Rośliny o efektownie przebarwionych liściach

Pochodząca z azjatyckich stepów i suchych lasów irga błyszcząca jest odporna na mróz i niewrażliwa na miejskie zanieczyszczenia powietrza. Doskonale znosi suszę, jest tolerancyjna w stosunku do odczynu gleby. W ogrodzie szczególnie nadaje się do tworzenia żywopłotów.

Klon polny jest mało wymagającym drzewem krajowym, odpornym na suszę, choroby i szkodniki. Mocna zieleń liści nawet w okresie suszy, ładna forma korony oraz stosunkowo niewielki i powolny wzrost czynią z tego klonu efektowne drzewo ogrodowe. Owoce klonu polnego, skrzydlaki, są ustawione po dwa w linii prostej.

Winobluszcz trójlistkowy jest dalekowschodnim pnączem, które zyskało u nas dużą popularność. Jego ozdobę stanowią gęsto i dachówkowato ułożone liście, które jesienią przybierają intensywne odcienie czerwieni. Dzięki silnym przylgom może wspinać się bez podpór po całkiem gładkich powierzchniach.

Trudno wyobrazić sobie majowy ogród bez śnieżnobiałych kwiatów konwalii. Subtelne, pełne wdzięku dzwoneczki roztaczają słodki aromat wabiący owady i oczarowujący ludzi. Niewielkich rozmiarów bylina doskonale nadaje się do uzupełniania ogrodowych kompozycji. Jako gatunek rodzimy, konwalia majowa jest dobrze przystosowana do naszych warunków i nie wymaga specjalnej opieki.

Oczar wirginijski zachowuje się w naszych ogrodach bardzo nietypowo: późną jesienią, kiedy inne krzewy i drzewa ozdobne szykują się do zimowego spoczynku, on dopiero rozwija swoje osobliwe kwiaty. Bardzo wąskie, niczym kawałki żółtej wstążki płatki kwiatów, utrzymują się na gałązkach nawet do stycznia. Oczar był od wieków używany w indiańskiej medycynie ludowej do leczenia różnych obrzęków i stanów zapalnych.

Krzew wierzby wiciowej tworzy w ogrodzie równie efektowną ozdobę, jak wierzba głowiasta. Poza tym z jej pędów można splatać płoty, zasłony i inne pożyteczne rzeczy. Na bardzo długich, elastycznych pędach wyrastają długie i wąskie liście. Jako rodzimy gatunek wierzby nie wymaga ochrony przed mrozem. Lubi gleby wilgotne i mokre, więc dobrze się czuje przy ogrodowych sadzawkach.

Nazwa gatunkowa tej świdośliwy upamiętnia francuskiego botanika Jean-Baptiste de Lamarck'a. Nie wiadomo dokładnie, kiedy przybyła do Europy ze wschodnich obszarów Ameryki Północnej, ale pewne jest, że w XVIII wieku zdobiła już wiele ogrodów botanicznych i parków. W Holandii i w Niemczech odkryto w XIX wieku świdośliwę Lamarcka na nowo jako krzew owocowy.

Lipa drobnolistna jest długowiecznym drzewem o cennym drewnie i znanych od wieków właściwościach leczniczych swoich kwiatów. Zakwita dwa tygodnie później niż lipa szerokolistna. Żółtozielone, aromatyczne kwiaty przyciągają roje pszczół. Z powodzeniem może pełnić rolę drzewa dekoracyjnego w ogrodzie.

Dereń świdwa jest krzewem rodzimego pochodzenia, który potrafi zdobić ogród przez cały rok. Najpierw pojawia się gęsta okrywa ciemnozielonych liści, potem pachnące białe kwiaty i kuliste, granatowe owoce. Jesienią liście przebarwiają się na ciemną, winnoczerwoną barwę, a kiedy opadną, widoczne są zimą roczne pędy w kolorze brunatnoczerwonym.

Wiąz szypułkowy jest rodzimym gatunkiem długowiecznego drzewa, które osiąga z wiekiem znaczną wysokość i rozpiętość korony. W roli drzewa dekoracyjnego nadaje się raczej do dużych ogrodów. Charakterystyczne deskowate rozszerzenie podstawy pnia zapewnia drzewu dużą odporność na wywrócenie przez wiatr.

Kielichowiec wonny pochodzi z południowego wschodu Ameryki Północnej i jak wskazuje botaniczna nazwa gatunkowa (floridus) jest również zadomowiony na Florydzie. Nie tylko kwiaty, ale również kora tego krzewu pachnie przyjemnie cynamonem, kamforą i goździkami. Zmiażdżone świeże pędy kielichowca stanowią naturalny środek odstraszający komary i inne uciążliwe owady.

Irga pozioma jest krzewem o nisko rozpostartych pędach i charakterystycznych rozgałęzieniach, które przypominają ości ryby. Latem zapewnia efektowną okrywę ciemnozielonych liści, a jesienią bogactwo jaskrawych owoców i pięknie przebarwione liście. Ze względu na wyjątkową wartość dekoracyjną, pochodząca z Chin irga pozioma szybko stała się popularnym krzewem w europejskich ogrodach.

Śmiałek darniowy jest trawą ozdobną tworzącą gęste kępy efektownych liści i kwiatostanów. Długie wiechy są najpierw zielone, później żółtawe, długo stanowią ozdobę ogrodu. Botaniczna nazwa rodzajowa trawy upamiętnia francuskiego botanika Louis-Auguste Deschamps.

Róża wielokwiatowa została sprowadzona do Europy z Dalekiego Wschodu pod koniec XVIII wieku i szybko stała się cennym gatunkiem o wielu odmianach. Miała wielkie znaczenie w tworzeniu nowych odmian i całej grupy róż wielokwiatowych albo rabatowych. Małe, pachnące kwiaty rozwijają się obficie na ubiegłorocznych pędach. Doskonale nadaje się do tworzenia ogrodowych kompozycji.

Kruszyna pospolita jest rodzimym krzewem tworzącym podszyt w lesie i śródpolne zarośla na wilgotnych stanowiskach. Polska nazwa nawiązuje do dużej kruchości gałęzi krzewu. Kruszyna pospolita jest rośliną leczniczą i trującą. W ogrodzie z powodzeniem pełni rolę krzewu ozdobnego, zapewniając jednocześnie pożywienie owadom.

Brzoza karłowata jest gatunkiem niskiego, zwykle płożącego się krzewu, rosnącego w naturalnych warunkach na obszarach tundry. Odizolowane stanowiska tej brzozy w Polsce są pozostałością polodowcową. W ogrodzie jest wytrzymałą rośliną okrywową.

Dereń kwiecisty jest efektownym krzewem ozdobnym północnoamerykańskiego pochodzenia. Jego właściwe kwiaty zebrane w główkowate kwiatostany są zielonkawe i niepozorne, ale posiadają za to duże, białe, owalne podsadki, po cztery pod każdą główką. Po przekwitnięciu podsadki opadają, a z kwiatów rozwijają się czerwone owoce.

Grusza polna, nazywana dziką gruszą, jest rodzimym gatunkiem, który kiedyś często był widoczny na polnych miedzach. Jest jedną z prababek gruszy uprawnej. Chociaż grusza polna zniknęła z krajobrazu polskich pół, to nadal może stanowić naturalną ozdobę ogrodów.

Pochodząca z Ameryki Północnej glediczja trójciernista jest drzewem o filigranowych liściach, pachnących kwiatach i oryginalnych owocach w formie strąków. 'Sunburst' jest odmianą o złocistożółtych liściach w okresie wzrostu. Nieco dziwna nazwa rodzajowa drzewa pochodzi od nazwiska niemieckiego botanika Johanna Gottlieba Gleditsch'a.

Ten mieszaniec tawuły kantońskiej i tawuły trójłatkowej nosi nazwisko belgijskiego botanika i ogrodnika van Houtte'a. Rozłożysty krzew o pięknie wygiętych pędach wygląda w okresie kwitnienia jak obsypany śniegiem. Dodatkową zaletą jest odporność na mróz, zanieczyszczenie powietrza oraz suszę.

Amerykański dąb błotny należy do mniejszych przedstawicieli swojego botanicznego rodzaju. Atrakcyjne odmiany karłowe z kulistą koroną wnoszą jesienią do ogrodu prawdziwe "Indian summer". Dąb błotny jest drzewem szybko rosnącym. Bywa mylony z dębem szkarłatnym (Quercus coccinea), który u nas jest jednak rzadko spotykany ze względu na mniejszą mrozoodporność.

Pod względem bogactwa kolorów jesiennych liści mało która roślina może konkurować z ambrowcem balsamicznym. Podobne do klonowych liście już pod koniec września zaczynają przybierać rozmaite odcienie kolorów od żółtopomarańczowego przez karminowoczerwony do ciemnofioletowego. Nazwa rodzajowa drzewa (Liquidambar) oznacza dosłownie "płynny bursztyn" i nawiązuje do słodko pachnącej żywicy, której Indianie używali jako gumy do żucia.