Guzowatość korzeni - jak wygląda, objawy, zwalczanie
Co robić, jeśli na korzeniach młodych drzew, pojawiły się narośla, które mogą dochodzić do kilkunastu centymetrów? Guzy te to bakteryjna choroba korzeni drzew, która utrudnia młodym roślinom pobieranie wody i substancji odżywczych z podłoża. Wyjaśniamy, na czym polega szkodliwość tej choroby i jak wygląda jej zwalczanie.
Jeśli szukasz więcej porad i informacji, sprawdź także zebrane w tym miejscu artykuły o chorobach roślin.
Jak wygląda guzowatość korzeni i jakich roślin dotyka
Jakie gatunki drzew dotyka guzowatość korzeni
Jak wygląda choroba nosząca nazwę guzowatość korzeni? Guzowatość korzeni jest chorobą bakteryjną, która objawia się powstawaniem guzów na korzeniach roślin. Narośla rozwijają się na korzeniach lub na szyjce korzeniowej młodych drzewek. Początkowo są kuliste, miękkie i jasnobrązowe. Z czasem twardnieją i stają się chropowate i nieregularnego kształtu. Ich kolor ciemnieje i staje się brunatny, a nawet czarny. Guzy te nie są trwałe i po kilku latach rozpadają się, zaś bakterie uwalniają się zakażając glebę dookoła.
Przyczyną powstawania guzów na korzeniach są bakterie agrobacterium tumefaciens, które nie wnikają do korzeni, lecz wbudowują fragment DNA do komórek roślinnych, wskutek czego dochodzi do niekontrolowanego wzrostu tkanek, które w efekcie tworzą guzy. Narośla powstają w miejscach niewielkich uszkodzeń korzeni. Mają one wielkość od kilku milimetrów do kilkunastu centymetrów.
Choroba ta atakuje zwykle drzewa owocowe, takie jak:
- wiśnia,
- czereśnia,
- śliwa,
- jabłoń,
- grusza,
- winorośl.
Narośla pojawiają się także na korzeniach róż, malin i orzechów. Narośla na korzeniach występują u bardzo wielu gatunków roślin. Jednak tylko w przypadku drzew owocowych choroba ta ma znaczenie gospodarcze.
Zwalczanie guzowatości korzeni
Szkodliwość tej choroby ma znaczenie gospodarcze szczególnie w szkółkach młodych drzewek. Guzy utrudniają pobieranie składników odżywczych i wody z podłoża, przez co sadzonki słabiej się przyjmują i gorzej rosną. Guzy stanowią problem szczególnie w czasie suszy, gdyż mogą utrudniać pobieranie wody z podłoża.
W Polsce i wielu innych krajach zabrania się sprzedaży drzewek z guzowatością, co powoduje straty u sadowników. Dopuszcza się sadzenie roślin tylko wolnych od guzów. Sprawdź także ten artykuł na temat zwalczania mączniaka rzekomego.
Nie istnieją metoda zwalczania tej choroby. Możliwe jest tylko jej zapobieganie. Obecnie zwalczanie guzowatości korzeni prowadzi się poprzez zanurzanie sadzonek przez 5 minut w roztworze zawierającym szczepy bakterii będące antagonistami dla bakterii powodujących guzy. Bakterie te nie mają możliwości zwalczenia guzowatości, która już powstała. Zapobiegają jednak zakażeniu zdrowych roślin. Sposób ten jest nieskuteczny w przypadku guzowatości korzeni winorośli. Bardzo ważne jest zwalczanie nicieni glebowych, które uszkadzają korzenie roślin i przyczyniają się do wnikania bakterii, powodujących guzowatość korzeni.
Do niedawna zwalczanie bakterii powodującej guzy prowadzone było dzięki fumigacji przy pomocy bromku metylu. Metoda ta pozwalała na zwalczanie 70% bakterii, jednak nigdy nie była w stanie całkowicie usunąć patogenu. Obecnie zwalczanie guzów tą metodą jest zabronione w Unii Europejskiej.
Zwalczanie choroby prowadzi się przez jej zapobieganie następującymi sposobami:
- unikanie upraw drzew podatnych na tę chorobę w miejscu, gdzie bakteria jest obecna w glebie,
- dbałość o lekko kwaśny odczyn gleby,
- unikanie zakładania szkółek na glebach zasadowych,
- zwalczanie szkodników glebowych, przede wszystkim nicieni,
- stosowanie sadzonek z dobrego źródła.
Po wykopaniu sadzonek w szkółce należy odrzucić i zniszczyć sadzonki, które mają guzy na głównym korzeniu. Narośla na korzeniach bocznych można odciąć, zaprawiając korzenie w papce z gliny z dodatkiem miedzianu.