Platan klonolistny to ogromne
drzewo liściaste, mogące sięgać nawet do 30 metrów wysokości o wyjątkowo
rozłożystej koronie i charakterze ozdobnym. Stąd jego zastosowanie w parkach
miejskich, skwerach, alejach i ogrodach. Jego odmiany są cenione nie tylko w
naszym kraju, lecz także na obszarze całej Europy i poza nią. Sadzonki
platana klonolistnego są powszechnie dostępne. Odróżnia je od siebie wielkość,
wiek i cena.
Jeśli
szukasz więcej porad, przeczytaj także ten artykuł o platanie klonolistnym.
Platan klonolistny (platanus acerifolia) i jego charakterystyka
Czym wyróżnia się platan klonolistny?
Jest to gatunek drzewa z rodziny platanowatych, dlatego często
mówi się o nim drzewo platanowe lub platanowiec. Jego charakterystyczną
cechą są przede wszystkim ostro ząbkowane liście o nasadzie szerokosercowej,
przypominające swoim kształtem ludzką dłoń, które w zależności od odmiany mogą
sięgać od 10 do 25 cm. Są jednocześnie podobne do liści klonu pospolitego.
Jednak są zdecydowanie większe, bardziej mięsiste, a pod spodem dodatkowo
omszone.
Jego liście są zielone, błyszczące, zaś
jesienią przebarwiają się na żółto-brązowo. Kwiatostany z kolei przekształcają
się w unikalne, kuliste, pokryte meszkiem owoce o średnicy około 3 cm, w
odcieniach czerwieni. Te zwisają z pędów zjawiskowo całą zimą, po dwa lub trzy
na długich szypułkach.
Tym, co wyróżnia platan klonolistny, jest
także kora o żółto-szarej, oliwkowej barwie, która wraz ze wzrostem drzewa
zaczyna odchodzić od niego obficie płatami i odkrywać jaśniejsze warstwy, co
tworzy typowy dla platana klonolistnego „łaciaty” wzór na pniu. Mówi się o nim
nawet „drzewo wojownik", ponieważ wzór na pniu można śmiało porównać z
deseniem moro na mundurze żołnierza. Sprawdź także zebrane w tym miejscu artykuły o drzewkach ozdobnych.
Jakie warunki dla platana klonolistnego
będą najlepsze?
Platan klonolistny jest jedynym gatunkiem
wśród drzew platanowych, który dobrze znosi niższe temperatury, dlatego tak
często można go spotkać w naszym kraju. Jego gabaryty powodują, że sadzi się go
na rozległych terenach miejskich, jednak istnieją też jego mniejsze odmiany. Mniejsze
sadzonki platana klonolistnego nadają się do sadzenia w przydomowych ogrodach,
a ich uprawa różni się nieco od tych rosnących w parkach. Ich cena jest
znacznie niższa niżeli dużych okazów.
Drzewo platanowe zdecydowanie nie znosi
towarzystwa innych drzew, przez co może zagłuszać inne gatunki, dlatego
sadzonki platana klonolistnego korzystniej będzie sadzić w pewnych odstępach od
innych drzew. Bardzo dobrze sprawdzi się w pojedynkę w charakterze letniej
osłony przed słońcem np. osłaniając komplet wypoczynkowy w ogrodzie.
Dzięki swojej unikalnej urodzie, rozłożystej koronie i majestatyczności
pnia dochodzącego do paru metrów Platan klonolistny stał się symbolem stałości
i miłości. Są to drzewa bardzo długowieczne. Najstarszy w Polsce platan
klonolistny rosnący w Chojnie (województwo zachodniopomorskie) liczy około 285
lat. A może zainteresuje cię także artykuł o uprawie kamelii japońskiej w ogrodzie?
Platan klonolistny i jego uprawa
Uprawa platana - gatunek w sam raz do miejskiej dżungli
Platanowce wykazują wyjątkową odporność na zanieczyszczenia powietrza,
dym i zasolenie w mieście. Platan klonolistny jest dość odporny na
szkodnik i choroby. Ponadto
dobrze znoszą nie tylko bardzo niskie temperatury, ale i letnie upały. Platan
klonolistnypowinno się sadzić
raczej na stanowiskach słonecznych i nieco osłoniętych od wiatru.
Co do wymagań glebowych to woli raczej żyzne
gleby (np. piaszczysto-gliniaste), ale poradzi sobie również na tych nieco
gorszej zasobności. Należy jednak szczególnie unikać gleb nadmiernie
wilgotnych, podmokłych i tzw. ciężkich, gdyż zbytnia wilgoć podłoża zmniejszają
jego odporność na niskie temperatury.
Okres kwitnienia przypada na kwiecień
i maj. Jego nietypowe kwiatostany zwisają na długich szypułkach. Żeńskie
kwiatostany odznaczają się czerwonymi odcieniami, zaś męskie żółtymi i są
znacznie mniejsze. Uprawa platanowców wymaga wiedzy, że nie jest to dobry
gatunek dla alergików, ponieważ pyłek ich kwiatów jest bardzo uczulający.
Odporność platana na warunki atmosferyczne
Im starszy platanowiec, tym bardziej odporny
na mrozy w okresie zimowym. Nawet jeśli jego pędy przemarzną to oddadzą z
nawiązką wiosną. Zdarza się jednak, że najmłodsze okazy nie wytrzymują mrozów i
przemarzają. Te wymagają na początku większej opieki np. okrywania na duże
mrozy. Im starszy okaz tym jego wyższa cena.
W okresach wyjątkowych susz i upałów zaleca
się jego systematyczne podlewanie. Ze względu na delikatność młodych okazów lepiej zakupić sadzonki
platana klonolistnego nieco starsze. Zwłaszcza, że dobrze znosi przesadzanie.
Bez względu na wiek „lubi”
podcinanie i formowanie korony. W końcu jest to roślina ozdobna. Jeśli szukasz
więcej inspiracji, sprawdź także ten artykuł o popularnych drzewach liściastych do ogrodu.
Platan klonolistny poza swoją funkcją ozdobną jest
wykorzystywany również w przemyśle meblowym m.in. do produkcji oklein, okładzin
i mebli. W dodatku wykorzystywany jest również, jako drewno konstrukcyjne w
przypadku zabudowy wewnętrznej, instrumentów muzycznych, a nawet sprzętów
wodnych.
Zakup i cena sadzonki platana klonolistnego
Decydując się na zakup sadzonek platana klonolistnego do
wyboru mamy młodsze drzewo platanowe i te starsze. Te młodsze są oczywiście
znacznie mniejsze i sięgają do 30 cm. Sprzedawane są już jako ukorzenione w substracie torfowym, co daje
klientom gwarancję przyjęcia się sadzonek. Takie sadzonki platana
klonolistnego można w
zasadzie sadzić przez cały rok, poza zimą.
Starsze sadzonki sięgają od 3 do 7 metrów. Ich zaletą jest
odporność na mróz. Im starszy platanowiec, tym bardziej odporny na mrozy i
choroby w okresie zimowym. Należy
pamiętać, że platan klonolistny rośnie dość szybko. Młode drzewka mają
regularną, stożkowatą koronę, która z biegiem lat staje się coraz szersza i
spłaszczona.
Ceny są zróżnicowane, jednakmożna
podać pewne przedziały. Ceny młodych i małych sadzonek sięgają 50-150 zł. Z
kolei większe i starsze odmiany mogą kosztować nawet 300- 500 zł.
Największe okazy sięgające do 7 metrów kosztować będą ponad 1000 zł.
Platanowce - gatunki i odmiany
Drzewo platanowe i jego gatunki
Platan klonolistny (platan acerifolia) to
nazwa zarezerwowana dla platanów rosnących na terenie Europy, w tym i Polsce.
Na tym obszarze pojawiły się po raz pierwszy około 1700 roku (Wyspy Brytyjskie),
obok od dawna uprawianych tam wcześniej platanów stanowiących podstawowe
gatunki. Należą do nich np. platan wschodni inaczej platan orientalis, platan
zachodni inaczej platan occidentalis , platan meksykański inaczej platan
mexicana. Znana jest także krzyżówka platana hiszpańskiego inaczej platanus
hispanica.
Platan klonolistny czyli platan acerifolia powstał
ze skrzyżowania platana wschodniego z platanem południowo-wschodniej Europy
oraz platana zachodniego z terenów Ameryki Północnej. Ten najczęściej występuje
w naszych rodzimych parkach miejskich.
Z kolei platanus hispanica (najpopularniejszy
w Hiszpanii) powstał ze skrzyżowania platana wschodniego z platanem zachodnim.
Nie wiadomo jak powstały te krzyżówki – czy na zasadzie spontanicznej czy też
sztucznie wyhodowane. Platanus hispanica znany jest także na obszarze Polski.
Najciekawsze odmiany platanowca
Pośród najbardziej znanych odmian
platana klonolistnego wyróżnia się:
- Alphen’s Globe, czyli
tzw. platan kulisty.To niewielkie,
jak na ten gatunek drzewko, o regularnej i kulistej koronie, które zależnie od
podkładu może osiągnąć od 4 do 5 metrów wysokości. Jego zielona korona z kolei
może mierzyć nawet 5 metrów średnicy. Platan kulisty doskonale nadaje się do
przycinania. Jest odmianą najbardziej malowniczą, polecaną szczególnie do
ogrodów oraz nasadzeń szpalerowych miejskich. Cena jego sadzonek zaczyna się od
100 zł wzwyż.
- Tremonia to średnia odmiana, dorastająca do
10-15 metrów wysokości i stożkowej koronie rosnącej do 8 metrów średnicy.
Zielone liście, jesienią przebarwiają się na żółto. Sadzonki platana
klonolistnego Tremonia sadzone są głównie w parkach miejskich i dużych
ogrodach.
- Suttneri to piękna i rzadka odmiana platana
o charakterystycznych liściach, które są pokryte białymi, nakrapianymi cętkami.
Osiąga średnią wysokość od 10 do 20 metrów wysokości, dlatego może być z
powodzeniem uprawiana w ogrodach. Poza tym odmiana ta ma wszystkie pozostałe
cechy gatunku. Wyjątkowo wygląda, jako eksponowane pojedynczo rosnące drzewo.
Platan
klonolistny – rozmnażanie, choroby, błędy w uprawie
Sadzonki platana klonolistnego zdecydowanie
najlepiej nadadzą się na jego rozmnażanie.
Nasiona
pozyskane z opadniętych owoców, nie dają gwarancji powodzenia na ich proces
rozmnażania, a tym samym uprawa stanie się niemożliwa. W tym celu sadzonki z
danej odmiany pozyskuje się wiosną. Cena sadzonek jest zróżnicowana i zależy od
jej wielkości.
Drzewo platanowe jest rośliną
względnie odporną na choroby. Jednak istnieje choroba grzybicza tzw. antraknoza
platana na jaką jest szczególnie podatna. Jeśli dotknie jakiś egzemplarz to
będzie to na pewno w okresie wiosennym. Po czym poznać, że drzewo choruje?
Objawem charakterystycznym jest utrata niemal wszystkich liści, ale również
może pojawić się deformacja pędów, a nawet ich zamieranie.
Często popełnianym błędem przy uprawie platanów jest
za bliskie sadzenie ich przy chodnikach w miastach. Spore i silne korzenie po
jakimś okresie czasu niszczą kostkę lub płyty, wypychając je ku górze. To samo
tyczy się sadzenia w przydomowym ogrodzie, czyli najlepiej będzie unikać
sadzenia ich, np. w okolicach patio. Ze względu na to, że platan klonolistny ma
spore wymagania wodne latem jego uprawa będzie zdecydowanie wdzięczniejsza,
kiedy posadzi się go w pobliżu oczek wodnych czy innych zbiorników wodnych.
Przy długotrwałych suszach należy go podlewać. Klonolistny platan, jeśli chodzi o drzewa liściaste do ogrodu, to wybór wart rozważenia.