Bielenie drzew w ogrodzie krok po kroku - zrób to dobrze!
Gwałtowne zmiany temperatury są dla drzewek owocowych, hodowanych w ogrodzie i w sadzie, a zwłaszcza dla ich pni, bardzo niebezpieczne. Skoki temperatur występują wczesną wiosną, kiedy w ciągu dnia drzewa ogrzewają pierwsze mocniejsze promienie słońca, a w nocy temperatury znacznie spadają. Dochodzi wówczas do uszkodzeń miazgi i pojawienia się zgorzelinowych ran. Ogrodnicy i sadownicy, przeciwdziałając nagrzewaniu się pni, sadzą drzewa niskopienne, formując najniższy konar po stronie południowo-zachodniej, co sprzyja ocienieniu drzew i zmniejsza ich nagrzanie. Zaleca się także bielenie pni drzew oraz rozgałęzień konarów. Podpowiadamy, jak powinno przebiegać prawidłowe białkowanie wapnem.
Kiedy bielić drzewa – porady dla hodowców drzewek owocowych
Rany zgorzelinowe powstają wczesną wiosną, zwykle po południowo-zachodniej stronie drzewa. Najczęściej występują na drzewkach jabłoni, śliw i czereśni. Przyczyną uszkodzenia pni jest wzrost tkanek rośliny, która budzi się po zimie do życia. Nocą, przy gwałtownym spadku temperatury, soki i tkanki przemarzają. Uszkodzenia są groźne dla drzew, mogą nawet prowadzić do ich zamierania. Rany zgorzelinowe trudno się goją. Zakłócone zostaje przewodzenie produktów fotosyntezy między liśćmi i korzeniami, a zmniejszenie liczby pierścieni drewna, oznacza mniejszą zdolność drzewa do transportu wody. Uszkodzone miejsca są ogniskiem chorób grzybowych i bakteryjnych.
Przed uszkodzeniami na skutek mrozu można zabezpieczyć drzewka w sadzie, poprzez bielenie pni wapnem. Kolor biały odbija promienie słoneczne, dzięki czemu możemy skutecznie zabezpieczyć pnie przed nadmiernym nagrzewaniem się. Wapnowanie okazuje się tak skuteczne, że może całkowicie zapobiec powstawaniu ran zgorzelinowych. Uszkodzenia pni występują zwykle pod koniec lutego i na początku marca, więc najkorzystniejszy termin na bielenie drzew to druga połowa grudnia i, po raz drugi, na początku stycznia. Pnie drzew powinny być pokryte wapnem do marca.
Wielu ogrodników nie wie, kiedy bielić drzewa. Tłumaczą sobie, że wapnowanie pozwoli zabezpieczyć drzewa przed szkodnikami, dlatego zabieg przeprowadzają w kwietniu, a nawet w maju. Niestety, tak odległy termin bielenia pni nie pomoże drzewu, bo słońce mogło wyrządzić szkody dużo wcześniej. Wapno nie niszczy znajdujących się pod korą gąsienic ani jaj szkodników, chroniących się tam na zimę. Większość larw i jaj znajdują się na cienkich gałązkach, których się nie bieli, a opryskiwanie ich mlekiem wapiennym także nie przyniesie rezultatu. Jednak wiosenne bielenie drzew ma sens wówczas, gdy młode drzewka owocowe zostały w maju przycięte. Ich cienka kora może niekorzystnie reagować na wzmożoną operację słoneczną. Wiosenne białkowanie takich roślin zabezpieczy je przed wysokimi temperaturami. Pobielone drzewa nieco później rozpoczynają swoją wegetację.
W jaki sposób przeprowadzić bielenie drzew? – praktyczne porady
Właściwy termin bielenia drzew oraz dodatnia temperatura otoczenia, brak opadów i wiatru w czasie przeprowadzenia zabiegu, gwarantują jego pomyślność. Jednym ze sposobów bielenia drzew jest białkowanie wapnem. Malowanie wapnem hydratyzowanym (budowlanym) zapewni bardzo dobrą przyczepność zawiesiny do pnia. Zamiast wapna można zastosować bielenie kredą, jednak jest to metoda droga i stosowana w niewielkich ogródkach.
Malowanie drzew wapnem najczęściej przeprowadza się przy użyciu grubych pędzli ławkowców, szczotek oraz opryskiwaczy. Oszczędniejsze jest ręczne zabezpieczanie drzew na zimę, jednak malowanie opryskiwaczem pozwoli na oszczędzenie czasu i dokładniejsze pokrycie pni i konarów wapnem. Białkowanie drzew wapnem budowlanym, z dodatkiem gliny, farby emulsyjnej lub klejów, zapobiegnie zmywaniu zabezpieczenia w czasie opadów.
Jak rozrobić wapno do bielenia drzew?
- Wapno należy wymieszać z wodą. Do malowania powinniśmy uzyskać konsystencję śmietany, umożliwiającej dokładne pokrycie pnia. Wapno nanosimy od ziemi w kierunku konarów. Malowanie wapnem budowlanym możemy zastosować tylko po stronie południowej i zachodniej, po której pnie i konary najbardziej się nagrzewają.
- Natryskiwanie opryskiwaczem jest szybkie i poręczne. Mleko wapienne przygotowujemy przed samym bieleniem, bowiem wówczas ma najlepsze właściwości kryjące. Malowanie wapnem hydratyzowanym, wymieszanym z wodą w proporcjach 5:1, poprzedzamy dokładnym wymieszaniem zawiesiny, co umożliwi pozbycie się grudek.
Malowanie drzew wapnem zabezpiecza je przed przemarzaniem i pękaniem pni. Zagęszczające dodatki - glina i, tradycyjne, odchody krów, tzw. krowieniec - stosowane jeszcze przez niektórych działkowców, powodują zmianę koloru wapna na żółty, co powoduje większe pochłanianie promieni słonecznych i nadmierne ogrzewanie pni. Zamiast takich dodatków warto zastosować kleje lub klajster z mąki. Możemy również wymieszać wapno z farbą emulsyjną, dodając jej około 5% - 10 % do mieszaniny. Jednak nie należy pokrywać pni drzewek samą farbą emulsyjną. W sklepach i centrach ogrodniczych dostępne jest gotowe wapno do bielenia drzewek owocowych, o zwiększonej przyczepności.