Wilec ziemniaczany

Bataty – uprawa w ogrodzie słodkich ziemniaków krok po kroku

Bataty są odmianą słodkich ziemniaków o niezwykłych właściwościach odżywczych, a także niepowtarzalnych walorach kulinarnych.  Posiadają właściwości antyrakowe, wywierają korzystny wpływ na wzrok, a także poprawiają pamięć. Na polskim stole nie goszczą niestety zbyt często, a dominują tradycyjne ziemniaki. Przyjrzyjmy się bliżej tej ciekawej roślinie uprawnej.

Porady i inspiracje na temat uprawy także innych warzyw zebraliśmy dla ciebie w tym miejscu.

Bataty – słodkie ziemniaki z Ameryki

Bataty i ich właściwości

Bataty (inaczej słodkie ziemniaki) pochodzą z Ameryki Środkowej. Do Europy dotarły dzięki Krzysztofowi Kolumbowi. Posiadają charakterystyczny kształt wydłużonego stożka. Są one prawdziwą skarbnicą związków mineralnych i witamin, dzięki którym posiadają liczne właściwości zdrowotne.

Bataty dzięki zawartości między innym beta karotenu, posiadają właściwości przeciwnowotworowe. Chronią przed rakiem piersi, zmniejszają ryzyko nowotworu nerek i pęcherza. Bataty zawierają również dużą ilość nienasyconych kwasów tłuszczowych, co sprawia, że są idealne dla osób z miażdżycą, nadciśnieniem jak również z otyłością.

Bataty zawierają węglowodany, które bardzo wolno się wchłaniają, przez co nie wpływają na poziom glukozy we krwi. Dzięki temu mogą być spożywane przez cukrzyków i poprawiają wrażliwość na insulinę. Są również bogatym źródłem karotenów i karotenoidów, a także luteiny, która bardzo korzystnie wpływa na wzrok. Wykazują też dużą skuteczność w leczeniu oskrzeli i płuc, a także przynoszą ulgę astmatykom. Jeśli interesuje cię także sadzenie i uprawa truskawek, przeczytaj ten artykuł.

Te słodkie ziemniaki zawierają również dużo witamin z grupy B jak tiamina, biotyna, kwas pantotenowy czy niacyna i ryboflawina, których organizm ludzki nie jest w stanie sam wytworzyć. Witaminy te odpowiedzialne są za produkcję energii i chronią organizm przed wolnymi rodnikami. Bataty zawierają również sporo cennych pierwiastków typu magnez, fosfor i potas. Ich zawartość wpływa na odpowiednie funkcjonowanie układu trawiennego, hormonalnego, jak również odpornościowego oraz pracę mięśni. Fosfor dba o prawidłową gęstość kości, natomiast potas reguluje ciśnienie krwi.

Uprawa batatów w przydomowym ogrodzie

Bataty są ziemniakami, które w zależności od odmiany mogą różnić się kolorem skórki i miąższu. Jedną z nich jest odmiana czerwona, stanowiąca doskonałe źródło likopenu. Czerwone ziemniaki odpowiadają za zmniejszenie ryzyka występowania niektórych nowotworów i chorób serca.

Uprawa batatów nie jest skomplikowana. Najczęściej uprawianymi batatami są ich słodkie odmiany.

Bataty można uprawiać zarówno w przydomowym ogrodzie, jak również na balkonie. Te słodkie ziemniaki nie lubią zimy, dlatego w Polce uprawa batatów przebiega w okresie od wiosny do jesieni.

Bataty lubią stanowisko ciepłe i słoneczne, a także preferują przepuszczalne podłoże z żyzną glebą. Te słodkie ziemniaki powinny być sadzone po ustaniu przymrozków, w okolicach maja. Bataty rozmnaża się z bulw, przez ukorzenianie sadzonek pędowych. Uprawa batatów w gruncie przebiega dosyć długo, ponieważ ich ukorzenienie trwa około trzech miesięcy. Aby uprawa batatów przyniosła pożądany efekt, pamiętajmy o regularnym podlewaniu. Zbyt mocno przesuszone podłoże powoduje zamieranie liści. Oczywiście te słodkie ziemniaki nie mogą być również przelane, ponieważ może to powodować gnicie bulw. Jeśli interesuje cię także uprawa cebuli dymki, porady znajdziesz w tym artykule.

Jak każda roślina, bataty również narażone są na szkodniki. Można je chronić stosując ekologiczne preparaty jak np. nawóz z pokrzywy. Pamiętajmy, że bataty są pnączem, które szybko i bujnie rośnie. Dlatego warto zastosować podczas ich uprawy podporę w postaci palika.

Przepisy na słodkie ziemniaki i sposób ich przyrządzania

Bataty - doskonały dodatek do tradycyjnych potraw

Bataty są bardzo prostym warzywem. Ze względu na swoje wyjątkowe składniki, właściwości i substancje odżywcze powinny gościć na naszych stołach nie tylko od święta, ale również na co dzień.

Te czerwone ziemniaki sprawdzą się w różnych daniach, zarówno prostych jak i nieco bardziej wytrawnych. Różnorodne przepisy na dania z batatów pozwalają przyrządzać je na różne sposoby. Podobnie jak zwykłe ziemniaki, bataty możemy serwować w postaci zarówno pieczonej jak i gotowanej. Na ich bazie można robić zupy, zapiekanki czy ciasta.

Pieczone bataty można zmiksować i wykorzystać je jako zamiennik jajek i dodać je do ciasta wegańskiego.  Ciekawy sposób na przyrządzenie batatów to pieczone bataty w całości. Można je owinąć folią i zapiec w piekarniku. Bataty w tej postaci będą idealnym dodatkiem np. do pieczonej kaczki czy ryb, jak również do dań grillowanych. Dodatkowo dla uzyskania lepszego smaku możemy dodać masło i czosnek. Sprawdź także, jak i kiedy sadzić czosnek.

Bardzo popularnym dodatkiem do wielu dań są frytki. Ze względu na to, że te czerwone ziemniaki są słodkie, frytki z batatów będą miały wyjątkowy smak, który jest nieporównywalny z tradycyjnymi ziemniakami. Frytki z batatów można przygotować zarówno w postaci smażonej na patelni, jak również można je upiec w piekarniku. W wersji upieczonej w piekarniku frytki z batatów będą świetną propozycją dla osób, które chcą ograniczyć tłuste potrawy. Można je zastosować jako przekąskę lub jako dodatek do dań głównych.

Przepisy na dania z użyciem batatów są bardzo wszechstronne. Bataty można faszerować, wykonywać z nich pasztety, kremy, chipsy, sałatki, placki jak również puddingi czy pasty. Jednak ze względu na swój słodki smak, podnoszą wartości smakowe daniom słodkim. Dzięki temu z powodzeniem można je dodawać do przecierów i wypieków.

Jak ugotować bataty? Zdrowy sposób przyrządzania

Bataty przede wszystkim powinny być przechowywane w miejscach ciemnych i chłodnych. Dobrze też, żeby były one wentylowane. Wtedy na dłużej zachowają świeżość. Surowych batatów jednak nie powinno przechowywać się w lodówce.

Bataty do przygotowania powinny być twarde, bez uszkodzeń. Często po obraniu batata ze skórki zaczyna on ciemnieć. Żeby uniknąć tego zjawiska, bataty natychmiast po obraniu powinny znaleźć się w wodzie.

Wiele osób zastanawia się jak ugotować bataty. Jest na to bardzo łatwy sposób. Jeżeli bataty pochodzą z hodowli ekologicznej, można gotować je w skórce w lekko osolonej wodzie około pół godziny i zjadać w całości. Jeśli jednak nie preferujemy łupiny, możemy się jej pozbyć. Po ugotowaniu łatwo ona odchodzi od batata, a jego miąższ jest sypki i miękki. Po ugotowaniu rozdrobnione bataty nadają się również do mrożenia.

Słodkie ziemniaki można także gotować na parze i jest to najbardziej polecana metoda. Wówczas zachowują najwięcej składników odżywczych. Pamiętajmy, że w batatach znajduje się wiele drogocennych składników. Jednym z nich jest beta karoten. Aby nie stracić tego cennego składnika i żeby mógł się on lepiej wchłonąć do naszego organizmu, bataty najlepiej gotować właśnie na parze. Gotowanie batatów na parze przełoży się na ograniczenie utraty witamin w nich zawartych, które są bardzo wrażliwe na tradycyjne gotowanie w wodzie. Można przygotować także wspomniane już ziemnaki pieczone z dodatkiem oliwy z oliwek i przypraw.

Bataty – indeks glikemiczny

Bataty jako jedne z niewielu warzyw posiadają bardzo niski indeks glikemiczny. Indeks glikemiczny jest wskaźnikiem, na którego podstawie klasyfikuje się produkty żywnościowe. Wskaźnik ten pomaga ocenić, jak posiłek wpływa na wzrost cukru we krwi po jego zjedzeniu w przeciągu 2-3 godzin.

Bataty dzięki niskiemu indeksowi glikemicznemu, spowalniają wchłanianie cukrów przez organizm człowieka. Powoli uwalniają i regulują stężenie glukozy we krwi, jak również obniżają insulinoodporność. Pomagają także w ustabilizowaniu poziomu glikemii.

Pokarmy o niskim indeksie glikemicznym pozytywnie działają na prace trzustki, jak również zapewniają uczucie sytości. Ze względu na niskie wskaźniki indeksu glikemicznego, zaleca się włączenie batatów do diety osób cierpiących na cukrzycę. Może zainteresuje cię także uprawa jarmużu?

Bataty coraz częściej pojawiają się na polskich stołach i naprawdę warto wprowadzić je do codziennych posiłków. Ze względu na cały szereg wielu cennych witamin i minerałów, wspomagają pracę całego organizmu, a niektóre z nich są wręcz niezbędne do prawidłowego funkcjonowania. Uprawa batatów w naszym kraju nie jest trudna i każdy może spróbować posadzić to niezwykłe warzywo w ogrodzie. Niski indeks glikemiczny batatów sprawia, że mogą być one stosowane w dietach dla diabetyków. Szerokie zastosowanie w kuchni powoduje, że z batatów można wykonać wiele różnych potraw na liczne okazje.