Rośliny lecznicze

Rdest plamisty jest rośliną jednoroczną spotykaną na terenach podmokłych, przy zbiornikach wodnych i rowach, a także na polach uprawnych. Charakterystyczną cechą gatunku jest ciemna plama na środku blaszki liściowej. Różowe, drobne kwiaty są zebrane w gęsty kłos. W medycynie ludowej był cenną rośliną leczniczą.

Pietruszka zwyczajna należy do roślin, bez których trudno dzisiaj obejść się w kuchni. Do nas dotarła 400 lat temu prawdopodobnie z Europy Południowej. Jest nie tylko popularnym warzywem, ale również cenną rośliną leczniczą. Pietruszkę zwyczajną spotyka się w ogrodach w różnych odmianach hodowlanych.

Szanta zwyczajna jest śródziemnomorską byliną o zapachu tymianku, która już w średniowieczu była uprawiana i rozprzestrzeniła się po całej Europie. Jako roślina lecznicza była bardzo popularna w ogrodach klasztornych. Niesłusznie zapomnianą szantę zwyczajną warto na nowo wprowadzić do naszych ogrodów, nie tylko jako zioło lecznicze, ale również ze względu na jej subtelną urodę.

Kolokazja jadalna, znana jako taro, jest byliną uprawianą od tysięcy lat ze względu na bulwiaste kłącza, stanowiące ważne źródło pożywienia w tropikalnej Azji. Kolokazja należy do rodziny obrazkowatych, jednak jadalne są zarówno jej bulwy, jak i młode liście i kwiaty. W naszych warunkach może być uprawiana jako roślina doniczkowa albo ogrodowa z zimowaniem w pomieszczeniu.

Arnika górska jest znaną i cenioną od wieków rośliną leczniczą, a jej duże, żółtopomarańczowe koszyczki kwiatów stanowią ozdobę ogrodowych rabat. Ze względu na zagrożenie wyginięciem, w Polsce arnika górska jest objęta ścisłą ochroną gatunkową.

Ostrogowiec czerwony jest śródziemnomorską byliną, rosnącą w naturze na terenach skalistych. Nazwę zawdzięcza charakterystycznej budowie kwiatu z rurkowatą ostrogą u nasady. Różowoczerwone kwiaty są zebrane w wiechy i rozwijają się przez całe lato.

Malwa 'Nigra' jest odmianą malwy różowej (malwy ogrodowej) o rzadko spotykanym korze kwiatów. Są one ciemnofioletowe, prawie czarne i efektownie kontrastują z innymi kwitnącymi bylinami. Malwa jest uprawiana od kilku wieków, szczególną popularnością cieszyła się zawsze w ogrodach w stylu wiejskim.

Aloes uzbrojony jest południowoafrykańskim sukulentem o dużych, soczystych, kolczasto ząbkowanych liściach. Podobnie jak aloes zwyczajny, od wieków służy jako roślina lecznicza. W naszych warunkach klimatycznych aloes uzbrojony pełni rolę doniczkowej rośliny ozdobnej.

Przetacznik leśny jest rodzimego pochodzenia byliną spotykaną często w suchych lasach i na pastwiskach. Epitet gatunkowy officinalis wskazuje na stosowanie rośliny do celów leczniczych w medycynie ludowej. W ogrodzie ozdobę stanowią fioletowoniebieskie, gęste grona kwiatów.

Farbownik lekarski ceniony kiedyś jako zioło lecznicze oraz źródło naturalnego czerwonego barwnika pełni dzisiaj przede wszystkim rolę rośliny ozdobnej, oraz miododajnej. Nie wiadomo, kiedy przybył na nasze tereny (jest uważany za archeofit), ale doskonale dostosował się do lokalnych warunków i w Polsce występuje powszechnie.

Lipa srebrzysta pochodzi z Europy Południowo-Wschodniej i Azji Mniejszej, i w odróżnieniu od naszych gatunków rodzimych (lipa drobnolistna i lipa szerokolistna) jest uważana za idealne drzewo miejskie, ponieważ jest odporna na spaliny, pyły i suszę. Tworzy regularną, jajowatą koronę.

Rumian rzymski jest byliną, której właściwości lecznicze znane były już w starożytności. Koszyczki kwiatowe o charakterystycznym zapachu mogą być nie tylko cennym ziołem, ale również ozdobą rabat ogrodowych. Doskonale nadaje się do ogrodów wiejskich i skalnych.

Jeżówka wąskolistna jest byliną północnoamerykańską, uprawianą jako roślina ozdobna i lecznicza. Ozdobę stanowią okazałe koszyczki kwiatowe z kolczastym, stożkowym dnem. Jest blisko spokrewniona z jeżówką purpurową, która ma podobne kwiaty, ale szersze liście.

Mięta wodna, zwana też miętą nadwodną, jest byliną o silnym, przyjemnym aromacie. Jest uprawiana w ogrodach jako roślina ozdobna oraz przyprawowa. Nadaje się doskonale do obsadzania podmokłych rabat oraz oczek wodnych.

Czyściec lekarski, znany też jako bukwica zwyczajna, jest byliną z rodziny wargowych, spotykaną również czasem w Polsce w zaroślach i widnych lasach. Może być uprawiany w ogrodach jako roślina ozdobna. Gęste kwiatostany nibykłosów, złożone z jasnopurpurowych kwiatów, rozwijają się przez całe lato.

Mięta marokańska jest odmiana Mentha spicata ‘Moroccan’, czasem mylina z odmianą 'Nane' tego samego gatunku. Pochodzi z Afryki Północnej i właśnie w Maroku jest bardzo popularna. Poza aromatycznymi liśćmi, ozdobę rośliny stanowią pachnące kwiaty zebrane w kłosowate kwiatostany.

Bylica draganek, znana też jako estragon zwyczajny, jest byliną zbliżoną wyglądem do bylicy piołunu, tylko mnie rozkrzewioną. Jest uprawiana jako roślina przyprawowa, lecznicza lub dekoracyjna w ogrodzie.

Kłosowiec meksykański jest kępiastą byliną o przyjemnym zapachu i długim okresie kwitnienia późnym latem. Jak większość gatunków z rodziny jasnotowatych, również ten wabi na rabatę liczne gatunki owadów. Doskonale nadaje się na większe rabaty oraz jako składnik kwietnych łąk.

Różeniec górski, którego kłącza po roztarciu wydzielają zapach róż, jest sukulentową byliną spokrewnioną z rozchodnikiem i gruboszem. Jest rośliną leczniczą, a w ogrodzie tworzy gęste, poduszkowate kępy. Ozdobę stanowią mięsiste, niebieskozielone w sezonie liście oraz zebrane w podbaldachy drobne kwiaty.

Mięta okrągłolistna jest odporną na mróz byliną, tworzącą silne rozłogi, szybko zarastające dużą powierzchnię. Liście tej mięty wydzielają owocowy zapach, przypominający zielone jabłka, który trudno pomylić z zapachem innych gatunków. Dzięki temu bywa nazywana miętą jabłkową.

Mięta truskawkowa nie jest odrębnym gatunkiem, ale odmianą wyhodowaną z hybryd różnych gatunków mięty. Ponieważ poszczególne gatunki bardzo łatwo się krzyżują, trudno jest ustalić rośliny macierzyste. Odznacza się słodkim, truskawkowym aromatem oraz smakiem. Może stanowić dodatek do napojów, lodów i deserów.

Mięta długolistna jest rodzimym gatunkiem, spotykanym w całym kraju. Rośnie na wilgotnych łąkach, polach i brzegach cieków wodnych. W maju i czerwcu rozwija bladoliliowe kwiaty. Może być używana jako przyprawa i roślina lecznicza.