Nazwa rośliny
Penstemon Hartwega (łac. Penstemon hartwegii) znana też jako wąsatka Hartwega, żółwik Hartwega
Systematyka
babkowate > penstemon > penstemon Hartwega

Penstemon - charakterystyka, stanowisko, wymagania, uprawa

Wielbiciele kolorowych rabat, z pewnością znają bylinę o nazwie penstemon. To oryginalnie kwitnąca roślina, która z oddali przypomina dzwoneczki. Choć penstemon nie jest jeszcze zbyt popularny, to coraz częściej zyskuje uznanie wielu amatorów ogrodnictwa, którzy pragną stworzyć kolorowe i reprezentatywne rabaty, które będą cieszyć oko. W ogrodzie często pojawia się w okolicach oczek wodnych i ogródków skalnych, gdzie stanowi długotrwałą i piękną ozdobę zachwycającą mnogością kolorów.

Jeśli szukasz więcej porad i informacji, sprawdź także zebrane w tym miejscu artykuły o roślinach wieloletnich.

Penstemon - charakterystyka rośliny

Penstemon jest byliną należącą do rodziny trędownikowatych. Choć obecnie nie jest zbyt popularny, to zyskuje uznanie młodszych i starszych ogrodników. Roślina pochodzi z Ameryki Północnej i posiada aż 250 odmian. Pokrój penstemonów jest niezwykle zróżnicowany. Znaleźć można odmiany, które dorastają do 20-30 centymetrów i takie, które osiągają nawet 2 metry.

Penstemony charakteryzują się bardzo długim okresem kwitnienia, gdyż zaczynają kwitnąć latem, a kończą dopiero w okolicy października. Kwiaty mają kształt dzwonków i zebrane są w wiechowate kwiatostany. Najpopularniejsze odmiany kwitną na biało, różowo, fioletowo i czerwono, jednak można spotkać odmiany, których kwiaty mają dwa kolory. Penstemony to kwiaty, które są kochane przez owady, oprócz walorów estetycznych są zupełnie bezwonne.

Uprawa i wymagania penstemonu

Penstemon ogrodowy to roślina wieloletnia, która wymaga przepuszczalnej gleby. Bylina ta poradzi sobie również w glebie gliniastej, jednak jej kwitnienie będzie o wiele słabsze. Wybawieniem może być dodanie do gleby żwiru i zmieszanie go z gliniastą ziemią. Ten zabieg pozwoli na lepszy wzrost rośliny, która w naturalnym środowisku występuje najczęściej na suchych i żwirowych terenach. Stanowisko dla penstemonów powinno być słoneczne i ciepłe.

Niestety roślina ta jest podatna na choroby takie jak mączniak czy zgnilizna korzeni. Bardzo często jest też atakowana przez gąsienice i mszyce, dlatego może wymagać naturalnego oprysku chroniącego ją przed szkodnikami.

Penstemony można wysiewać do donic i pozostawić je na zewnątrz. Nasiona wymagają przemrożenia, zanim wykiełkują. Większość odmian doskonale radzi sobie z niskimi temperaturami, przez co nie wymagają zbyt wiele uwagi. Wieloletnie sadzonki warto rozsadzić, co sprawi, że podzielona roślina stanie się mocniejsza, będzie obficie kwitła i lepiej wyglądała.

Choć penstemon ogrodowy to roślina mrozoodporna, to może wymagać okrycia, gdyż niezbyt dobrze znosi silne wahania temperatur.

Pielęgnacja byliny

Choć penstemony to łatwe w uprawie rośliny to jednak warto pamiętać o ich prawidłowej pielęgnacji. Zazwyczaj wybierane są na słoneczne stanowiska, w okolicach skalniaków czy też centralnych rabat. Powodem jest ich długotrwałe kwitnienie, które cieszy przez całe lato aż do późnej jesieni. Jednak żeby penstemon ogrodowy mógł długo kwitnąć, potrzebuje delikatnej pielęgnacji, która sprawi, że roślina odwdzięczy się pięknymi kwiatami.

Penstemony potrzebują przycinania, które pozwala nadać roślinie zgrabny i zwarty pokrój. Przycinać bylinę możemy jesienią po zakończonym kwitnieniu lub wczesną wiosną. Wczesną wiosną z pewnością należy pamiętać o usunięciu starych i uschniętych pędów, których pozostawienie mogłoby niepotrzebnie osłabić roślinę.

Decydując się na przycinanie rośliny, trzeba zwrócić uwagę na to, skąd wyrastają nowe pędy. Nowe pędy wyrastające z podstawy rośliny przycinamy na równi z ziemią, natomiast pędy rosnące na starych łodygach przycinamy nad nowymi odrostami.

Konieczne jest również systematyczne usuwanie zwiędłych kwiatów, tak aby roślina nie zawiązywała zbyt szybko nasion i aby mogła długo kwitnąć. Zabieg ten sprawia, że roślina wygląda świeżo i nie traci siły na wytworzenie nasion, tym samym może skupić się na wytwarzaniu kolejnych pąków kwiatowych. Jeśli szukasz więcej inspiracji, sprawdź także ten artykuł o polecanych roślinach wieloletnich do ogrodu.

Rozmnażanie penstemonu

Rozmnażanie tej rośliny jest ogromnie łatwe, ponieważ odbywać się może na dwa sposoby. Pierwszym z nich jest wysiew nasion do donic lub bezpośrednio do gruntu. Poleca się jednak wysiew do doniczek pod szklarnie, ponieważ można to zrobić o wiele wcześniej niż wysiew do gruntu. Ponadto w okolicy maja, roślina będzie już większa i będzie miała szansę zakwitnąć już wczesnym latem.

Trzeba jednak mieć na uwadze, konieczność osłaniania młodych sadzonek i ochrony przed spadkami temperatur. Przed wysadzeniem na docelowe miejsce, roślina powinna zostać zahartowana.

Drugi sposób to podział głównej sadzonki na mniejsze. Podziału można dokonać na wiosnę, gdy minie już ryzyko przymrozków. Sposób ten jest mniej popularny, ponieważ wysiew z nasion jest niezwykle skuteczny i łatwy, a przez to częściej wybierany niż podział sadzonki.

Wspaniały ogród pełen roślin kwitnących

Planując bajkowe obsadzenia w ogrodzie, w którym główny plan mają tworzyć rośliny kwitnące, nie może w nim zabraknąć różnych odmian penstemonu. Szczególnie dobrze będzie prezentowała się tam, gdzie inne rośliny nie poradzą sobie ze względu na zbyt dużą ekspozycję słoneczną lub tendencje do suszy.

Penstemony to wspaniałe rośliny, z których można stworzyć piękne kompozycje. Niższe odmiany będą wspaniale prezentować się w ogródkach skalnych, a wyższe mogą doskonale komponować się z trawami i krzewami takimi jak hortensje czy rodgersja. Można go również spotkać w zestawieniu z takimi roślinami jak kocanka włoska czy kłoskowiec, który cieszy się sporą popularnością ze względu na intensywną kolorystykę.

Choć bylina ta jest rośliną ogrodową, można ją również spotkać na balkonach i tarasach, gdzie sadzona jest w donicach. Niektóre odmiany tej rośliny mogą mieć pokrój zwisający, który doskonale prezentuje się jako ozdoba barier balkonowych.

Trochę rzadziej można ją znaleźć w wiejskich ogródkach, w których rośliny kwitnące mieszają się z ziołami takimi jak szczaw zwyczajny czy mięta.

Jako rośliny długo kwitnące penstemony nadają się na obsadzenia okolicy ogrodzeń. Choć bylina nie jest w stanie piąć się po murze, czy siatce to jednak częściowo zasłoni niezbyt ładne ogrodzenie, a nawet odwróci od niego uwagę. To doskonały sposób na zamaskowanie mniej ciekawych miejsc w ogrodzie, tym bardziej że do dyspozycji jest wiele gatunków tej rośliny.

Penstemon - ciekawe odmiany

Decydując się na zakup tej byliny, warto rozważyć kilka ciekawych odmian, które staną się ozdobą niejednego ogrodu.

Penstemon kosmaty osiąga 15 cm wysokości, ma pokładające się czerwone pędy. Jego kwiaty są drobne o fioletowo-białym kolorze. Doskonale radzi sobie z suchym podłożem.

Penstemon alpejski jego kwiaty mają kształt rurek i są koloru fioletowego. Kwitnie w maju i osiąga wysokość 20 cm.

Penstemon sosnowaty osiąga 20 cm wysokości, posiada bardzo ciekawe igiełkowate liście, które mogą cieszyć swoim oryginalnym wyglądem również zimą. Kwiaty mają piękny czerwony kolor.

Penstemon tolmiei ma około 15 cm wysokości, kwiaty mają niebieski kolor, a kwitnie na przełomie maja i czerwca. Doskonale radzi sobie na przepuszczalnym, żwirowym podłożu, nie przeszkadza mu okresowa susza.

Wygląd penstemonu Hartwega

Pochodzenie:
Meksyk
Roczne przyrosty:
40 cm - 80 cm
Maksymalna wysokość:
40 cm - 80 cm
Maksymalna szerokość:
25 cm - 50 cm
Po ilu latach osiąga docelowe rozmiary:
3 lata


Pokrój penstemonu Hartwega:
kępiasty, luźny, wzniesiony
Cechy charakterystyczne:
Kolor kwiatów:
różowy, biały, czerwony, fioletowy
Wielkość i forma kwiatów:
kwiatostan
Rodzaj ulistnienia:
Kształt liścia:
lancetowate
Kolor liścia:
jasnozielone

Sadzenie i stanowisko dla penstemonu hartwega

Termin sadzenia:
maj
Rozstaw przy sadzeniu:
20 cm - 30 cm
Sposób rozmnażania:
sadzonki wierzchołkowe, nasiona
Dodatkowe informacje:
Wysiew nasion na rozsadę w lutym-marcu, a wysadzanie do gruntu w połowie maja.


Stanowisko:
Gleba:
przepuszczalna, lekka, próchniczna
Odczyn pH gleby:
Wilgotność podłoża:
umiarkowane
Strefa mrozoodporności:
dobra odporność na mróz, do -18 °C


Nadaje się na:
soliter, nasadzenie grupowe, w pojemnikach, rabaty, kompozycje

Pielęgnacja penstemonu Hartwega

Trudność uprawy:
łatwy
Poziom odporności:
dobra odporność
Typowe szkodniki:

Terminy

IIIIIIIVVVIVIIVIIIIXXXIXII
Kiedy można sadzić?
Kiedy można przesadzać?
Kiedy należy przycinać?
Dobrze znosi przycinanie.
Przed zimą trzeba bylinę ściąć nisko nad ziemią, ponieważ roślina reaguje na złamania i uszkodzenia pędów infekcją chorobami grzybowymi.
Kiedy kwitnie?
Nawożenie
Nawóz kompost. Nawozić 1 raz w roku.
Podlewanie
Umiarkowane zapotrzebowanie na wodę. Podlewaj co 3 dni.
Penstemon wymaga regularnego podlewania tylko podczas dłuższych okresów suszy.
Ochrona zimowa
W chłodniejszych rejonach kraju potrzebna jest ochrona byliny przed przemarzaniem.

Zastosowanie w kuchni

Przydatność do spożycia:
ikona podziel się Przekaż dalej