Szara pleśń – przyczyny, występowanie, sposoby zwalczania, choroby roślin

Opublikowano: 01.12.2023Autor: Katarzyna BarczykDrukujUdostępnij

Szara pleśń – co to jest?

Szara pleśń jest często spotykaną chorobą grzybową, którą powoduje grzyb Botrytis cinerea. Jest to gronowiec szary zaliczający się do klasy workowców. Jest to bardzo groźna choroba, która może zniszczyć nawet do 60% plonów. Botrytis cinerea atakuje zarówno kwiaty, owoce, jak i również krzewy i drzewa ozdobne. Szarą pleśń na roślinach możemy rozpoznać po pojawianiu się szarego nalotu na liściach, owocach i łodygach. Młode rośliny nie mają szansy na dalszy wzrost. Siewki szybko mają atakowane łodygi oraz pąki, które w krótkim czasie obumierają.

Na dorosłych roślinach, krzewach i drzewach, szara pleśń uwidacznia się przede wszystkim na owocach. Są one pokryte plamami, które później zmieniają się w gnijące miejsca. Szary nalot jest wskazówką do tego, w którym miejscu dokładnie występuje grzybnia. Oczywiście objawy są uzależnione od konkretnego gatunku rośliny. Ponieważ Botrytis cinerea uwidacznia się zarówno na liściach pomidora, na różach, jak i również atakuje owoce truskawki lub winogrona. A może zainteresuje cię także ten artykuł o chorobach winogron?

Przyczyny szarej pleśni

Wśród czynników sprzyjających powstawaniu szarej pleśni, wymienia się dużą wilgotność powietrza, a także wysoką temperaturę. Dlatego bardzo często choroby pomidorów, sałat lub innych warzyw dotykają uprawy tunelowe. Za kolejne źródło powstawania szarej pleśni uznaje się, pozostałość martwych szczątków roślin. W przypadku drzew najczęściej pleśń rozwija się pod korą. Natomiast szara pleśń na winogronach, truskawkach lub warzywach, bierze się z martwych liści lub nierozwiniętych owoców.

Najczęściej atak szarej pleśni możemy zauważyć właśnie po wielu deszczowych i ciepłych dniach. Jednak należy uważać na chorobę grzybową, ponieważ zarodniki mogą przebywać na roślinach w tzw. formie utajonej. Oznacza to, że przy mniej sprzyjających warunkach pogodowych, Botrytis cinerea jest w stanie rozwijać się między innymi na martwych częściach roślin. Niestety szara pleśń atakująca jeden gatunek rośliny, bardzo szybko rozprzestrzenia się na sąsiednich uprawach. Do rozmnażania grzybni dochodzi poprzez zarodniki, które są przenoszone poprzez podmuchy wiatru. A może zainteresuje cię także ten artykuł o chorobach agrestu i ich zwalczaniu?

Szara pleśń na roślinach

Warto wiedzieć, na jakich roślinach najczęściej spotkamy problem szarej pleśni. Ponieważ niektóre gatunki warzyw i owoców są szczególnie narażone na chorobę grzybową. Dzięki temu będziemy mogli być bardziej czujni, by wykryć pierwsze symptomy pojawiającej się pleśni, a także móc jak najszybciej zareagować. Oczywiście szara pleśń, której nie będziemy próbowali w żaden sposób zwalczać, bardzo szybko rozprzestrzeni się na cały ogród.

Poniżej przedstawiamy gatunki roślin, które są najczęściej obarczone chorobą grzybową:

• Pomidory – choroby pomidorów są częstą przeszkodą w udanych zbiorach. Są one narażone na różne schorzenia, ze względu na często praktykowaną uprawę tunelową. Choroba grzybowa atakuje pomidora na każdej jego naziemnej części. Na liściach pomidora zauważalne są plamy, które w późniejszym stadium są coraz bardziej wyraziste. Choroby pomidorów atakują również łodygi i młode pędy. Zainfekowane części wyróżniają się brunatnymi plamami. Zarówno na liściach pomidora, jak i również na łodygach, na plamach zaczyna pojawiać się szary nalot. Grzybnia atakująca owoce pomidora objawia się poprzez plamy gnilne, które również z czasem pokrywają się szarym, pylistym nalotem. Okazuje się, że Botrytis cinerea może atakować pomidora również po jego zerwaniu. Najczęściej dochodzi do tego, jeżeli owoce zostały w jakikolwiek sposób uszkodzone lub poobijane. W jaki sposób uniknąć tej choroby pomidorów? Jeżeli zauważymy na liściach pomidora lub łodygach niepokojące objawy, należy jak najszybciej usunąć zainfekowane części. Uprawiając pomidora w szklarniach lub tunelach, zalecana jest odpowiednia cyrkulacja powietrza. Ponieważ nagromadzona wilgoć powoduje grzybowe choroby pomidorów. Szara pleśń atakuje pomidora również, jeżeli dojdzie do przenawożenia azotem. Unikajmy także podlewania na liściach pomidora, w zamian stosując podlewanie pod krzewami. Sprawdź także ten artykuł o mączniaku prawdziwym i rzekomym.
• Cebula – szara pleśń cebuli określana jest również jako zgnilizna szyjki cebuli. Mimo że warzywo jest zaatakowane jeszcze w czasie wzrostu, to choroba ujawnia się dopiero po jego zebraniu. Na szyjce cebuli zaczynają pojawiać się ciemne plamy, które zaczynają zamieniać się w części gnilne. Następnie na powierzchni cebuli zaczyna uwidaczniać się szary nalot. Domowe sposoby zalecają, by po zebraniu cebuli ściąć jej liście. Wtedy rana może się zabliźnić nie doprowadzając do infekcji. Natomiast chemiczne zwalczanie szarej pleśni w tym przypadku odbywa się poprzez zastosowanie oprysku Amistar Opti 480 SC.
• Truskawki – choroby, które najczęściej atakują truskawki, często są spowodowane grzybami. Truskawki zostają zainfekowane jeszcze w okresie kwitnienia. Przyczyną jest rozprzestrzenianie się grzyba na martwych owocach oraz chwastach. Porażone truskawki zaczynają pokrywać się brunatnymi plamami. Natomiast dojrzałe truskawki zaczynają gnić.
• Winogrono – szara pleśń na winogronach również objawia się poprzez szary nalot na gronach. Istotne jest zwalczanie szarej pleśni, ponieważ takie owoce nie nadają się do dalszego przetwórstwa. Szara pleśń na winogronach uwidacznia się również na liściach. Na tej części winorośli pojawiają się plamy z żółtą obwódką. Najczęściej szara pleśń na winogronach występuje, jeżeli pędy winorośli są zbyt mocno zagęszczone. Dlatego zaleca się regularne usuwanie niepotrzebnych pędów, a także zachowanie stosownej rozsady. Szara pleśń na winogronach nie będzie się rozprzestrzeniała, jeżeli zadbamy o usuwanie zainfekowanych oraz obumarłych części rośliny.
• Róże – na różach także możemy zauważyć objawy występowania choroby grzybowej. Pleśń na kwiatach atakuje przede wszystkim kwiaty i owoce. Jeżeli na różach zauważymy brunatne plamy, musimy liczyć się z tym, że będą one się szybko rozprzestrzeniać. Na różach pleśń może rozwijać się również na pozostałych częściach naziemnych rośliny. Niestety pleśń na kwiatach jest w stanie przezimować. Chorobę grzybową na różach, możemy zwalczyć używając na przykład preparatu Rovral Flo 255 SC.
• Surfinie – pleśń na surfiniach potrafi uprzykrzyć balkonowe i tarasowe uprawy kwiatów. Choroba grzybowa atakuje wszystkie naziemne części rośliny. Pleśń na surfiniach objawia się początkowo pojawiającymi się plamami, a następnie gniciem poszczególnych części kwiatów. Prawdopodobieństwo, że wystąpi pleśń na surfiniach, zwiększa się wraz z zagęszczeniem kwiatów. Dlatego warto dbać o je regularne przerzedzanie. Dodatkowo wszelkie zainfekowane części należy szybko usunąć, by pleśń na surfiniach dalej się nie rozprzestrzeniała. Sprawdź także ten artykuł o surfiniach i petuniach.

Zwalczanie szarej pleśni

Istnieje wiele sposobów na zwalczanie szarej pleśni. Jeżeli zauważymy pleśń na surfiniach, pomidorach, truskawkach lub innych roślinach, koniecznie musimy usunąć porażone części rośliny. W ten sposób będziemy zapobiegać rozprzestrzenianiu się zarodników. Oczywiście są to domowe sposoby, które nie wymagają użycia chemicznych preparatów. Jeżeli chodzi o pozostałe domowe sposoby, by zniwelować pleśń na kwiatach lub innych roślinach, to istotna jest profilaktyka. Nie możemy doprowadzać do zachwaszczania upraw. Dodatkowo powinniśmy systematycznie usuwać martwe części roślin, które są jednym z głównych źródeł chorób grzybowych. Domowe sposoby obejmują także prawidłowe nawadnianie roślin. Nie można ich podlewać, mocząc liście, kwiaty i owoce. Nadmierna wilgoć przy wysokiej temperaturze potęguje powstawanie pleśni.

Należy mieć na uwadze, że domowe sposoby wymagają sporo czasu poświęconego na uprawy roślin. Mimo to i tak może wystąpić pleśń na kwiatach lub innych roślinach. Jeżeli jednak takie metody okażą się nieskuteczne, wtedy należy sięgnąć po preparaty dostosowane do konkretnych upraw. Zwalczanie szarej pleśni środkami chemicznymi wymagają zachowania szczególnej ostrożności, a także karencji w przypadku upraw warzyw i owoców. Pleśń na kwiatach zwykle jest łatwiejsza do usunięcia niż choroba grzybowa atakująca ogródek warzywny. Sprawdź także ten artykuł o chorobach i szkodnikach bukszpanu.