Żywotnik

Żywotnik - opis, odmiany, zdjęcia, wymagania, sadzenie, cięcie

Jeżeli poszukujemy szybko rosnących krzewów, z których będziemy mogli uformować gęsty i wysoki żywopłot, to świetnie sprawdzą się w tym celu tuje. Warto dowiedzieć się, jakie rodzaje żywotników spełnią nasze oczekiwania, a także jakie należy spełnić ich wymagania, aby doczekać się ładnie rozwijających się sadzonek.

Żywotnik - charakterystyka

Żywotnik to najczęściej jest krzew, a zdecydowanie rzadziej drzewo, które w zależności od gatunku potrafi dorastać od kilku do nawet kilkudziesięciu metrów wysokości. Tuje posiadają liście w postaci szpilek, które później przeobrażają się w liście łuskowate. W okresie kwitnienia pojawiają się szyszki męskie i żeńskie.

Żywotniki posiadają właściwości trujące, ze względu na dużą zawartość tujonu. Jest to olejek golteriowy, który przy dużo większych dawkach staje się szkodliwy dla ludzi i zwierząt. Spożycie części tui może spowodować negatywne oddziaływanie na układ nerwowy. Jednak zjedzenie konkretnych części żywotnika musiałoby nastąpić w naprawdę bardzo dużych ilościach.

Popularne rodzaje i odmiany tui

Chcąc zobaczyć, jakie są rodzaje, a dokładniej gatunki żywotnika, tak naprawdę nie mamy wielu możliwości do wyboru. Ponieważ do najpopularniejszych okazów zalicza się:

• Żywotnik zachodni (Thuja occidentalis) - w warunkach naturalnych jest to drzewo, które występuje na terenie Ameryki Północnej. Obecnie te rodzaje żywotnika zostały udomowione na terenie Polski. Drzewo w naszych warunkach może dorastać nawet do 15 metrów wysokości. Tuja zachodnia posiada liście łuskowate. Zimozielone igły osiągają do kilku milimetrów długości. Ten iglasty żywotnik posiada szyszki, które na początku przybierają żółtawy odcień, przebarwiający się z czasem na kolor brązowy. Żywotnik zachodni posiada wiele właściwości leczniczych, które są wykorzystywane przede wszystkim w ziołolecznictwie, a także fitoterapii.
• Żywotnik olbrzymi (Thuja plicata) - drzewo, które w warunkach naturalnych spotykane jest głównie na terenie Ameryki Północnej. W naszym kraju te rodzaje żywotnika są niezwykle popularne, jako odmiany ozdobne. Tuja olbrzymia dorasta nawet do 35 metrów wysokości. Posiada ona łuskowate liście o zielonym zabarwieniu, które pod spodem przybierają siny odcień. Ten iglasty okaz posiada szyszki, które osiągają niespełna 2 cm długości.
• Żywotnik koreański (Thuja koraiensis) - krzew iglasty, którego ojczyzną są Chiny oraz Korea. Okaz ten dorasta do 2 metrów wysokości. Liście łuskowate osiągają do 3 mm długości. Te ozdobne krzewy posiadają szyszki męskie w kolorze purpurowym, a także szyszki żeńskie o brązowym zabarwieniu.
• Żywotnik japoński (Thuja standishii) - żywotnik, który wywodzi się z Japonii.  Liście o maksymalnej długości 4 mm, przybierają kolor zieleni, które przełamane są białymi pasmami. Krzew iglasty obradza w brązowo-czerwone szyszki, których długość nie przekracza 1,5 cm. W Polsce te rodzaje żywotników są niezwykle rzadko spotykane.

Znane i cenione odmiany żywotników, które sprawdzą się w przypadku przydomowej uprawy:

• Żywotnik zachodni Szmaragd - jest to krzew iglasty, który przybiera stożkowy pokrój. Tuja Szmaragd jest najpopularniejszą odmianą wybieraną na żywopłoty. Wymagania tej odmiany są niewielkie. Jednak krzew wymaga regularnego nawożenia, dzięki czemu można przyspieszyć znacząco jego przyrost roczny.
• Żywotnik zachodni Teddy - tuja karłowa, która osiąga do ok. 30 cm wysokości. Ten krzew iglasty wyróżnia się kulistym pokrojem. Wymagania uprawowe są dość wysokie, ponieważ tuja Teddy będzie rozwijać się na słonecznym stanowisku, a także żyznym podłożu.
• Żywotnik Wschodni Aurea Nana - tuja dorastająca maksymalnie do 90 cm wysokości. Posiada liście o żółtozielonym zabarwieniu. Ponadto te krzewy ozdobne przybierają jajowaty pokrój.
• Żywotnik Zachodnim Golden Tuffet - karłowe odmiany dorastające maksymalnie do 60 cm wysokości. Niezwykle ozdobne krzewy wyróżniające się kulistym pokrojem. Liście przebarwiają się na rdzawo-czerwono.
• Żywotnik olbrzymi Whipcord - te ozdobne krzewy określane są potocznie mianem sznurkowej tui, ponieważ jej pędy zwisają kaskadowo niczym sznurki. Ponadto swoim wyglądem przypominają trawy ozdobne.
• Żywotnik zachodni Rheingold - cechą charakterystyczną tej odmiany są igły, które jesienią przebarwiają się na miedziano. Krzewy ozdobne dorastają maksymalnie do 80 cm wysokości, przybierając pokrój wzniesionego stożka.

Wymagania uprawowe żywotników

Tuje są krzewami ozdobnymi, które są w stanie rosnąć niemalże w każdych warunkach. Jednak, jeżeli zależy nam na bardzo szybkim przyroście, a także na tym, aby nasze okazy wyróżniały się gęstym pokrojem, warto spełnić ich konkretne wymagania. Najczęściej wybieraną odmianą jest żywotnik zachodni Szmaragd. Te krzewy ozdobne, ze względu na płytki system korzeniowy, będą wymagać żyznego i dość wilgotnego podłoża.

Żywotnik odmiany Szmaragd najlepiej będzie czuć się na gliniastych glebach, które dość dobrze utrzymują odpowiedni poziom nawodnienia. Jeżeli zależy nam na stworzeniu idealnych warunków dla naszych iglaków, wtedy najlepiej jest skorzystać z gotowych mieszanek ziemi dedykowanych tujom. Najważniejsze jest to, aby odczyn podłoża był kwaśny. Dobrze jest posadzić żywotniki Szmaragd na słonecznym stanowisku, jednak są to krzewy, które poradzą sobie nawet w gorszych warunkach oświetleniowych.

Tuja - w jaki sposób sadzić na żywopłot?

Sadząc żywotniki na żywopłot, powinniśmy pamiętać o rozstawie krzewów. Odległości pomiędzy sadzonkami powinny wynosić ok. 50 do 60 cm. O tej samej zasadzie należy pamiętać również sadząc żywotniki w pobliżu ogrodzenia. Ta odległość między płotem musi wynieść minimum pół metra. Wtedy będziemy wiedzieli, że krzewy ozdobne szmaragd lub innej odmiany mogą z powodzeniem rozrastać na boki.

Sadzenie żywotników możemy zaplanować przez cały sezon. Oczywiście sadząc tuje jesienią, należy pamiętać, aby zdążyć na kilka tygodni przed przymrozkami, aby krzewy zdążyły się zaadaptować w nowym miejscu. Inaczej mogą przemarznąć lub być podatne na różne choroby. Przed posadzeniem tui należy system korzeniowy namoczyć w wodzie. W tym czasie wykopujemy dołek, na dnie którego warto wysypać torf, a nawet nieco obornika. Po posadzeniu dobrze jest podłoże wyściółkować przy pomocy kory. Dzięki temu nie tylko wokół żywotników nie będą rosły chwasty, ale jednocześnie zatrzyma ona wilgoć.

Drzewo lub krzew żywotnika - przycinanie

Jednym z najczęściej wykonywanych zabiegów pielęgnacyjnych jest przycinanie żywotników. Powinniśmy jednak rozróżnić przycinanie sanitarne, które wykonujemy wiosną. W tym czasie pozbywamy się wszystkich uszkodzonych, chorych lub przemarzniętych pędów. Kolejny typ cięcia polega na formowaniu krzewów, a także zagęszczaniu ich pokroju.

Tuje możemy przycinać w trzech terminach. Pierwszy, wcześniej wspomniany przypada na wczesną wiosnę. Kolejne cięcie możemy wykonać w czerwcu, a ostatnie już w sierpniu. Chociaż niektórzy przycinają żywotniki jesienią, zawsze istnieje ryzyko, iż rany po przycinaniu nie zdążą się zabliźnić przed przymrozkami. Chcąc zagęścić tuje, należy pamiętać o skracaniu czubka. Ponadto cały krzew możemy nieznacznie skrócić na długość 2 cm.

Nawożenie tui

Drzewo iglaste oraz krzewy cieszą nas swoimi zielonymi liśćmi przez cały rok. Jednak to nie oznacza, że nie wymagają one nawożenia w okresie wegetacyjnym. Żywotniki pod tym względem mają dość spore wymagania. Tak jak w przypadku przycinania, również nawożenie powinno odbywać się 3 razy w sezonie.

Tuje preparatami bogatymi w azot możemy wspomagać w terminie wiosennym oraz letnim. Dzięki temu nawozy będą pobudzać krzewy do wzrostu. Ponadto zapobiegną one brązowieniu liści. Natomiast w terminie jesiennym, który przypada na przełomie września i października, należy wybrać preparaty bogate w potas i fosfor. Dzięki takim preparatom będziemy przygotowywać nasze krzewy do niskich temperatur. Pamiętajmy, że zastosowanie preparatów zawierających wysoki skład azotu jesienią, będzie błędem. Ponieważ może to osłabić sadzonki na zbliżający się sezon zimowy.

Żywotnik jako krzew ozdobny. Zobacz, jakie odmiany żywotnika możesz uprawiać w ogrodzie, jakie wymagania mają sadzonki, a także, w jaki sposób je przycinać.