Rośliny zielne

Pochodząca prawdopodobnie ze Skandynawii brukiew jest korzeniową odmianą gatunku kapusta rzepak. W ciężkich czasach wojen brukiew zastępowała wiele produktów spożywczych. Warzywo jest łatwe w uprawie i zdrowe. W drugim roku tworzy pęd kwiatowy i rozwija drobne, żółte kwiaty.

Brukselka jest odmianą kapusty warzywnej i powstała w ówczesnych Niderlandach Hiszpańskich, dzisiejszej Belgii. Ta kapusta tworzy mocną, ulistnioną łodygę, na której w kątach liści tworzą się małe główki - silnie skrócone pędy boczne. Pęd kwiatostanowy i drobne żółte kwiaty rozwijają się dopiero w drugim roku.

Sałata rzymska jest odmianą botaniczną sałaty siewnej. Znana była w Egipcie już 4000 lat temu i początkowo uprawiana tylko w rejonie śródziemnomorskim. Obecnie ta sałata o podłużnych, mocno pofalowanych liściach rozprzestrzeniła się w całej Europie i Ameryce.

Jarmuż jest jedną z odmian botanicznych kapusty warzywnej i jednocześnie jedną z najstarszych odmian użytkowych kapusty. Jest ceniony ze względu na swój unikatowy zestaw składników odżywczych. Niektóre kultywary jarmużu mogą pełnić rolę roślin dekoracyjnych w ogrodzie.

Bylica roczna jest pachnąca i ma właściwości lecznicze, a jej drobne koszyczki kwiatowe stanowią subtelną ozdobę. Roślina od wieków jest stosowana w medycynie chińskiej, a jej bakteriobójcze działanie zostało potwierdzone badaniami. Może być uprawiana w ogrodzie.

Sałata lodowa, nazywana też kruchą, jest formą sałaty głowiastej, która z kolei jest odmianą botaniczną sałaty siewnej. Dzięki swoim delikatnym i kruchym liściom stała się jedną z najbardziej popularnych odmian sałaty. Na początku XX wieku była uprawiana w Ameryce i przewożona stamtąd, ze względu na ograniczone wówczas możliwości chłodnicze, w bryłach lodu — stąd nazwa "iceberg salad", czyli "sałata lodowa".

Ogórek kiwano, jest najbardziej egzotycznym warzywem z rodziny dyniowatych, który może być uprawiany również w naszych warunkach klimatycznych, chociaż raczej nie bezpośrednio na rabacie. Ma duże wymagania cieplne i rośnie dopiero w temperaturze powyżej 15 stopni. Trochę dziwna nazwa ogórka pochodzi od słów "kiwi" i "banan", które to owoce przypomina smakiem.

Pod nazwą "cebula dymka" nie kryje się jakaś specjalna odmiana Allium cepa, ale po prostu mała, wyhodowana z nasion cebulka, z której w następnym sezonie wyrośnie na rabacie dorodna cebula. Nazwa pochodzi od stosowanego kiedyś zabiegu zadymiania cebuli, co miało zahamować wytwarzanie pędów kwiatowych. Zabieg okazał się nieskuteczny, ale dym w nazwie pozostał.

Jasnota purpurowa jest rośliną jednoroczną rodzimego pochodzenia, spotykaną pospolicie na terenie całego kraju. Takie rośliny, nazywane często chwastami, są zwykle niedoceniane. Jasnota purpurowa dostarcza pokarmu wielu gatunkom owadów, a jej młode pędy i kwiaty są smaczne, zdrowe i posiadają właściwości lecznicze.

Przyciągająca wzrok dichondra srebrzysta bywa nazywana srebrnym deszczem, ponieważ jej długie, zwisające pędy wyglądają jak srebrny wodospad. Jej ojczyzną są subtropikalne rejony obu Ameryk, gdzie rośnie jako bylina. W naszych warunkach jest zwykle uprawiana z rozsady przed jeden sezon.

Tymotka łąkowa jest rodzimą trawą kępkową, odporną na suszę i przemarzanie. Należy do cennych traw pastewnych, ale jej walcowate, długie wiechy kwiatów osadzone na wysokich pędach, mogą być również dekoracją ogrodu. W odróżnieniu od innych traw tymotka łąkowa nie jest zbyt konkurencyjnym gatunkiem.

Wyżlin większy jest w swojej śródziemnomorskiej ojczyźnie byliną, jednak w naszych warunkach jest uprawiany w ogrodach jako roślina jednoroczna. Nazwa rodzajowa pochodzi z greckiego i znaczy "podobny do nosa". Główną zaletą tej rośliny jest intensywność i długość kwitnienia w szerokiej gamie kolorów.

Rzodkiew oleista jest odmianą botaniczną rzodkwi zwyczajnej i bliską krewniaczką popularnej rzodkiewki. W rolnictwie jest uprawiana jako roślina oleista i pastewna, ale w ogrodzie może pełnić rolę dekoracyjną oraz służyć jako źródło pokarmu dla owadów.

Salata masłowa nie jest odrębnym gatunkiem rośliny warzywnej, a jedynie szczególną formą sałaty głowiastej, która z kolei jest botaniczną odmianą sałaty siewnej. W przypadku uprawianych od wieków roślin użytkowych dominują ich odmiany i mieszańce, podczas gdy pierwotne gatunki często już nie istnieją. Delikatna w smaku i dotyku sałata masłowa należy do ulubionych warzyw ogrodowych.

Naparstnica purpurowa należy do najbardziej efektownych roślin kwiatowych dziko rosnących. W Polsce rozpowszechniła się od XVIII wieku i z ogrodów weszła samorzutnie również na tereny leśne. Czasem spotykana jest odmiana naparstnicy purpurowej o białych kwiatach - Digitalis purpurea var. alba.

Koniczyna łąkowa, nazywana też koniczyną czerwoną, jest rodzimym gatunkiem należącym do roślin motylkowatych. Dzięki jasnopurpurowym pachnącym kwiatom oraz charakterystycznym trójlistkowym liściom koniczyna jest efektowną rośliną ozdobną. Młode liście i świeże kwiaty mogą być dodatkiem do różnych potraw.

Nagietek lekarski należy do najstarszych roślin ozdobnych uprawianych na świecie. Od czasów starożytnych jest ceniony zarówno za urodę swoich kwiatów, ale również za ich lecznicze działanie. Płatki kwiatów nagietka lekarskiego zawierają substancje przeciwzapalne i bakteriobójcze, a liście mogą służyć jako warzywo.

Skorzonera jest nie tylko cennym warzywem korzeniowym, ale również piękną rośliną ozdobną. Duże żółte kwiaty o zapachu wanilii na długich pędach kwiatowych przypominają nieco kwiaty mniszka lekarskiego. Nazwa rodzajowa Scorzonera wywodzi się od hiszpańskiego escorzonera = żmija i nawiązuje do dawnego zastosowania tej rośliny w medycynie ludowej jako lekarstwa na jad żmii.