Ro艣liny aktinidiowate - najpopularniejsze ro艣liny
-
Aktinidia pstrolistnapn膮cze pn膮cze zimoodporne pn膮cze ogrodowe
Aktinidia pstrolistna jest egzotycznym pn膮czem, blisk膮 krewniaczk膮 aktinidii smakowitej (Actinidia deliciosa), kt贸rej owoce zrobi艂y furor臋 jako kiwi. Opr贸cz jadalnych i smacznych, chocia偶 niewielkich owoc贸w, ozdob臋 tej ro艣liny stanowi膮 przebarwiaj膮ce si臋 wiosn膮 li艣cie. Najbardziej efektownie wygl膮daj膮 zielono-bia艂o-r贸偶owe li艣cie dobrze o艣wietlonych egzemplarzy m臋skich (ro艣lina dwupienna).
pn膮cze ogr贸d orientalny, ogr贸d przydomowy, balkon, taras, ogr贸d wiejski, ogr贸d japo艅ski, ogr贸d naturalny s艂oneczne, p贸艂zacienione -
Aktinidia ostrolistnapn膮cze pn膮cze zimoodporne pn膮cze ogrodowe
Aktinidia ostrolistna jest pn膮czem z Dalekiego Wschodu. Zar贸wno ten gatunek, jak i kilka innych z rodzaju aktinidia, znane s膮 szeroko ze wzgl臋du na smaczne owoce o nazwie kiwi. Uprawiane na du偶膮 skal臋 w Nowej Zelandii, trafi艂y w 1959 roku do handlu pod nazw膮 "kiwifruit", kt贸ra przyj臋艂a si臋 na ca艂ym 艣wiecie. Owoce aktinidii ostrolistnej, ze wzgl臋du na niewielkie rozmiary, s膮 nazywane "mini kiwi".
pn膮cze ogr贸d przydomowy, ogr贸d wiejski, ogr贸d naturalny, wzd艂u偶 ogrodze艅 s艂oneczne
Zobacz inne kategorie ro艣lin
Ro艣liny aktinidiowate - opis, wyst臋powanie, wymagania, porady
Nazwa ro艣liny aktinidiowate niewiele nam m贸wi. Ka偶dy jednak zna i lubi smaczny owoc, jakim jest kiwi, czyli owoc aktinidii chi艅skiej. Ma艂o kto wie, 偶e niekt贸re gatunki aktinidii mo偶na uprawia膰 w Polsce, zyskuj膮c niedu偶e, smaczne owoce zwane mini kiwi lub polskimi kiwi. Poznaj opis tych ciekawych ro艣lin. Wyja艣niamy czy mo偶na je uprawia膰 w naszych ogrodach i jakie maj膮 wymagania uprawowe. .
Ro艣liny aktinidiowate - opis, rodzaje, wyst臋powanie i zastosowanie
Ro艣liny aktinidiowate - opis, rodzaje i gatunki
Rodzina aktindiowatych obejmuje oko艂o 350 gatunk贸w, porastajacych w wi臋kszo艣ci regiony tropikalne. S膮 to drzewa, krzewy lub k艂膮cza. Rodzina ta obejmuje 3 rodzaje:
- saurauia, drzewa i krzewy wyst臋puj膮ce w tropikalnym obszarze Azji i Ameryki,
- clematis clethra obejmuj膮cy 25 gatunk贸w drewniej膮cych pn膮czy rosn膮cych w Chinach,
- aktinidia zawiera 36 gatunk贸w, wyst臋puj膮cych w umiarkowanej i subtropikalnej strefie Azji.
Najbardziej znan膮 z ro艣lin aktinidiowatych jest aktinidia chi艅ska, popularnie zwana kiwi. Jest to pn膮cze, kt贸rego wyst臋powanie obejmuje stref臋 podzwrotnikow膮. Jego uprawa w Polsce jest niemo偶liwa, gdy偶 ro艣lina ta nie jest mrozoodporna. Pr贸cz botanicznego gatunku aktinidii chi艅skiej, istniej膮 tak偶e liczne odmiany i kultywary uprawne tej ro艣liny wyhodowane przez ogrodnik贸w.
Owoce kiwi zawieraj膮 bardzo du偶o witaminy C. Dlatego te偶 spo偶ywanie ich jest zalecane przy paradontozie, szkorbucie, grypie, przezi臋bieniu, czy te偶 os艂abieniu wiosennym. Kiwi ma szerokie zastosowanie kulinarne. W naszym kraju jada si臋 je na surowo lub dodaje do sa艂atek owocowych. Plastrami kiwi mo偶na pi臋knie udekorowa膰 desery. Dost臋pne s膮 tak偶e kiwi suszone. W innych tradycjach kulinarnych, kiwi znajduje zastosowanie w przetworach, jak d偶emy, soki, wina i likiery. Dodaje si臋 je r贸wnie偶 do da艅 mi臋snych.
Czy mo偶liwa jest uprawa aktinidiowatych w Polsce
W ostatnich latach, na rynku w naszym kraju, pojawily si臋 niedu偶e, zielone owoce, kt贸re nazywamy polskim kiwi. Jest to w艂a艣nie aktinidia ostrolistna lub pstrolistna, kt贸re pochodz膮 z Dalekiego Wschodu. Mo偶na je z powodzeniem uprawia膰 w naszym klimacie, gdy偶 s膮 ca艂kowicie mrozodoporne. Wyhodowano te偶 wiele odmian tych ro艣lin, r贸偶ni膮cych si臋 wygl膮dem i wielko艣ci膮 owoc贸w. Oba gatunki wydaj膮 na jesieni jadalne i smaczne owoce, kt贸re s膮 mniejsze ni偶 kiwi i maj膮 ok. 3 cm d艂ugo艣ci. Jada si臋 je ze sk贸rk膮. Owoce s膮 nietrwa艂e, dlatego nale偶y je szybko spo偶y膰 lub zrobi膰 przetwory. Nie nadaj膮 si臋 do d艂ugiego przechowywania.
Aktinidiowate s膮 ro艣linami tropikalnymi i naturalnie nie wyst臋puj膮 w Polsce. Co ciekawe, niekt贸re gatunki mo偶na uprawia膰 w klimacie umiarkowanym. W Polsce mo偶liwa jest uprawa aktinidii ostrolistnej (actinidia arguta), aktinidii ostrolistnej i aktindii assuryjskiej, gdy偶 s膮 to gatunki mrozodoporne. Dwa pierwsze wydaj膮 smaczne, ma艂e owoce. Natomiast aktinidia ussuryjska nie znajduje zastosowania, gdy偶 jej owoce s膮 gorzkie i niesmaczne.
Uprawa aktinidii nie jest jednak 艂atwa. Ro艣liny te lubi膮 s艂oneczne stanowisko oraz wilgotne i 偶yzne gleby. Nie s膮 to jednak wszystkie wymagania. Sadzonki aktinidii nale偶y uprawia膰 co najmniej 2 lata w pojemnikach, aby si臋 dobrze ukorzeni艂y. Sadzimy je w miejscu zacisznym. W ogrodzie musimy mie膰 ro艣liny m臋skie i 偶e艅skie. Wymagaj膮 solidnych, a偶urowych podp贸r, gdy偶 pn膮cze szybko ro艣nie i musi mie膰 prze艣wity, aby s艂o艅ce dociera艂o do ga艂膮zek. Owocuj膮 w 3 lub 4 roku. Nale偶y chroni膰 je przed wiosennymi przymrozkami, kt贸re mog膮 uszkodzi膰 kwiaty.
Uprawa aktinidii nie ma zastosowania gospodarczego. Jest to ro艣lina, kt贸r膮 mo偶na z powodzeniem uprawia膰 amatorsko w przydomowym ogrodzie. Nie tylko rodzi smaczne owoce, lecz tak偶e jest ro艣lin膮 ozdobn膮. Obfito艣膰 li艣ci sprawia, 偶e pn膮cze pi臋knie zacienia posesj臋 i os艂ania j膮 przed wiatrem, kurzem i niepo偶膮danymi spojrzeniami. Mo偶na je prowadzi膰 na pergolach, 艣cianach budynk贸w, drzewach czy ogrodzeniach, gdzie tworzy ciekawe dekoracje.
Czy mo偶na w Polsce uprawia膰 prawdziwe kiwi, czyli aktinidi臋 chi艅sk膮? Jest to ryzykowne, gdy偶 nie jest mrozodoprna. Ro艣lin臋 t臋 mo偶na uprawia膰 w szklarniach lub pod foli膮, jednak przeszkod膮 w uzyskaniu owoc贸w jest d艂ugi okres wegetacji.
Ro艣liny aktindiowate rosn膮 w klimacie tropikalny i nie wyst臋puj膮 naturalne w Polsce. Najbardziej znany gatunek to aktinidia chi艅ska, kt贸ra wydaje owoce kiwi. W Polsce uprawiany amatorsko pn膮cza, kt贸re pe艂ni膮 funkcje ozdobne i wydaj膮 ma艂e, smaczne owoce.