nie lubi zbyt mokrej gleby, więc wszystkie
ciężkie i zbite odpadają. Natomiast świetnie czuje się w podłożu lekkim i
przepuszczalnym, optymalnie także dość przewiewnym, nawet niekoniecznie żyznym.
Morwa biała dobrze czuje się na glinie i piaskach. Optymalny poziom pH dla jej
rozwoju to obojętny, jednak niewielkie odchylenia w stronę zasadową lub kwasową
także nie robią jej żadnej większej różnicy.
Sadzonki morwy białej
Morwa biała
najczęściej jest wystarczająco mrozoodporna, by znosić polską zimę, jednak w
chłodniejszych częściach kraju może zdarzyć się, że będzie potrzebowała także
dodatkowej ochrony. Zwłaszcza młode egzemplarze warto chronić przed porywistym
zimowym wiatrem, najlepiej otoczyć ją agrowłókniną lub naturalnymi osłonami – w
tym przypadku sprawdzają się na przykład osłony zrobione z tkaniny jutowej lub
po prostu liście i gałęzie drzew iglastych. Nawet jeżeli zdarzy się, że drzewko
trochę przemarznie, nie ma powodów do obaw. Bardzo szybko się regeneruje,
wypuści nowe pędy i już w tym samym roku będzie owocować.
Sadzonki
morwy białej kupuje się jesienią albo wiosną. Optymalnie, gdyby były balotowane
– w ten sposób masz pewność, że roślina nie przerwała wegetacji, więc szybciej
się przyjmie, co więcej jej korzenie będą w lepszej formie. Przed posadzeniem
najlepiej jest wzmocnić glebę nawozem wieloskładnikowym albo kompostem. Bryłę
korzeniową umieszcza się mniej więcej 5-10 cm głębiej, niż roślina była
umieszczona do tej pory. Na początku wiotkie drzewko można palikować, ponieważ
zanim korzenie się rozrosną, roślina może potrzebować wsparcia, zwłaszcza w
czasie bardziej wietrznych dni. Jeśli zastanawia cię, ile kosztują sadzonki
morwy, informacje znajdziesz w cenniku najpopularniejszych roślin ogrodowych.
Morwa biała – uprawa
Roślina ma
naprawdę niewielkie wymagania uprawowe, dlatego jej pielęgnacja nie zajmuje
zbyt wiele czasu. Jeżeli chcesz wykorzystywać owoce morwy białej lub tworzyć
różne eliksiry z liści morwy, musisz jednak mieć na uwadze, że roślina może
potrzebować nawożenia. Dzięki odpowiednim nawozom wieloskładnikowym liście
morwy są większe, lepiej wybarwione a plonowanie znacznie większe. Nie musisz
jednak robić tego zbyt często – wystarczy, że wiosną zasilisz drzewko kompostem
lub uniwersalnym nawozem wieloskładnikowym do roślin ogrodowych.
Pielęgnacja morwy białej
Morwa biała - cięcie
Dodatkowo
warto przeprowadzać zabieg cięcia regularnie, morwa biała bardzo dobrze go
znosi. Dzięki temu roślina lepiej się krzewi, co jest istotne, jeśli chcesz z
niej zrobić żywopłot – wymaga to trochę zachodu, ale naprawdę warto. Jeżeli
jednak zamierzasz korzystać z owoców morwy, z których robi się bardzo wiele
różnego rodzaju środków o wyjątkowych właściwościach, musisz wiedzieć, że zbyt
duże cięcie może spowodować, że drzewko przestanie owocować. Jeżeli jednak
owoce morwy białej nie mają dla ciebie większej wartości, możesz dowolnie
kształtować roślinę i nadawać jej taki pokrój, jaki chcesz. Morwa powinna być
przycinana co roku, a nawet, jeżeli wykorzystujesz ją jak żywopłot, dwa razy w
sezonie. Szybko odbija, wytwarzając nowe pędy i zwiększając liczbę liści.
Liście morwy są bardzo atrakcyjne, a gdy jest ich więcej, roślina zdecydowanie
zwiększa swoją wartość dekoracyjną.
Większe
konary i gałęzie morwy białej tnie się pod koniec sierpnia, ponieważ muszą mieć
czas na regenerację przed nadejściem zimy. Drobne pędy i gałęzie można ciąć
zarówno wiosną, jak i latem, ich utrata nie jest dla rośliny szczególnie
dotkliwa, więc można skrócić je nawet w połowie długości.
Podlewanie i ochrona morwy białej
Morwa jest
dość odporna na suszę, ale w ciepłe i upalne lata może wymagać delikatnego
nawodnienia. Warto więc pamiętać o niej w czasie codziennego zraszania ogrodu
latem. W innych przypadkach nie potrzebuje wody, wręcz przeciwnie – jej nadmiar
może być powodem pojawienia się chorób grzybowych. Na nie najbardziej podatne
są owoce morwy białej. Natomiast liście morwy są przysmakiem dla wielu
szkodników, jednak najnowsze odmiany są na nie bardziej odporne. W Chinach liść
morwy białej to podstawowy przysmak jedwabników.
Co zrobić z liści morwy białej?
Zastosowanie morwy białej
To, że
liście morwy białej oraz suszone owoce są bogatym źródłem różnych dobroczynnych związków wiadomo
od wieków. Obecnie niemal w każdym markecie można kupić środki z ich udziałem –
herbata ekspresowa, susz i tabletki to tylko początek. Z liści morwy białej
korzysta farmakologia i ziołolecznictwo, warto jednak wiedzieć, że samodzielnie
można także przygotować niektóre specyfiki. Herbata z liści morwy to bardzo
dobry produkt na odchudzanie. Liść morwy białej zbiera się w tym samym czasie
co na przykład liście lipy. Należy suszyć je w słońcu lub przewiewnym
pomieszczeniu, uważając jednak, by nie pojawiła się w nich pleśń, która może
skutecznie zniszczyć cały wysiłek. Z liści morwy robi się wartościowy napar,
taka herbata jest naprawdę bardzo smaczna, więc nie trzeba jej dosładzać.
Herbata z
morwy białej to środek polecany przede wszystkim diabetykom. Pomaga utrzymać
odpowiedni poziom cukru, ponieważ pobudza trzustkę do wydzielania insuliny.
Dzięki niemu poziom cukru łatwiej jest trzymać w ryzach. Najnowsze badania
wskazują także na to, że herbata z liści morwy ma bardzo duży wpływ na stężenie
cholesterolu i w ogóle na gospodarkę tłuszczami w organizmie, dlatego czasami
stosuje się tabletki z morwy w profilaktyce przeciwmiażdżycowej. Suszone owoce morwy białej to dobra przekąska.
Morwa i jej właściwości lecznicze
To jednak
nie koniec, właściwości lecznicze, którymi wyróżnia się herbata z morwy białej,
są zaskakujące. Wykazują one silne działanie przeciwwirusowe i
przeciwbakteryjne, świetnie radzą sobie z gronkowcem i różnymi bakteriami
układu pokarmowego, które powodują biegunki i bóle brzucha.
Przeciwwskazania
do spożywania morwy białej nie są liczne. Przed używaniem morwy należy
skonsultować się z lekarzem w przypadku problemów z nerkami i tym podobne,
jednak poza tym można swobodnie ją używać. Nie rozstrzygnięto jeszcze, czy
przeciwwskazania dotyczą także osoby zmagające się z insulinoopornością, jest
to jednak prawdopodobne, ponieważ morwa biała powoduje zwiększenie wydzielania
insuliny. Jednocześnie przypisuje się, że wyciąg z morwy działa jako środek wpływający na regulację poziomu cukru krwi.
Środki na odchudzanie z owoców morwy
białej
Owoce morwy
białej często są wykorzystywane przy tworzeniu różnego rodzaju środków na
odchudzanie. Tabletki z zawartością sproszkowanych owoców można spotkać coraz
częściej, także jako suplementy diety. Owoce morwy białej także wyróżniają się
właściwościami zdrowotnymi, jednak ich raczej nie przerabia się w domowych
warunkach na środki suplementacji diety. Za to można je wykorzystać do
zrobienia przetworów, soków czy konfitur, poza tym dobrze sprawdzają się jako
dodatek do różnego rodzaju deserów, na przykład kremów lub galaretek. Ich
kwaskowaty smak świetnie ożywi każdy mdły lub zbyt słodki deser.
Ostatnie
badania wykazały, że owoce morwy białej są pełne przeciwutleniaczy, które
usuwają z organizmu wolne rodniki, czyli mają działanie przeciwnowotworowy. Chociaż
z tego względu warto je wprowadzić do swojej codziennej diety – są
niskokaloryczne, więc można je swobodnie spożywać. Co więcej, zawierają także
dużo pektyn, które mają na celu ochronę przewodu pokarmowego, poprawiają
perystaltykę jelit, pomagają także w problemach z zaparciami. Owoce morwy
białej można kupić także suszone i zjadać je w takiej formie przez cały rok. To
wartościowe źródło pektyn, więc jeżeli masz problemy z układem trawiennym,
suszone owoce morwy to najlepszy wybór dla ciebie.
Garbniki,
które są w owocach morwy białej, także mają właściwości lecznicze. Do ich zadań
należy kojenie i ściąganie błony śluzowej dwunastnicy i żołądka, dlatego można
je jeść przy chorobach wrzodowych – przynoszą ulgę. Z zerwanych z własnego
ogrodu owoców można także wyciskać sok, który poprawia wyniki krwi w przypadku
niedokrwistości spowodowanych na przykład obfitymi krwawieniami. Co więcej,
ostatnio okazało się, że owoce morwy białej powstrzymują proces starzenia się
komórek, więc są skuteczną bronią w walce z czasem. Jeśli interesują cię inne
rośliny z szerokim spektrum zastosowania prozdrowotnego, z tego artykułu dowiesz się więcej o rozmarynie.