Miniarka porówka w ogrodzie. Jak ją zwalczyć - środki ekologiczne, opryski
Co robić, jeśli zauważymy ślady żerowania miniarki porówki w ogrodzie warzywnym lub na plantacji? Miniarka porówka to niepozorny owad, jednak jej larwy drążące korytarze w liściach warzyw są w stanie wyrządzić znaczne szkody gospodarcze. Dowiedz się jak rozpoznać miniarkę porówkę i ślady jej bytowania oraz na czym polegają skuteczne sposoby jej zwalczania. Doradzamy, jak zapobiegać szkodnikom i jak stosować środki ekologiczne.
Jeśli szukasz więcej porad i informacji, sprawdź także zebrane w tym miejscu artykuły o szkodnikach.
Miniarka porówka - szkodniki i choroby porów, cebuli i szczypiorku w ogrodzie i na plantacjach
Por należy do warzyw cebulowych, podobnie jak cebula, szalotka, szczypiorek i czosnek. Najczęściej występujące choroby porów obejmują infekcje grzybicze, które wywołują plamy na liściach, oraz szkodniki, takie jak miniarka porówka i wciornastek tytoniowiec.
Miniarka porówka (Napomyza gymnostoma) należy do rzędu muchówek. W Polsce bytuje wiele gatunków miniarek. Ich nazwa wywodzi się z min, czyli korytarzy, które larwy tego owada drążą w liściach roślin. Owad dorosły przypominający muchę, o długości około 3 mm, nie jest zbyt groźny dla roślin. Owady dorosłe żerują na porach, cebuli i szczypiorku. Nakłuwają liście i wypijają spływający sok, jednak nie czyni to większych strat rolniczych. W przypadku miniarki porówki śladem nakłuwania liścia przez owady dorosłe są rzędy białych plamek. Najwięcej szkód wyrządzają larwy, które wgryzają się w tkankę roślinną. W sezonie miniarka porówka wydaje 2 pokolenia, na wiosnę i w sierpniu, z czego drugie pokolenie jest bardziej żarłoczne i powoduje trwałe uszkodzenia roślin.
Miniarka porówka jest szara o przezroczystych skrzydłach i żółtej głowie. Wzdłuż odwłoka biegnie żółty pas. Jej długość osiąga około 4 mm. Jaja i larwy są białe. Larwy miniarki wgryzają się w miąższ liścia, a następnie drążą w nim korytarze, które wyglądają różne w zależności od gatunku miniarki. Miny są dobrze widoczne, gdyż pojawia się biały ślad często w kształcie pasm, zawijasów lub plam. Miny zakłócają transport substancji pokarmowych do liści, wskutek czego liście stają się osłabione i mogą zasychać wskutek odwodnienia. Miny stanowią także bramę do infekcji, które często towarzyszą atakowi szkodników. Pory zaatakowane przez szkodniki nie nadają się do sprzedaży, co powoduje straty finansowe rolników.
Pierwsze pokolenie miniarki powoduje przejściową deformację liści. Jednak roślina wznawia wzrost, a miejsca żerowania stają się niewidoczne. Większych spustoszeń dokonuje drugie pokolenie szkodnika, które trwale uszkadzają zgrubiałą łodygę pora. Larwy te drążą korytarze w przylegających do siebie liściach, powodując ich gnicie. Po przekrojeniu widać brązowe, przegniłe warstwy.
Na czym polega skuteczne zwalczanie miniarki porówki - środki ekologiczne i opryski
Najlepiej zacząć zwalczanie miniarki porówki, stosując środki ekologiczne. Bardzo ważne jest zapobieganie poprzez odpowiedni płodozmian, tak aby nie sadzić roślin cebulowych w tym samym miejscu, bezpośrednio po sobie. Warto połączyć sadzenie pora w ogrodzie z uprawą marchwi i pietruszki, gdyż te rośliny wzajemnie chronią się przed szkodnikami. Roślinom należy zapewnić dobre nasłonecznienie, przewiewne miejsce i regularne podlewanie. Choroby grzybowe roślin i szkodniki najlepiej rozwijają się w środowisku o dużej wilgotności. Sprawdź także ten artykuł na temat zwalczania mączlika krok po kroku.
W ogrodzie warto zapewnić dobre warunki dla naturalnych wrogów miniarek, jakimi są ptaki i błonkówki. Liście z minami, lub całe rośliny należy usuwać i palić. Jest to skuteczne działanie w ogrodzie, jednak nie ma możliwości zahamowania tą metodą masowego nalotu muchówek na dużej plantacji. Zanim zastosujemy chemiczne opryski, warto najpierw zastosować środki ekologiczne, takie jak:
- pułapki lepowe, które zawieszamy od kwietnia do czerwca, aby wyłapać owady dorosłe,
- stosowanie biologicznych preparatów zawierających pasożyty składają jaja w ciałach miniarek lub w minach,
- terminy sadzenia porów, tak aby nie zbiegały się z nalotem muchówki,
- okrywanie sadzonek siatką lub agrowłókniną, przez którą miniarka nie może się przedostać i złożyć jaj,
- po zebraniu plonów należy usunąć resztki pożniwne poprzez głęboką orkę, zaś porażone części roślin zebrać z pola i spalić.
Dla upraw porów, cebuli i szczypiorku groźna jest gradacja, kiedy to szkodniki pojawiają się w dużych ilościach. Aby szybko rozpocząć skuteczne zwalczanie, należy regularnie przeglądać plantację i liczyć występowanie muchówki na wybranym odcinku. Progiem do wdrożenia zwalczania jest 8 – 10 miejsc składania jaj na 1 m2 uprawy. Zwalczanie gradacji miniarki polega na opryskach odpowiednimi preparatami. Nie ma zarejestrowanych środków do zwalczania muchówek, dlatego też stosuje się środki na śmietki i wciornastki.