Nazwa rośliny
Ostrokrzew kolczasty (łac. Ilex aquifolium)
Systematyka
ostrokrzewowate > ostrokrzew > ostrokrzew kolczasty

Ostrokrzew kolczasty - wymagania, uprawa, pielęgnacja, choroby

Wybierając krzewy ozdobne do ogrodu, warto zainteresować się ostrokrzewem kolczastym, którego wymagania glebowe nie są duże. Ten zimozielony, morzoodporny i odporny na choroby krzew świetnie sprawdza się w naszym klimacie, szczególnie że jest jednym z niewielu krzewów, które mogą rosnąć w cieniu. Opowiemy na czym polega właściwa pielęgnacja ostrokrzewu i jak wykonać cięcie i rozmnażanie tej rośliny. Przedstawimy najciekawsze odmiany ostrokrzewu jak Argentea Marginata czy też ostrokrzew japoński.

Jeśli szukasz więcej inspiracji, sprawdź także zebrane w tym miejscu artykuły o roślinach zimozielonych.

Krzewy ozdobne w ogrodzie cienistym - ostrokrzew kolczasty

Jak wygląda ostrokrzew kolczasty?

Nie jest łatwo wybrać krzewy ozdobne do ogrodu, gdzie jest mało słońca. Jednym z niewielu krzewów, które dobrze rosną w ogrodzie cienistym jest ostrokrzew kolczasty (Ilex aquifolium). Krzew ten znany był od wieków jako magiczna roślina Celtów, wykorzystywana do obrzędów magicznych. Obecnie tradycyjnie używany jest do tworzenia świątecznych stroików oraz jako zimozielona ozdoba ogrodów. W krajach anglosaskich ostrokrzew stanowi tradycyjną ozdobę bożonarodzeniową.

Ta łatwa w uprawie roślina ma również właściwości lecznicze. Warto jednak wiedzieć, że jej piękne, czerwone owoce są trujące. Dlatego też należy rozważyć zasadność sadzenia ostrokrzewu w ogrodzie, gdzie bawią się dzieci.

Ostrokrzew kolczasty (Ilex aquifolium) jest wyniosłym krzewem dorastającym w sprzyjających warunkach średnio do około 6 metrów wysokości. Charakterystyczną cechą ostrokrzewu są ciemnozielone, ząbkowane liście, które są różnie powycinane w zależności od odmiany. Z powodu ząbkowanych liści ostrokrzew często mylony jest z mahonią, której liście są bardzo podobne.

Od kwietnia do czerwca ostrokrzew pokrywa się kwiatami, które są oblegane przez pszczoły. Kwiaty ostrokrzewu nie stanowią elementu ozdobnego, gdyż są niepozorne. Jednak wydzielają wyjątkowo przyjemny zapach. A może zainteresuje cię także ten artykuł o ostrokrzewie w ogrodzie?

We wrześniu pojawiają się czerwone owoce, które są najpiękniejszą ozdobą krzewu. Owoce utrzymują się na gałązkach całą zimę i wraz z ciemno zielonymi liśćmi tworzą niepowtarzalną dekorację ogrodu. Ostrokrzew jest rośliną rozdzielnopłciową i aby pojawiły się owoce należy sadzić obok siebie kilka krzewów zarówno męskich jak i żeńskich. Owoce pojawiają się wyłącznie na krzewach żeńskich, a do zapylania potrzebne są pszczoły. Owoce są trujące dla ludzi, stanowią jednak świetny pokarm dla ptaków.

W zależności od odmiany ostrokrzew dorasta do 2-10 metrów wysokości. Warto wyznaczyć dla niego dużo miejsca w ogrodzie, gdyż osiąga szerokość 2-3 metrów.

Gdzie posadzić ostrokrzew kolczasty?

Ostrokrzew kolczasty (Ilex aquifolium) znajduje zastosowanie w ogrodach cienistych lub półcienistych, na kwaśnych wrzosowiskach lub w ogrodach w stylu leśnym. Bardzo dobrze rośnie w cieniu drzew i można go wykorzystać do zasiedlenia miejsc pod koronami dużych drzew, gdzie większość roślin ogrodowych nie będzie rosła ze względu na zacienienie. Krzew ten doskonale znosi cięcie, dlatego też idealnie nadaje się na gęsty, ochronny żywopłot.  Ostrokrzew świetnie wygląda sadzony pojedynczo jak i w grupie. Sprawdź także ten artykuł o uprawie ognika szkarłatnego.

Czy ostrokrzew sprawdzi się jako roślina doniczkowa? Z całą pewnością tak, jednak musi mieć dużą donicę i sporo miejsca na balkonie. Jako roślina doniczkowa świetnie sprawdzi się ostrokrzew kolczasty szczepiony na pniu, który może stanowić ozdobę balkonu lub tarasu. Ostrokrzewy nadają się do sadzenia w donicach na balkon czy taras, szczególnie że dobrze znoszą cięcie i można kontrolować ich wzrost.

Ostrokrzew kolczasty często sadzi się w ogrodzie w stylu angielskim. Pięknie wygląda ostrokrzew szczepiony na pniu. Jednak w naszym klimacie ostrokrzew na pniu przegrywa z bukszpanami i cisami, gdyż traci dolne gałązki i staje się prześwitujący.

Ostrokrzew kolczasty - wymagania i uprawa

Wymagania i uprawa ostrokrzewu kolczastego

Uprawa ostrokrzewu kolczastego (Ilex aquifolium) nie jest trudna. Należy on do roślin mało wymagających i łatwych w uprawie w ogrodzie. Jego zaletą jest możliwość posadzenia w cieniu lub półcieniu, gdzie większość roślin ogrodowych nie rośnie dobrze. Najlepiej rośnie na glebie   kwaśnej, przepuszczalnej, piaszczysto-gliniastej. Podłoże może być lekko wilgotne lub umiarkowanie suche. Ostrokrzew dobrze znosi zarówno suszę jaki i mrozy.

Jest to roślina całkowicie mrozoodporna, która jest w stanie znieść mrozy do -25 stopni. Warto jednak wiedzieć, że w naszym klimacie rośliny narażone są na mroźne, wysuszające wiatry, dlatego też należy sadzić ostrokrzew w miejscach osłoniętych od wiatru, na przykład za domem, od wschodu. A może zainteresuje cię także ten artykuł o dyptamie jesionolistnym?

Pielęgnacja ostrokrzewu kolczastego w ogrodzie

Pielęgnacja ostrokrzewu polega głównie na odpowiednim podlewaniu i cięciu. Ostrokrzew dobrze znosi krótkotrwałe susze, jednak wymaga umiarkowanego podlewania, gdyż lepiej rośnie na wilgotnej glebie. Podlewamy osobniki młode. Starsze krzewy nie wymagają podlewania i dobrze znoszą suszę.

Przed zimą należy intensywnie podlać ostrokrzew. Warto również wykorzystywać okresy odwilży zimą, aby podlewać ostrokrzew. Zimą ostrokrzew powinien być ściółkowany, aby gleba wokół krzewu nie wysychała.

Ostrokrzew sadzony na tarasie jako roślina doniczkowa musi być na zimę zabezpieczony, aby korzenie nie zamarzły. Doniczkę należy zabezpieczyć styropianem, zaś samą roślinę agrowłókniną.

Cięcie ostrokrzewu

Ostrokrzew dobrze znosi cięcie, dlatego też doskonale nadaje się na formowane żywopłoty. Można go ciąć cały rok, nawet zimą. Gałązki wykorzystuje się następnie do tworzenia dekoracyjnych stroików. Warto wykonać cięcie ostrokrzewu na wiosnę, w kwietniu. Później unikamy cięcia ostrokrzewu ze względu na pszczoły, które często odwiedzają ten krzew.

Rozmnażanie ostrokrzewu kolczastego

Ostrokrzew rozmnażamy przez sadzonki zielne, zdrewniałe lub przez nasiona. Najłatwiejsze jest rozmnażanie z sadzonek, które posiadają tak zwane piętki. Można je posadzić w gruncie lub w skrzyniach, gdzie się ukorzeniają. Często też zachodzi samoistne rozmnażanie ostrokrzewu, gdyż młode siewki pojawiają się pod krzewami żeńskimi, gdzie opadają owoce.

Na jakie choroby narażony jest ostrokrzew kolczasty?

Młode listki ostrokrzewów są często atakowane przez mszyce. Jednak ostrokrzew jest bardzo odporny na choroby, zaś szkodniki rzadko go atakują. Sprawdź także ten artykuł o żywotniku olbrzymim w ogrodzie.

Ciekawe odmiany ostrokrzewu

Najbardziej popularną odmianą ostrokrzewu jest Argentea Marginata, która odznacza się dużą odpornością na mróz. Największą ozdobą ostrokrzewu Argentea Marginata są ciemnozielone liście obramowane kremową obwódką. Ciekawą odmianą jest również Argentea Marginata Pendula czyli ostrokrzew płaczący o pokroju kulistym.

Natomiast ostrokrzew japoński polecany jest do sadzenia w cieplejszych regionach kraju. Jego liście są ciemnozielone, lekko pofałdowane i mniej powycinane niż inne odmiany ostrokrzewu. Ostrokrzew japoński to wolno rosnąca odmiana, która po kilkunastu latach może dorosnąć do wysokości 2 metrów. Krzew ten lubi rozproszone światło, dlatego też ostrokrzew japoński najlepiej sadzić w miejscach dobrze oświetlonych, lecz nie bezpośrednio na słońcu. W regionach chłodnych dobrze jest sadzić ostrokrzew japoński w miejscu osłoniętym od zimnych, wysuszających wiatrów.

Ostrokrzew to roślina mniej popularna w naszych ogrodach. Jednak warto się nią zainteresować, gdyż jest łatwa w uprawie. Ponadto jest to jedna z niewielu roślin, którą można wykorzystać do ozdoby cienistych zakątków lub miejsc pod drzewami.

Wygląd ostrokrzewu kolczastego

Pochodzenie:
Europa Południowa, Kaukaz, Afryka Północna, Europa Zachodnia, Europa Północno-Zachodnia
Roczne przyrosty:
15 cm - 25 cm
Maksymalna wysokość:
200 cm - 500 cm
Maksymalna szerokość:
200 cm - 400 cm
Po ilu latach osiąga docelowe rozmiary:
30 lat


Pokrój ostrokrzewu kolczastego:
wyprostowany, gęsty, zaokrąglony, kulisty
Cechy charakterystyczne:
Kolor kwiatów:
biały
Wielkość i forma kwiatów:
kwiatostan
Rodzaj ulistnienia:
Kształt liścia:
jajowate
Kolor liścia:
ciemnnozielone

Sadzenie i stanowisko dla ostrokrzewu kolczastego

Termin sadzenia:
marzec, kwiecień, wrzesień, październik
Rozstaw przy sadzeniu:
50 cm - 100 cm
Sposób rozmnażania:
sadzonki wierzchołkowe, nasiona, odkłady


Gleba:
przepuszczalna, próchniczna, żyzna
Odczyn pH gleby:
Wilgotność podłoża:
umiarkowane
Strefa mrozoodporności:
dobra odporność na mróz, do -18 °C


Nadaje się na:
żywopłot, soliter, nasadzenie grupowe, w pojemnikach, rabaty, kompozycje

Pielęgnacja ostrokrzewu kolczastego

Trudność uprawy:
średni
Typowe choroby:
Typowe szkodniki:
czerwce, miniarki

Terminy

IIIIIIIVVVIVIIVIIIIXXXIXII
Kiedy można sadzić?
Kiedy można przesadzać?
Kiedy należy przycinać?
Dobrze znosi przycinanie.
Kiedy kwitnie?
Nawożenie
Nawóz kompost, organiczny. Nawozić 1 raz w roku.
Podlewanie
Umiarkowane zapotrzebowanie na wodę. Podlewaj raz w tygodniu.
Ostrokrzew dobrze znosi suszę, jednak lepiej rośnie na podłożu wilgotnym. Jako roślina zimozielona, wymaga nawadniania również zimną w dni bez mrozu.
Ochrona zimowa
W chłodniejszych regionach krzew może przemarzać i wymaga zimowej ochrony.

Zastosowanie w kuchni

Przydatność do spożycia:
ikona podziel się Przekaż dalej