Nazywano ją dawniej pelargonią pasiastą - od ciemnozielonej pręgi, jakby
specjalnie namalowanej przez naturę wokół omszonego liścia lub pelargonią zonale. Dziś używa się
zazwyczaj określenia pelargonia rabatowa. Pojedyncze, półpełne lub pełne kwiaty
tej rośliny zebrane są w kuliste kwiatostany - białe, różowe, czerwone,
pomarańczowe i fioletowe. Spotykamy też odmiany pelargonii dwubarwne i
wielobarwne. Wszystkie pelargonie wieleokwiatowe jako rośliny doniczkowe cieszą się ogromną popularnością wśród profesjonalistów
i amatorów. Jest to bowiem roślina mało wymagająca, którą łatwo przechować zimą
do następnego sezonu.
Jeśli szukasz firmy, która wykona dla ciebie aranżację ogrodu, skorzystaj
z usługi Szukaj Wykonawcy, dostępnej na stronie
Kalkulatory Budowlane. Po wypełnieniu krótkiego formularza otrzymasz oferty od
najlepszych wykonawców z twojej okolicy.
Pelargonia rabatowa (pasiasta) - charakterystyka
Pelargonia rabatowa to doskonała
roślina, uprawiana zarówno na balkonie, jak i w ogrodzie. Charakteryzuje ją
wzniesiony krzaczasty pokrój i długie mięsiste łodygi. U starszych okazów pędy
drewnieją u podstawy. Liście pelargonii rabatowej są długoogonkowe, okrągławe
lub nerkowate, niewyraźnie klapowane, karbowane i ząbkowate. Taką właśnie
botaniczną nomenklaturą opisują je fachowe podręczniki.
Uprawa pelargonii zonale na balkonie wymaga
przede wszystkim systematycznego nawożenia i podlewania. Często spotykanym
błędem jest zbyt gęste sadzenie roślin w skrzynkach lub doniczkach. Pelargonie,
by ładnie i obficie kwitły, potrzebują dostępu powietrza oraz przestrzeni.
Odległość między roślinami powinna więc wynosić od dwudziestu pięciu do
trzydziestu centymetrów. Pelargonii posadzonej w pojemniku mogą towarzyszyć
również inne kwiaty balkonowe, na przykład petunie albo aksamitki. Na balkonie
o wystawie południowej ładną kompozycję utworzy czerwona pelargonia
rabatowa, połączona w donicy z białymi
kryzowanymi petuniami. Czerwoną pelargonię rabatową znakomicie uzupełni też
niebieska lobelia oraz granatowa petunia albo biała pelargonia bluszczolistna. Więcej inspiracji na kwiaty na balkon znajdziesz tutaj.
Pelargonia rabatowa może rosnąć nie
tylko na balkonie, ale również na rabacie w ogrodzie. Sadzonki wysadzamy do
gruntu dopiero po połowie maja. Odległość między roślinami na rabacie powinna
wynosić trzydzieści centymetrów. Do połowy czerwca podlewamy sadzonki dość
obficie. W trakcie wegetacji usuwamy przekwitłe kwiaty i suche liście, a w
lipcu uszczykujemy zbyt bujne pędy, które nie wytworzyły kwiatów. Pomoże to
roślinie w skupieniu całej swej energii na kwitnieniu, a nie na liściach.
Odmiany pelargonii rabatowej
Ze starszych odmian pelargonii zonale (rabatowych) na uwagę zasługują: różowe sachsengruss i westfalengruss oraz
czerwone meteor, vulcan, rubin, weltruf i madame sallerey. Za najlepsze z
punktu widzenia ogrodników uchodzą odmiany: bladoróżowa champagner,
ciemnoróżowa fidelio, krwistoczerwona riviera oraz dwubarwna białoróżowa apple
bossom rosebud. Popularna jest też pelargonia rabatowa rocky mountain white. Do
nowości zalicza się odmiany tulipanowe, różową pink pandora i różowołososiową
patricia andrea. Nowe odmiany pelargonii rabatowych mają charakterystyczne,
bardzo ozdobne liście - na przykład pasy na brzegach albo szerokie
pierścienie koloru białego, czerwonego
i żółtego. Można z nimi ładnie komponować bluszcze i barwinki albo niecierpki,
lobelie i begonie stale kwitnące.
Spośród pelargonii rabatowych o
barwnych liściach, warto poznać odmiany frank headley i mr. parker. Ładne
czerwone kwiaty i mocno wycięte dwubarwne liście ma pelargonia rabatowa
vancouver contennial. Natomiast trój- i czterobarwne liście mają odmiany
kontrast, happy thought, mrs. pollock, dolly vardon i blanzory. Szerokie pierścienie
charakteryzują z kolei odmiany exotica i bicolor red. Nowością są też
pelargonie z grupy stellar, o gwiazdkowatych kwiatach i mocno wyciętych
liściach.
Pelargonia stojąca o pachnących liściach - właściwości i zastosowanie
Warto wspomnieć też o pelargoniach,
których liście specyficznie pachną. Rodzaj ten wywodzi się od pelargonium
capitatum i pelargonium odoratissimum, popularnych niegdyś roślin, nazywanych
niewłaściwie geranium albo muszkatelem. Gatunki i odmiany pelargonii o
pachnących liściach pochodzą z Afryki Południowej, gdzie uprawia się je na
dużych powierzchniach, na przykład w Egipcie i Kenii.
Ponieważ pelargonia pachnąca nie ma
tak dużej wartości dekoracyjnej, jak na przykład pelargonia angielska albo
pelargonia kaskadowa, rośliny te nie są dziś tak popularne jak dawniej. Ich
ozdobą są głównie dekoracyjne liście o różnorodnej fakturze i odcieniach. Te kwiaty doniczkowe odznaczają się ponadto niepowtarzalnym aromatem. Charakterystyczny
zapach jest wywołany obecnością w roślinie olejków eterycznych - we włoskach
pokrywających liście, w ogonkach liściowych, pędach, szypułkach i kielichach
kwiatowych. Najgęściej olejki występują w liściach, dlatego nazwano roślinę
pelargonią o pachnących liściach. Pocierając lub zgniatając listki, poczujemy
zapach orzechów laskowych, gałki muszkatołowej, coca-coli, mięty, cytryny,
róży, jabłka, pomarańczy, sosny, truskawek, moreli, imbiru, bylicy, lipy,
terpentyny, kamfory itp.
Odmiany pelargonii zonale o pachnących
liściach warto uprawiać również ze względu na ich właściwości lecznicze i
przyprawowe. Można nimi urozmaicać sałatki, napoje, desery, dania z ryżem lub
ryby. W Stanach Zjednoczonych oraz w Europie Zachodniej dodaje się pachnące
liście do galaretek i masła albo wykłada się nimi tortownice. Na skalę
przemysłową wykorzystuje się olejek z liści pelargonii w przemyśle
perfumeryjnym i farmaceutycznym. Znana od dawna pelargonia pachnąca nazywana
jest czasami anginką, ponieważ wykorzystuje się ją w celu leczenia infekcji.
Lecznicze właściwości zawdzięcza roślina głównie olejkowi, który ma działanie
antywirusowe, przeciwzapalne, uspokajające, przeciwbólowe i antyseptyczne.
Zapach pelargonii pachnących odstrasza też insekty.
Pelargonia stojąca o pachnących liściach
rośnie bardzo szybko i jest łatwa w uprawie. Podobnie jak pelargonia angielska,
pelargonia bluszczolistna, pelargonia kaskadowa albo pelargonia rabatowa,
wymaga nawożenia, uszczykiwania i podlewania. Lubi natomiast niewysokie
temperatury (od piętnastu do osiemnastu stopni Celsjusza) i przepuszczalną
ziemię. Przechowujemy roślinę od listopada, w temperaturze od czterech do
sześciu stopni. Latem doniczki warto wystawić na balkon albo wynieść do ogrodu,
gdzie roślina ładnie się rozkrzewi. Więcej porad na temat uprawy kwiatów
znajdziesz tutaj.
Pelargonie pachnące, podobnie jak pelargonie bluszczolistne i pelargonie rabatowe, dość dobrze znoszą
wahania pogody. Do najodporniejszych na warunki atmosferyczne zalicza się
odmiany chelsea gem, lady plymouth, madame salleron, dolly vardon i golden
choice. Jeśli lubimy czekoladę warto posadzić odmianę chocolate peppermint.
Miętowocytrynowy zapach ma z kolei pelargonia orsette, cytrynowy - queen of
lemons i miętowy - lady plymuth.
Pelargonia rabatowa ogrodowa - uprawa i pielęgnacja
Jak uprawiać i jak pielęgnować kwiaty w okresie wzrostu? Sadzonki pelargonii rabatowych można
pozyskać samodzielnie domowym sposobem. Na początku lutego przenosimy doniczki,
zimujące w temperaturze kilku stopni, do pomieszczenia jaśniejszego i o wyższej
temperaturze, nieprzekraczającej jednak czternastu stopni. Roślina wymaga teraz
intensywnego podlewania i nawożenia, by podrosła. Nie należy bowiem ciąć
sadzonek z roślin będących w stanie spoczynku. Rośliny są gotowe do cięcia, gdy
pędy osiągną długość ponad pięciu centymetrów. Formujemy je w okresie od lutego
do końca kwietnia. Dobry termin rozmnażania to również koniec sierpnia i
wrzesień. Sadzonki ukorzenione w sierpniu przetrzymujemy w mieszkaniu na oknie,
aż do czasu posadzenia ich w skrzynkach. Zapewniamy im dobry dostęp do światła
i możliwie niskie temperatury (od dwunastu do piętnastu stopni Celsjusza).
Z wiosennego rozmnażania najlepiej
sprawdzą się w uprawie sadzonki pozyskane z pędów wierzchołkowych. Cięcie
wykonujemy klika milimetrów poniżej węzła. Usuwamy większość listków i
pozostawiamy sadzonkę na kilka godzin, by lekko przywiędła. Również przyciętym
roślinom matecznym potrzebna jest staranna opieka. Aby szybko wypuściły nowe
pędy, trzeba im zapewnić dużo światła, wilgoci i nawożenia.
Sadzonki pelargonii ogrodowej ukorzenia się na
kilka sposobów. Najłatwiej ukorzeni się pelargonia w naczyniu z wodą. Szybko
też uzyskamy nowe roślinki, umieszczając sadzonki w małych doniczkach z
piaskiem wymieszanym z torfem i przykrywając je folią. Możemy posadzić rozsadę
również w dużej doniczce. Należy wówczas umieścić roślinki przy jej brzegu tak,
aby zapewnić tworzącym się korzeniom jak najwięcej powietrza. W środku doniczki
warto umieścić odwróconą dnem do góry doniczkę mniejszą. Spełni ona rolę
dodatkowego źródła powietrza i przyspieszy ukorzenienie się pelargonii.
Podlewamy sadzonki obficie, a potem jedynie je zraszamy. Gdy pelargonia
podrośnie, usuwamy folię i uszczykujemy wierzchołki. Dalsza pielęgnacja sadzonek, do czasu ich
posadzenia w skrzynkach balkonowych, polega na podlewaniu i kilkakrotnym
zasilaniu Florowitem albo innym nawozem do pelargonii. Pelargonie w dużej wilgotności
ukorzeniają się w ciągu trzech, czterech tygodni.
Tak przygotowane kwiaty balkonowe
sadzimy w pełni kwitnienia do skrzynek. Pelargonia rabatowa, pelargonia o
pachnących liściach, pelargonia angielska, pelargonia kaskadowa i pelargonia
bluszczolistna rosną najlepiej na balkonie o wystawie południowej i
południowo-zachodniej. Uprawa pelargonii na balkonach o wystawie wschodniej
przyniesie natomiast mniej kwiatów, ale rośliny będą równie dekoracyjne.