Kiedy w ogródkach kończy
się zbiór malin i agrestu, zaczynają dojrzewać porzeczki. Odmiany Ribens nigrum, czyli porzeczki czarnej,
gotowe są do zbioru w lipcu. Dorastające do 2 m wysokości krzewy, obsypane są
czarnymi jagodami, o specyficznym cierpkim smaku. Liście i owoce wyróżnia
charakterystyczny zapach. Roślina bogata jest w witaminy, posiada właściwości lecznicze,
a jej zalety doceniane są w kuchni i w kosmetyce. Czarna porzeczka to także
wspaniała roślina ozdobna.
Jeśli szukasz więcej informacji,
sprawdź także zebrane
w tym miejscu artykuły na temat porzeczek.
Czarna porzeczka – uprawa
i pielęgnacja
Czarna
porzeczka wymaga gleby przepuszczalnej, ciężkiej i bardzo żyznej, o odczynie pH
od 6 do 7.Wybieramy dla krzewów
stanowisko słoneczne i osłonięte, co umożliwi im bujny wzrost i obfite owocowanie.
Sadzenie krzewów powinno przebiegać w rozstawie 2,5 m x 1,5 – 2,5 m. Im
żyźniejsze stanowisko, tym rozstaw powinien być większy. Sadzonki umieszcza się
w ziemi na większej głębokości niż ta, w której rosły w szkółce. Sadzenie na
dużej głębokości sprawia, że korzenie porzeczek docierają do wilgotniejszych
warstw gleby. Po zasadzeniu należy przyciąć pędy na 2 oczka, które wystają nad
ziemię. Jeśli zabieg przeprowadzany jest jesienią, pędy przykrywamy kopczykiem
ziemi. Roślina jest wrażliwa na wiosenne przymrozki, zwłaszcza w czasie
kwitnienia.
Pielęgnacja
krzewów porzeczki polega na przycinaniu co 3 lata starych pędów. Co 2-3 dni
glebę wokół porzeczek podlewamy w taki sposób, by nawilżyć korzenie – woda
powinna dotrzeć na głębokość około 10 cm. Przez pierwsze trzy lata roślina może
wzrastać swobodnie - usuwamy jedynie uszkodzone i chore pędy. W czwartym roku
przystępujemy do prześwietlenia krzewów porzeczki – taki zabieg przeprowadzamy
co roku. Usuwanie zbędnych pędów powinno następować od zewnątrz rośliny,
zapewniając jej w ten sposób ładny pokrój. Nie skracamy pozostawionych pędów,
bowiem czarna porzeczka najlepiej owocuje na długopędach. A może zainteresuje
cię także ten artykuł z przepisami na nalewkę z czarnej porzeczki?
Uprawa ciekawych odmian
czarnej porzeczki
- Brodtrop – odmiana wcześnie
dojrzewa, a liczne owoce są bardzo smaczne. Krzewy silnie wzrastają i są
rozłożyste. Pędy mogą leżeć na ziemi. Odmiana odporna jest na opadzinę liści,
ale zagraża roślinie rdza wejmutkowo-porzeczkowa.
- Boskoop Giant – odmiana należy do wcześnie
dojrzewających, mało plennych. Dostarcza dużych i bardzo smacznych owoców,
zebranych w długie grona. Krzew jest duży i rozłożysty. Zagrożeniem jest
opadzina liści oraz rdza wejmutkowo-porzeczkowa.
- Roodknop – zalicza się do odmian
bardzo plennych, dostarczających dużych, cierpkich owoców. Roślina rośnie
umiarkowanie silnie. Jest odporna na opadzinę liści.
- Cotswold Cross – jest odmianą późno
dojrzewającą. Obficie owocuje, a duże i smaczne owoce, na krótkich gronach,
wydzielają silny aromat. Cenione są także zalety estetyczne krzewów, które
zdobią ogród kulistym pokrojem i silnie rosnącymi pędami. Roślina wrażliwa jest
na opadzinę liści.
Właściwości lecznicze
czarnej porzeczki
Owoce
i liście czarnej porzeczki mają właściwości lecznicze. Od najdawniejszych
czasów ich dobroczynny wpływ na zdrowie wykorzystywała medycyna ludowa. Leczono
nimi choroby górnych dróg oddechowych, reumatyzm, a także wzmacniano włosy. A
może zainteresuje cię także artykuł o uprawie malin?
- Liść czarnej porzeczki zawiera bogactwo
garbników, lotne olejki eteryczne, rutynę oraz flawonoidy. Napar z ziela
pozwala na oczyszczenie organizmu z toksycznych substancji. Popijanie herbatki
opóźnia starzenie się organizmu i dostarcza witamin, a szczególnie witaminę C
–antyoksydant, o działaniu antynowotworowym.
- Do przygotowania naparu potrzebny jest sproszkowany liść czarnej
porzeczki. Zalewamy ziele wrzątkiem i zaparzamy pod nakryciem przez około 10
minut. Gdy herbatka naciągnie, odcedzamy napar i do smaku dodajemy sok
porzeczkowy. Popijamy 3 razy dziennie, po 250 ml.
- Wywar
z liści, które zawierają antybakteryjne garbniki, wykorzystywany jest do
leczenia odleżyn, żylaków i zmian skórnych, wymagających zastosowania
substancji o działaniu antyseptycznym.
- W owocach czarnej
porzeczki znajdujemy
kwasy organiczne, pektyny, witaminy - C, E, B, PP, D oraz prowitaminę A. Jagody
bogate są także w sole mineralne i cukry. Spożywanie owoców łagodzi schorzenia
dróg moczowych. Obecność witaminy C, która ma właściwości zakwaszające, sprzyja
niszczeniu chorobotwórczych drobnoustrojów. A może zainteresuje cię także artykuł o uprawie poziomki w ogrodzie?
Przepisy na zdrowe
przetwory z owoców czarnej porzeczki
Z
owoców możemy przyrządzić smaczne przetwory, korzystnie wpływające na zdrowie.
Łatwy do przygotowania jest sok porzeczkowy, którym wzbogacimy smak napojów, a
zimą zapewnimy naszemu organizmowi dawkę potrzebnych witamin.
●
Owoce podgrzewamy w garnku do momentu wydzielenia się soku. Po
przecedzeniu dosypujemy cukier w proporcji: 30 dag cukru/1 litr soku. Całość
podgrzewamy. Po rozpuszczeniu się cukru, przelewamy sok porzeczkowy do słoików
i pasteryzujemy przez 20 minut.
Zdrowym
i smacznym dodatkiem do deserów i rozmaitych potraw jest galaretka z owoców
czarnej porzeczki.
●
Porzeczki płuczemy i umieszczamy w szerokim garnku z niewielkim
dodatkiem wody. Owoce miażdżymy i całość zagotowujemy. Przecieramy otrzymaną
masę przez sito i przecier gotujemy z dodatkiem cukru, w proporcji 80 dag/1
litr przecieru. Całość powinna zgęstnieć. Przekładamy przecier do wyparzonych
słoików i zamykamy pokrywkami, po wytarciu do sucha krawędzi słoików.
Przygotowanie
przetworów z owoców czarnej porzeczki pozwoli nam na korzystanie z wyjątkowych
właściwości rośliny przez cały rok. W słoiczkach z konfiturami zamkniemy
wszystkie smaki i zapachy lata:
●
1 kg cukru gotujemy w 2. szklankach wody, do momentu otrzymania
syropu. 1 kg czarnych porzeczek, po przebraniu i umyciu, wrzucamy do wrzącego
syropu i po chwili odstawiamy do wystudzenia. Postępujemy tak trzykrotnie, z
dbałością o krótkie gotowanie, by owoce nie straciły soku i smaku. Na
powierzchni konfitur będzie zbierać się piana, którą skrupulatnie usuwamy.
Gotowe konfitury przekładamy do wyparzonych słoiczków. Dokręcamy nakrętki.
Przechowujemy słoiczki w chłodnym miejscu.
Na
przetwory wybieramy twarde i zdrowe owoce. Zbieramy je z krzewów wówczas, gdy w
większości są już w pełni dojrzałe – mają czarną barwę, ale nie opadają z gron.
Oprócz soków, galaretek i konfitur, czarna porzeczka nadaje się do
przygotowania dżemów, kompotów, nalewek, a nawet domowego wina. Sprawdź także zebrane w tym miejscu artykuły o przetworach i nalewkach.