Kompost ogrodowy krok po kroku - rodzaje, wykorzystanie, porady

Na czym polega kompostowanie? Wytwarzanie ekologicznego nawozu

Zanim powstanie kompostownik – praktyczne porady

Zanim otrzymamy próchnicę (humus), dostarczającą glebie składników odżywczych, zebrany materiał organiczny musimy poddać rozkładowi, czyli kompostowaniu. Odpadki przekształcają się w wartościowy nawóz, pod wpływem działania bakterii glebowych, grzybów oraz dżdżownic. Zmagazynowany w pryzmach i pojemnikach kompostowych materiał, w trakcie procesu rozkładu, osiąga wysoką temperaturę – około 60 – 70 stopni Celsjusza. Oprócz właściwej temperatury, głównymi wymogami kompostowania jest prawidłowa wilgotność, istotna dla rozwoju bakterii i grzybów oraz dostęp powietrza, co zapobiega gniciu materiału wewnątrz pryzmy.

Na kompost najczęściej przeznaczamy odpady ogrodowe i kuchenne. Ogrodowy kompostownik możemy zakładać od wiosny do jesieni. Najczęściej pryzmy kompostowe w ogrodzie zakłada się jesienią, wówczas, gdy sprzątamy grządki i gromadzimy skoszoną trawę, przycięte gałęzie, łodygi i opadłe liście. Pożądane odpadki żywności to, np. skorupki jajek, obierki warzyw i owoców, fusy kawy, liście herbaty, itp. Niedozwolone jest kompostowanie, np. resztek mięsa, kości, owoców cytrusowych, plastiku, szkła, metalu, itp. wszystkie większe materiały powinny zostać rozdrobnione.

Kompostownik budujemy w łatwo dostępnym miejscu, z możliwością bezproblemowego dojazdu taczką. Pryzmy i pojemniki do kompostowania warto umieścić na mniej eksponowanym stanowisku, zacienionym i mało widocznym, np. w pobliżu warzywniaka. Obsadzenie tej części działki słonecznikami, krzewami lub wysokimi bylinami, pozwoli na ukrycie miejsca kompostowania i dodatkowe osłonięcie przed wiatrem. Jeśli szukasz więcej informacji, sprawdź także ten artykuł z poradami, na czym polega kompostowanie.

Kategorie kompostowania – przegląd składników na kompost

Kompost dżdżownicowy - nazywany jest wermikompostem. Głównymi jego składnikami są organiczne odpadki, które poddaje się działaniu dżdżownic, a w szczególności kompostowca różowego (Eisenia fetida) - dżdżownicy czerwonej kalifornijskiej. Kompost bardzo szybko ulega rozkładowi, a efekt końcowy – biohumus, jest szybko wchłaniany przez rośliny.

Kompost biodynamiczny – powstaje przy udziale preparatów biodynamicznych. Gromadzi odpady roślinne, chwasty i zioła, takie jak kwiaty krwawnika, rumianku, łodygi pokrzyw, dębową korę, kwiaty mniszka lekarskiego, kwiaty i sok kozłka lekarskiego. Preparaty stosowane są zgodnie z zaleceniami kalendarza biodynamicznego.

Ziemia kompostowa – powstaje w wyniku rozkładu odpadów ogrodowych i kuchennych. Dojrzały kompost miesza się z piaskiem lub gliną. Nawóz jest ciemnobrązowy, pachnący ściółką. Wczesną wiosną rozkłada się go na grządkach, wrzuca do dołków, w których sadzi się rośliny, służy do uprawy kwiatów balkonowych. Dodatek około 50 % torfu, jest sposobem na otrzymanie ziemi torfowej.

Ziemia liściowa – jest efektem rozłożenia liści drzew i krzewów liściastych, za wyjątkiem bogatych w garbniki liści olchy i dębu. Uzyskany kompost nadaje się do nawożenia ozdobnych roślin, które nie mają dużych potrzeb pokarmowych.

Kompost beztlenowy – rozkład materiału następuje bardzo wolno. Odpady roślinne umieszcza się w mocnych workach polietylenowych i dolewa 1 l gnojowicy oraz dodaje ½ kg wapna. Mocno zawiązane worki należy przykryć słomą i umieścić w kompostowniku, z dala od często uczęszczanych miejsc w ogrodzie, ze względu na wydzielający się przykry zapach.

Kompostowanie w pryzmach – krok po kroku

Zakładanie pryzmy kompostowej jest szybkie i bardzo proste. W ziemi, na głębokości około 15 cm, układamy dolną warstwę pryzmy, którą stanowią rozdrobnione gałęzie i zdrewniałe łodygi. Na tak przygotowane miejsce, należy nasypać kilka szufli dojrzałego kompostu lub dodajemy środki pomocnicze, dostępne w sklepach ogrodniczych – starter kompostowy i przyspieszacz kompostowy. Na tej warstwie można układać dozwolone odpady organiczne – roślinne i pochodzące z gospodarstwa domowego.

Pryzma kompostowa nie powinna przekraczać 120 cm szerokości oraz 150 cm wysokości. Jej długość uzależniona jest od miejsca w ogrodzie. W większych ogrodach można założyć więcej pryzm – wykorzystujemy kompost dojrzały w jednej, podczas gdy w pryzmie drugiej – proces rozkładu dopiero się rozpoczyna. Na zimę kompostownik okrywamy warstwą słomy, zabezpieczając go w ten sposób przed wychłodzeniem.

Pielęgnacja kompostu polega na polewaniu pryzmy wodą w czasie letnich upałów, co zabezpiecza kompost przed wysychaniem. Po trzech miesiącach rozkładania się materiału, pryzmę przerabiamy, przerzucając środkowe warstwy w górne partie. Przemieszanie kompostu znacznie skraca czas dojrzewania kompostu. Nie jest konieczne przerabianie pryzmy, jeśli jej objętość jest mniejsza niż 1 m3.