Kwiaty doniczkowe cieniolubne

Kwiaty doniczkowe cieniolubne - jakie gatunki roślin wybrać do zacienionego miejsca?

Nie każdy ma słoneczny balkon czy ogród dobrze oświetlony słońcem. Na szczęście jest dużo roślin doniczkowych, które tolerują lub wręcz preferują miejsca zacienione. Kwiaty doniczkowe cieniolubne nadają się na osłonięte od słońca balkony, kwietniki na klatkach schodowych i oddalone od okna miejsca w domu.

Rośliny cieniolubne do mieszkania

W domu uprawia się gatunki, które źle znoszą ekstremalne warunki. Zwykle są to ozdobne rośliny tropikalne. Nie bez powodu na polskie zimowe wieczory wybiera się kwiaty doniczkowe cieniolubne, których przodkowie pochodzą z samego serca lasów tropikalnych, a nawet lasów cieplejszej strefy umiarkowanej.

Do takich roślin zalicza się: bluszcze (bluszcz pospolity, irlandzki, kolchidzki), storczyki (ćmówka, Calanthe triplicata,obuwik) i niektóre gatunki paproci (ciemnotka okrągłolistna).

Ciekawą propozycją na żywą, zieloną dekorację do cienia jest chrobotek. Jest to porost – żyjące w symbiozie grzyb i glon. Chociaż nie zalicza się go do królestwa roślin, może być ciekawą alternatywą do doniczki lub terrarium. Nadaje się też na tzw. zieloną ścianę. Jest wręcz wyjątkowo łatwy i mało wymagający. Jedyne co trzeba mu zapewnić, to wysoka wilgotność w powietrzu. Jeżeli obok mamy w doniczkach obrazkowate lub storczyki, to dobre nawilżenie powietrza i tak nie będzie problemem. Do upraw zaleca się chrobotka reniferowego, sprzedawanego również pod nazwą chrobotek fiński. Trzeba jednak brać pod uwagę, że nie wszystkie gatunki mają zielony kolor. Niektóre bardziej przypominają zeschnięte patyki lub nieduże grzyby.

Warto jednak pamiętać, że wiele gatunków chrobotka, a także mchów jest pod ochroną i powinniśmy sprawdzić dokładnie źródło, z którego je kupujemy.

Gatunki tolerujące światło i cień

Tak naprawdę mało roślin lądowych daje sobie radę w bardzo zacienionych miejscach. Wiele roślin egzotycznych, które w naturze rosną w cieniu drzew, woli stanowiska wilgotne, z rozproszonym światłem. Zimą mogą wymagać przestawienia bliżej okna. Trzeba jednak uważać, żeby nie stały w bezpośrednim sąsiedztwie grzejnika.

Rośliny domowe, które najlepiej czują się w rozproszonym świetle i poradzą sobie w lekkim półcieniu to m.in.:

• Większość obrazkowatych – należą tutaj takie rośliny ozdobne jak zamiokulkas, epipremnum, alokazja, anturium, monstera.
• Draceny i sansewierie – jedne i drugie pochodzą ze stref tropikalnych Afryki, Azji, Ameryki i Oceanii. W uprawie domowej najczęściej spotyka się dracenę wonną, smoczą, odwróconą i Sandera. Sansewieria gwinejska często zdobi mieszkania, biura, a nawet szkolne korytarze. Jest odporna na różne warunki klimatyczne. Poradzi sobie zarówno w słońcu jak i w cieniu, ale najlepiej czuje się w miejscach z rozproszonym światłem słonecznym.
• Bananowiec – dostępne ostatnio na polskim rynku mini bananowce sprawiły, że staje się on coraz częściej rośliną doniczkową. Bananowce lubią dużo światła, ale bezpośrednio operujące słońce może poparzyć ich liście. Dlatego nie są to typowe rośliny cieniolubne, ale latem nie powinno się ich stawiać na bardzo jasnym balkonie czy tuż przy jasnym oknie. Zimą problemem będzie raczej niedobór światła. Wtedy przesuwamy roślinę bliżej okna.
• Palmy – W uprawie domowej najczęściej spotyka się palmę koralową (chamedora wytworna), palmę kokosową, daktylowiec kanaryjski, karłatkę. Wymagania różnych palm są zróżnicowane. Chamedora i palma kokosowa preferuje światło rozproszone, karłatka poradzi sobie w słońcu i w cieniu, a daktylowiec jest typową palmą do miejsc słonecznych.

Istnieje też wiele innych gatunków, które dobrze radzą sobie w miejscach lekko zacienionych, np. peperomie, niektóre odmiany wilczomleczy (np. gwiazda betlejemska).

Kwiaty doniczkowe cieniolubne na balkon

Dużo większy wybór mamy w przypadku roślin balkonowych. Rośliny do zacienionego miejsca na balkonie, to przede wszystkim gatunki okrywowe, płożące, kępiaste lub krzewinki. Znajdziemy wśród nich jednak również okazy o wyrazistych, kolorowych kwiatach oraz większe i mniejsze krzewy. Jakie rośliny czują się dobrze w cieniu na balkonie?

• Niecierpki – Są typowymi roślinami do półcienia, zwłaszcza gwinejski i waleriana. Mimo, że tolerują cień, mają piękne, kolorowe kwiaty, o dużych płatkach. Niecierpek dobrze komponuje się kolorystycznie z pelargoniami i drobniejszą lobelią przylądkową. Obie rośliny również można sadzić w półcieniu.

• Niezapominajki – kwitną zarówno w słońcu jak i w cieniu, ale – w przeciwieństwie do wielu kwitnących gatunków – kwiaty utrzymują się dłużej w miejscach zacienionych. Wymagania mogą się różnić w zależności od odmiany i gatunku.
• Fuksje – klasyczne rośliny doniczkowe do cienia. Lubią miejsca zacienione, ale zimą lepiej ustawić je w chłodnym pomieszczeniu blisko okna. Optymalną dla tych kwiatów porą, jeśli chodzi o ilość słońca i temperaturę, jest wczesna jesień.
• Bluszcz pospolity – wymieniliśmy go jako roślinę domową, ale równie dobrze można go uprawiać w doniczce na balkonie oraz w ogrodzie. Na balkonach często stanowi część kompozycji z kwiatami lub trawami ozdobnymi.
• Bergenia sercowata – kwiat o pięknych, mięsistych liściach w kształcie serca, lekko karbowanych na brzegach. Kwiaty w kolorze ciemnoróżowym, zebrane w kwiatostany na szczycie grubych łodyg. Jest klasyczną rośliną polecaną do cienia i półcienia.
• Żurawka ogrodowa – roślina o podobnym pokroju do bergenii, ale z bardziej ozdobnymi liśćmi. Żurawki nadają się do sadzenia w donicy z innymi gatunkami. Trzeba im tylko zapewnić odpowiednio dużo miejsca. Jeżeli chodzi o stanowisko, to potrzeba światła zależy od koloru liści. Żurawki mają liście od zielonych pod ciemno bordowe. Im ciemniejsze, tym lepiej będą się czuły w cieniu.
• Turzyca – to rodzaj bylin z rodziny turzycowatych, ale na balkonie może zastępować trawę ozdobną. Turzyce wytwarzają gęste, kuliste kępy. W zależności od gatunku i odmiany liście mają różną kolorystykę. Tolerują zarówno cień jak i słońce.
• Konwalnik (wężobród) – to również rośliny, których liście przypominają źdźbła traw. W doniczce można sadzić konwalnik japoński i płaskodębowy (o ciemnych liściach – stąd potoczna nazwa „czarna trawa”). W okresie letnim pojawiają się kwiaty, przypominające konwalie, a jesienią zawiązują się ładne owoce (niejadalne!).
• Bluszczyk kurdybanek – w ogrodzie bywa traktowany jak chwast, ale w doniczce na balkonie może stanowić bardzo ładną część zielonej kompozycji. Ma nieduże, sercowate, karbowane liście w kolorze ciemnozielonym. W maju pojawiają się niebiesko-fioletowe kwiaty. Są to zdecydowanie rośliny cieniolubne.
• Iglaki – krzewy iglaste do donic można podzielić na lubiące słońce i lubiące lub tolerujące cień. Do cienia nadają się przede wszystkim cisy, niektóre odmiany żywotnika zachodniego, żywotnikowiec japoński,  mikrobiota syberyjska. 

Z krzewów balkonowych można zastosować np. karłowatą formę bukszpanu. Półcieniste stanowisko toleruje też bardzo ozdobny lilak Meyera, chociaż w słońcu obficiej zakwita. Jest to karłowata forma lilaka (zwanego też bzem). Wprowadzi na balkon atmosferę wiejskiego ogródka.

Zioła do cienia na balkonie

Alternatywą na zacieniony balkon może być kolekcja cieniolubnych ziół. Jest to również dobry sposób na zapewnienie sobie kuchennego ogródka na balkonie. Oto kilka propozycji:

• Mięta – jeżeli chodzi o uprawę w cieniu, to mięta jest pierwszym ziołem w kolejce. Ładnie wygląda, jest łatwa w uprawie, pięknie pachnie, a jej świeże i suszone liście nadają się na herbatkę.
• Szałwia – jej srebrzyste liście są bardzo dekoracyjne. Przydadzą się w kuchni, jako dodatek do sałatek i pieczeni. Można ją też wykorzystać jako zioło lecznicze do picia i płukania gardła.
• Czosnek niedźwiedzi – modny ostatnio kuzyn czosnku ogrodowego. Nie wytwarza tak pięknych kwiatów, chociaż drobne, białe kwiatostany są wystarczająco atrakcyjne. Główną ozdobą i surowcem do jedzenia są jego liście.

Z ziół lubiących cień warto też uprawiać kolendrę, koperek, estragon, lubczyk i rzeżuchę.

Kwiaty doniczkowe cieniolubne to wystarczająco duża grupa, by móc z nich tworzyć piękne kompozycje w domu i na balkonie.