Nazwa rośliny
Ogórecznik lekarski (łac. Borago officinalis) znana też jako ogórecznik zwyczajny, ogórkowe ziele, borak
Systematyka
ogórecznikowate > ogórecznik > ogórecznik lekarski

Ogórecznik lekarski – uprawa, wymagania, pielęgnacja, właściwości lecznicze i zastosowanie

W cesarstwie rzymskim liście i kwiaty ogórecznika lekarskiego (Borago Officinalis) dodawano żołnierzom idącym na pole bitwy do wina po to, aby wzmóc w nich waleczność. Mówi się o tym, że właśnie za sprawą legionów rzymskich trafił on na teren Starego Kontynentu. Obecnie wykorzystuje się go w lecznictwie, zielarstwie, kosmetyce, kuchni oraz sadzi jako roślinę ozdobną i uprawną w przydomowej przestrzeni. Do tego ogórecznik lekarski, wydający z siebie miłą i orzeźwiającą woń, ma wiele właściwości prozdrowotnych.

Jeśli interesują cię także inne rośliny o właściwościach leczniczych, zebraliśmy je dla ciebie w tym miejscu.

Uprawa ogórecznika lekarskiego

Ogórecznik lekarski - informacje

Ogórecznik lekarski (Borago Officinalis) pochodzi z krajów śródziemnomorskich, a na terenie naszego kraju najczęściej spotykany jest jako roślina uprawna. Dorasta do 60 cm, charakteryzuje się przyjemnym i orzeźwiającym zapachem ogórków. Ma duże, zwisające kwiaty o barwie białej i niebieskiej, natomiast jego owoc to cztery żeberkowane rozłupki. Kwiaty ogórecznika prezentują się bardzo atrakcyjnie.

Jako roślina uprawna uprawiany jest przede wszystkim jako roślina przyprawowa, lecznicza, a także ozdobna. Ma również liczne zastosowania lekarskie – m.in. jako wartościowa roślina zielnicza. Wykazuje działanie bakteriobójcze, moczopędne, przeciwzapalne i uspokajające. Jest również rośliną miododajną. Wykorzystuje się go w kosmetyce, a także znajduje zastosowanie w kuchni jako wspomniana przyprawa.

Uprawa ogórecznika lekarskiego - wymagania i zasady

Uprawa ogórecznika lekarskiego wymaga odrobiny wiedzy na temat tej rośliny. Przede wszystkim potrzebuje on odpowiedniego stanowiska – lubi słoneczne miejsce, ale jeśli posadzimy go tam, gdzie panuje lekki cień, da sobie radę.

Co bardzo istotne, opinie wielu ogrodników są niemal jednoznaczne, ogórecznik lekarski nie ma zbyt wielkich wymagań glebowych. Rośnie niemal na każdym podłożu, a sama uprawa ogórecznika lekarskiego nie należy do najtrudniejszych. Co więcej, można sadzić go nie tylko w glebie na terenie ogrodu, ale także wsadzać do skrzyneczek na balkonie czy nawet do doniczek, by postawić je na parapecie. Oczywiście, jeśli chcemy, aby był dorodny, warto wiedzieć, że najbardziej preferuje glebę zasobną w składniki pokarmowe, do tego przepuszczalną i umiarkowanie wilgotną. Jeśli chcemy, aby uprawa ogórecznika lekarskiego w ogrodzie nie odbiła się kosztem innych roślin, warto być świadomym, iż jest to roślina ekspansywna. Co to znaczy? Silnie rośnie oraz konkuruje ze swoimi sąsiadami-roślinami o składniki pokarmowe. Kiedy planujemy wysiew nasion, najlepiej zrobić to w odległości co najmniej 40 cm od innych roślin. Nasiona spokojnie się wówczas przyjmą. A może zainteresuje cię także uprawa werbeny cytrynowej?

Jak siać nasiona ogórecznika lekarskiego?

Jak wygląda wysiew, jeśli chodzi o nasiona tej wyjątkowej rośliny? Wysiew możemy przeprowadzić od kwietnia do czerwca. Robimy to wprost do gruntu. W tym przypadku mówimy o zbiorze letnio-jesiennym. Natomiast, jeśli wysiejemy je do gruntu jesienią, będziemy mieli zbiór za rok na wiosnę.

Nasiona wysiewa się według zasady: każde nasionko wkładamy na głębokość około 2 cm, a rzędy robi się co około 40 cm. Dodajmy tu jeszcze jedną istotną sprawę: ogórecznik lekarski rozsiewa się także samodzielnie, dlatego śmiało może rosnąć na jednym stanowisku przez bardzo długi okres czasu.

Kiedy przychodzi pora zbiorów? Najlepszy czas na zbiory to połowa lipca. Ścinamy je i rozkładamy w cieniu do wysuszenia lub suszy się je w temperaturze około 40 C. Jeśli chodzi o uprawę ogórecznika lekarskiego, warto dodać, że osoby, które potrzebują jego liści do sałatek, mogą korzystać z nich to przez cały czas. Natomiast jeśli chodzi o kwiaty ogórecznika, należy zbierać je, gdy te nie są jeszcze w pełni rozwinięte.

Ogórecznik lekarski - pielęgnacja i właściwości

Pielęgnacja ogórecznika lekarskiego

W okresach suszy i upałów należy dbać, aby ziemia pod nim doszczętnie nie przeschła. Warto odnotować, że jest to roślina odporna na trudne warunki.

Ponieważ w warunkach naturalnych ogórecznik lekarski rozmnaża się z samosiewu, trzeba kontrolować, by roślina przesadnie się nie rozrosła, gdyż może stać się nawet dość trudnym do wyplenienia chwastem. Jego nasiona można zbierać na początku września.

Nie jest to roślina, która wymaga intensywnej pielęgnacji, gdyż doskonale radzi sobie pozostawiona sama sobie. Warto zadbać jednak o podlewanie w okresie suszy, a jakiekolwiek nawożenie jest w tym wypadku zbędne.

Ogórecznik lekarski - właściwości i opinie

Ogórecznik jest surowcem lekarskim. Zawiera flawonoidy, garbniki, kwasy organiczne, sole mineralne, śluzy oraz żywice. Jednak najcenniejszą jego substancją jest tak zwana boragoglandyna. Co to takiego? Jest to olej z ogórecznika lekarskiego, czyli olej o wysokiej zawartości nienasyconych kwasów tłuszczowych, który pozyskuje się z każdego nasiona tej rośliny. Właśnie dzięki tej substancji ma korzystny wpływ na układ krążenia – m.in. obniża poziom złego cholesterolu i zapobiega miażdżycy, na układ odpornościowy – nie tylko wzmacnia organizm, ale i chroni go przed różnymi chorobami. Opinie osób stosujących go na te dolegliwości są bardzo pozytywne.

Ponadto ogórecznik lekarski może nam pomóc w przypadku stanów zapalnych jamy ustnej, przy chrypce, tzw. suchym kaszlu lub gdy mamy problemy z odkrztuszaniem. Co też bardzo interesujące, powinny mieć go na uwadze kobiety w trakcie miesiączki oraz te w okresie menopauzy, gdyż pomaga on złagodzić te stany.

Ogórecznik lekarski (Borago Officinalis) ma działanie: moczopędne, napotne i przeciwzapalne. Ponadto wykazuje również działanie bakteriobójcze, osłaniające, regulujące naszą przemianę materii, a także uspokajające. Nic dziwnego, że opinie na forach osób, które go stosują, są pochlebne. A może zainteresuje cię także uprawa lawendy?

Ogórecznik lekarski - zastosowanie

Olej ogórecznika w leczeniu domowym

Ze względu na pozytywne opinie, stosuje się napary z ogórecznika lekarskiego – działają przy złej przemianie materii. Ziele ogórecznika wykorzystuje się do tworzenia maści – działa na oparzenia, przyspiesza gojenie się ran, a także pomaga przy wypryskach czy odleżynach. Ziele ogórecznika wykorzystuje się również do robienia płukanek, które są pomocne przy problemach jamy ustnej, chrypce czy nieżytach gardła. Kwiat ogórecznika natomiast znalazł swoje zastosowanie przy robieniu z niego naparów – kwiat ogórecznika, a dokładniej mówiąc, tworzony z niego napar, to doskonały specyfik przy zapaleniu spojówek lub po prostu jako sposób na zmęczone oczy.

Ogórecznik lekarski w kosmetyce

Przepisy na wykorzystanie ogórecznika lekarskiego w kosmetyce są przeróżne. Wspomnieć warto na przykład olej z nasion ogórecznika, który wykorzystuje się do tworzenia kosmetyków regenerujących skórę. Można znaleźć go w składzie wielu preparatów do wrażliwej, dojrzałej i suchej skóry. Wykorzystywany jest także do pielęgnacji cery problematycznej - trądzikowej, tej z łuszczycą czy swędzącej.

Tworzy się z niego również maseczki odmładzające i odżywcze, a dokładniej mówiąc ze świeżego zmiażdżonego ziela w połączeniu z sokiem ogórecznika. Nie tylko regenerują naskórek, ale i dodają elastyczności skórze.

Ziele ogórecznika na inne dolegliwości

Zawarte w ogóreczniku lekarskim kwasy tłuszczowe wpływają na odporność organizmu. Stąd wykorzystuje się jego działanie przeciwzapalne i przeciwgorączkowe. Stosuje się go na przykład przy przeziębieniach, gdyż łagodzi kaszel i pomaga przy infekcjach górnych dróg oddechowych. Ziele ogórecznika zawiera krzemionkę, która pomaga w problemach łamliwych włosów i paznokci, a także korzystnie wpływa na naszą urodę.

Ogórecznik lekarski ma działanie, które wykorzystuje się w przewlekłych chorobach skórnych. Pomaga w takich problemach, jakimi są egzemy, trądzik czy łuszczyca. Zwłaszcza olejek z ogórecznika zaleca się stosować przy leczeniu przewlekłych stanów zapalnych i chorobach skóry.

Uprawa ogórecznika lekarskiego ma swoje przełożenie także na różne preparaty dla osób zmagających się z oparzeniami, wszelkiego rodzaju otarciami naskórka, czyrakami albo też świądem skóry.

Spożywanie liści ogórecznika lekarskiego wspomaga leczenie depresji. Roślina ta korzystnie wpływa na nasze samopoczucie, a dodatkowo polepsza pracę mózgu. Olej z ogórecznika lekarskiego, a dokładniej mówiąc olej z nasion ogórecznika lekarskiego, wykorzystuje się do łagodzenia zapalenia dziąseł, krwawienia dziąseł czy ogólnie chorób przyzębia.

Ogórecznik lekarski w kuchni

Liczne przepisy pokazują, że ogórecznik lekarski ma swoje zastosowanie również w kuchni. Wiele kucharek i kucharzy dodaje jego liście do sałatek. Jako przyprawa pojawia się w wielu zupach, a także sosach, daniach mięsnych i rybnych czy nawet w majonezie. Można go też zapiekać w cieście lub przyrządzać tak samo, jak szpinak. Aromatyzuje się nim napoje, soki i nalewki. Mrozi się go też w kostkach lodu, kandyzuje i suszy. Uprawa ogórecznika lekarskiego ma miejsce także w naszych przydomowych ogródkach.

Jaka jest cena nasion ogórecznika? Opakowanie zawierające 2 g nasion to cena około 2,50 zł. Przy czym, im większa ilość jego zakupu, tym cena delikatnie spada.

Wygląd ogórecznika lekarskiego

Pochodzenie:
obszar śródziemnomorski
Roczne przyrosty:
40 cm - 70 cm
Maksymalna wysokość:
40 cm - 70 cm
Maksymalna szerokość:
30 cm - 40 cm
Po ilu latach osiąga docelowe rozmiary:
1 rok


Pokrój ogórecznika lekarskiego:
wyprostowany, rozłożysty, rozkrzewiony, kępiasty, rozgałęziony, wzniesiony
Cechy charakterystyczne:
pachnąca
przyciąga zwierzęta
ozdobne kwiaty, ciekawy pokrój, ozdobne liście, spożywcze, pokarm dla owadów, lecznicze
Kolor kwiatów:
niebieski
Wielkość i forma kwiatów:
kwiatostan
Rodzaj ulistnienia:
Kształt liścia:
eliptyczne
Kolor liścia:
zielone

Sadzenie i stanowisko dla ogórecznika lekarskiego

Termin sadzenia:
kwiecień, maj, czerwiec
Sposób rozmnażania:
nasiona
Dodatkowe informacje:
Nasiona ogórecznika można wysiewać prosto do gruntu od kwietnia do czerwca/lipca.


Gleba:
przepuszczalna, próchniczna, żyzna, wilgotna
Odczyn pH gleby:
Wilgotność podłoża:
wilgotne
Strefa mrozoodporności:
bardzo odporna na mróz, odporność poniżej -27 °C


Nadaje się na:
soliter, nasadzenie grupowe, w pojemnikach, rabaty, kompozycje

Pielęgnacja ogórecznika lekarskiego

Trudność uprawy:
łatwy
Poziom odporności:
bardzo odporna
Typowe choroby:
Typowe szkodniki:

Terminy

IIIIIIIVVVIVIIVIIIIXXXIXII
Kiedy można sadzić?
Kiedy kwitnie?
Terminy zbiorów
Nawożenie
Nawóz wieloskładnikowy, organiczny. Nawozić raz na 2 tygodnie.
Podlewanie
Umiarkowane zapotrzebowanie na wodę. Podlewaj co 3 dni.
Ogórecznik nie znosi przesuszania, gleba powinna być stale umiarkowanie wilgotna.

Zastosowanie w kuchni

Przydatność do spożycia:
jadalna, lecznicza, przyprawowa
Typ pożytku:
liście
Termin zbiorów:
czerwiec, lipiec, sierpień, wrzesień
ikona podziel się Przekaż dalej