Kątnik domowy – charakterystyka gatunku

Kątnik domowy – problem z nazwą

Kątnik domowy przez wiele lat należał do rodzaju Tegenaria aż do 2013 roku, jednak jego systematyka nie była jasna. Jednakże po badaniach DNA tego pajęczaka okazało się, że jest to zupełnie inna rodzina gatunków. Dlatego zamiast nazwy Tegenaria atrica używana jest Eratigena atrica. Jest to właśnie kątnik domowy większy (kątnik wiejski). W nowej rodzinie znalazło się jeszcze kilku kuzynów tego pajęczaka.

W Polsce występują wyłącznie dwa gatunki – wspomniany Tegenaria atrica i Eratigena agrestis – kątnik mniejszy. Czasami pojawia się także kątnik olbrzymi – Tegenaria gigantea, jednak ten olbrzymi pająk pojawia się raczej w Europie Zachodniej i USA niż u nas, zresztą został włączony do gatunku kątnika większego, ponieważ nie różni się od niego za bardzo wielkością.

To ogromne zamieszanie z nazwami sprawiło tylko tyle, że zwiększył się rozstrzał możliwej wielkości różnych pająków kątników. Trzeba przyznać, że te naprawdę duże czasami także pojawiają się w naszych mieszkaniach i to właśnie one są najbardziej przerażające.

Pająk kątnik większy – opis

Kątnik większy to w porównaniu z większością pająków w naszym kraju, jest naprawdę duży. Dorosły osobnik ma ciało o średnicy około 1,8 cm, ale jego odnóża są tak szerokie, że mogą sięgać nawet 8 cm, a te olbrzymie nierzadko ponad 10 cm! Na dodatek pająki mają dość masywną budowę, przez co robią wrażenie naprawdę dużych. Mają brązowe lub ciemnobrązowe ciała i bardzo szybko się poruszają. Ich prędkość poruszania się to nawet 50 cm na sekundkę, dlatego czasami naprawdę trudno je złapać.

Te duże pająki całe są pokryte gęstymi, licznymi włoskami. Na ich odwłoku można zauważyć charakterystyczny, żółty wzór. Posiadają cztery pary oczu, jednak nie najlepiej widzą – rozróżniają jedynie światło od ciemności, dlatego uciekają, kiedy włączy się żarówkę. Za pomocą włosków wykrywają drgania powietrza, dzięki którym zaczynają ucieczkę.

Kątniki tworzą mało rozległe sieci, które nie są szczególnie widoczne. Sieci są niewielkie, ponieważ ich tworzenie wymaga od pająków bardzo dużo energii, a te owady rzadko jedzą i są w stanie przetrwać wiele dni bez jedzenia. Żywią się muszkami i meszkami, a także innymi owadami, w tym szkodnikami kwiatów domowych. A może zainteresuje cię także ten artykuł o uprawie roślin owadożernych?

Kątnik w domu – występowanie i siedliska

Kątnik większy – gdzie można go spotkać?

Pająk kątnik to zwierzę synantropijne i kosmopolityczne. Oznacza to, że występuje w pobliżu siedlisk ludzi (tutaj najłatwiej o pożywienie) i pojawiają się na całym świecie poza Antarktydą, gdzie jest dla nich za zimno. Młode kątniki i samice są mało ruchliwe i często znajduje się je na pajęczynach, które z reguły są umieszczone w ciemnych piwnicach i korytarzach, za szafami, w garażach i na strychach. Kątniki lubią także łazienki.

Bardzo rzadko pająki pojawiają się poza domem, na przykład w ogrodzie lub altankach. Znacznie bardziej wolą być w domu, ponieważ mają tutaj zapewnioną stałą temperaturę niemalże przez cały czas. Z natury te duże pająki są bardziej płochliwe i na widok człowieka czy zwierząt domowych uciekają. Najchętniej w ciągu dnia chowają się po kątach, a wychodzą dopiero po zmroku.

Pająk kątnik a człowiek

Kątnik większy nie przepada za obecnością ludzi (i z wzajemnością). Boi się poruszających się osób i zwierząt, dlatego często ucieka. Jeśli spotkasz go nagle na środku pokoju, zobaczysz jego odnóża pod szafą lub cień na ścianie, najprawdopodobniej natknąłeś się na samca tego gatunku.

Samice częściej spędzają czas w sieci i wychodzą tylko zapolować. Pająk kątnik samiec jest o wiele bardziej ruchliwy, ciekawski i częściej wychodzi na światło dzienne. Do wędrówek zachęca go pragnienie znalezienia partnerki, którą odwiedza w jej sieci. Dlatego potrafi wyjść z ukrycia nawet w czasie dnia, przedostaje się przez systemy wentylacyjne i wchodzi do mieszkań sąsiadów. W ten sposób najczęściej można się z nim spotkać. Te duże pająki są dość niebezpieczne dla człowieka, dlatego najczęściej się je usuwa. Z reguły żyją one samotnie, dlatego pojawienie się kątnika nie oznacza konieczności przeprowadzenia dezynsekcji całego mieszkania, chociaż warto ją przemyśleć, jeśli będą pojawiały się ciągle, zwłaszcza że te pająki gryzą.

Ugryzienie pająka domowego

I to gryzą naprawdę boleśnie – spotkanie z tym niespełna ośmiocentymetrowym stworem może skończyć się dla człowieka naprawdę nieprzyjemnie. Na szczęście kątniki raczej nie są agresywne i nie powinny ugryźć na przykład śpiącej osoby, najczęściej reagują w taki sposób na próbę złapania w dłonie lub przygniecenia, po prostu się broniąc.

Ugryzienie pająka domowego jest bolesne i sprawia dyskomfort. Szybko pojawia się obrzęk i silne zaczerwienienie, które bardzo powoli schodzi. Osoby uczulone mogą doświadczyć nieprzyjemnego, błyskawicznego puchnięcia, więc ukąszenie w okolicy szyi jest szczególnie niebezpieczne i może wymagać podania zastrzyku odczulającego, na przykład z hydrokortyzonem. Noszenie przy sobie adrenaliny nie jest konieczne, ponieważ tak silne reakcje alergiczne, które zagrażają życiu raczej się nie zdarzają.

Ugryzione miejsce może być zaczerwienione i opuchnięte przez naprawdę długi czas. Jest to niezwykle bolesne i wymaga stosowania kremów i maści zmniejszających obrzęk. Ukąszenia kątników czasami wyglądają podobnie jak ugryzienia meszek czy reakcje alergiczne na komary. Jak to rozróżnić? Jeśli ugryzie nas pająk, wyraźnie widać dwa nakłucia, w przypadku innych owadów jest widoczne tylko jedno miejsce po ukąszeniu.

ikona podziel się Przekaż dalej