Rośliny szarłatowate

Rośliny szarłatowate – rodzaje, charakterystyka, uprawa, ciekawostki

Rośliny szarłatowate są często spotykanymi roślinami w Polsce. Ich uprawa nie jest bardzo skomplikowana, dlatego wielu ogrodników decyduje się na ich hodowlę w ogrodzie. Wśród roślin szarłatowatych wyróżnia się m.in. szarłat – dekoracyjny kwiat, który ozdobi dosłownie każdą przestrzeń. Jakie stanowisko powinny mieć rośliny szarłatowate? Który okaz jest najbardziej efektowny i najmniej wymagający? Przeczytaj.

Najpiękniejsze rośliny szarłatowate – uprawa w ogrodzie, krok po kroku

Szarłat szorstki – dekoracyjny kwiat czy zwykły chwast?

Rośliny szarłatowate dość powszechnie występują w naszym kraju. Wśród nich wyróżnia się szarłat szorstki, który nazywany bywa również świńskim chwastem, szczurzycą lub amarantnikiem. To jednoroczna roślina naturalnie rosnąca w Ameryce Północnej. W Polsce pojawiła się dopiero w okolicy XIX wieku. Dziś jest go u nas pełno – uważa się wręcz roślinę za pospolity chwast, który stanowi zagrożenie dla roślin m.in. strączkowych i okopowych. Roślina może urosnąć od 10 do nawet 130 cm wysokości – przy czym maksymalną osiągnie wyłącznie w sprzyjających warunkach. Korzenie szarłatu są mocne, a łodyga gruba i jasnozielona. Są na niej eliptyczne liście o ok. 8 cm długości. Rośliny mają sporo nasion – nawet do 6,5 tys. sztuk każda. Szarłaty są plenne nawet przez 40 lat.

Rośliny szarłatowate obradzają w zielonobiałe, liczne kwiaty. Pojawiają się na przełomie czerwca / lipca i mogą kwitnąć nawet do października. Jak już wspominaliśmy, szarłat to roślina licznie występująca w naszym kraju. Najczęściej spotkać ją można na obszarach miejskich, przy drodze, na nieużytkach rolnych, łące, polu – również w sadzie i ogrodzie. Szarłaty najlepiej czują się w glebie lekkiej, przepuszczalnej, wilgotnej, próchniczej i bogatej w sole mineralne. Dobrze im w słonecznych i ciepłych miejscach. Szarłaty szorstkie błyskawicznie rosną i się rozkrzewiają. Mają palowe, mocne korzenie, którymi pobierają spore ilości soli mineralnych oraz wody. Nie dla każdego jest to jednak roślina nadająca się do uprawy w ogrodzie. Mnóstwo ogrodników traktuje ją raczej jako chwast. Dlaczego tak się dzieje? Oto kilka powodów:

• Roślina błyskawicznie się rozrasta, przez co stanowi zagrożenie dla upraw rolnych.
• Mocny korzeń daje szarłatowi dostęp do wody, jednocześnie pozbawia jej (i przy okazji składników odżywczych) wszystkich roślin uprawnych wokół.
  
• To żywiciel niektórych szkodników ogrodowych, a także źródło patogenów grzybowych. Staje się więc bezpośrednio zagrożeniem dla wielu upraw, m.in. pomidora i ziemniaka.
  
• Szarłat szorstki zanieczyszcza materiał siewny, przez co utrudnia zbiór zbóż.
  
• Wielu ogrodników jest zdania, że szarłat najbardziej szkodzi uprawie kukurydzy, ziemniaka i buraka cukrowego. Staraj się więc nie sadzić roślin w pobliżu tych upraw.

Celozja grzebieniasta – stanowisko, wymagania i uprawa

Celozja to jedna z najciekawszych roślin szarłatowatych. Pochodzi z obszarów Ameryki Środkowej i Południowej. Spotkać ją można też w Afryce, ale i w Chinach oraz Indiach. Nazwa wywodzi się od słów „płomienny” i „ognisty”, ponieważ odnosi się do czerwonego koloru celozji grzebieniastej. Roślina jest prosta w uprawie. Można ja łatwo rozmnażać, a także wykorzystywać na przyprawy czy zjadać po prostu jako warzywo. Warto dodać, że roślina kwitnie pięknie i bardzo długo. Jest wytrzymała na zmienne warunki pogodowe. Celozja potrafi zachwycić kształtem i kolorem. Może być np. fioletowa we wzory, czerwona, pomarańczowa, żółta i biała. Niektóre kwiaty celozji są pofalowane, inne wysokie i płaskie. Skąd takie deformacje i różnice? Najprawdopodobniej z przejedzenia rośliny. Oprócz celozji grzebieniastej wyróżnia się też dwie inne odmiany rośliny – celozję pierzastą i srebrzystą.

Wiele osób zastanawia się, jak uprawiać celozję. Otóż można to robić w zupełnie bezproblemowy sposób. Celozję uprawia się bowiem z siewu – nasiona rośliny wiosną pojawiają się nie tylko w sklepach ogrodniczych, ale nawet w popularnych marketach. Można je również dostać w Internecie. Aby wysiać celozję, należy przyszykować doniczki i wypełnić je ziemią ogrodową z piaskiem. Warto zadbać o równomierny wysiew, mieszając z piaskiem drobne nasiona. Następnie ustawia się doniczki w jasnym miejscu, w temperaturze ok. 20 st. C. W okresie kiełkowania należy podtrzymywać wilgotną ziemię. Siewki wysokości ok. 5 cm przesadza się np. do skrzynek balkonowych – jeśli hodujesz celozję w bloku. W ogrodzie możesz sadzić je gęsto i przyzwyczajać roślinę do słońca. Celozja zakwita po ok. 10-12 tygodniach od wysiewu.

Warto pamiętać również o stanowisku i podłożu do uprawy rośliny. Najlepsze stanowisko dla celozji będzie jasne i przewiewne. Do gruntu przesadzić można roślinę w momencie, gdy minie ryzyko nocnych przymrozków – czyli wraz z końcem maja. Jeśli ziemia będzie zbyt uboga, zawsze wzbogacić ją można kompostem. Celozja wykazuje jednak wrażliwość na zbyt dużą ilość nawozu. Cierpi na tym bardziej, niż np. mając niedobór niektórych składników odżywczych. Podobnie jak szarłaty, celozje nie powinny rosnąć na rabacie z innymi roślinami szarłatowatymi – takimi jak szpinak, burak czy komosa. Źle będą znosić swoje towarzystwo. Staraj się regularnie podlewać roślinę, jednak nie za dużo. W naturalnym środowisku celozja wcale nie cierpi bowiem na nadmiar wilgoci. Podlewaj celozję zawsze, gdy wierzchnia warstwa nieco podeschnie. Nie musisz przycinać rośliny – warto jednak to robić, gdyż celozja świetnie nadaje się do tworzenia kompozycji z ciętych kwiatów.

Rośliny szarłatowate w ogrodzie – które warto hodować?

Burak liściowy – uprawa, wymagania i najciekawsze odmiany

Burak liściowy nazywany bywa też boćwiną. To warzywo liściowe, którego zastosowanie często porównywane jest do szpinaku. Dwuletnia roślina może przybierać różne kolory, np. purpurowy, pomarańczowy, zielony lub żółty. Wszystko zależy od odmiany buraka. Jadalną częścią tych buraków są liście, jednak można jeść je również z ogonkami. Korzeń nie jest jadalny, co odróżnia buraka liściowego od ćwikłowego. Boćwina jest przede wszystkim niskokaloryczna. Znajduje się w niej także mnóstwo witamin, m.in. A, C, E i witaminy z grupy B. Do najpopularniejszych buraków zalicza się odmiana Lucullus z karbowanymi, dużymi liśćmi oraz Vulcan z ciemnoczerwonymi liśćmi. Nie można też zapomnieć o czerwonym buraku Bali, kolorowym Bright Lights czy bordowym Rhubarb Chard.

Warto wiedzieć, że buraki liściowe nie są zbyt wymagające w uprawie. Należy zadbać o słoneczne stanowisko z dużą zawartością wody – najlepiej, aby było dobrze zdrenowane, a odczyn wynosił ok. 6,5-6,8 pH. Rośliny świetnie sprawdzają się zarówno na poplon, jak i przedplon. Nie powinno się ich jednak uprawiać np. po burakach ćwikłowych, szpinaku lub kapuście. Buraki liściowe należy uprawiać z siewu lub z rozsady bezpośrednio do gruntu. Aby przygotować rozsadę, należy wysiać nasiona pod osłoną mniej więcej z końcem lutego. Na letni i jesienny zbiór nasiona wysiewa się do gruntu na głębokość ok. 2-4 cm – na letni na przełomie kwietnia / maja, natomiast na jesienny w lipcu / sierpniu. Jeśli chodzi o pielęgnację buraków liściowych, należy podlewać rośliny i na bieżąco pozbywać się chwastów. Burak zniesie krótkotrwałą suszę, jednak w przypadku braku deszczu przez długi czas wypada go dobrze podlać. Liście buraków zbiera się po ok. 8-10 tygodniach od siewu.

Szarłat zwisły – co warto wiedzieć o jego uprawie?

Jednoroczna roślina rośnie zwykle między 40 a 100 cm wysokości. Jej pokrój jest wzniesiony i rozłożysty, a liście zabarwione na czerwono, zielono czy też purpurowo. Czasami zdarzają się trójkolorowe liście. Szarłat zwisły najpiękniej wybarwia się jednak od czerwca do października. Właśnie wtedy kwiaty stają się czerwone i pojawiają się owoce – mianowicie orzechy. Szarłat zwisły doskonale odnajduje się na słonecznej i żyznej glebie. Powinna być też lekko wilgotna, o odczynie kwaśnym lub obojętnym. Nie za dobrze czuje się w ciężkim podłożu. Kiedy panuje susza, powinieneś zadbać o systematyczne podlewanie szarłatów zwisłych.

Hodując wyższe okazy w nieosłoniętym miejscu, wypada przywiązać je do podpór. Najlepiej wysiewać je prosto do gruntu wraz z końcem kwietnia. Szarłaty zwisłe najczęściej wykorzystuje się do tworzenia kolorowych rabat. Doskonale prezentują się również np. na chodniku. Roślina spisuje się też na kwiaty cięte, ponieważ przez długi czas jest świeża – później można wykorzystać ją na suchy bukiet. Najpiękniej wygląda, gdy w pełni kwitnie. Co ciekawe, w wielu częściach świata traktuje się szarłaty jako warzywa. Wśród polecanych odmian na szczególną uwagę zasługują szarłaty zwisłe typu Viridis, Grunschwanz, Roter Schweif lub Atropurpureus.