Pelargonia angielska - pielęgnacja, podlewanie, przesadzanie
Nazwa pelargonia pochodzi od greckiego słowa pelagos, czyli bociani dziób. Nasiona tej rośliny przypominają bowiem dziób bociana. Prawie wszystkie gatunki pelargonii pochodzą z Afryki Południowej. Pelargonie rosną też w Australii i Nowej Zelandii. W XIX wieku uprawiano około sześciu tysięcy gatunków i form ogrodowych, z których do naszych czasów przetrwały jedynie: pelargonia angielska (wielkokwiatowa), pelargonia pasiasta (rabatowa), pelargonia bluszczolistna oraz rzadziej uprawiana, pelargonia o pachnących liściach.
Jeśli szukasz firmy, która wykona aranżację ogrodu, skorzystaj z usługi Szukaj Wykonawcy, dostępnej na stronie Kalkulatory Budowlane. Po wypełnieniu krótkiego formularza uzyskasz dostęp do najlepszych ofert sprawdzonych fachowców.
Kilka słów o tym, jak pielęgnować pelargonie
Pelargonie to bardzo popularne kwiaty balkonowe. Choć przyjęło się uważać je za rośliny doniczkowe, można sadzić pelargonie również w ogrodzie. Ponieważ to kwiaty ciepłego klimatu, większość gatunków lubi słońce. Rosną też w miejscach częściowo ocienionych, ale wówczas słabiej kwitną. Wszystkie gatunki pelargonii, a istnieje ich prawdopodobnie dwieście pięćdziesiąt, to niewymagające w uprawie kwiaty balkonowe i rabatowe. Rośliny te kwitną od maja aż do pierwszych przymrozków. Więcej roślin na balkon znajdziesz w tym artykule.
Pelargonie najlepiej rosną w próchnicznym, przepuszczalnym podłożu. Jak pielęgnować pelargonie? Te rośliny balkonowe wymagają przede wszystkim regularnego podlewania i nawożenia. Zasilamy pelargonie nawet raz w tygodniu, stosując nawóz do kwiatów kwitnących albo nawóz przeznaczony konkretnie dla pelargonii - cena niewielkiego opakowania lub butelki wynosi kilkanaście złotych. Najlepiej podlewać pelargonie rano lub wieczorem, a w upalne dni dwa razy dziennie, pamiętając o tym, że nie lubią one zalewania. Zbyt częste lub zbyt rzadkie podlewanie skutkuje między innymi nadmiernym żółknięciem i opadaniem liści. Pielęgnacja pelargonii wymaga też usuwania przekwitłych kwiatostanów oraz liści. Zabieg ten ma znaczenie nie tylko estetyczne, ale też pobudza rośliny do rozwoju. Właściwie pielęgnowane pelargonie, podobnie jak wszystkie inne kwiaty balkonowe, odwdzięczą się nam obfitym kwitnieniem na balkonie.
Choroby pelargonii - jak pielęgnować pelargonię?
Wszystkie pelargonie (wielokwiatowa, pasiasta, o pachnących liściach oraz pelargonia bluszczolistna) są bardzo odporne na choroby i szkodniki. Jednak zapomniane i osłabione nie zakwitną i będą narażone na choroby pochodzenia bakteryjnego, wirusowego oraz grzybiczego. Czasami rośliny te bywają atakowane przez mszyce, które możemy zwalczyć na przykład Mospilanem albo innymi preparatami chemicznymi. Przydatny będzie też oprysk naturalnym wyciągiem z czosnku albo roztworem szarego mydła. Środkami tymi możemy też zniszczyć mszyce, atakujące również inne kwiaty balkonowe i ogrodowe.
Najczęstsze choroby pelargonii to rdza i zaraza bakteryjna. Rdza pelargonii objawia się żółto-brązowymi brodawkowatymi plamami na liściach, które (liście) potem żółkną, brązowieją i opadają. Zwalczamy objawy choroby preparatami grzybobójczymi typu Bayleton, Saprol lub Baycor. Niebezpieczna dla pelargonii jest też zaraza bakteryjna, która opanowuje całe rośliny, a liście więdną i również opadają. Walka z zarazą polega na całkowitym zniszczeniu rośliny oraz ziemi, w której rosła. Rdza i zaraza bakteryjna to choroby, które atakują również inne kwiaty balkonowe. Jeśli interesują cię także pelargonie bluszczolistne, porady na ten temat znajdziesz w tym artykule.
Pelargonia angielska (pelargonium grandiflorum)
Pelargonie angielskie, zwane też pelargoniami wielkokwiatowymi, to typowe rośliny doniczkowe, idealne do uprawy na balkonie. Dawniej uprawiano je głównie w domu, tylko latem wystawiając na balkon. Pelargonie angielskie powstały przez krzyżowanie innych gatunków uprawnych z pelargoniami rosnącymi dziko w południowo-zachodniej Afryce.
Jak wygląda pelargonia angielska?
Pelargonia angielska tworzy zazwyczaj jedną nierozgałęzioną łodygę, u nasady zdrewniałą, z dużymi liśćmi i kwiatostanami. Ma pędy wzniesione ku górze, a jej liście są owalne lub nerkowate, często klapowane, o pofalowanych brzegach. Pokrywają je włoski, dzięki czemu zieleń jest matowa, a nawet lekko srebrzysta. Również brzegi płatków pelargonii wielkokwiatowej są pofalowane lub pomarszczone, dzięki czemu kwiaty robią wrażenie pełnych.
Pelargonia angielska - kwitnienie
Pelargonia angielska zakwita wiosną lub wczesnym latem. W zależności od odmiany kwiaty są pojedyncze lub pełne, koloru białego, łososiowego, różowego, czerwonego, fioletowego, karminowego, pąsowego i fiołkowego. Łączą się one przeważnie z barwą czarną, czerwoną lub brązową u nasady płatków, które są często obrzeżone kontrastowo i pokryte plamkami, żyłkami lub paskami. Niegdyś stanowiła ozdobę w domu, dziś spotykana jest w ogrodzie lub w towarzystwie innych roślin balkonowych.
Stanowisko dla pelargonii
Pelargonia wielkokwiatowa najlepiej rozwija się w pełnym słońcu i wówczas, gdy rośnie w kompostowej ziemi z domieszką torfu i piasku - w stosunku 3:2:1. Potrzebuje bowiem dużo światła, żyznej ziemi i umiarkowanego (niektóre źródła mówią, że wręcz obfitego) podlewania, ale tylko w okresie kwitnienia. Po przekwitnieniu zmniejszamy stopniowo ilość wody. W okresie zimowym dostarczamy jedynie taką jej ilość, by pelargonia nie uschła. Zimą przechowujemy roślinę w temperaturze od ośmiu do dziesięciu stopni Celsjusza, przynajmniej przez sześć do ośmiu tygodni. W lutym albo na początku marca możemy rozpocząć zasilanie rośliny. Podlewamy wówczas pelargonie obficie. Wiosną możemy roślinę przesadzić do większej doniczki. Jeśli interesuje cię także uprawa pelargonii rabatowej, porady na ten temat znajdziesz w tym artykule.
By pelargonia angielska ładnie kwitła...
Wszyscy lubimy ładne kwiaty balkonowe, a pelargonia angielska należy do tych najbardziej ozdobnych. Szczególnie wówczas, gdy umieścimy roślinę w wyeksponowanym miejscu i pozwolimy jej ładnie się rozrosnąć. Ponieważ pelargonia ta nie lubi bezpośredniego nasłonecznienia, ale wymaga dużo naturalnego światła, nadaje się na balkon albo taras zadaszony. Warto też pamiętać, że pelargonia angielska nie lubi deszczu.
Kiedy kwitnie pelargonia?
Niektórzy uważają, że pelargonia wielkokwiatowa przypomina nieco azalie. Jej okazałe kwiatostany osiągają wielkość od sześciu do ośmiu centymetrów, a czasami nawet więcej. W zależności od odmiany, roślina kwitnie od kwietnia do końca lata. Odmiany wczesne zakwitają w kwietniu i maju, średnio-wczesne w końcu maja i w czerwcu, natomiast późne - w lipcu i później. Po przekwitnięciu powinniśmy ograniczyć podlewanie, ponieważ pelargonia przechodzi okres spoczynku. Nie powinniśmy też przycinać rośliny na wiosnę. Nawozimy pelargonie angielskie co dwa tygodnie preparatami z dużą ilością fosforu i potasu.
Jakie odmiany pelargonii wybrać?
By pelargonia wielkokwiatowa ładnie kwitła, warto postawić na sprawdzone jej odmiany. Do starszych, ale ciągle hodowanych odmian pelargonium grandiflorum zalicza się: jasnoróżową z czerwonobrązowymi plamkami frühling, czerwoną z ciemnymi plamkami marie vogel i lilioworóżową z czarnymi plamkami martha süptitz. Bardzo odporne na choroby pelargonii są odmiany: jasnoróżowa emma schömperle, fioletoworóżowa franc schubert, purpurowoczerwona gustav pilz i jasnoróżowa martha bürger. Za szczególnie piękne uważa się też nieco dawniejsze odmiany carisbrooke o lilioworóżowych płatkach i rouge o płatkach karminowoczarnych. Najlepsze odmiany pelargonii angielskie,j to między innymi intensywnie czerwona ann hoysted, której kwiaty osiągają średnicę do czternastu centymetrów oraz dwubarwna, łososioworóżowa i biała autumn festiwal. Więcej porad na temat pelargonii zebraliśmy dla ciebie w tym miejscu.
Choroby pelargonii angielskich
Pelargonia angielska bywa atakowana głównie przez mszyce oraz mączlika szklarniowego. Objawy żerowania mszyc widać na liściach, które żółkną i opadają. Rośliny, na których pojawiają się szkodniki ulęgają zniekształceniu, drobnieją, brunatnieją, czasami marszczą się i zwisają, a na koniec zasychają. Mszyce przenoszą też choroby wirusowe. Przy małych koloniach warto zmieść je pędzelkiem. Najlepsze wyniki daje jednak opryskiwanie środkiem chemicznym (cena: 20-30 złotych). Zniszczenia pelargonii angielskiej spowodowane mączlikiem szklarniowym również objawiają się zasychaniem liści. W pierwszej fazie powstają na nich jasne punkty, potem liście żółkną i drobnieją. Do częstych należą też choroby grzybowe, wirusowe i bakteryjne, atakujące również pozostałe odmiany pelargonii - takie, jak: wielokwiatowa, pasiasta, o pachnących liściach oraz pelargonia bluszczolistna.
Sami robimy sadzonki pelargonii angielskiej
Pelargonie angielskie, w odróżnieniu od innych gatunków pelargonii, możemy rozmnażać jedynie w sierpniu, po przekwitnięciu. Sadzonki sporządza się z wierzchołków pędów, obejmujących trzy lub cztery liście. Z na wpół zdrewniałych pędów tnie się je pod węzłem, pozostawia na kilka godzin na powietrzu, aby rany obeschły i umieszcza w doniczkach z torfem oraz piaskiem (1:1). Najlepiej ukorzeniają się pelargonie w temperaturze około dwudziestu pięciu stopni Celsjusza. Sadzonki pelargonii angielskiej powinny mieć długość od dziesięciu do piętnastu centymetrów. Ustawiamy doniczki w ciepłym miejscu (wynieśmy je na przykład na balkon), ale nie na słońcu. Mniej więcej po trzech tygodniach przesadzamy sadzonki pelargonii do pojemników - do ziemi kompostowej z domieszką torfu i piasku i ustawiamy w miejscu, w którym temperatura nie przekroczy czternastu stopni Celsjusza. W takiej bowiem temperaturze pelargonia zawiązuje pąki kwiatowe. Przed wystąpieniem jesiennych przymrozków przenosimy sadzonki pelargonii do szklarni i przesadzamy do doniczek o średnicy dziesięciu centymetrów. Jeśli interesują cię także inne kwiaty doniczkowe, inspiracje znajdziesz w tym miejscu.
Literatura:
1. Goller K., Żelazne damy balkonów. „Działkowiec” 2012 nr 5, s. 32-33.
2. Kiljańska I., Rośliny ozdobne w mieszkaniu i na balkonie. Warszawa 1965.
3. Lipińska U., Oczarowały mnie pelargonie. „Przepis na Ogród” 2016 nr 8, s. 10-13.
4. Onitzchowa K., Rośliny ozdobne w mieszkaniu. Warszawa 1987.
5. Pelargonia - królowa balkonu. „Miesiąc w ogrodzie” 2017 nr 3, s. 46-49.
6. Rośliny ozdobne. Warszawa 1987.
7. Szczęsna D., Bujne pelargonie. „Miesiąc w ogrodzie” 2017 nr 3, s. 44-45.
8. Szczęsna D., Królowa balkonu. „Mam Ogród” 2015 nr 7, s. 12-13.
Wygląd pelargonii angielskiej
Sadzenie i stanowisko dla pelargonii angielskiej
Pielęgnacja pelargonii angielskiej
Terminy
I | II | III | IV | V | VI | VII | VIII | IX | X | XI | XII | |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Kiedy można sadzić? | ||||||||||||
Kiedy można przesadzać? | ||||||||||||
Po zimowym spoczynku przesadza się pelargonie do świeżego podłoża. Od trzeciego roku słabnie intensywność kwitnienia i należy wymienić roślinę na młodą. | ||||||||||||
Kiedy należy przycinać? | ||||||||||||
Dobrze znosi przycinanie. | ||||||||||||
Kiedy kwitnie? | ||||||||||||
Nawożenie | ||||||||||||
Nawóz do roślin kwitnących, do pelargonii. Nawozić raz na 2 tygodnie. | ||||||||||||
Podlewanie | ||||||||||||
Obfite zapotrzebowanie na wodę. Podlewaj co 2 dni. Nie znosi zastoju wody oraz moczenia liści. | ||||||||||||
Podlewanie | ||||||||||||
Umiarkowane zapotrzebowanie na wodę. Podlewaj raz w tygodniu. |