Rośliny aktinidiowate

Rośliny aktinidiowate - opis, występowanie, wymagania, porady

Nazwa rośliny aktinidiowate niewiele nam mówi. Każdy jednak zna i lubi smaczny owoc, jakim jest kiwi, czyli owoc aktinidii chińskiej. Mało kto wie, że niektóre gatunki aktinidii można uprawiać w Polsce, zyskując nieduże, smaczne owoce zwane mini kiwi lub polskimi kiwi. Poznaj opis tych ciekawych roślin. Wyjaśniamy czy można je uprawiać w naszych ogrodach i jakie mają wymagania uprawowe. .

Rośliny aktinidiowate - opis, rodzaje, występowanie i zastosowanie

Rośliny aktinidiowate - opis, rodzaje i gatunki

Rodzina aktindiowatych obejmuje około 350 gatunków, porastajacych w większości regiony tropikalne. Są to drzewa, krzewy lub kłącza. Rodzina ta obejmuje 3 rodzaje:

• saurauia, drzewa i krzewy występujące w tropikalnym obszarze Azji i Ameryki,
• clematis clethra obejmujący 25 gatunków drewniejących pnączy rosnących w Chinach,
• aktinidia zawiera 36 gatunków, występujących w umiarkowanej i subtropikalnej strefie Azji.

Najbardziej znaną z roślin aktinidiowatych jest aktinidia chińska, popularnie zwana kiwi. Jest to pnącze, którego występowanie obejmuje strefę podzwrotnikową. Jego uprawa w Polsce jest niemożliwa, gdyż roślina ta nie jest mrozoodporna. Prócz botanicznego gatunku aktinidii chińskiej, istnieją także liczne odmiany i kultywary uprawne tej rośliny wyhodowane przez ogrodników.

Owoce kiwi zawierają bardzo dużo witaminy C. Dlatego też spożywanie ich jest zalecane przy paradontozie, szkorbucie, grypie, przeziębieniu, czy też osłabieniu wiosennym. Kiwi ma szerokie zastosowanie kulinarne. W naszym kraju jada się je na surowo lub dodaje do sałatek owocowych. Plastrami kiwi można pięknie udekorować desery. Dostępne są także kiwi suszone. W innych tradycjach kulinarnych, kiwi znajduje zastosowanie w przetworach, jak dżemy, soki, wina i likiery. Dodaje się je również do dań mięsnych.

Czy możliwa jest uprawa aktinidiowatych w Polsce

W ostatnich latach, na rynku w naszym kraju, pojawily się nieduże, zielone owoce, które nazywamy polskim kiwi. Jest to właśnie aktinidia ostrolistna lub pstrolistna, które pochodzą z Dalekiego Wschodu. Można je z powodzeniem uprawiać w naszym klimacie, gdyż są całkowicie mrozodoporne. Wyhodowano też wiele odmian tych roślin, różniących się wyglądem i wielkością owoców. Oba gatunki wydają na jesieni jadalne i smaczne owoce, które są mniejsze niż kiwi i mają ok. 3 cm długości. Jada się je ze skórką. Owoce są nietrwałe, dlatego należy je szybko spożyć lub zrobić przetwory. Nie nadają się do długiego przechowywania.

Aktinidiowate są roślinami tropikalnymi i naturalnie nie występują w Polsce. Co ciekawe, niektóre gatunki można uprawiać w klimacie umiarkowanym. W Polsce możliwa jest uprawa aktinidii ostrolistnej (actinidia arguta), aktinidii ostrolistnej i aktindii assuryjskiej, gdyż są to gatunki mrozodoporne. Dwa pierwsze wydają smaczne, małe owoce. Natomiast aktinidia ussuryjska nie znajduje zastosowania, gdyż jej owoce są gorzkie i niesmaczne.

Uprawa aktinidii nie jest jednak łatwa. Rośliny te lubią słoneczne stanowisko oraz wilgotne i żyzne gleby. Nie są to jednak wszystkie wymagania. Sadzonki aktinidii należy uprawiać co najmniej 2 lata w pojemnikach, aby się dobrze ukorzeniły. Sadzimy je w miejscu zacisznym. W ogrodzie musimy mieć rośliny męskie i żeńskie. Wymagają solidnych, ażurowych podpór, gdyż pnącze szybko rośnie i musi mieć prześwity, aby słońce docierało do gałązek. Owocują w 3 lub 4 roku. Należy chronić je przed wiosennymi przymrozkami, które mogą uszkodzić kwiaty.

Uprawa aktinidii nie ma zastosowania gospodarczego. Jest to roślina, którą można z powodzeniem uprawiać amatorsko w przydomowym ogrodzie. Nie tylko rodzi smaczne owoce, lecz także jest rośliną ozdobną. Obfitość liści sprawia, że pnącze pięknie zacienia posesję i osłania ją przed wiatrem, kurzem i niepożądanymi spojrzeniami. Można je prowadzić na pergolach, ścianach budynków, drzewach czy ogrodzeniach, gdzie tworzy ciekawe dekoracje.

Czy można w Polsce uprawiać prawdziwe kiwi, czyli aktinidię chińską? Jest to ryzykowne, gdyż nie jest mrozodoprna. Roślinę tę można uprawiać w szklarniach lub pod folią, jednak przeszkodą w uzyskaniu owoców jest długi okres wegetacji.

Rośliny aktindiowate rosną w klimacie tropikalny i nie występują naturalne w Polsce. Najbardziej znany gatunek to aktinidia chińska, która wydaje owoce kiwi. W Polsce uprawiany amatorsko pnącza, które pełnią funkcje ozdobne i wydają małe, smaczne owoce.