Rośliny cyprysowate

Żywe egzemplarze metasekwoi chińskiej odkryto dopiero w 1941 roku w niedostępnych okolicach chińskiej prowincji Syczuan. Pierwsze nasiona tego endemicznego gatunku, uważanego za żywą skamienielinę, dotarły do Europy sześć lat później. Ze względu na dużą odporność na mróz, drzewo może być uprawiane również w naszych ogrodach, a na dodatek dobrze toleruje warunki miejskie.

Cyprysik nutkajski jest bardzo dekoracyjnym drzewem iglastym pochodzącym z zachodniego wybrzeża Ameryki Północnej. Sklasyfikowany po raz pierwszy w 1824 roku jako cyprys, został kilkanaście lat później przeniesiony do rodzaju cyprysik, aby po najnowszych badaniach powrócić do pierwotnej pozycji i nazwy Cupressus nootkatensis. Epitet gatunkowy pochodzi od nazwy zatoki Nootka Sound, nad którą został w 1793 roku odkryty.

Jałowiec łuskowaty to wiecznie zielony krzew o sztywnych, grubych i kłujących, srebrzysto-niebieskich na wierzchu igłach. Rośnie powoli i dorasta do ok. 2 metrów wysokości i 4 metrów szerokości. Roślina nadaje się na stanowiska słoneczne i świetnie sprawdza się na przepuszczalnych glebach. Z racji swoich niewielkich wymagań świetnie sprawdza się np. w ogrodach skalnych, naturalnych oraz w donicach jako ozdoba na tarasach.

Niski, wolno rosnący krzew iglasty został odkryty na dalekim wschodzie Rosji dopiero w 1923 roku. Ze względu na pokrewieństwo z rosnącym w Chinach Platycladus orientalis, zwanym biotą, i niewielkie rozmiary nowej rośliny, badający odkryty gatunek botanik Władimir Komarow nazwał go mikrobiotą. Udegejcy, rdzenni mieszkańcy tamtego regionu, nazywają mikrobiotę "kurumkurinda", co znaczy "poduszka na piargu". Mikrobiota jest rośliną jednopienną.

Cyprysik japoński dorasta w swojej ojczyźnie do 40 m wysokości, ale w naszych warunkach osiąga co najwyżej 15 m. Do Europy dotarł w 1861 roku, a krótko po tym do Polski. To zimozielone, dekoracyjne drzewo nie jest całkowicie mrozoodporne i w chłodniejszych regionach kraju wymaga starannego okrycia.

Jałowiec 'Blue Star' to karłowata odmiana jałowca łuskowatego. Dorasta do ok. 0,5 m wysokości i pokrojem przypomina srebrzystoniebieską gwiazdę, której kolor nadają jego krótkie, kłujące i gęsto ułożone igły. Roślina dobrze rośnie na stanowiskach słonecznych w przepuszczalnej glebie. Jest doskonałą ozdobą ogrodów skalnych oraz orientalnych, a ze względu na niewielkie odmiany świetnie sprawia się w donicach na tarasach i balkonach.

Cypryśnik błotny jest ciekawym drzewem znanym w Europie już od połowy XVII wieku. Miękkie igły są najpierw jasnozielone, później ciemnieją, a jesienią przebarwiają się na czerwonobrązowo i opadają razem z drobnymi pędami. Starsze drzewa mają zdolność wytwarzania korzeni oddechowych, wyrastających ponad poziom wody albo gruntu. Lubi gleby podmokłe, ale toleruje też bardziej suche.

Cyprys wieczniezielony jest drzewem powszechnie spotykanym w całym rejonie śródziemnomorskim. Do naszych ogrodów wnosi urlopowy nastrój i wspomnienia ze słonecznych Włoch, jednak ze względu na duże wymagania cieplne i niewielką mrozoodporność może być uprawiany tylko w cieplejszych rejonach kraju albo w pojemnikach.

Cyprys wielkoszyszkowy jest jednym z kilku gatunków tego rodzaju rosnących w Kalifornii. To wiecznie zielone drzewo iglaste osiąga w swojej ojczyźnie okazałe wymiary, jednak w naszych warunkach jest zwykle uprawiane w pojemnikach, co mocno ogranicza możliwości wzrostu. 'Goldcrest' jest odmianą cyprysu wielkoszyszkowego o żółtozielonych, łuskowatych liściach.

Jałowiec wirginijski to drzewo pochodzące z Ameryki Północnej. Na naturalnych stanowiskach dorasta do 40 metrów wysokości, jednak w naszych warunkach dorasta do kilku lub kilkunastu metrów wysokości. Nie jest wymagającą rośliną — dobrze poradzi sobie w przepuszczalnym, a nawet piaszczystym podłożu. Preferuje słoneczne stanowiska, ale poradzi sobie też w bardziej zacienionych miejscach. Nadaje się zarówno do ogrodów japońskich, jak i do ogrodów leśnych jako ciekawe urozmaicenie.

Żywotnik olbrzymi 'Whipcord' jest nową odmianą o płaczącym pokroju, powolnym wzroście i oryginalnych pędach. Długie, sznurowate pędy opadają łukowato we wszystkich kierunkach, tworząc kopiastą koronę. Tuja 'Whipcord' prezentuje się bardzo efektownie również na balkonie lub tarasie.

Biota wschodnia, zaliczana dawniej do żywotników, różni się od przedstawicieli rodzaju Thuja charakterystycznym, wachlarzowatym ułożeniem w jednej płaszczyźnie gęsto rozgałęzionych gałązek. Latem są jasnozielone, natomiast zimą mocno brunatnieją. Duże, jajowate szyszki mają 4-8 łusek z odgiętymi, hakowatymi wyrostkami.

Żywotnikowiec japoński jest wolno rosnącym drzewem, które w naszych warunkach osiąga niewielkie rozmiary i nadaje się doskonale do małego ogrodu albo do tworzenia kompozycji w pojemnikach. Nie jest całkowicie odporny na mróz. Ozdobę stanowią szerokie, spłaszczone pędy, pokryte łuskowatymi igłami, ciemnozielone i połyskujące.

Cyprysik Lawsona 'Columnaris' jest bardzo popularną odmianą wyhodowaną w Holandii ponad 80 lat temu. Odznacza się szaroniebieskim ulistnieniem i kolumnowym, wyprostowanym pokrojem. Cyprysik 'Columnaris' jest odporny na mróz i zanieczyszczenia powietrza, a także mało wymagający pod względem glebowym i wilgotnościowym.

Jałowiec skalny 'Skyrocket' jest odmianą o kolumnowym pokroju i wąskiej, srebrzystoniebieskiej koronie. Rośnie wolno, zachowując regularną koronę, w której wszystkie pędy i gałązki są ustawione pionowo i skierowane w stronę wierzchołka. Odmiana została wyselekcjonowana ze stanowiska naturalnego w Ameryce Północnej.

Odkryty w Kaliforni dopiero w połowie XIX wieku mamutowiec olbrzymi wyrasta w swojej ojczyźnie na jedno z największych drzew iglastych na świecie, osiągając do 100 m wysokości. Posiada bardzo prosty pień, niezwykle regularną koronę w formie stożka i szarozielone, szydlaste igły. W ogrodzie może być efektownym soliterem.

Żywotnik zachodni 'Mirjam' jest nową, karłową odmianą, znalezioną jako mutacja popularnej odmiany 'Danica'. Odznacza się bardzo wolnym przyrostem i kulistym pokrojem, igły zmieniają kolor w zależności od pory roku: latem są złocistozielone, aby zimą przebarwić się na kontrastujący z bielą śniegu kolor pomarańczowomiedziany.

Żywotnik zachodni 'Aureospicata' jest popularną odmianą niemieckiego pochodzenia z początku XX wieku. Wielu dendrologów uznaje go za mieszańca żywotnika zachodniego z żywotnikiem olbrzymim. Młode przyrosty mają zabarwienie złociste, co tłumaczy nazwę odmianową. Zaletą tui ‘Aureospicata’ jest odporność na mróz, może rosnąć w całym kraju.

Żywotnik zachodni 'Golden Globe' jest popularną odmianą amerykańskiego pochodzenia, wprowadzaną do handlu w Holandii. Odznacza się wolnym wzrostem i kulistym pokrojem, tworząc regularne, złocistozielone kule o średnicy do 1,5 m. Dobra odporność na mróz pozwala sadzić 'Golden Globe' w całym kraju.

Żywotnik wschodni 'Aurea Nana', zaliczany aktualnie do rodzaju biota, jest starą odmianą znaną już w XIX wieku. Odznacza się powolnym wzrostem i regularnym, jajowatym pokrojem, osiągając po kilkunastu latach wysokość do 1,5 m. Gęsto i regularnie ułożone pędy w płaszczyźnie pionowej przypominają otwartą książkę - stąd potoczna nazwa.

Żywotnik zachodni 'Rheingold' jest starą, niemiecką odmianą, która po stu latach nadal zachowuje popularność. Odznacza się jajowatym lub stożkowym pokrojem, powolnym wzrostem i złocistą barwą gałązek.

Jałowiec Pfitzera jest mieszańcem gatunków Juniperus chinensis oraz Juniperus sabina, a jego dekoracyjna odmiana 'Gold Star' została wyselekcjonowana ponad 60 lat temu w Kanadzie. Odznacza się umiarkowanym wzrostem, rozłożystym pokrojem oraz złocistożółtą barwą gałązek.