Nazwa rośliny
Przetacznik ożankowy (łac. Veronica chamaedrys)
Systematyka
babkowate > przetacznik > przetacznik ożankowy

Przetacznik ożankowy - opis, występowanie, zwalczanie, zastosowanie, właściwości lecznicze

Przetacznik ożankowy to bardzo interesująca roślina, która poza walorami dekoracyjnymi ma również bardzo ważne właściwości lecznicze. Aby przetacznik ożankowy prawidłowo się rozwinął, powinniśmy zapoznać się z jego opisem dotyczącym wymagań, uprawy i pielęgnacji. Jeśli chcemy dowiedzieć się więc, jakie zastosowanie przetacznika ożankowego możemy wykorzystać, warto zapoznać się z poniższym tekstem.

Jeśli szukasz więcej porad i inspiracji, sprawdź także zebrane w tym miejscu artykuły o przetacznikach.

Przetacznik ożankowy - podstawowe informacje dotyczące rośliny

Przetacznik ożankowy, tak jak i przetacznik polny, przetacznik leśny, przetacznik bluszczykowy, przetacznik długolistny, przetacznik kłosowy czy przetacznik perski, należy do rodziny bobkowatych - Plantaginaceae. Natomiast jeszcze w XX wieku, przetacznik ożankowy - Veronica chamaedrys, klasyfikowany był do rodziny trędownikowatych - Scrophulariaceae.

Roślina, jaką jest przetacznik ożankowy, naturalnie występuje na obszarach całej Europy, na Azorach i Maderach, a także w częściach klimatu umiarkowanego w Azji. Poza tymi miejscami można spotkać go również na niektórych terenach Ameryki Północnej. W Polsce byliny te występują pospolicie, szczególnie na niżu, ale za to w górach są rzadko spotykane.

Warto wiedzieć, że ta bylina, będąca hemikryptofitem, bardzo często występuje na uprawach, a traktowana jest tam jako chwast i zwalczana przez rolników. Zwalczanie wykonuje się przeznaczonymi do tego preparatami, które dostępne są do zakupu w sklepach ogrodniczych. Należy jednak pamiętać, że zanim rozpoczniemy zwalczanie, powinniśmy zapoznać się z treścią ulotki lub dowiedzieć się, jak stosować preparaty u wykwalifikowanych osób. Sprawdź także zebrane w tym miejscu artykuły o właściwościach leczniczych roślin.

Przetacznik ożankowy to roślina miododajna, zapylana przez błonkówki. Ze względu na to, jak wygląda budowa kwiatów, ich zapylanie jest możliwe jedynie poprzez zapylanie krzyżowe. Dokładniej wygląda to tak, że owad, siadający na niewielkim dolnym płatku, zasłania znamię słupka i do jego odwłoka przykleja się pyłek. Nasiona rozsiewane są poprzez wodę, która wypłukuje je z torebek.

Powinniśmy również wiedzieć, że przetacznik ożankowy tworzy mieszańce z przetacznikiem pagórkowym, a dodatkowo jest bardzo podobny do przetacznika pannońskiego i często jest z nim mylony. Ten natomiast różni się owłosieniem na łodydze i działkach kielicha oraz bardziej powycinanymi liśćmi.

Veronica chamaedrys - opis cech charakterystycznych

Roślina o bardzo wyjątkowych właściwościach leczniczych, którą jest przetacznik ożankowy, charakteryzuje się pojedynczą i podnoszącą się łodygą, która w górnej części wykształca dodatkowe 2 łodygi kwiatowe. Łodyga jest owłosiona dwoma rzędami długich włosków. Jej wysokość osiąga 10-40 cm. Rzędy długich włosków są bardzo charakterystyczne. A może zainteresuje cię także ten artykuł o zastosowaniu dziurawca?

Liście ułożone są na łodygach naprzeciwlegle. Ich kształt jest trójkątno-jajowaty lub szerokojajowaty. Z wierzchu są one słabo owłosione, ale na ich spodniej części występuje dużo więcej włosków. Brzegi liści mogą być piłkowane lub karbowane, a ich koniec jest zaostrzony, z kolei nasady liści są zaokrąglone, a nawet nieco sercowate. Dolne liście osadzone są na krótkich ogonkach, a górne i środkowe są bezogonkowe. Krótkie ogonki są dość charakterystyczne dla tego rodzaju, natomiast ich długość w zależności od gatunku może się różnić.

Kwiaty tych roślin wyrastają z kątów górnych liści w luźnych gronach. Zwykle na roślinie pojawiają się 2 grona, które są zdecydowanie krótsze od łodygi z rzędami długich włosków. Kielich składa się z 4 tępo zakończonych, owłosionych i lancetowatych działek o długości około 5 mm. Płatki kwiatowe są równej wielkości, lecz jeden z nich jest mniejszy. Kolor kwiatów jest błękitny, ale zdarzają się również białe i różowe zabarwienia. Sprawdź także ten artykuł na temat bluszczyka kurdybanka.

Zastosowanie przetacznika ożankowego i jego właściwości lecznicze

Chcąc prowadzić uprawę tych roślin, należy poznać wymagania dotyczące stanowiska, ale także dobrze jest wiedzieć, jakie zastosowania przetacznika ożankowego są, mogą nam się przydać. Chodzi tu głównie o zastosowanie lecznicze tych roślin o krótkich ogonkach liściowych.

Pierwszym elementem, o który powinno się znać, są wymagania. Naturalnie przetacznik ożankowy porasta łąki, przydroża oraz brzegi zarośli. W Europie jest on spotykany głównie na obszarach oceanicznych, od niżu po góry. Ze względu na pospolite występowanie, uprawa przetacznika w naszych warunkach klimatycznych nie jest trudna. Pamiętać należy jednak o tym, by gleby pod uprawę były próchnicze lub lekko próchnicze, a stanowiska powinny być nasłonecznione, ewentualnie lekko ocienione.

Znając opis rośliny, możemy przystąpić do uprawy. Przetaczniki ożankowe rozmnażane są poprzez wysiew nasion wiosną lub jesienią, ale także można rozmnażać je przez sadzonki wytwarzane latem oraz przez podział kęp wczesną wiosną albo jesienią. Sposobów jest wiele i od nas zależy, który wybierzemy. A może zainteresuje cię także ten artykuł o zastosowaniu krwawnika pospolitego?

Przetacznik ożankowy to roślina o zastosowaniu leczniczym. Przez zawartość soli mineralnych, flawonoidów, garbników, saponinów, fenolokwasów i innych substancji, jej zastosowanie lecznicze jest dość szerokie. Przetacznik ten ma działanie wykrztuśne, usprawnia trawienie, pobudza wydzielanie soku żołądkowego, ale także działa przeciwbakteryjnie i przeciwzapalnie, przyspiesza gojenie ran, regeneruje uszkodzony naskórek, pomaga przy bólach brzucha i wzdęciach. Poza tym bylina jest doskonałą rośliną ozdobną i okrywową.

Wygląd przetacznika ożankowego

Pochodzenie:
Europa, Azja Zachodnia
Roczne przyrosty:
10 cm - 30 cm
Maksymalna wysokość:
10 cm - 30 cm
Maksymalna szerokość:
10 cm - 20 cm
Po ilu latach osiąga docelowe rozmiary:
1 rok


Pokrój przetacznika ożankowego:
wyprostowany, rozkrzewiony, rozgałęziony, wzniesiony
Cechy charakterystyczne:
pachnąca
przyciąga zwierzęta
ozdobne kwiaty, ciekawy pokrój, ozdobne liście, spożywcze, pokarm dla owadów, lecznicze
Kolor kwiatów:
niebieski
Wielkość i forma kwiatów:
kwiatostan
Rodzaj ulistnienia:
Kształt liścia:
jajowate
Kolor liścia:
zielone

Sadzenie i stanowisko dla przetacznika ożankowego

Termin sadzenia:
kwiecień, maj, lipiec, sierpień
Rozstaw przy sadzeniu:
20 cm - 40 cm
Sposób rozmnażania:
podział, nasiona


Stanowisko:
Gleba:
przeciętna ogrodowa, przepuszczalna, próchniczna, żyzna, piaszczysta, lekko wilgotna
Odczyn pH gleby:
Wilgotność podłoża:
umiarkowane
Strefa mrozoodporności:
bardzo odporna na mróz, odporność poniżej -27 °C


Nadaje się na:
nasadzenie grupowe, okrywa powierzchni, w pojemnikach, rabaty, kompozycje, obwódki rabat

Pielęgnacja przetacznika ożankowego

Trudność uprawy:
łatwy
Poziom odporności:
bardzo odporna

Terminy

IIIIIIIVVVIVIIVIIIIXXXIXII
Kiedy można sadzić?
Kiedy można przesadzać?
W letnich miesiącach można przetacznik wykopać, podzielić i posadzić w nowym miejscu.
Kiedy należy przycinać?
Dobrze znosi przycinanie.
Przed zimą należy ściąć część nadziemną przetacznika, aby wiosną mógł swobodnie rozwinąć nowe pędy.
Kiedy kwitnie?
Nawożenie
Nawóz wieloskładnikowy, do roślin kwitnących, organiczny. Nawozić raz na 2 tygodnie.
Podlewanie
Umiarkowane zapotrzebowanie na wodę. Podlewaj co 3 dni.
Nawadnianie byliny jest potrzebne zwłaszcza w okresie suszy i upałów. Należy unikać tworzenia zastoju wody.

Zastosowanie w kuchni

Przydatność do spożycia:
jadalna, lecznicza
ikona podziel się Przekaż dalej