Tradycyjna parzybroda. 3 przepisy na wyjątkowe danie
Kuchnia polska to prawdziwa mieszanina smaków i wpływów, bardzo zróżnicowana w różnych miejscach Polski. Najlepszym przykładem jest właśnie parzybroda. Niektórzy nasi rodacy pewnie nigdy o niej nie słyszeli, inni pamiętają ją z domu babci. To wyjątkowa zupa – wiosenna, lekka, wykorzystująca sezonowe składniki, typowe dla naszej kuchni. Przedstawiamy przepis na tradycyjną parzybrodę.
Jeśli szukasz więcej porad i informacji, sprawdź także zebrane w tym miejscu artykuły z przepisami.
Z tego artykułu dowiesz się:
Tradycyjna parzybroda – pochodzenie przepisu i tradycyjne wykonanie
Skąd nazwa „parzybroda”? Oczywiście stąd, że danie „parzy brodę”, czyli jest podawane na gorąco. Elementem, na który trzeba szczególnie chuchać i dmuchać jest oczywiście kapusta, która szybko się nagrzewa i może faktycznie nieźle poparzyć usta. To właśnie ten najważniejszy składnik, który powtarza się we wszystkich wersjach tradycyjnej parzybrody.
Trzeba bowiem wiedzieć, że danie to występuje w wielu rejonach Polski i w każdym z nich jest przygotowywane inaczej. Wiele osób uważa, że parzybroda jest świętokrzyska, ale pochodzenie przepisu przypisuje sobie jeszcze region radomski i częstochowski, danie znane jest także w Wielkopolsce, na Śląsku i na Mazowszu.
Skąd tak naprawdę pochodzi parzybroda? Do tego pewnie już nie dojdziemy, ale przepis znajduje się na Liście Produktów Tradycyjnych Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi jako danie typowe dla kuchni śląskiej i wielkopolskiej. Co ciekawe, w każdym z tych regionów zupa jest przygotowywana nieco inaczej.
Być może też znasz parzybrodę jako drugie danie ziemniaczane o konsystencji tłuczonych ziemniaków lub puree. Jest to bardzo możliwe, bo właśnie w taki sposób przyrządza się je na Mazowszu. Jak widać kuchnia polska jest bardzo zróżnicowana i nawet tradycyjne potrawy (jak zupa rybna wigilijna czy chłopski garnek) można przygotowywać na wiele sposobów. Przedstawiamy najciekawsze przepisy na parzybrodę.
Tradycyjna parzybroda – przepis śląski i wielkopolski z młodej kapusty
Parzybroda – podstawowy śląski przepis na zupę
Parzybroda na Śląsku najbardziej kojarzy się z czasem żniw i sianokosów. Można ją było szybko przygotować, a do garnka wchodziły tylko świeże warzywa i zioła, które zbierało się w ogródku. Na dodatek zupę można było łatwo przetransportować na pole i była bardzo sycąca, w sam raz dla rolników, którzy pracowali w pocie czoła. Danie czasami robi się z boczkiem, ale to chłopska potrawa i niestety okrasa z mięsa nie pojawiała się zbyt często na stole. My więc przedstawiamy ją w takiej wersji, w jakiej jadano ją najczęściej – ze skwarkami z cebuli. A jeśli interesuje cię kuchnia nawiązująca do tradycji, spróbuj zrobić chłopski garnek, czyli kolejne ciekawe danie z ziemniakami i kapustą.
- 1 mała biała młoda kapusta,
- 500 g ziemniaków,
- 1 duża marchew,
- 1 mała cebula,
- 1 łyżka oleju lub smalcu,
- trochę świeżej natki pietruszki,
- 2 gałązki świeżego lubczyku,
- sól i pieprz do smaku
Danie możesz dodatkowo doprawić koperkiem, ale jeśli dołożysz odpowiednio dużo świeżej pietruszki, także będzie miało ciekawy smak i wspaniały aromat. Przepis na parzybrodę jest bardzo prosty.
- Kapustę poszatkuj na szatkownicy lub pokrój dużym nożem.
- Ziemniaka i marchew obierz, pokrój w kostkę.
- Przełóż warzywa do garnka i zalej wodą. Dodaj przyprawy poza pietruszką. Gotuj na małym ogniu około 20 minut.
- Cebulę obierz, posiekaj w kostkę.
- Podsmażaj cebulę na oleju lub smalcu aż do zeszklenia.
- Sprawdź, czy warzywa są miękkie. Jeśli tak, możesz do nich dodać cebulę. Gotuj jeszcze przez chwilę.
- W międzyczasie posiekaj na drobno natkę pietruszki.
- Nałóż zupę na talerze i każdą porcję posyp obficie pietruszką. Podawaj na gorąco.
Jeśli szukasz więcej inspiracji, sprawdź także ten artykuł z przepisami na pyszną zupę z botwiny.
Przybroda z kapustą i grzybami po wielkopolsku
W Wielkopolsce parzybroda to ciekawa wiosenna zupa. Robi się ją na bazie młodej kapusty włoskiej, oczywiście z ziemniakami i marchwią, którą okrasza się skwarkami z boczku. Dodatkowo do zupy dodaje się suszone grzyby, chociaż wiosną, kiedy kapusta jest najsmaczniejsza, można z nich zrezygnować. O wiele lepiej sprawdzą się jesienią i zimą, kiedy siłą rzeczy używa się nieco cięższej, starej kapusty. Czego potrzebujesz, by zrobić pyszną zupę, która parzy brodę?
- 2 marchewki,
- 1 pietruszka,
- 1 mały seler lub pół dużego,
- 1 mała cebula,
- 1 niewielka główka kapusty włoskiej,
- 5 ziemniaków,
- 150 g wędzonego boczku,
- 5 ziarenek ziela angielskiego,
- 3-4 liście laurowe,
- opcjonalne 5 grzybów suszonych (podgrzybków lub małych prawdziwków),
- sól i pieprz do smaku
Jeśli lubisz zapach świeżych ziół, do zupy możesz dodać świeżego koperku – 1 pęczek na duży garnek zupy wystarczy. Dzięki temu parzybroda będzie o wiele bardziej wiosenna. Dużą zaletą dania jest szybkość gotowania – wystarczy podszykować wszystkie składniki i stopniowo dodawać je do garnka. Bez mieszania, bez pilnowania garnka na gazie, wszystko po prostu dzieje się samo.
- Poszatkuj kapustę na szatkownicy lub pokrój ją w cienkie paski dużym nożem.
- Umyj i obierz wszystkie warzywa. Pokrój je w kostkę.
- Wszystkie warzywa włóż do garnka i zalej wodą (powinny być lekko zakryte).
- Dodaj przyprawy.
- Grzyby zalej gorącą wodą i odstaw na 10 minut.
- Zupę gotuj około 20-30 minut, aż ziemniaki zmiękną.
- Posiekaj grzyby w paseczki i dodaj do zupy.
- W międzyczasie pokrój boczek w grubszą kostkę i podsmaż go na patelni bez dodatku oleju (by wytopił się tłuszcz z mięsa).
- Dodaj do zupy i wymieszaj.
- Dopraw solą i pieprzem do smaku. Możesz dodać także koperek. Podawaj na gorąco.
Mazowiecka parzybroda z boczkiem i śmietaną - przepis
Potrawa o nazwie parzybroda pojawia się także na Mazowszu. Tutaj jednak nie jest to typowa zupa, taka jak w innych częściach kraju. Niektóre jej elementy są takie same – to potrawa z kapusty (niektórzy robią ją z kiszonej kapusty, ale tradycyjnie robi się ze słodkiej), z ziemniakami i boczkiem. Do tego dodaje się także pomidory i śmietankę. To już nie jest typowe ubogie, chłopskie danie.
- 1 kg kapusty słodkiej białej,
- 6 dużych ziemniaków,
- 1 marchewka,
- 1 pietruszka (korzeń),
- 2 łyżki przecieru pomidorowego,
- 100 g boczku wędzonego,
- 200 ml śmietany kwaśnej lub słodkiej (w zależności od regionu),
- sól i pieprz do smaku, natka pietruszki do posypania
W wersji mazowieckiej parzybroda to już nie jest zupa, ale dość gęste danie jednogarnkowe na bazie tłuczonych ziemniaków. Na Śląsku robi się podobne danie z kiszonej kapusty, które nosi bardzo ciekawą nazwę: „ciapkapusta”. Tutaj jednak używa się młodych, świeżych warzyw, które należy pokroić w większe kawałki.
- Przygotuj kapustę: nie szatkuj jej, tylko pokrój w większe kawałki.
- Marchewkę i pietruszkę obierz i pokrój w kostkę.
- Ziemniaki obierz. Przełóż do garnka, dodaj marchew i pietruszkę oraz kapustę.
- Dodaj przyprawy i gotuj aż ziemniaki będą miękkie. Wtedy dodaj przecier pomidorowy i pogotuj jeszcze minutkę.
- Odcedź warzywa i zagnieć je razem tłuczkiem lub specjalnym ubijakiem do ziemniaków.
- Boczek pokrój w kosteczkę i podsmaż na patelni aż będzie chrupiący. Dodaj do ziemniaków z warzywami.
- Dodaj śmietanę i wymieszaj.
- Na koniec dodaj posiekaną natkę pietruszki.