Kompost - przygotowanie, opis, wykorzystanie, porady

Kompostowanie – działanie kompostu oraz wybór miejsca na nawóz organiczny

Odpadki z ogrodu i z kuchni zostają przekształcone w próchnicę, dzięki bakteriom glebowym, grzybom oraz dżdżownicom. Powstawanie żyznej i przyjemnie pachnącej ziemi kompostowej jest procesem długotrwałym. Podczas rozkładu, materiał organiczny nagrzewa się do temperatury około 70 stopni Celsjusza. Rozłożony kompost umożliwia szczepienie gleby mikroorganizmami – ziemia staje się luźniejsza, łatwiejsza w uprawie i bogata w korzystne dla roślin składniki odżywcze.

Ważną sprawą jest wybór odpowiedniego miejsca:

• Kompostownik w ogrodzie powinien być łatwo dostępny. Pamiętajmy, że musimy swobodnie dojechać do niego taczką, która wywieziemy naturalny dojrzały nawóz na grządki.
• Miejsce kompostowania warto zacienić i osłonić przed porywami wiatru.
• Odpowiednim podłożem na kompost jest nieporośnięta ziemia. Organizmy, odpowiedzialne za rozkład materiału organicznego, będą bez przeszkód przemieszczać się z gleby do kompostu i na odwrót.

Materiałami organicznymi, dopuszczalnymi do kompostowania, są odpadki, pochodzące z ogrodu, np. liście, resztki roślin, chwasty bez nasion, czy pędy i gałązki z formowanego żywopłotu. Możemy dorzucić także odpadki kuchenne, takie jak surowe owoce i warzywa, skorupki jajek, fusy kawy i liście herbaty. Swoją rolę spełnią również inne materiały – stara ziemia doniczkowa, słoma i obornik. Nie wolno gromadzić w kompostowniku części chorych roślin, resztek mięsa i ryb, odpadów owoców cytrusowych oraz plastiku, odpadów metalowych, kolorowych papierów lub żwirku z kociej kuwety.

Jak zrobić kompostownik? Zakładanie, układanie i pielęgnacja kompostu

Wybór kompostownika – dobry sposób na nawóz organiczny

Pryzma kompostowa – jej robienie jest bardzo proste, ale wymaga dużo miejsca. Szerokość pryzmy powinna mieścić się w 120 cm szerokości oraz 150 cm wysokości. Długość pryzmy uzależniona jest od wielkości ogrodu. Pryzma ogrodowa może być zakładana przez cały rok, z pominięciem dni z ujemną temperaturą powietrza. Najczęściej kompostowniki zakłada się jesienią, wykorzystując materiał z odpadów roślinnych, np. opadłe liście jako dobry sposób na uzyskanie ziemi liściowej.

Pojemniki na kompost – zaletą pojemników jest zajmowanie przez nie mniejszej powierzchni i łatwy dostęp, ułatwiający czynności pielęgnacyjne. Własnoręczne robienie pojemnika wymaga pozostawienie bocznych otworów, by ułatwić dostęp powietrza do materiału organicznego. Jeśli tego nie zrobimy, kompost zacznie gnić. W sprzedaży dostępne są gotowe pojemniki.

Termokompostownik – umożliwia uzyskanie próchnicy w ciągu 8 tygodni – 4 miesięcy. Pojemniki są mrozoodporne, więc kompost rozkłada się nawet przy ujemnych temperaturach. Kompostownik jest zamknięty, dzięki czemu możliwe jest utrzymanie wysokiej temperatury materiału oraz właściwej wilgotności. Szczeliny powietrzne zapewniają odpowiednie napowietrzenie. A może zainteresuje cię także ten artykuł o przygotowaniu nawozu z bananów?

Dobry sposób na ułożenie pryzmy kompostowej

W miejscu na kompostownik należy wybrać warstwę gleby, na około 15 cm. Na dolną warstwę pryzmy przeznaczmy gałęzie i zdrewniałe łodygi, pocięte na niewielkie kawałki. Na tę warstwę nakładamy warstwę dojrzałego kompostu lub, jeśli nim nie dysponujemy, warstwę starteru kompostowego, który jest dostępny w sklepach ogrodniczych. Na tak przygotowanym kompostowniku możemy układać odpadki kuchenne i materiał z odpadów roślinnych.

Użycie naturalnych pomocniczych środków, którymi przesypiemy kolejne warstwy pryzmy, działa przyspieszająco na dojrzewanie kompostu. Takie przyspieszacze kompostowe dostępne są na rynku ogrodniczym. Zawierają mikroorganizmy oraz substancje, takie jak azot, wapno i wyciągi ziół. Dodanie ich do kompostu znacznie skraca czas oczekiwania na gotową ziemię kompostową.

Czego używać, aby przyspieszyć rozkład kompostu?

Azot - działa pobudzająco na mikroorganizmy. Znajduje się w świeżym oborniku oraz w dostępnych w sprzedaży nawozach organicznych. Należy używać go oszczędnie: 3 szufle obornika na 1 m kwadratowy lub 3 garście nawozu organicznego na 1 m kwadratowy pryzmy kompostowej.

Wapno - potrzebne jest do regulowania odczynu pH oraz korzystnie wpływa na działanie mikroorganizmów. Przesypujemy nim kolejne warstwy kompostu, uzyskując efekt przypudrowania.

Substancje odżywcze – sprzyjające aktywności dżdżownic. Warto wzbogacić kompost o fusy kawy i łupiny cebuli, które chętnie zjadają dżdżownice. Ogrodnicy uważają, że jest ich dziesięć razy więcej, niż w kompoście bez takich dodatków.

Pielęgnacja kompostu – najważniejsze działania

• Gotową pryzmę kompostową na zimę zabezpieczamy, okrywając ją warstwą słomy lub jutowymi workami, by nie wysychała i utrzymała wysoką temperaturę.
• W czasie wysokiej temperatury kompost obficie polewamy wodą. Materiał organiczny dobrze rozkłada się jedynie wówczas, gdy jest dostatecznie wilgotny.
• Jeśli pryzma ma objętość ponad 1 m sześcienny, konieczne jest jej przerobienie. Po 3 miesiącach dojrzewania pryzmę przekładamy w taki sposób, by warstwy wewnętrzne, już przerobione, znalazły się wyżej. Wierzchnie warstwy przekładamy niżej – do szybszego rozkładu.
• Zbyt wilgotny kompost narażony jest na procesy gnilne, więc, aby tego uniknąć, wymaga przewietrzenia - przekładania pryzmy.