Rośliny długowieczne

Jodła kaukaska jest bardzo lubianym drzewem na choinkę. Jej regularna, stożkowata korona może również stanowić ozdobę ogrodu. Nazwa gatunkowa upamiętnia fińskiego botanika Alexandra von Nordmann'a, który odkrył tę jodłę na Kaukazie na ternie dzisiejszej Gruzji.

Pochodzący z zachodniego wybrzeża Stanów Zjednoczonych cyprysik upamiętnia swoją nazwą gatunkową szkockiego botanika Petera Lawsona. W swojej ojczyźnie dorasta do ponad 70 m wysokości, u nas osiąga zwykle tylko 15-20 m. Cyprysik Lawsona zyskał popularność w Polsce pod koniec XIX wieku, a obecnie występuje w ogrodach przede wszystkim w formie różnych kultywarów.

Ze swoim malowniczym pokrojem i wspaniałymi szyszkami wolno rosnąca jodła koreańska jest efektowną ozdobą każdego ogrodu. Drzewo o bardzo regularnej, stożkowej koronie osiąga w naszych warunkach 8-10 m wysokości. Fioletowe, dekoracyjne szyszki pojawiają się już na 1-1,5 metrowych jodłach.

Topola czarna jest drzewem rodzimego pochodzenia, spotykanym często nie tylko w nasadzeniach przydrożnych, ale również w ogrodach. Jest gatunkiem długowiecznym o różnych cechach pokroju — o pniach prostych albo zniekształconych i koronach rozłożystych lub wąskich i gęstych.

Olsza czarna jest rodzimym drzewem liściastym o charakterystycznym pokroju, podobnym do drzew iglastych. Tworzy prosty pień, widoczny prawie od szczytu korony i odchodzące poziomo cienkie gałęzie. Do ogrodu wnosi element natury.

Daglezja zielona należy do wyjątkowo wysokich i długowiecznych drzew iglastych. W swojej ojczyźnie osiąga wysokość ponad 100 m i wiek do 1300 lat. W naszych ogrodach jest sadzona jako drzewo ozdobne o smukłym pokroju i miękkich, pachnących igłach. Młode drzewa długo utrzymują dolne gałęzie, tworząc regularną, szerokostożkową koronę.

Wiąz górski jest długowiecznym drzewem, dorastającym do 40 m wysokości. Kiedyś uważany w niektórych regionach za symbol potęgi i sprawiedliwości, dzisiaj jest ceniony za swój monumentalny wygląd. Zagrożeniem dla tego rodzimego gatunku drzewa jest choroba zwana grafiozą wiązu.

Północnoamerykańska choina kanadyjska trafiła do Europy na początku XVIII wieku. Chociaż w swojej ojczyźnie tworzy okazałe drzewostany, w naszym leśnictwie nie ma gospodarczego znaczenia. Ze swoją malowniczą koroną i odpornością na przycinanie, doskonale nadaje się jednak do uprawy w ogrodzie.

Jodła kalifornijska stanowi ogrodową atrakcję już choćby z powodu swoich bardzo długich, miękkich i z obu stron niebieskawych igieł. Tworzy regularną, ostrostożkowatą koronę. Dobrze rośnie nawet na suchych i piaszczystych glebach.

Grusza polna, nazywana dziką gruszą, jest rodzimym gatunkiem, który kiedyś często był widoczny na polnych miedzach. Jest jedną z prababek gruszy uprawnej. Chociaż grusza polna zniknęła z krajobrazu polskich pół, to nadal może stanowić naturalną ozdobę ogrodów.

Odkryty przez Europejczyków w Japonii nowy gatunek zawilca ma chińskie pochodzenie i jest odmianą zawilca hupeheńskiego (chińskiego). Ta spokrewniona z naszymi zawilcami i sasankami bylina wnosi do ogrodu świeże kwiaty wtedy, gdy lato zaczyna się już zbierać do odwrotu, a dni stają się coraz krótsze. Zawilec japoński jest bardzo długowieczny i przez wiele lat może stanowić ozdobę ogrodu.

Świerk syberyjski jest typowym mieszkańcem zachodniej i wschodniej Syberii. Zgrabna, gęsta i symetryczna korona dodaje mu elegancji i uroku. Gatunek należy do najbardziej mrozoodpornych. Drzewo jest w stanie przetrwać mrozy do -45°C, a nawet więcej. Bez problemu znajduje w ogrodzie swoje miejsce jako soliter albo element kompozycji.

Turzyca japońska jest długowieczną byliną o dekoracyjnych liściach. Tworzy niewysokie półkuliste kępy, nad którymi wznoszą się do późnej jesieni żółtobrązowe kłosy. Oprócz formy botanicznej tej turzycy istnieją kultywary o barwnych liściach. Szczególnie nadaje się do obsadzania ogrodowych zbiorników wodnych.

Ostrokrzew kolczasty to zimozielony krzew o kłujących liściach i dekoracyjnych owocach. Ponieważ jest rośliną dwupienną, jaskrawoczerwone owoce zdobią przez całą zimę gałązki tylko żeńskich egzemplarzy. Występujący naturalnie w cieplejszych regionach Europy, osiąga wiek do 300 lat.

Pochodząca z wyspy Norfolk araukaria wyniosła jest blisko spokrewniona z południowoamerykańską araukarią chilijską. W swojej ojczyźnie wyrasta na ogromne drzewo, jednak w naszych warunkach może rosnąć tylko w mieszkaniu, ponieważ nie jest odporna na chłód. Araukaria wyniosła rośnie powoli i jest jedną z nielicznych iglastych roślin doniczkowych.

Juka rostrata jest rośliną o eleganckim wyglądzie, która nie boi się ani suszy, ani mrozu (przynajmniej do -20 stopni). Przypomina wyglądem niewielką palmę, ale z tą rodziną nie ma nic wspólnego. Uprawiana na całym świecie jako roślina ozdobna, uchodzi za najbardziej dekoracyjny gatunek jukię.

Cyprysik nutkajski jest bardzo dekoracyjnym drzewem iglastym pochodzącym z zachodniego wybrzeża Ameryki Północnej. Sklasyfikowany po raz pierwszy w 1824 roku jako cyprys, został kilkanaście lat później przeniesiony do rodzaju cyprysik, aby po najnowszych badaniach powrócić do pierwotnej pozycji i nazwy Cupressus nootkatensis. Epitet gatunkowy pochodzi od nazwy zatoki Nootka Sound, nad którą został w 1793 roku odkryty.

Pochodzący z Gór Skalistych świerk kłujący odznacza się intensywnie srebrzystą barwą igieł. Regularny, stożkowy pokrój, sztywne gałęzie wyrastające na pniu od samej ziemi i kłujące igły sprawiają, że drzewo w każdym wieku wygląda jak bożonarodzeniowa choinka. Świerk srebrzysty doskonale nadaje się do tworzenia kompozycji z drzewami o innych kolorach liści.

Juka gwatemalska jest w swoim naturalnym środowisku dużym drzewem o wysokości kilkunastu metrów. W naszych warunkach może być uprawiana tylko w doniczkach i osiąga znacznie mniejsze wymiary. Pióropusze liści na pniu juki przypominają palmę, z którą jednak nie ma nic wspólnego.

Agawa amerykańska jest meksykańską byliną, która w naszych warunkach jest uprawiana jako roślina doniczkowa. Chociaż na kwitnienie agawy nie trzeba czekać aż sto lat, jak kiedyś wierzono, to jednak ta monokarpiczna roślina rozwija kwiaty tylko raz w życiu. Ozdobę stanowią efektowne, zebrane w rozetę liście.

Trytoma groniasta jest południowoafrykańską byliną, która wielokrotnie zmieniała swoją przynależność do rodzaju botanicznego, aby ostatecznie znaleźć się w Kniphofia, nazwanym tak na cześć niemieckiego botanika Johannesa Kniphof'a. Na początku XIX wieku roślina pod nazwą Trytoma uvarii zyskała dużą popularność w Europie i tym można tłumaczyć używanie tej nazwy również dzisiaj. Oryginalne kwiatostany trytomy groniastej wprowadzają do ogrodu powiew egzotyki.

Świerk biały tworzy regularną, stożkową koronę i pokrojem przypomina świerk kłujący. Igły ma sinozielone z woskowym nalotem. Poza formą botaniczną występuje wiele odmian hodowlanych, które są rozmnażane przez szczepienie. Jest odporny na mróz, suszę i wiatry. W swojej ojczyźnie tworzy lasy, u nas natomiast nadaje się doskonale do kompozycji ogrodowych.