Rącznik pospolity (rącznik zwyczajny, rycynus zwyczajny, kleszczowina)

Zwiń

Nazwa rośliny

Rącznik pospolity (łac. Ricinus communis) znana też jako rącznik zwyczajny, rycynus zwyczajny, kleszczowina

Systematyka

wilczomleczowate > rącznik > rącznik pospolity

Trudność uprawy:

łatwy

Pochodzenie:

Bliski Wschód
Afryka Północno-Wschodnia

Rozmiary i wygląd rącznika pospolitego

Rącznik zwyczajny - charakterystyka

Charakter wzrostu:

roślina jednoroczna

Rodzaj ulistnienia:

liściaste

Termin kwitnienia:

lipiec
sierpień
wrzesień
październik

Przydatność do spożycia:

silnie trująca

Czy przyciąga zwierzęta:

Tak

Przeznaczenie rącznika pospolitego

Miejsce uprawy:

ogród zimowy
ogród przydomowy
ogród wiejski
ogród naturalny
wzdłuż ogrodzeń

Możliwe wykorzystanie:

soliter
nasadzenie grupowe
w pojemnikach
szpalery
kompozycje

Jak wygląda rycynus zwyczajny?

Walory rośliny:

ozdobne kwiaty
ciekawy pokrój
ozdobne liście
ozdobne owoce

Pokrój rośliny:

wyprostowany
rozłożysty
rozgałęziony
luźny

Jak sadzić rącznik pospolity?

Przyrosty roczne i docelowe wymiary

Roczne przyrosty:

150 cm - 250 cm

Maksymalna wysokość:

150 cm - 250 cm

Maksymalna szerokość:

80 cm - 150 cm

Po ilu latach osiąga docelowe rozmiary:

1 rok

Kwiaty i liście

Kolor kwiatów:

czerwony

Wielkość i forma kwiatów:

kwiatostan

Czy pachnąca:

Tak

Kształt liścia:

podzielone

Kolor liścia:

zielone

Stanowisko dla rącznika pospolitego

Rodzaj stanowiska:

słoneczne

Strefa mrozoodporności:

roślina ciepłolubna, zimowanie w domu, nie znosi temperatur poniżej -12 °C

Wilgotność podłoża:

wilgotne

Rodzaj gleby:

przepuszczalna
próchniczna
żyzna
wilgotna

Odczyn pH gleby:

obojętny

Sadzenie

Sposób rozmnażania:

nasiona
rozsada

Rozstaw przy sadzeniu:

60 cm - 100 cm

Termin sadzenia:

maj

Dodatkowe informacje:

Wysiew nasion do gruntu wykonuje się na początku maja, a na rozsadę w marcu/kwietniu i wysadza się po ostatnich przymrozkach.

Rącznik zwyczajny - pielęgnacja

Choroby i szkodniki typowe dla rośliny

Poziom odporności:

bardzo odporna

Choroby:

mączniak prawdziwy

Nawożenie

Czy konieczność nawożenia?

Tak

Typ nawozu:

wieloskładnikowy, nawóz organiczny

Częstotliwość:

raz na 2 tygodnie

Terminy nawożenia:

maj, czerwiec, lipiec, sierpień, wrzesień, październik

Podlewanie

Okres podlewania:

maj, czerwiec, lipiec, sierpień, wrzesień, październik

Częstotliwość:

Codziennie

Zapotrzebowanie na wodę:

duże - podlewa się zawsze, gdy powierzchnia podłoża jest sucha

Dodatkowe informacje:

Wymaga obfitego podlewania. Szybki wzrost i rozwój wielkiej powierzchni liści może się odbywać tylko przy odpowiednim nawadnianiu i nawożeniu.

Zobacz inne rośliny podobne do rącznika pospolitego

Rącznik pospolity (Ricinus communis) - skąd pochodzi

Rącznik pospolity, będący trującą rośliną, tak samo jak i wilczomlecz ogrodowy, wilczomlecz trójżebrowy, wilczomlecz lśniący, wilczomlecz pstry oraz wiele innych wilczomleczy i nie tylko, należy do rodziny wilczomleczowatych - Euphorbiaceae. Do rodziny tej zaliczane są drzewa, krzewy, krzewinki, rośliny zielne, a nawet sukulenty.

Dla rodziny wilczomleczowatych charakterystycznym rodzajem, jak sama nazwa wskazuje, jest wilczomlecz. Poza tym do rodziny zalicza się jeszcze 217 innych rodzajów i o wiele więcej odmian. Rośliny z tej rodziny występują zazwyczaj w tropikalnych klimatach, ale również w Polsce dostępnych jest nawet 20 gatunków.

Rącznik pospolity znany jest także jako rącznik czerwonolistny, a jego łacińska nazwa to Ricinus communis. Zdarza się bardzo wiele różnic w pisowni, a najczęściej spotykana jest nazwa Rycynus. Do rodzaju Rycynus zalicza się tylko jeden gatunek i jest nim właśnie rącznik czerwonolistny, znany także jako pospolity.

Naturalnie rośnie on w zwrotnikowej strefie Afryki i jest podkrzewem. Warto wiedzieć, że mimo tego, że jest to trująca roślina, to ma ona również właściwości lecznicze. Dodatkowo popularnością cieszy się olej z rącznika, pozyskiwany właśnie z tej rośliny oleistej. Olej z rącznika pochodzi z jego nasion i znany jest jako olej rycynowy, co od razu kojarzy nam się z nazwą Rycynus. Sprawdź także zebrane w tym miejscu artykuły o roślinach trujących.

Czym charakteryzuje się rącznik trujący?

Rącznik trujący to podkrzew, który w swojej ojczyźnie może osiągnąć nawet do 8 m wysokości. Na terenie Polski jego wysokość dochodzi do około 2-3 m. Charakterystyczne dla rącznika czerwonolistnego jest to, że ma bardzo silny i szybki wzrost, a jego łodygi są mocno rozgałęzione i wzniesione do góry.

Ricinus communis to jedyny gatunek rącznika, który jest niesamowitą rośliną, charakteryzującą się bardzo dużą zmiennością cech, przez co ciężko jest określić typowe dla gatunku cechy morfologiczne. To, jakie cechy ma rącznik pospolity, zależy przede wszystkim od tego, na jakim obszarze rośnie oraz jakie warunki ma tam zapewnione.

Najważniejszym elementem dekoracyjnym rącznika trującego są z pewnością jego liście o dużych rozmiarach i głęboko klapowanych brzegach. Zarówno liście, jak i łodygi mogą przebarwiać się na różne kolory, w tym między innymi odcienie ciemnoczerwone, fioletowobrunatne oraz praktycznie czarnopurpurowe. Tak jak i kasztanowiec, jego liście mają bardzo często metaliczny i wyraźny połysk.

Poza liśćmi na uwagę zasługują jeszcze kwiaty, pojawiające się na roślinach w okresie od późnego lata aż do jesieni. Stanowią one również element dekoracyjny krzewu. Pojedyncze i drobne kwiatki tworzą kwiatostany. Barwa kwiatów może być zielona albo też czerwona, co efektownie wygląda w połączeniu z barwnymi liśćmi.

Jeśli chodzi o owoce, to są one bardzo charakterystyczne i nie można ich pomylić z owocami kasztanowca i innych roślin. Kasztanowiec, który ma brązowe i gładkie owoce ze szczątkowymi owocami, różni się od rącznika, którego owoce są w formie kulistej, ale kolczastej, a dodatkowo są zazwyczaj czerwonego koloru. W owocach tych znajdują się nasiona, z których później produkowane są oleje z rącznika. A może zainteresuje cię także ten artykuł o roślinach trujących w doniczkach?

Rącznik pospolity i jego uprawa

Jeśli chcemy, aby w naszym ogrodzie zawitał Ricinus communis, powinniśmy zapoznać się z tym, jakie wymagania dotyczące uprawy i stanowiska ma Rycynus, ale również, jak wygląda pielęgnacja po jego posadzeniu. Bez tych informacji nasza uprawa może się nie udać, a krzew będzie rósł nieprawidłowo lub będzie obumierał.

Zacznijmy więc od tego, jakim wymaganiom musimy sprostać, aby rącznik pospolity mógł znaleźć się w naszym ogrodzie. Pierwszym czynnikiem, który wpływa także na wybarwianie się liści, jest dobrze nasłonecznione i ciepłe stanowisko. Bardzo istotną kwestią jest także gleba, która powinna być dostatecznie wilgotna, żyzna i najlepiej zasobna w składniki pokarmowe.

Rącznik pospolity powinien być sadzony w rozstawie 60 × 100 cm. Można go z powodzeniem wysiewać z nasion do doniczek w okresie od III do IV. Nasiona kiełkują po około 2 tygodniach od wsadzenia, dzięki czemu w połowie V możemy już wysadzać sadzonki na miejsce stałe. Po posadzeniu musimy intensywnie podlać roślinę, a później dosyć często powtarzać ten zabieg wraz z nawożeniem, ze względu na silny rozwój rącznika. A może zainteresuje cię także ten artykuł o jaskrze rozłogowym?

Rącznik pospolity jest to piękna roślina, której sadzonkę możemy zakupić w różnych sklepach ogrodniczych. Tak jak wilczomlecz, cieszy się dużą popularnością, zwłaszcza jako soliter wzdłuż płotów, na kwietnikach, trawnikach i w ogrodach. Doskonale komponuje się także w dużych grupach jednogatunkowych.

Rącznik pospolity

Rozmiary i wygląd rącznika pospolitego

Jak sadzić rącznik pospolity?

Rącznik zwyczajny - pielęgnacja

Zobacz inne rośliny podobne do rącznika pospolitego

Interesuje cię rącznik zwyczajny? Zobacz też te rośliny

**Rącznik pospolity (Ricinus communis) - skąd pochodzi**

Czym charakteryzuje się rącznik trujący?

Rącznik pospolity i jego uprawa