Pnącza kwitnące

Mandevilla sanderi jest brazylijskim pnączem spokrewnionym z barwinkiem i trojeścią. Trochę obco brzmiąca nazwa daje się łatwo wytłumaczyć: nazwa rodzajowa upamiętnia H. Mandeville’a, brytyjskiego dyplomatę w Argentynie, który pierwszy przywiózł roślinę do Anglii, a epitet gatunkowy odnosi się do botanika i kolekcjonera roślin H. Sandera.

Glorioza wspaniała jest egzotycznym pnączem o wyjątkowo dekoracyjnych kwiatach. Duże, efektowne kwiaty mają pofalowane płatki, które przypominają szkarłatne płomienie, żółte na dole. Jako roślina tropikalna glorioza uwielbia ciepło i wilgoć.

Wiciokrzew zaostrzony jest szybkorosnącym pnączem o drobnych, zimozielonych liściach i pachnących, rurkowatych kwiatach. Po długim okresie kwitnienia dojrzewają fioletowoczarne owoce. Doskonale nadaje się na zielone parawany oraz osłony ścian i ogrodzeń.

Wiciokrzew japoński jest pnączem z Dalekiego Wschodu o cienkich pędach i częściowo zimozielonych liściach. Białe, mocno aromatyczne kwiaty, z czasem stają się żółte. Późną jesienią ozdobę stanowią ciemnofioletowe owoce. Bez podpór może pełnić rolę rośliny okrywowej.

To egzotyczne pnącze oprócz efektownych kwiatów odznacza się oryginalnymi liśćmi w formie serca. Zielone serca hoi doskonale nadają się na walentynkowy prezent zamiast róży. Nazwa gatunkowa rośliny upamiętnia irlandzkiego botanika Arthura Kerr'a.

Kokornak wielkolistny jest amerykańskim, szybko rosnącym pnączem, które zapewnia w ogrodzie cień i osłonę. Duże liście tworzą szczelną, zieloną ścianę. Nazwa rodzajowa Aristolochia wywodzi się od starogreckich słów áristos ="bardzo dobry" i lóchos = "narodziny", i ma związek ze stosowaniem w przeszłości rośliny w położnictwie.

Przywarka japońska jest pochodzącym z Japonii pnączem leśnym, które rosnąc bez podpory, może stać się oryginalną rośliną okrywową. Nieco dziwna nazwa gatunkowa hydrangeoides, oznaczająca „jak hortensja", została nadana roślinie, która po raz pierwszy została opisana jako należąca do rodzaju Schizophragma.

Powojnik pnący jest wieloletnim pnączem o silnym wzroście, uprawianym w ogrodach, a także dziczejącym i osiedlającym się w dolinach rzek i w liściastych lasach. Jest szczególnie przydatny do pokrywania zielenią dużych ścian, pergoli, płotów i tworzenia zasłon dla mało atrakcyjnych obiektów w ogrodzie.

Akebia pięciolistkowa jest dalekowschodnim pnączem, wieloletnim i szybko rosnącym. W cieplejszych regionach może być zimozielona. Doskonale nadaje się do obsadzania altan ogrodowych, pergol i rozmaitych podpór. Jadalne owoce akebii w naszych warunkach raczej nie dojrzeją.

Aktinidia ostrolistna jest pnączem z Dalekiego Wschodu. Zarówno ten gatunek, jak i kilka innych z rodzaju aktinidia, znane są szeroko ze względu na smaczne owoce o nazwie kiwi. Uprawiane na dużą skalę w Nowej Zelandii, trafiły w 1959 roku do handlu pod nazwą "kiwifruit", która przyjęła się na całym świecie. Owoce aktinidii ostrolistnej, ze względu na niewielkie rozmiary, są nazywane "mini kiwi".

Aktinidia pstrolistna jest egzotycznym pnączem, bliską krewniaczką aktinidii smakowitej (Actinidia deliciosa), której owoce zrobiły furorę jako kiwi. Oprócz jadalnych i smacznych, chociaż niewielkich owoców, ozdobę tej rośliny stanowią przebarwiające się wiosną liście. Najbardziej efektownie wyglądają zielono-biało-różowe liście dobrze oświetlonych egzemplarzy męskich (roślina dwupienna).

Stefanotis bukietowy jest egzotycznym pnączem z Madagaskaru, które uprawiane w doniczce zachwyca czysto białymi kwiatami roztaczającymi słodki aromat. Elastyczne pędy dorastają na podporach do 2-4 metrów. Ta piękna i efektowna roślina jest trudna w uprawie i wymagająca.

Glicynia japońska jest silnie rosnącym pnączem, które odpowiednio przycinane może rosnąć w ogrodzie w formie szerokiego krzewu. Bardzo efektowne, duże i pachnące kwiatostany rozwijają się później niż u glicynii chińskiej - zwykle po rozwinięciu liści. Jest gatunkiem bardzo długowiecznym (do kilkuset lat) i najbardziej odpornym na mróz w swoim rodzaju botanicznym.

Wiciokrzew przewiercień, nazywany kozilistkiem, jest pnączem sprowadzonym do Polski w XVIII wieku z południowo-wschodniej Europy. Uprawiany w ogrodach jako roślina ozdobna dziczeje czasem i samodzielnie rozprzestrzenia się w środowisku leśnym i pośród krzewów. Polską nazwę gatunkową tłumaczy wygląd zrośniętych górnych liści jakby przewierconych giętkim pędem.

Wyćwiklin biały, nazywany szpinakiem malabarskim, jest jednorocznym pnączem uprawianym tropikach jako warzywo liściowe i roślina ozdobna. Liście wyćwiklinu są jadalne, mają kwaskowy, soczysty smak. Roślina ma wysokie wymagania cieplne i w naszych warunkach stanowi w ogrodzie egzotyczną ciekawostkę.

Bugenwilla okazała jest tropikalnym pnączem, które w naszych warunkach zimę musi spędzać w pomieszczeniu. Kwiaty bugenwilli są małe i niepozorne, ale główną ozdobę rośliny stanowią duże, kolorowe podkwiatki, jakby wycięte z bibuły. Nazwa rodzajowa upamiętnia francuskiego żeglarza i odkrywcę Louisa Antoine'a de Bougainville.

Tunbergia oskrzydlona rośnie w tropikalnej Afryce jako pnącze wieloletnie, jednak w naszych warunkach jest uprawiane z rozsady zwykle jako roślina jednoroczna. Nazwa rodzajowa upamiętnia szwedzkiego botanika Carla Petera Thunberga. Ozdobę pnącza stanowią bardzo efektowne i oryginalne kwiaty intensywnie pomarańczowe z niemal czarną gardzielą. W niektórych językach nosi romantyczną nazwę "Czarnooka Zuzanna".

Powojnik wielkokwiatowy jest nazwą liczącej ponad sto odmian grupy mieszańcowej wyhodowanej z gatunków dalekowschodnich. Pierwszym wielkokwiatowym mieszańcem pochodzącym z początku XIX wieku i do dzisiaj uprawianym jest powojnik Jackmana. Przez całe lato rozwija bardzo duże kwiaty w kolorze fioletu.