Produkcja piwa krok po kroku - poznaj kolejne etapy procesu produkcji piwa w domu
Tradycje piwowarskie sięgają w Polsce kilkaset lat wstecz. Obecnie wraca moda na samodzielne warzenie piwa w domu. Tak naprawdę nie jest to trudne i jeśli będziesz mieć odpowiedni sprzęt oraz surowce, z pewnością uda ci się stworzyć smaczny, orzeźwiający, klarowny trunek. Potrzeba tylko trochę cierpliwości i oczywiście szczyptę wiedzy. Dowiedz się, jak są etapy produkcji piwa w domu.
Jeśli szukasz więcej porad i inspiracji, sprawdź także zebrane w tym miejscu artykuły o alkoholach domowych.
Proces produkcji piwa: potrzebne naczynia
W wielu sklepach możesz znaleźć odpowiednie naczynia do produkcji piwa, możesz je także zastąpić bardziej domowymi, przeznaczonymi do kontaktu z żywnością. Warto jednak zaopatrzyć się w dedykowany sprzęt, wtedy będziesz mieć pewność, że cały proces technologiczny przebiegnie prawidłowo. Niestety, koszty są większe niż gdybyś użył domowych naczyń. Aby zrobić piwo domowe będziesz potrzebować przede wszystkim fermentora z rurką, czyli naczynia wyposażonego w kranik. Konieczny jest także garnek lub kadź do piwa (na potrzeby domowe wystarczy 20-50 l) oraz cedzak, często w formie wiadra z dziurkami na dole.
Potrzebujesz także termometru wskazującego dokładną temperaturę do 100 stopni Celsjusza oraz areometru. Piwo musi być odpowiednio przechowywane, dlatego od razu lepiej zakupić także butelki z ciemnego szkła (przechowywanie napojów alkoholowych w plastiku nie jest najlepszym pomysłem), a także kapsle i kapslownicę. Jeśli szukasz więcej porad, sprawdź także ten artykuł o uprawie chmielu.
Surowce, czyli z czego robi się piwo
Piwo domowe możesz zrobić na dwa sposoby – kupując gotowe półfabrykaty albo stosując tradycyjną metodę zacierania. Ta druga jest bardziej skomplikowana i czasochłonna, ale będziesz mógł się pochwalić, że przygotowałeś samodzielnie piwo. W ten sposób możesz także bardziej ingerować w jego skład i smak.
Z czego robi się piwo? Potrzebny jest chmiel, słód i drożdże piwne. Możesz zaopatrzyć się także w ekstrakt słodowy, ale prawdziwy słód w procesie zacierania zostanie przerobiony na cukier, pożywkę dla drożdży produkujących alkohol, więc będziesz mógł regulować moc piwa. Dla początkujących dobrze sprawdza się zestaw do wyrobu piwa. Mniej doświadczonym polecamy pale ale, czyli lekkie angielskie piwo jęczmienne, bardzo proste do wykonania. Koszty składników na domowe piwo nie są duże, możesz kupić je w wielu marketach. Sprawdź także ten artykuł z poradami, jak zrobić piwo w domu.
Pierwsze etapy produkcji piwa: zacieranie
Zacieranie to pierwszy etap. Produkcja piwa zaczyna się od wsypania słodu do garnka i zalania go wodą w stosunku 1 do 3. Woda powinna mieć temperaturę w okolicach 40 stopni Celsjusza. Następnie należy ją lekko podgrzać do 60-62 stopni Celsjusza i na takim poziomie utrzymywać przez 30 minut. Następnie temperaturę podnosi się do 71 stopni Celsjusza i znów utrzymuje się ją przez 30 minut. Ostatnie 10 minut słód powinien znajdować się w wodzie o temperaturze 78 stopni Celsjusza.
Dzięki temu słód zostanie „zatarty”, co oznacza, że enzymy ze słodu rozłożą skrobię na cukry proste, które zostają oddane wodzie. Dzięki temu będą świetną pożywką dla drożdży, które tworzą alkohol. A może zainteresuje cię także ten artykuł z przepisami na nalewkę z orzecha włoskiego?
Produkcja piwa w domu: filtracja
Kolejnym, bardzo ważnym elementem jest filtracja. Ma to na celu oddzielenie resztek słodu (tak zwanego młóta) od wody. Do tego właśnie przydatny jest cedzak, przez który należy przelać wodę do kadzi. Możesz oczywiście robić to także przez duże sitko lub innym sposobem. Odcedzone młóto zalewa się gorącą wodą, by wytrącić pozostały w nim cukier.
Najważniejszy proces produkcji piwa: warzenie
Teraz już można przystąpić do właściwego warzenia. Zabieg ten polega na gotowaniu brzeczki (wody z cukrem uzyskanym ze słodu) przez godzinę od momentu wrzenia. W tym czasie podaje się chmiel. Pierwszą dawkę daje się na początku warzenia, by dodać napojowi goryczki. Drugą około 10 minut przed końcem, by piwo miało chmielowy zapach.
Po zakończeniu gotowania brzeczka powinna zostać jak najszybciej schłodzona. Jest na to kilka sposobów. Możesz wystawić ją na balkon, zanurzyć garnek w zimnej wodzie lub zastosować specjalistyczną chłodnicę. Pamiętaj jednak, że naczynie musi być cały czas zamknięte. Proces technologiczny nie uda się, jeśli warunki nie będą sterylne!
Produkcja piwa: proces fermentacji
Teraz czas na fermentację, czyli ten moment, kiedy musisz najbardziej uzbroić się w cierpliwość. Po zlaniu wystudzonej brzeczki możesz do całości dodać drożdże. W tym czasie drożdże przerabiają cukry proste na alkohol, w tym czasie wydziela się także bardzo wiele gazów, między innymi dwutlenek węgla, który sprawia, że początkowy proces fermentacji jest głośny i bardzo żywiołowy. Trwa to kilka dni, czasami do tygodnia. Drugi, cichszy etap fermentacji trwa od 2 do 2,5 tygodnia.
Drożdże i brzeczkę dodaje się do oczyszczonego i zdezynfekowanego fermentatora. Jest to bardzo istotne, ponieważ na tym etapie sterylność jest kluczowa. Fermentator powinien być lekko przykryty, by mógł uciekać dwutlenek węgla. Schemat jest bardzo prosty – naczynie wstawia się do chłodnego i zacienionego miejsca. Temperatura jest zależna od tego, czy decydujesz się na piwo dolnej czy piwo górnej fermentacji. Sprawdź także zebrane w tym miejscu artykuły o domowych winach.
Piwo dolnej fermentacji uzyskuje się przy użyciu drożdży piwowarskich szczepu Saccharomyces cerevisiae. W tym wypadku proces zachodzi w temperaturze od 5 do 13 stopni Celsjusza. Fermentacja jest wolna, dzięki czemu uzyskuje się jasne piwa, czyste, bez osadów, o delikatniejszym smaku. Piwo wolnej fermentacji nosi nazwę lager.
Piwo górnej fermentacji przygotowuje się w temperaturze 15-25 stopni Celsjusza, którą jest łatwiej uzyskać. Jest bardzo wyraziste, ma większy bukiet i głęboki smak. Ten rodzaj piwa nosi nazwę ale.
Ostatni etap produkcji piwa
Na tym w zasadzie produkcja piwa się kończy. Po zakończeniu fermentacji płyn przelewa się do naczynia z kranikiem i wylewa do butelek. Należy do nich dodać trochę cukru, glukozę lub ekstrakt słodowy, żeby została przeprowadzona refermentacja. To proces, w czasie którego piwo się gazuje. Butelki należy bezwzględnie zabić kapslami.
Piwo domowe powinno leżakować w szklanych, ciemnych butelkach przez około 3-4 tygodnie. Dopiero wtedy możesz spróbować, jaki smak udało ci się uzyskać. Nie zapomnij o dokładnym zapisywaniu procesu technologicznego i opisz schemat dodawania chmielu, słodu i dodatków cukrowych. Dzięki temu łatwiej ci będzie manipulować tym przy kolejnej próbie.